Donderdag
16 Mei.
„DE TENTEN VAN SEM.
N°. 115.
132" Jaargang.
1889.
Middelburg 15 Mei.
""F EUILLETON'
Verspreide Berichten.
Deze courant verschijnt dagelijks?
met uitzondering van Zon- en Feestdagen?
Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco f 2.-
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 cent.
Advertentïën20 cent per regel. Bij abonnement lager?
Geboorte-, Trouw-, Dood-, en andere familieberichten met de daarop
betrekking hebbende dankbetuigingenvan 17 regels 1.50
iedere regel meer ƒ0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
GRANT ALLEN.
LETTEREN EN KUNST.
ONDERWIJS.
UIT STAD EN PROVINCIE.
lllllllllltl IK.
Thermometer.
Middelburg 15 Mei. vm. 8 u. 55 gr.
m. 12 u 61 gr. av. 4 u. 56 gr. F
Verwacht verand. wind.
Agenten te Ylissingen: P. G. de Yet Mestdagh Zoon, te Goes: A. A. W. Bolland, te KruiningenF. v. d. Peijl, te Zierikzee: A. C. de Mooij en te TholenW. A. van Advertentïën
nreuwenhtjijzen. Verder worden door alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aangenomen, en nemen ook het algemeen advertentie- j moeten des namiddags te een uur
bureau van Nijgh Van Ditmab te Rotterdam, en de firma B. van dee, Kamp te Groningen, voor de Noordelijke provinciën, annonces aan. Hoofdagenten voor het aan het bureau bezorgd zijn, willen
Buitenland: te Parjjs en Londen, 'de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Dattbe Cie., John F. Jones, opvolger, voor België A. Gbosjean Co. te Brussel. zjj des avonds nogworden opgenomen
De St. Crt. bevat de volgende mededeeling
De koning heeft den ondergeteekende opge
dragen om, door middel van de Nederlandsche
Staatscourant, Zijner Majesteits meest hartelijken
dank te betuigen voor de zoo algemeene blijken
van hulde en gehechtheid van het Nederland
sche volk ontvangen, ter gelegenheid van Zijner
Majesteits herstel en van de herinnering aan
Hoogst Deszelfs veertigjarige regeering.
's Gravenhage, 14 Mei 1889.
Be Directeur van het Kabinet des Konings,
Alewijn.
De voorzitter van de Eerste kamer heeft
namens de Eerste en de voorzitter van de
Tweede kamer heeft namens de Tweede kamer
een brief van gelukwensching geschreven aan
Z. M. den koning, bij gelegenheid der herden
king van Zr Ms veertigjarige regeering.
Omtrent de vijandelijkheden in het landschap
Edi, ter oostkust van Atjeh, is den 14den dezer
het volgende telegram van den Gouverneur-
Generaal van Nederlandsch-Indië bij het depar
tement van koloniën ontvangen
»In Edi zijn op 8 dezer de troepen tegen
den vijand opgerukt. Na hardnekkigen tegen
stand, werd de vijand geslagen met groot ver
lies zijnerzijds, dat geschat wordt op honderd
dooden. Onzerzijds gesneuveld de lste-luitenant
der infanterie J. J. A Gaade en vier mindere mili
tairen gewond zeventien mindere militairen."
Dit bericht deelden wij in het vorig nommer
nog aan een deel onzer lezers mede.
Bij koninklijk besluit is bepaald dat de stem
briefjes ter verkiezing van leden der Provinc.
Staten in de hoofdkiesdistricten Dokkum en
Helder op 14 Mei, en, in geval van herstem
ming, op 28 Mei daaraanvolgende in te leveren,
zullen worden geopend respectievelijk op 16
en 30 Mei.
Bjj kon. besluit is met ingang van den len
Juli a. de schout bij nacht titulair jhr H. P. de
Koek, inspecteur-generaal over het loodswezen
enz. en Nederlandsch permanent-commissaris
voor het gemeenschappelijk toezicht over de
betonning en bebakening, mitsgaders over de
loodsdiensten op de Schelde, op zijn verzoek,
ter zake van langdurigen dienst, op pensioen
gesteld, onder dankbetuiging en onder toeken
ning van den titulairen rang van vice-admiraal
en een pensioen van 2100, benevens eene ver
hooging van pensioen van ƒ375 'sjaars;
2o de betrekking van inspecteur-generaal over
het loodswezen enz., alsmede van Nederlandsch
permanent-commissaris voor het gemeenschap
pelijk toezicht over de betonning en bebakening,
mitsgaders over de loodsdiensten op de Schelde,
opgedragen aan den kapitein ter zee titulair
J. Spanjaard, thans inspecteur over het loods
wezen enz. in het 6e district te Vlissingen en
Nederlandsch permanent-commissaris voor het
Vit het Engelsch
van
li
HOOFDSTUK XIX.
Maar liet Kulden
Welk een verrukkelijke aanblik aanschouwde
Iris, toen zjj op het dek trad. Voor haar
de glooiende, verlichte straten, gelijk een
geheimzinnige berg. Ter zjjde een vloot dob
berende bootjes, bemand met Arabieren in
hun Oostersche kleeding, gillende en schreeu
wende in een onverstaanbare taal. Van verre
rechts en links sombere heuvelrijen, die tegen
den lichten hemel afstaken en overdekt waren
met witte stippen van de villa's. Overal
dansende, flikkerende lichtjes op het kabbe
lende wateroveral leven, beweging, drukte,
overal de stempel van een vreemd land, niet
vreemd gelijk Frankrijk, Duitschland of Italië
maar een ander werelddeel, Zuideljjk, Oostersch,
Mohammedaansch.
Iris bleef op het dek, tot dat de dag aan
brak en zag die prachtige stad Algiers een
gemeenschappelijk toezicht over de betonning
en bebakening, mitsgaders over de loodsdiensten
op de Schelde, en zulks onder toekenning van
den titulairen rang van schout bij nacht
3o de kapitein ter zee titulair F. J. P. M.
Mulder, thans inspecteur over het loodswezen
enz. in het eerste district te Delfzijl, in gelijke
betrekking overgeplaatst naar het 6e district
te Vlissingen, en tevens belast met de betrek
king van Nederlandsch permanent-commissaris
voor het gemeenschappelijk toezicht over de
betonning en bebakening, mitsgaders over de
loodsdiensten op de Schelde
4o de betrekking van inspecteur over het
loodswezen enz. in het le district te Delfzijl
opgedragen aan den luit. ter zee le klasse L.
Haremaker, onder eervolle afvoering op zijn
daartoe gedaan verzoek uit het korps zeeoffi
cieren dei Nederlandsche zeemacht.
Voorts is benoemd tot lid van den Raad
van state, mr H. J. Brouwers, lid van de
Tweede kamer der Staten-generaal.
De adjunct-administrateur G. A. Daejj Ou-
wens, is bevorderd tot officier van adm. 2e kl.
Aan jhr J. Stern, is op zijn verzoek, eervol
ontslag verleend uit zijne betrekking van be
waarder van de hypotheken, het kadaster en
de scheep sbewjjzen te Arnhem, behoudens
aanspraak op pensioen en met dankbetuiging
voor zijn bijna 53jarigen dienst.
Nog is de kapitein F. van Thiel, laatst
administrateur van een militair hospitaal, thans
op nonactivitait, op pensioen gesteld ten be
drage van 1440 's jaars.
stakingen, die in sommige Duitscke steenkolen-
j districten zijn uitgebroken, aanleiding om in
het HU. weder eens de aandacht te vestigen
op de groote ellende, die voor ons in oorlogs
tijd kon voortspruiten uit het gebrek aan steen
kolen, en op de noodzakelijkheid der oprichting
van een of meer centrale steenkolendepöts achter
de hoofdlinie van de defensie. De schr. stelt
de volgende vragen
1 Zou er, onder de gegeven omstandigheden,
voor onze fabrikanten en spoorweg- en ttoom-
vaartmaatsehappjjënbenevens vele andere
takken van nijverheid, reden bestaan om met
zekere spanning den loop der werkstakingen in
de mijndistricten gade te slaan, indien de rijks
depóts thans over een voorraad steenkolen
voor 6 maanden konden beschikken een voor
raad, waarvan geen kilo voor Duitsche reke
ning zou verkocht zijneen voorraad, waaruit
zonder prijsverhooging gedurende den duur dei-
werkstaking, het benoodigde zou kunnen wor
den geput
2 Opent de bestaande crisis niet de oogen
voor het groote gevaar, dat uit gebrek aan
steenkolen, niet alleen in oorlogstijd, als steen
kolen oorlogs-contrabande zullen zijn, maar zelfs
in tijd van vollen vrede, voor ons land kan
voortvloeien
3 Is het niet zaak, dat volk en regeering,
nu de nood en de gevaren zoo klaar voor oogen
staan, de handen ineen slaan om, zooals de
Witt dat uitdrukte, naer behooren te vigileren
voor haar eygen securiteyt
De Standaard wijst er op, dat de pers bij den
ridderregen, die Zondag is nedergedaald, ver
geten is. Diplomatie, kerk, school, leger, vloot,
handel en scheepvaart, industrie, landbouw,
koloniën, tot zelfs, wat het blad bij uitstek
genoegen deed, de zending is in den persoon
van den zendeling Jansz daarbij in aanmerking
genomen, alleen de pers niet.
Dit trok reeds bij vroegere gelegenheden de
aandacht, maar kon deswege moeielijk ter
sprake komen, omdat een blad, dat hierop
wees, allicht verdacht kon worden van aan
zeker gevoel van teleurstelling zijn inspiratie
te onfleenen.
Nu ditmaal, uit anderen hoofde, dit ver
moeden niet tegen de Stand, rijzen kan (dr A.
Kuyper werd geridderd), acht het blad het
geoorloofd op deze leemte te wijzen. Een
leemte, die zeer verklaarbaar is, omdat usantie
ten deze groote kracht bezit en bij elke
komende gelegenheid allicht zoo streng mogelijk
aan vroegere groepeering wordt vastgehouden;
maar die toch vroeg of laat zal wegvallen.
Naar het Vad. mededeelt, is ook de ge-
pens. kapt.-luitenant ter zee J. H. P. E.
Kniphorst, voorzitter der commissie tot het
afnemen der examens voor het diploma van
stuurman aan boord van koopvaardijschepen,
die bij Zr Ms besluiten van 10 dezer, nevens
deD titulairen rang van kapt. ter zee, de
ridderorde van den Ned. Leeuw ontving, reeds
sedert jaren met deze onderscheiding begiftigd.
De heer W. Hoogenboom vindt in dewerk-
parel in smaragden geVat zooals de Arabi
sche dichters haar noemen, langzaam opdoemen.
Het was een schouwspel om nooit te vergeten.
Eerst kwam er van lieverlede een groote, wit
marmeren massa te voorschijn tegen den ach
tergrond van den donkeren berg. Straten of
pleinen waren nog niet te onderscheidende
huizen met platte daken, alle vierkant als
dobbelsteenen, schenen vlak tegen elkaar aan
gebouwd alsof er geen speld tusschen kon,
ongetwijfeld kronkelden zich smalle stegen
daartusschen doormaar die waren verborgen
achter de vooruitstekende balcons en veranda's.
Gedurende twintig minuten ontwaarde zij
niets dan die wilde massa, doch naarmate het
lichter werd begonnen de verschillende deelen
der schilderij zich van elkaar los te maken
Op den voorgrond lag een groot plein met
statige palmen, een moskee met ronden koepel
en rooden toren, een prachtige Fransche bou
levard, met bogen als te Parijseen reeks
breede kaden, vol met koopmansgoederen,
evenals te Marseille en Liverpool. Daarachter
de Arabische stad, gelijk een trap naar de
groote, ontmantelde citadel der Deys, op een
der toppen van den Sahel leidende. Rechts
de zee, links de glooiing van den Mustaphe,
vol met villa's, in Moorschen, Franschen of
Engelschen stijl, alle omringd van welige tuinen.
Beneden Toulon, daarboven Beyrout, Torguay
en Cannes, ginds Stamboel dat was het
Voor een erbarmelijk klein publiek gaven
de heer Albert Mutters en mevr. Marie Ver-
straete gisteren avond in den schouwburg alhier
een voorstelling, bestaande uit eenige voor
drachten en twee blijspelen.
Wanneer er iets is geschikt om het vuur
van den artist te dooven, dan voorzeker het
gezicht van leege stoelen en banken, mis
schien een niet te versmaden onderwerp voor
den heer Mutters voor een volgende verhandeling
over het belang van de woorden iets en niets.
Tot lof van beide kunstenaars moet men
erkennen, dat zij geenszins de aanwezigen lieten
boeten voor de onverschillige thuisblijvers.
Beiden speelden de twee stukjesDokteres en
Modemaker uit het Fransch en Een kleermaker
van adel door A. van der Stempel met animo.
Zoowel de heer Mutters als mevr. Marie Ver-
straete zijn oude bekenden van het Middel-
burgsche tooneellievende publiek.
Op beider spel in de genoemde comedie's
valt zeer te roemen, ja wat ons betreft geven
wij verre de voorkeur aan hun optreden in de
tooneelstukjes dan aan de voordracht der ge
dichten of causerieën. Ten deele mag dit
echter liggen aan het programma. Geen enkel
nommer muntte door veel geest uit, een
uitzondering maakte het Lachebekje, waarmede
mevr. Yerstraete welverdiend succes behaalde.
Bij zulk lachen moet de meest verbeten ijzegrim"
ontdooien Hoe jammer dat geen daverend
applaus doch slechts een zeer zwak handge
klap mevr. Yerstraete bewees, dat zij gemak
kelijk de lachers aan hare zijde kan brengen.
De vereeniging t. b. v. g. v. o. k. daarentegen
cosmopolitische beeld dat zich aan haar oog
vertoonde.
Oom Tom had van Marseille uit aan de
huisbewaarders van Sidi Aia getelegrapheerd,
en dus werden zij aan de kade opgewacht en
de onschatbare Maltheser, dienst doende als
commissionair, zorgde voor de bagage, zoodat
de familie niets te doen had dan in haar eigen
rijtuig te stappen en kalm naar haar villa te
rijden.
Iris was in haar hart socialistdoch toen
ze den grooten Arabischen koetsier op den bok
van haar rijtuig zag zitten en zoo heerlijk
door de volle straten reed, langs Arabieren,
ezels en alle mogelijke soorten van onrein
heden, voelde zij ,toch dat het hard zou zijn
om dit alles op te geven ter wille der mensch-
heid. Zij reden over de Kabylische markt, vol
Oostersche druktelangs Moorsche vrouwen
met verhuld gelaatdoor de Porte d'Isly,
met hun zonderlinge verzameling verminkte
bedelaars en beklommen langzaam den heuvel
naar de voorstad van Mustapha. Er scheen
geen einde aan den rit te komen, evenmin als
aan den stoet van Arabieren, die zich met
hunne ezels naar de markt begaven. Langs
den weg stonden tallooze villa's, te midden
van bamboesstruiken en dadelpalmen en be
groeid met Banksiarozen of andere vuurroode
bloemen. Iris hoopte dat Sidi Aia zou blijken
eene daarvan te zijn en geen van die groote
zal over 'den avond van gisteren geen foum rire
bij zich voelen opkomen. Wij willen hopen,
dat dit haar evenwel niet zal terug schrikken
te gelegener tijd haar prijzenswaardige taak
voort te zetten. Het reeds vergevorderd seizoen
en het aanstaande muziekfeest waren rechtma
tige verontschuldiging voor de afwezigen.
Weder heeft de Nederlandsche kunst een
verlies geleden, thans door den dood van den
Haagschen landschapsschilder E. A. Y A. van
der Meer, den 10 Mei te 's Gravenhage over
leden. Hij werd in 1846 geboren.
Het gemeentebestuur van Amsterdam heeft
besloten, dit jaar van 2 September tot 7 October
aldaar eene openbare tentoonstelling te houden
van kunstwerken van levende meesters. Inzen
dingen worden verwacht tusschen 1 en 10 Au
gustus, aan de commissie voor de tentoonstelling
van kunstwerken van levende meesters. Inzen
dingen behoeven niet vrachtvrij te geschieden.
Terugzending, na afloop der tentoonstelling
geschiedt op kosten van den inzender.
De repetities te Bayreuth beginnen half
Juni. Parsifal zal 9, Tristan und Isolde 4, Die
Meistersinger 5 malen gegeven worden Parsifal
bondag en Donderdag, Tristan Maandag, Die
Meistersinger Woensdag. Grüning zal Van
Dijck en Winkelmann in Parsifal een enkele
maal vervangen; Gudehus zal Walther, Vogl
Tristan zijn.
Aan de gemeente Koewacht is van 's rijk3
wege eene subsidie verleend van 2750 ter
tegemoetkoming in de onderwijskosten aldaar.
Te Marum is de bezoldiging van den in
functie zijnden onderwijzer aan de chr. school
van 400 verlaagd tot 275. (N. 11. Ct.)
Gisterenmiddag is door den burgemeester
van Middelburg het volgende telegram ontvan
gen.
Burgemeester Middelburg. Zjjne Majesteit de
Koning gelast mij u hoogstdeszelfs dank te
betuigen voor de aangeboden gelukwenschen.
Adjudant van dienst,
Van de Poll.
Door het burgerlijk armbestuur alhier is
ter voorziening in de vacature ontstaan door
het eervol ontslag van den heer dr J. C. Bolle
als geneesheer belast met de armenpraktijk de
volgende voordracht opgemaakt. Dr S. J. van
Nooten te Pijnakker, dr W. G. Metelerkamp
Cappenburg te Ommen en dr J. Hocke Hoo
genboom te Amsterdam.
—Tot directeur van den weldra te openen kin
derspeeltuin alhier is benoemd de heer D. W.
Louis, onderwijzer aan de school A voor jongens
en meisjes op de Bree, bevoegd tot het geven
van gymnastiek-onderwijs, en tot coneierge-
opzichter N. de Munck en echtgenoot.
De binnenkomende Harwichboot was heden
middag te een uur wegens mist Vlissingen
noch niet gepasseerd.
De Willem Prins van Oranje kwam heden
morgen bijtijds aan.
Onder meer ontvingen wij nog mededee
ling dat te Westkapelle 's konings jubilé met
vierkante kasteelen, boven op den berg, zonder
een enkel locaal tintje, zoo geheel misplaatst
in deze omgeving.
Bij den kolom Voirol bereikten zij den top,
sloegen den hoek om naar El-Biar, en twee
minuten later klopte het hart van Iris vol
verrukking, toen zij het voorplein opreden van
een huis, dat er meer dan eenig ander op den
berg een Moorsch aanzien had.
Welk een plein, welk een vestibuleEen
marmeren fontein, omringd van hooge water
planten, sprong te midden van oranjeboomen
en palmen en rondom liep een open zuilengang
met hoefvormige bogen en gedraaide marmeren
zuilen. De vloer was geplaveid met oude
roode steenen, terwijl een muurrandje, met een
smaakvol patroon, langs den voet van den
zuilengang liep. Het was alsof een heerlijke
droom, eensklaps werkelijkheid geworden was
Een huis, zooals men in zijn verbeelding in
de Arabische Nachtvertellingen ziet, doch nooit
durft hopen in het dagelijksche leven te ont
moeten.
Iris begaf zich zwijgend, daar zjj te aange
daan was om te spreken, naar het binnenplein
dat iets kleiner was dan het eerste en bedekt
met een glazen dak, zoodat het 't middelpunt
der villa vormde. Er liep een dubbele zuilen
rij omheen, boven en beneden, met fijne Sara-
ceensche bogen, doch de onderste was geheel
open, terwijl een prachtig gesneden houten
opgewektheid 'gevierd werd. Aan Z. M. den
koning werd per draad een gelukwensch aan
geboden, waarop eveneens per telegram een
dankbetuiging ontvangen werd.
Men schrijft ons uit Yerseke
Bij de verkiezing in Maart van het vorige
jaar werden de kiezers op den verkiezingsdag
bij bekkenslag aan hun plicht herinnerd.
Heden zette men de tweede schrede op den
toen ingeslagen wegmen beval bepaalde
candidaten aan, nl. de anti-revolutionnaire.
Dit prikkelde blijkbaar tot verzet, want weldra
weergalmde ten tweede male de stem des om
roepers Kiest geen Pompe, Huvers enz.,
maar Van der Bilt en Bybau, want de anti-
revolutionnairen zijn de mannen die een ver
bond gesloten hebben met de socialisten
Ten derde male klinkt de bell Zou dat
spel blijven aanhouden Zou ieder het laatste
woord willen hebben Ten derden male vliegt
ieder nieuwsgierig naar buiten, en daar klinkt
het: »Puike aardappels te koop!"
In de Maandag te Kruiningen gehouden
vergadering van ingelanden van den polder
Kruiningen, werd rekening gedaan over het
dienstjaar 1888. De ontvangsten bedroegen
13508.36J, de uitgaven waren 10281.58£,
alzoo een goed slot van 2926.78. De be
grooting voor het dienstjaar 1889 bedraagt
13689.38^.
Het dijkgeschot per H. A. is vastgesteld op ƒ7.50.
Dinsdag werd aan den polder Borssele de
laatste steen gestort voor het oeverwerk van
den heer C. van der Hooft te Terneuzen. Den
14 Januari werd met de uitvoering der bestor-
ting begonnen. Het geheele werk beslaat eene
oppervlakte van 14,435 M", waarop ruim 7200
last steen zjjn gestort.
Uit Winterswijk wordt aan de N. R. Ct
gemeld
De werkstaking in het naburige kolenrevier
wij zijn hier slechts een drietal uren sporens
van het brandpunt der strike, Gelsenkirchen,
verwijderd wordt hier in den omtrek niet
zonder bezorgdheid gadegeslagen. Alle fabrieken
toch in deze streek worden uit de bekende
kolenmijnen van brandstof voorzien zoo ook
de gasfabrieken. Wel hebben de meeste onzer
nijverheids-inrichtingen in den regel voor een
paar weken steenkolen in voorraad, maar niets
waarborgt ons, dat in dien tijd de werkstaking
zal zijn geëindigd. En inmiddels komt er geen
enkele kolenwagon binnen, terwijl er hier anders
dagelijks honderden aan- en voorbij stoomen.
De eenige uitweg dien men ziet, is kolen uit
België te ontbieden, maar in de bestaande
onzekerheid omtrent den duur der werkstaking
zal geen fabrikant zich haasten in België con
tracten te sluiten.
Naar het heet, zou eene der hier gevestigde
fabrieken reeds op het punt zjjn te »stoppen."
Het badseizoen te Scheveningen wordt
1 Juni a. s. geopend.
Duizenden waren Zondagmiddag te Rot
terdam op de been, ten einde getuige te zijn
van het opstijgen Van een Amerikaanschen
luchtschipper, die zich na eene zekere hoogte
balustrade boven van de eene zuil naar de
andere liep en een borstwering vormde, waarop
men gemakkeljjk kon leunen. De vloer was
van marmer, met rijke Oostersche kleeden be
dekt. Op de etagères tegen de wanden prijk
ten zeldzame koperen schotels, met zilveren
Arabische opschriftende nissen, gevormd
door marmeren platen, onder de bevallige Alge-
rjjnsche bogen, waren versierd met kostbare
voortbrengselen Van inlandsch aardewerk uit
Kabylië of van het Aurè3 gebergte.
Iris voelde zich zoo gelukkig in het bezit
van al dat schoons, dat al hare socialistische
begrippen van lieverlede verdwenen. Op de
trap, die van het voorplein naar het binnen
plein leidde, stonden twee bejaarde vrouwelijke
dienstboden om hare nieuwe meesteres te ver
welkomen.
»Gjj zijt zeker Zelia", sprak zij bedeesd
in haar kostschoolfransch;
En Zelia, trotsch dat die jonge dame haaf
naam wist, antwoordde »Ja, mademoiselle, ik
ben Zelia en verheug mij dat ik une dame si
aimable binnen de müren Van Sidi Aia mag
begroeten.
»En gij zijt Sirah, denk ik", ging Iris
in het Engelsch voort en reikte de andere de
hand.
»Ja, mylady, ik ben Sara", antwoordde
de Engelsche vrouw; »God zegene üw jong eh
schoon gelaatMen had ons verteld dat
