Zaterdag 25 Mei. N°. 123. 132" Jaargang. 1889. GemeeDte-belasliogen. Middelburg 24 Mei. Deze courant verschijnt d a g e 1 y k s met uitzondering van Zon- en Feestdagen; Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco 2.-2 Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 cent. Advertentïën20 cent per regel. Bij abonnement lager: Geboorte-, Trouw-, Dood-, en andere familieberichten met de daarop betrekking hebbende dankbetuigingen: van 17 regels 1.50; iedere regel meer/0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte: BEKENDMAKINGEN. Verkiezing. LETTEREN EN KUNST. ONDERWIJS. RECHTSZAKEN. flIIIDI I III III.SI IH COURANT. Thermometer. Middelburg 24 Mei. vin. 8 u. 70 gr. m. 12 u 80 gr. av. 4 u. 77 gr. F Verwacht N. W.' wind. Agenten te Vlissingen: P. G. de Vey Mestdagh Zoon, te Goes: A. A. W. Bolland, te Kruiningen: F. v. d. Peijl, te Zierikzee: A. C. de Mooij en te TholenW. A. vah Nledwenhdijzen. Verder worden door alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aangenomen, en nemen ook het algemeen advertentie bureau van üijgh Van Ditmae te Rotterdam, en de firma B. van dee Kamp te Groningen, voor de Noordelijke provinciën, annonces aan.Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parjjs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daube Cie., John F. Jones, opvolger, voor België A. Geosjean Co. te Brussel. Advertentiën moeten des namiddags te een uur aan het bureau bezorgd zijn, willen zjj des avonds nog worden opgenomen De burgemeester en wethouders van Middel burg maken bekend dat bij de op den 22en dezer maand plaats gehad hebbende opening van stembriefjes voor de benoeming bij herstemming van een lid van den gemeenteraad is gebleken, dat als zoodanig is gekozen de heer J. F. VAN DÜNNÉ. Voorts dat de processen-verbaal van stern- inlevering en stemopneming van den 21 en 22 Mei jl. aangeplakt en ter gemeente-secretarie voor een ieder ter inzage zijn nedergelegd. Middelburg, den 24 Mei 1889. De burgemeester en wethouders voornoemd S C H O R E R, De secretaris, A. DE VULDER VAN NOORDEN. Kohier voor de plaatselijke directe belas ting op de inkomsten over 1889. De burgemeester en wethouders van Middel burg brengen ter kennis van de ingezetenen, dat het primitief kohier van de plaatselijke directe belasting op de inkomsten over het jaar 1889 door gedeputeerde staten van Zeeland den 17 Mei 1889 is goedgekeurd, en ter invordering aan den gemeente-ontvanger uitgereikt, terwijl het in afschrift, van den 25 Mei a. s. geduren de vijf maanden, op de secretarie dezer gemeente voor een ieder ter lezing zal worden nedergelegd en aldaar in druk verkrijgbaar gesteld, tegen betaling van 25 cent per exemplaar. Middelburg, den 24en Mei 1889. De burgemeester en wethouders voornoemd, S C H O R E R. De secretaris, A. DE VULDER VAN NOORDEN. De Standaard toont zich, evenals na afloop van bijna iedere verkiezing, ook nu weêr in zjjn wezenljjke gedaante. Allerlei commentaren worden in bedekte termen geleverd op feiten, die zouden hebben plaats gehad of hadden kunnen gebeuren. In Gouda b. v. is het best mogelijk dat de stemopneming niet goed is geweest. Alles ging daar, zelfs op het stembureau zoo rumoerig toewie weet ja wie weet Het is de Standaard niet die het zegt, neen, men heeft het verklaarden nu wordt van ♦onderscheidene kanten de wensch geuit dat de te Gouda gehoudene stemopneming gecon troleerd moge worden." Dit zijn van die mededeelingen, welke telken male als het de Standaard en de zijnen eens tegenloopt, gedaan wordeilen het is dan altijd bjjzonder opmerkelijk, hoe slim het blad steedB een achterdeur openhoudt om zich uit derge lijke halfslachtige praatjes te redden door te beweren»ttij hebben het niet gezegdmen heeft het beweerd." Een tweede manoeuvre van het blad is om steeds allerlei vage berichten mee te deelen omtrent misbruik dat sommige liberalen van bun macht hebben gemaakt. Nu weêr weet het, ook op gezag van zekeren men, te vertellen dat in bet district Haarlem bjj de jongste Staten-verkiezingen «een liberaal heer al zjjne onderhoorigen, die kiezer waren, bjj zich liet komen, en tot hen sprak Mannen, ik betaal de grondbelasting voor jullie allemaal, ik moet dus ook jullie biljetten hebben. Maakt dus dat ik ze krjjg, dan zal ik ze invullen 1" Wjj zien in gedachten de Standaard-mannen zich reeds in allen ootmoed op de borst slaan en uitroepen ♦Hoe schandelijkGelukkig dat wjj niet zjjn geljjk dezen." Maar durven wjj vragen zou het niet beter, niet christelijker wezen als het blad, in plaats van zich tot echo te maken van al die vage en geheimzinnige berichten, vooraf goed naar de waarheid ervan onderzocht, of ze slechts dan alleen plaatste, wanneer de bericht gevers zelve hun naam lieten drukken met de namen tevens van hen, die zulke ongeoorloofde practjjken uitvoerden Het is nu eenmaal aan verkiezingen eigen dat er in de opgewondenheid van den strjjd Wel eens dingen gebeuren, die niet in den haak zjjn; dat er onedele en niet te verdedigen daden worden gepleegd, waarover men zich later zelfs schaamt. Maar het is even waar dat er ook hieromtrent allerlei overdreven be richten in omloop worden gebrachten men zeer voorzichtig zjjn moet met te gelooven al wat men verhaalt. Een blad vooral dient met het opnemen van dergelijke verhalen uiterst omzichtig te zijnen een christelijk orgaan, dat zjjn naasten allerminst in verdenking mag brengen, niet het minst. Nog een ander punt is er dat bij de Standaard onze aandacht trok. Dit blad viel jhr mr L. Schorer, burgemeester van Middelburg, hard over hetgeen deze ge sproken heeft op de bekende bjjeenkomst, na afloop der staten-verkiezingen gehouden. De heer Schorer ging, volgens de Standaard, daarbij als burgemeester te ver. Zulk een verwjjt mist, dunkt ons, allen grond. Het feit is niet, zooals het blad doet, te verge lijken met hetgeen een burgemeester van Haar lem deed, die in eene raadszitting een paar aftre dende raadsleden toesprak en aan dat woord van afscheid een politieke kleur gaf. Dit was niet verstandig, doch geheel iets anders dan hetgeen hier is gebeurd. Jhr mr L. Schorer toch was op de bjjeenkomst op 15 Mei niet tegenwoordig als burgemeester van Middelburg, maar als ingezetene van onze stad, als kiezer, wien het recht niet ont zegd mag worden van zjjn gevoelen op zulk eene plaats te doen blijken. Yan het standpunt van de Standaard uit gaande zou men het een burgemeester kwalijk kunnen nemen wanneer hij b. v. als lid van een kerkgenootschap, Ned. hervormd, doleerend of katholiek, een godsdienstoefening bjjwoonde of, als voorstander van een christelijke school, een vergadering ter bespreking van hare be langen bezocht. Nu godsdienst en politiek aan die zijde zoo met elkaar verward worden, zou dit even gevaarlijk zijn. In Brabant is het de gewoonte dat de bur gemeesters in ambtsgewaad de processies volgen. Dit is, naar ons inzien, sterk af te keuren. Maar de Standaard beeft daarover zoover wij weten nog nooit een woord van protest doen hooren. Nu bet echter een liberaal man als de heer Schorer betreft, weet de Standaard geen woorden genoeg te vinden om een tegenstander te be strijden over een daad, die bjj een partijgenoot zou verheven worden als van iemand, »die den moed zjjner overtuiging heeft" of ♦als van eene die van de waarheid durft getuigen." Dat is weer een staaltje te meer van de onedele tactiek, die dit orgaan van dr. A. Kuyper tegenover tegenstanders volgt. Ten aanzien van het verzoek om rijkssubsi die voor den stoomtramweg Schoon- dijke Belgische grens vermeent de commissie uit de -Tweede kamer, na eene her innering aan hetgeen vroeger ten deze is voor gevallen,dat— na de verklaring van den minister van waterstaat, handel en nijverheid dat er voldoende zekerheid bestaat dat de bedoelde stoomtramljjn, met behoud van het subsidie van provincie, gemeenten en polders, zonder rijkssubsidie tot stand zal komen, als de concessie aan den oorspronkeljjken aanvrager der concessie wordt verleend, er bezwaarljjk sprake van kan zjjn uit 's rijks kas subsidie te verleenen. Mochten, zooals het comité be weert, het meerendeel der gemeenten en pol ders weigeren subsidie te verleenen bjjaldien de concessie aan den oorspronkeljjken aanvra ger wordt verleend, dan zon zulks een bewjjs zjjn, dat bet belang van het 4e district niet zeer is betrokken bjj bet tot standkomen van den bedoelden tramweg en het verleenen van een rijkssubsidie niet zjjn gewettigd. Wenschelijk is het echter, dat de zaak niet sleepende worde gehouden, de regeering de concessie verleene op voorwaarden, waardoor de concessionaris verplicht wordt binnen zekere termjjnen de bewjjzen te leveren dat de noodige gelden beschikbaar zjjnde noodige stukken in te zenden, den tramweg in exploitatie te brengen, enz. Voldoet de concessionaris dan niet aan die voorwaarden, zoo zou zijne con cessie vervallen behooren te worden verklaard en aan een ander te worden verleend. Op grond van het voorgaande beeft de commissie aan de Tweede kamer der Staten» generaal voorgesteld den minister van water staat, handel en njjverheid dank te zeggen voor de gegeven inlichtingen. De Standaard is aan het cjjferen geweest en heeft uitgerekend dat bjj de jongste staten verkiezingen de uitslag der keuzen, te zamen genomen, in lijnrechten strjjd ia met de verhou ding van het stemmental, door de verschillende richtingen uitgebracht. Het is eenvoudig een kwestie van grouper les ciffres. Het Handelsblad komt tegen die tactiek op en zegtHet recept voor zulk een berekening is zeer eenvoudig. Men telt de stemmen in de verschillende districten door de candidaten van elke party verkregen bjjeen, vergelijkt die getallen met de verworven zetels en vindt dan geheel tegenstrijdige uitkomsten. Er zjjn uitgebracht 102,000 stemmen tegen de liberalen, 84,000 vóór ben en toch bezetten de liberalen 320 zetels, de anti-liberalen slechts 260 in de Provinciale staten. De omgekeerde wereld dus. Aangenomen dat de optelling juist is, welke kracht heeft dan hare uitkomst? vraagt het blad echter. Niets anders dan deze. Indien het geheele land een district vormde en indien ex proportioneel kiesrecht bestond, dan zou, by een stemmental als gemeld is, de verhouding tusscben de libe rale en anti-liberale kiezersdie gestemd hebben, zjjn als 4251 en behoorden ook de te bezetten plaatsen in die verhouding ver deeld te worden. Maar die »indiens" strooken niet met de werkelijkheid. Het land is in 100 provinciale districten verdeeld en de verkiezing geschiedt niet proportioneel. En daarmede valt het ge heele kaartenhuis der talrijke optelsommetjes in duigen. Hadden wjj een kiesstelsel, waarbjj elke stem invlöed heeft, omdat geestverwanten uit Noord en Zuid aamen konden gaan, de opkomst en groepeering zou natuurljjk hemels breed verschillen van de tegenwoordige. Nu komen in bet eene district geen 50 pet. op, in het andere ver over de 90 pet. En die onge lijksoortige grootheden werden in de becijfe ringen, waarvan wjj spreken, maar bjjeengeteld! Men behoeft geen acte voor de wiskunde te hebben behaald, om te begrypen dat zulk een cjjfergroepeering kant noch wal raakt. Bjj ons stelsel van districtverkiezingen letten de kiezers enkel op hun eigen district, en daarmede vervalt elke grondslag voor derge- ljjke optelsommen. Alleen de uitslag der diatrictsverkiezingen kan een behoorlijken maatstaf opleveren voor de stemming in den lande. En die uitslag toont aan, dat de aanhang der anti-liberalen sedert het vorige jaar ontzaglijk is geslonken benoorden den Moerdjjk. Dat dit een gevolg zou zjjn van de hand having der oude districtsindeeling, is zoo schrijft het Handelsblad verder maar een armzalige uitvlucht. Die zoogenaamde »par- tjjdige tabel", zooals De Standaard haar noemt, is in 1852 vastgesteld onder geheel andere omstandigheden, toen hier te lande nog van geen »katholieke" en ♦antirevolutionnaire" par- tjjen sprake was. In dat jaar was het eerste ministerie-Thorbecke aan het bewind, dat o. a. de katholieken onder zjjn warmste aanhangers mocht tellen. De kiestabel, voor de Tweede kamer in 1850 vastgesteld, had een liberale meerderheid verschaft, die het ministerie krach tig steunde. Had Thorbecke dus een ♦partjj- dige kiestabel" voor de Staten-verkiezingen willen invoeren, hij zou gedaan hebben wat de minister, die thans zjjn plaats inneemt, heeft beproefd: een louter politieke indeeling door te dryven ook voor de provinciale keuzen. Thorbecke was echter boven zulke kleine kunstgrepen van ♦hoogere politiek" ververhe ven. Hjj raadpleegde de Staten over een indee ling, die overeenkwam met de provinciale belangen en behoeften en handelde volgens de ingekomen adviezen, ook waar die niet geheel met zjjn inzichten strookten. En hoe goed die indeeling is geweest, dat is juist nu gebleken. Schier eenparig was het oordeel der Prov. staten in de buitengewone vergaderingen van Februari en Maart jl., dat de bestaande indeeling aan de behoeften nog voldoet en slechts enkele wjjzigingen behoefde, terwjjl de voorgestelde louter politieke indeeling werd afgekeurd, ook door vele vrienden der tegen woordige regeering. Zelfs de commissie uit de zoo regeeringsgezinde Staten van Limburg moest erkennen, dat de bestaande indeeling nit een administratief oogpunt de voorkeur verdiende, m. a. w. dat de provinciale behoeften door de veranderingen zouden miskend worden! Er is dus wel een buitensporige mate van vrjjmoedigheid noodig om te durven beweren, dat de bestaande provinciale kiestabel een ♦partijdige" is, en die, welke men had gehoopt door te dry ven, een toonbeeld van onschuld Neen, de waarheid ia deze. Geen cjjfer- geknutael kan te niet doen wat de laatste verkiezingen hebben bewezenden achteruit gang van den clericalen invloed bjj de nieuwe kiezers. En men zoeke de oorzaak niet by anderen, maar in eigen tekortkomingen. Het bondgenootschap van antirevolutionnairen en katholieken moest tot teleurstelling leiden. Voorbeeldig is zeker de ijver, dien de minister van justitie thans ten toon spreidt in rege lingen van betrekkelijk ondergeschikt belang een kleinhandel in wetsontwerpen, die zeker ook zjjne waarde heeft. Maar dat kan waarljjk het aanzienlijk tekort niet aanvullen, dat de ministerieele balans van het eerste regeerings- jaar der rechterzjjde aantoont op schier alle posten van beteekenis. En de commanditaire aandeelhouders in den staat de kiezers beginnen reeds in te zien dat de balansen on gunstig zullen bljjven, zoolang de firma, die de zaken leidt, Rome Dordt Sp Co. bljjftheeten en niet anders dan innerlyk verdeeld kan zijn. In een afzonderlijk bijvoegsel tot de Staats courant van heden (Vrjjdag) wordt medegedeeld eene tabel, bevattende de statistiek der geboorte en der sterfte naar den leeftjjd en de oorzaken van den dood, in Nederland, over Februari 1889. De Bataviasche correspondent van het Soerab. Handelsblad ontleent aan het tweede deel van het werk van dr Snouck Hurgronje tal van belangwekkende bijzonderheden omtrent Abdoel Karim, den grootmeester der Nagsja bendy a, waarvan het gerucht liep wat natuurljjk maar een praatje is dat hy hier zou komen. Nadat de jongste poging den fanatieken vrienden zoo bitter slecht is bekomen, behoeft men althans in Bantam vooreerst geen herhaling te vreezen. Doch hoe dit zjj, de brief aan het Soer. Hand. is er niet minder om. Aan het slot zegt de schrjjver ♦Menigeen zal zich afgevraagd hebben, hoe het dr Snouck Hurgronje mogeljjk geweest is zoo in de geheimen dier Islamietisehe broeder schappen door te dringen. Het antwoord hierop is, dat bij daarvoor daadwerkelijk tot den Islam is moeten overgaan. Hadji Aboe Bakar, een halfbroeder van den regent van Pandeglang, die als tolk en schrijver fungeert bjj het Neder- landsche consulaat te Djeddah, en waarschynljjk met dr Snouck mede hierheen komt, zon daar van de bijzonderheden weten te verhalen. Diens groote naam als godgeleerde is hem naar Ban tam reeds vooruitgegaan, waar de goeroes met schrik de komst verbeiden van den moefti Hadji Abdoel Gafar, onder welken naam Snouck te Mekka bekend was. Als zoodanig vermomd, had hy ook oorspronkelijk zjjn zending naar Indië willen volbrengen; volgens gerucht was de regeering daartegen, doch, naar ik nader verneem, hljjft het waarsehjjnijjk dat dr S. als zoodanig hier zal optreden". Dat laatste was ons bekend, maar >op ver zoek" maakten wjj er geen melding van. Men ziet alweer wat het niet opnemen van berichten beduidt. (B. N.) De maatschappij Apollo te Amsterdam zal in October a. s. haar 40jarig bestaan vieren en is voornemens een beroep te doen op de velen in den lande, die oude tooneelkunste- naars of kunstenaressen jaren lang hebben leeren waardeeren, velen nog lang hopen te behouden en voorzeker allen gunnen om althans van hun 65e jaar af hun laatste levensdagen onbezorgder te mogen sljjten. Hier en daar zjjn reeds plaatselijke sub-oommissiën benoemd Jaarljjksche bjjdragen van af 6, alsook giften in eens van 100 zullen strekken om als donateur te worden beschouwd. De jongelingen, die na vergelijkend exa- amen eene plaats verwierven aan de opleiding der marine voor machinisten te Eellevoetsluis, zjjn in volgorde der behaalde punten de volgende A. W. van Doorn, van ZwolleA. J. G. Timmers, van Krommenie; P. J. Wernelsfelder, van BreskensG. H. Hamersma, van LeidenJ. A. C. Tempelaar, van KinderdjjkA. J. Steegstra, van Druten; P. Gallas, van HellevoetsluisJ. Ypelaar, van Gouda; J. W. J. Cleypool, van AmsterdamG. J. Conrad, van 's Gravenhage M. F. Speckens, van Vlissingen; F. A. Noest, van 's HertogenboschT. J. Eommers, van Mid delburg H. J. Brondert, van Amsterdam en J. P. Vos, van 's Gravenhage, Er waren 68 sollicitanten, waarvan er 47 aan het examen deelnamen. Arrondissements-rechtbank te Middelburg. Verduistering van gelden. Heden (Vrydag) stond terecht H. J. de R., voormalig ontvanger-griffier van den polder Waarde, ter sake dat by* op 8 Maart 1875 benoemd tot secretaris-ontvanger van het cal. waterschap Waarde en als zoodanig op 20 Maart 1875 beëedigd, en op 25 Maart '75 be noemd tot ontvanger-griffier van den cal. polder Waarde c. a., en als zoodanig beëedigd op 27 Mrt. '75, voor welke betrekkingen door hem eeiie borgtocht was gesteld, voor de eerste van 5500 en voor de tweede van 600, en vervolgens, nadat de polder Waarde was vrjj verklaard, zjjn borgtocht als ontv.-griffier van het waterschap Waarde op 16 Mei'81 bepaald zjjnde op 6000, in die betrekkingen, waarvoor hjj bezoldigd werd, belast met het ontvangen der inkomsten van voornoemde waterschappen en polders, ten nadeele van deze, in de jaren, dat hjj die betrekkingen bekleedde, tot zjjne aanhouding op 31 Januari 11., een bedrag van ruim ƒ9000 opzettelijk heeft verduisterd en zich alzoo die gelden opzettelyk wederrechtelijk toegeëigend. Na voorlezing van het bevel van verwjjzing en van de dagvaarding vroeg het O. M. het woord om meerdere stukken voor te lezen. De president gaf echter eerst den verdediger gelegenheid om zjjne exceptieve verdediging voor te dragen. De heer mr M. J. de Witt Hamer begon met er op te wjjzen hoe met groote vreugde het nieuwe voorschrift in het nieuwe wetboek van strafvordering begroet was, waarbjj uitdruk kelijk werd voorgeschreven dat de dagvaarding op straf van nietigheid moest inhouden den tyd, waarop een misdrijf is gepleegd. De oude strjjd, of dat noodig was voor de juiste om schrijving van een feit, was hiermede afgedaan. Nu vindt men in de dagvaarding dat be klaagde die feiten zou hebben begaan van den dag zjjner aanstelling tot zjjn aanhouding, een tyd van meer dan 14 jaar. Het O. M. heeft daardoor, volgens den verdediger, gezondigd tegen de wet. Aangenomen dat op 31 Januari 11. een tekort was in de polderkas, dan had ook moeten worden onderzocht, wanneer de verduistering heeft plaats gehad. Nu zegt de dagvaarding ♦gjj hebt hetfeit bedreven gedurende uw leven als ambtenaar." Wanneer was ten laste gelegd aan een dief: gij hebt gestolen gedur enda uw leven dan zou dit volgens de wet onstrafbaar zjjn. Hetzelfde heeft hierbjj plaats. Nu zegt het O. M.: ik weet niet, wanneer het feit heeft plaats gehad. Zooveel te beter voor beklaagde, dan kan hy niet gedagvaard worden. Dat onderzoek is blykens het dossier niet ingesteld. De reglementen van de polders in Zeeland schrjj ven zeer streng voor het opnemen van de kas van het waterschap; de secretaris-ontvan ger moet zich gedragen naar zjjn instructie; nu heeft men volstrekt niet nagegaan, wanneer de kas het laatst is opgenomen. Het niet opgeven van den tyd ia hoogst nadeelig voor beklaagde, want nu kan hjj niet nagaan of zjjn misdryf verjaard is, Buitendien nadeelig, omdat door de vermelding, omstreeks welken tjjd hef misdryf zou hebben plaats ge had, zou kunnen gebleken zjjn omtrent welk lichaam het misdryf zou gepleegd zjjn. Inde dagvaarding toch zjjn drie kassen van drie verschillende lichamen dooreen gehaspeld. ♦Reeds dit zou ik" zeide de verdediger ♦als grief tegen de dagvaarding kunnen aan» voeren, wanneer ik niet op het punt van niet vermelding van den tjjd reeds sterk genoeg was. ♦Maar al had beklaagde geen enkel belang, dit doet er niet toe; de strjjd is thans uit, Art. 143 van het Wetboek van Strafvordering zegt uitdrukkelijk dat de dagvaarding nietig is. Is die verwering ontjjdig Neen. Of het O. M. heeft getuigen gedagvaard, die zul len verklaren omstreeks welken tyd het mis dryf bedreven zal zjjn, maar dan is beklaagde in zjjne verdediging belemmerdöf het O. M. brengt getuigen bjj, die dat tijdstip niet kun nen bepalen en dan is bet getuigenverhoor vruchteloos. Hierop nam de officier van justitie, de heer mr J. A. van Hoek, het woord. Hij verklaarde niet zooveel woorden te behoeven te gebruiken als de geachte verdediger om aan te toonen dat zjjne dagvaarding voldoet aan de vereisch- ten van art. 143. By delicto continua, zooals hier, kon men on mogelijk opgeven op welken dag beklaagde het misdryf heeft bedreven. Voldoende is op te geven binnen welken tyd het misdryf is gepleegd. Verdediger heeft gezegd dat er geen onder zoek is ingesteld maar dan heeft de verdediger het dossier niet geheel gelezen, wat de ambte naar van het O. M hem niet euvel duidt, wjjl het zoo groot was. Maar dan zou hem toch zjjn geble ken dat meermalen de kas is opgenomen. ♦Waarom heb ik ging de heer Van Soek voort de tijdsruimte zoo ruim genomen? Omdat de beklaagde by een verhoor beeft doea

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1889 | | pagina 1