14 Mei.
N°. 113.
132" Jaargang.
1889.
Dinsdag
Middelburg 13 Mei.
Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s
met uitzondering van Zon- en Feestdagen;
Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco f 2
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 cent.
Advertentiën: 20 cent per regel. Bij abonnement lager:
Geboorte-, Trouw-, Dood-, en andere familieberichten met de daarop
betrekking hebbende dankbetuigingenvan 17 regels 1.50
iedere regel meer ƒ0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
MIDDELBURG
J. P. I. Buteux.
Nlr D. A. Berdenis v. Berlekom.
Mi* N. J. C. Snouck Hurgronje.
Th. van Uije Pietense.
C. J. J. A. van Teijlingen.
C. L. van Woeldei*en.
ZIERIKZEE.
J H C. Heyse,
Hoogenboom Bzn.
M. Bolle Lzn.
THOLEN.
Mi* T. A. Wagtho.
Mi* H. M. G. Kloppenburg.
J. Sturm.
H. C. E. van IJsselsteijn.
M. J. van Vessem.
Mr J. C. R. van der Bilt.
J H. Bybau
BEKENDMAKINGEN.
PROCLAMATIE.
LETTEREN EN KUNST.
ONDERWIJS.
UIT STAD EN PROVINCIE.
KERKNIEUWS.
MEL
Agenten te Vlissingen: P. G. de Vet Mestdagh Zoon, te Goes: A. A. W. Bolland, te Kruiningen: P. v. d. Peijl, te Zierikzee: A. C. de Mooij en te Tholen: W. A. tan Advertentiëa
Niedwenhdijzen.Verder worden door alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aangenomen, en nemen ook het algemeen advertentie- moeten des namiddags te een uur
bureau van Nijgh Van Pttmar te Rotterdam, en de firma B. van der Kamp te Groningen, voor de Noordelijke provinciën, annonces aan. Hoofdagenten voor het i aan het bureau bezorgd zijn, willen
Buitenland: te Parjjs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daube Cie., John P. Jones, opvolger, voor België A. Grosjean Co. te Brussel. zij des avonds nogworden opgenomen
Thermometer.
Middelburg 11 Mei. vm. 8 u. 52 gr.
m. 12 u 53 gr. av. 4 u. 53 gr. F
Verwacht verand. wind.
In onze omgeving, op "Walcheren, heerscht
onder hen, die de aftredende leden der Pro
vinciale staten willen doen vallen, oogen-
echijnlijk kalmte.
Groote ijver valt er in ieder geval in 't
openbaar niet waar te nemen.
Toch zouden de voorstanders van die
aftredende leden verkeerd doen, wanneer zij
zich daardoor lieten verleiden tot mindere
waakzaamheid of tot geringen ijver.
Wij weten nu eenmaal dat aan de andere
zijde de werken der duisternis niet worden
versmaad, vooral niet tegenover verdien-
stelijk aftredende leden, die men niet
zoo openlijk durft aanvallen. Elke verslap
ping aan onzen kant zou dus noodlottig
kunnen zijn.
Het ligt voor de hand dat men zal specu-
leeren op persoonlijke sympathieën en anti
pathieën en op allerlei zaken, die met de
hoofdkwestie: het belang der pro
vincie niets te maken hebben.
Den kiezers, die wel enkelen der aftredende
leden verlangen maar aan een of meer der
andere soms niet zoo zeer gehecht zijn, zal
men den raad geven van beide lijstjes een
mengelmoes te maken.
Zoo schiet men allicht een bres in 't geheel.
Reden te meer voor alle voorstanders eener
herkiezing van alle aftredende leden in het
district Middelburg om niet éen stem uit
lauwheid of onverschilligheid verloren te
laten gaan.
Tot den laatsten man dient men op zijn
post te zijn.
Of die stilte ook in de andere districten
in Zeeland valt waar te nemen, weten wij niet.
Maar zoo ja, dan geldt deze waarschuwing
ook voor de kiezers daar.
Er is strijd, meer dan men denkt.
Er is krachtsontwikkeling, grooter dan
men vermoedt.
Er dreigt gevaar, veel erger dan velen
nzien.
Kiezers in de districten Middelburg,
Goes, Zierikzee, Tholen en Sluis,
gij vooral moet zorgen dat men u niet éen
lid ontrooft.
En dit doel is slechts te bereiken, wanneer
gij eendrachtig samen werkt en door niets
u laat weerhouden van de vervulling der
Dinsdag op u rustende taak om te gaan
stemmen.
Ieder kiezer doe daarom zijn plicht en
bedenke dat te vijf uur de stembus gesloten
wordt.
Men stemme naar zijne overtuiging en late
zich niet door allerlei schijngronden van een
eens opgevatte meening afbrengen.
Is iemand zoo gedienstig geweest uw biljet
in te vullenmen weet dat men eens ge
schreven namen doorhalen en in ieder geval
op de stembureau's nieuwe biljetten bekomen
kan.
Wie met ons strijden wil voor het behoud
van werkzame en bekwame mannen, die jaren
lang hun plicht dedenvoor mannen, met
onze provincie en hare belangen bekend,
stemme volgens onderstaande opgaaf al naar
gelang van het district waarin hij woont;
en wel voor het district:
op
SLUIS.
Is. van Houte.
Mi* F. J. Brevet.
H. G. Hammacher.
zie Ik op het vervlogen tijdperk terug. Zijn
zegen beeft- het oud verbond van Oranje en
Nederland bevestigd.
Over de toekomst van Mijn Huis en Mijn
Yolk roep Ik op dezen pleclitigen dag dien
zelfden zegen in. De herinnering aan het ver
leden is Mij een waarborg voor de toekomst
Oranje en Nederland onder Gods zegen één,
krachtig en vrij
Het Loo, 12 Mei 1889.
WILLEM.
Voor het district HULST
meenen wij dat, tegenover den algemeenen
aanval, door een deel der tegenpartij gericht
tegen de verdienstelijke aftredende liberale
leden in andere distrieten, een krachtig
protest ook daar gewenscht is, en raden wij
allen, die met ons van die meeniug zijn, te
stemmen op:
GOES.
Het zal zeker de zeer moeielijke
taak der bureaus van stemopneming
gemakkelijker maken, dis de namen der
candidaten van de verschillende partijen
op de stembriefjes in dezelfde volg
orde voorkomen. Wij geven daarom
aan alle kiezers in overweging, de
namen der heeren, die zij wenschen
gekozen te zien, in dezelfde volgorde
op hunne biljetten te plaatsen, waarin
deze voorkomen in de advertentiën der
kitsvereenigingen.
Oprichting van een gloei- of smeltoven.
De burgemeester en wethouders van Middel
burg
gezien de artikelen 6 en 7 der wet van den
2 Juni 1875 (Staatsblad no 95) tot regeling van
bet toezicht bij het oprichten van inrichtingen,
welke gevaarscbadeof hinder kunnen veroorzaken;
maken bekenddat ter gemeente secretarie
ter visie is gelegd een verzoek met bijlagen
van «F. Boude wij nse tot het oprichten van
een gloei- of smeltoven naast de bestaande, op
het terrein van perceel wijk Q, no 301 aan het
Armeniaansch Schuitvlot alhier
dat op Vrijdag den 24en Mei a. ten raad-
huize dezer gemeente des namiddags ten half
2 ure gelegenheid zal worden gegeven om tegen
dit verzoek bezwaren in te brengen en deze
mondeling of schriftelijk toe te lichten.
Middelburg, den 10 Mei 1889.
De burgemeester en wethouders voornoemd,
S C H O R E R.
De secretaris,
A. DE VULDER VAN NOORDEN.
Zondag verscheen een buitengewoon nommer
van de Nederlandsche Staatscourant, waarin
voorkwam de volgende
Geliefde Landgenooten en Onderdanen
Heden zjjn veertig jaren voorbijgegaan sedert
den dag, waarop Ik plechtig de Regeering over
het Nederlandsche Volk heb aanvaard.
Zal Mijn Volk van Mij getuigen, dat ik Mijn
Koninklijk woord heb gestand gedaan, Ik weet
dat in lief en leed, in blijde en droeve dagen,
Mijn Volk getrouw is gebleven aan Mij en
Mijn Huis.
Ik heb er steeds naar gestreefd, de welvaart
en den bloei van ons Vaderland te bevorderen.
Met innigen dank jegens den Almachtige
Door het wegvallen van een paar woorden
was een zin uit het hoofdartikel in ons vorig
nommer eenigszins onduidelijk.
Wij herhalen die daarom thans met de
daaraan voorafgaande en de onmiddelijk er op
volgende. Zij luiden
»Koning van Nederland te zijn, noemde Z. M.
bij zijne inhuldiging eene grootsche roeping.
»Dat hij die roeping veertig jaren lang heeft
mogen vervullendat hij, terwijl elders menig
maal stormen en beroeringen vielen waar te
nemen, dit kon doen in kalmte en vrede,
geschraagd door den steun van dat volk, bet-
welk zijn constitutioneele monarchie in eere
hield en houdt als het hechtste bolwerk tegen
verschillende aanslagen en pogingen om zijne
onafhankelijkheid en zijn inwendige rust in
gevaar te brengen, dat is een voorrecht hetwelk
Z. M. niet genoeg waardeeren kan, omdat het
zoo weinig vorsten ten deel valt, en hem ook
op 12 Mei zeker met dankbaarheid zal vervullen.
»Daarom wenscht het volk zijn koning geluk
met den dag van 12 Mei."
De heer dr Vinkhuizen, Zr Ms lijfarts, bracht
Zaterdag zijne afscheidavisite aan den koning.
Hieruit mag men zeker wel afleiden, dat Zr Ms
.toestand öij voortduring gunstig blijft.
DQ6>£ - --
Van hen, die op 12 Mei 1849, bij de inhul
diging des konings, leden waren van de Eerste
kamer der Staten-Generaal, is geen enkele meer
in leven.
Van de toenmalige leden der Tweede kamer
zijn nog 7 in levende heeren mr. J. B. J.
Hengst, mr. J. P. P. baron van Zuylen van
Nijevelt, beiden thans leden van de Eerste kamer,
mr. J. Dirks te Leeuwarden, mr. D. van Eek
te 's Gravenhage, mr. A. W. Engelen te Tiel,
mr. W. Wintgens te 's Gravenhage en mr. H.
J. Smit in Noord-Brabant.
Bij kon. besluit is mr J. P. P. baron van
Zuylen van Nyevelt, lid van de Eerste kamer
der Staten-generaal, benoemd tot minister van
Staat.
Verder zijn o. a. benoemd tot ridder in de
orde van den Nederlandschen LeeuwJ. A.
Kruyt, consul-generaal der Nederlanden te
Penangds Adama van Scheltema, predikant
der N. H. gemeente te LondenJ. van Raalte,
consul der Nederlanden te GlasgowC. J. M.
Bottemanne, bisschop van HaarlemA. God
schalk, bisschop van 's Hertogenbosch J. Hey-
kamp, aartsbisschop der oud-bisschoppelijke
clerezie van UtrechtL. Overman, secretaris
van de algemeene Synode der N. H. kerkJ.
P. Havelaar, minister van waterstaat enz.H.
J. Bool, lid der Tweede kamerG. J. van den
Bosch, burgemeester van Kattendijkedr A.
Kuyper, hoogleeraar aan de vrije universiteit
te Amsterdamdr J. G. van Eyken, inspecteur
der gymnasiaA. Moens, inspecteur van het
lager onderwijsG. A. Loeff, directeur der
registratie en domeinen te Amsterdamjhr
M. van Reigersberg Versluijs van het le reg'
huzaren, directeur van het remonte-depot-; jhr
L. J. van Teijlingen, kolonel-kommanda-nt in
het 2e genie commandementgeneraal-majoor
J. N. A. baron Taets van Amerongen, gouver
neur der kon. mil. academieJ. H. P. E.
Knipborst, voorzitter der commissie tot het
afnemen van examens ter verkrijging van een
diploma als stuurman aan boord van koop
vaardijschepen W. K. M. Vrolik, directeur-
generaal der Maatschappij tot Expl. van St.-Sp.
C. L. van Woelderen, directeur der stoomvaart
maatschappij Zeeland; W. P. Nagel,, inspecteur
der posterijendr C. Snouck Hurgronje, lector
aan de rijks-universiteit te Leiden, belast met
eene zending naar Ned.-Indië.
De onlangs op non-activiteit gestelde officier
van gezondheid 2e klasse bij de kon. Ned.
marine D. van Nouhuijs zal den 14 Juni a.
naar West-Indië vertrekken.
Door de Amsterdamsche Tram-omnibus-maat
schappij is de eerste serie van eene leening van
500.000 ad 250.000 in aandeelen van 1000
opengesteld, tegen een koers van 100
De maatschappij heeft ten doel het doen
loopen van tram-omnibussen, gelijk die reeds
elders in ons land bijv. te Rotterdam iu
gebruik zijn en uitstekend voldoen. Zij hebben
daartoe verschillende lijnen in de hoofdstad.
De dienst en de exploitatie zullen zooveel
mogelijk worden ingericht volgens het doeltref
fend gebleken voorbeeld der A. O. M. en ge
schieden met fraaie en gemakkelijke rijtuigen,
gebouwd volgens een systeem, waardoor het
slingeren en stooten, dat bij de primitieve
tramomnibussen zoo hinderlijk was, wordt ver
meden.
Voor nadere inlichtingen verwijzen wij naar
het uitgebreide plan der leening.
Dezer dagen is versobenen het verslag van
de bevindingen en handelingen van het ge
neeskundig staatstoezicht in 1887, waarin een
overzicht wordt gegeven van hetgeen door de
vergadering van inspecteurs in' dat jaar is ge
daan en besproken. O. a. werd aan een com
missie uit bun midden, opgedragen na te gaan
welke maatregelen moeten worden genomen
om den handel in vergiften beter te controlee
ren; vergiftiging toch met arsenicum komt
meer voor dan algemeen bekend is. Het toe
voegen van salicylzuur aan bier hield mede
de aandacht der vergadering bezigzij achtte
het gebruik van gesalicyleerd bier schadelijk
voor de gezondheid en stelde een onderzoek in
naar de vraag, in boever het wenschelijk zou
zijn daartegen maatregelen te nemen. Ook
werden maatregelen tot bestrijding van de
tuberculose noodzakelijk geacht; de vergade
ring wenschte de aandacht, zoowel van genees
kundigen als van het publiek, gevestigd te
zien op haar uitspraak betreffende besmette
lijkheid der tubereuleuse longtering.
De sterftestatistiek, die bij 't verslag gevoegd
is, wordt door graphische voorstellingen toege
licht. Zij wijst op een daling van de sterfte
cijfers in de groote steden en in het geheele
rijk. In 1887 overleden in 't geheele land
94842 personen of 21.60 op de duizend, een
cijfer, dat ook in verband met vroegere jaren
zeer gunstig kan worden genoemd Onder dit
getal waren 24244 kinderen beneden het jaar,
11627 van 15 en 4286 van 514 jaarvoorts
2122 personen van 1420, 13758 van 2050,
10620 van 50—65, 14966 van 6580 en 5437
boven de 80 jaar. Per duizend inwoners over
leden 1.26 aan besmettelijke en epidemische
ziekten, 5.51 aan ziekten der ademhalingsor
ganen, 2.26 aan ziekten der spijsverteringsor
ganen, 0.32 aan koortsziekten en 2.94 aan
ziekten van het zenuwstelsel.
In 't rijk werden 111471 vaccinatiën en re-
vaccinatiën verricht. Door de bureelen en
genootschappen van vaccinatie werden 14963
buisjes en glaasjes afgeleverd.
In vele gemeenten lieten de toestanden in
sanitair opzicht nog veel te wenschen over,
vooral wat betreft bodem- en waterbederf door
faecaliën en ander vuil.
Door het comiteit van het Willemsfonds
ter bevordering van den Nederlandschen zang
te Gent zjjn, in zijnen prijskamp voor Nederland
sche coupletliederen, premiën toegekend aan de
volgende liederen
Eerste premie: Beminnen, van S. Rippe.
te Rotterdamen Het Woud, van Pol Anri te
Gent.
Tweede premie: By Petrus, van mr. M. G
L. van Loghem te Bussem.
Derde premie: Kom mijn liefste en Bij
het beekje, beide van L. Pol de Preese te Gent.
Het lied Moedertaal (kenspreuk De taal is
gansch het volk) is door de commissie ook eene
derde premie waardig gekeurd, indien schrijver,
die verzocht wordt, zich bekend te maken, er
eenige wijzigingen in wil aanbrengen.
Te St. Petersburg is overleden de schrijver
Salkoff, satyricus, hekend onder den pseudoniem
Stchedrine.
De voordracht voor onderwijzer te St.
Philipsland bestaat uit de heeren J. J. J. de
Lange te St. Anna Jacobapolder, J. Lindhout
en W. van Nieuwenhuijzen, beiden te Tholen,
en die van onderwijzer te Biervliet, school A,
uit de heeren Beun te Sluis, Van de Sande
te Schoondijke en Veth te Dordrecht.
gemeente te Poortvliet 0. J. Sakko weger.3
verstoring van orde en rust en wegens verzuim,
en vergrijp in de uitoefening zijner kerkelijke
bediening ontzet van zijne kerkelijke betrekking,
vervallen verklaard van de bevoegdheid tot bet
uitoefenen van kerkelijke rechten en het aan
vaarden van kerkelijke bedieningen en ontzet
van zijn lidmaatschap der hervormde kerk.
Dit bericht ontleenen wij aan de N. R. Crt.
Niettegenstaande wij indertijd tot den voor
zitter van dat kerkbestuur een schrijven richtten
met beleefd verzoek ons ook mededeeling te
willen doen van hetgeen dit bestuur meldings-
waardig achtte, zelfs aanbiedend om na afloop
van elke vergadering van onzentwege daar
van even aanteekening te doen nemen, ont
vingen wij daarop geen antwoord en schijnen
mededeelingen van dat bestuur eenvoudig bij
monopolie aan een Hollandsch blad te worden
gezonden.
De Gravenstraat alhier stond, zoover als
ons geheugen strekt, bij de kleinhandelaars
Door het provinciaal kerkbestuur van
Zeeland werd de ouderling van de hervormde
in een goed blaadje en menig hunner
sloeg er met goed gevolg zijne tenten op.
Wat velen dier tenten ook misschien van
binnen mochten aanbieden, van buiten had de
tand des tijds er zijne sporen achtergeladen.
Geleidelijk werden verschillende gevels ver
nieuwd en in de laatste jaren is de Gravenstraat
een aantal meer en minder fraaie winkelhuizen
rijk geworden. Zaterdag vermeerderde dat
getal weder doordien de heer V. J. Galle een
nieuwen, goed voorzienen winkel in suikerwerken
opende.
HIST FEEST.
Zondag, den eigenljjken gedenkdag van
's konings jubilé, was de gansche stad in feest
tooi. Bijna huis aan huis wapperde de Neder
landsche driekleur, nu en dan afgewisseld door
een Oranjevlag en groot en klein had zich met
de vaderlandsche kleur of die van het vorsten
huis gesierd.
Enkele winkels, die zich tijdens den korten
tijd van voorbereiding druk hadden geweerd
hadden reeds Zaterdag avond een feestétalage
gereed en lokten toen en Zondag vele kijkers.
Keurig net en uiterst smaakvol was het win
kelraam der firma I. E. de Groot en Z", die
een drietal damescostumes, rood, wit en blauw
étaleerde tusschen groen en bloemen en de
kleuren van den dag.
Aardig gedacht was de uitstalling van de
firma Van den Broecke en Jutting, die uit hare
zich oogenschijnlijk niet tot eene dergelijke
versiering leenende artikelen een eigenaardige
kuldebetooning samenstelde.
Bij de heeren S. Wiener en O maakte het
borstbeeld van Z. M. Willem III en vlaggen-
tropee, omgeven door bloemen en planten en
een drietal schilden, een feestelijken indruk.
Dat deed ook de étalage van den beer C. W. A»
Schutters, die het geurige Nicotaansche kruid
in een bloembed smaakvol schikte en met
kleurige linten tooide.
De beer K. S. Frederiks sierde zijn winkel-
raam op zeldzame wijze door met vaardige
hand daarop aanschouwelijk voor te stellen
's konings bezoek aan de door overstrooming
geteisterde streken in 1861op een tweetal
andere ramen penseelde deze liefhebber der
schilderkunst twee goed getroffen scheepjes op
het onvertrouwbaar element.
Ook de soldaten van het garnizoen hebbeü
geheel uit vrije beweging hunne bijeen-
komstzaal versierd. De busten der drie konin
gen, omstrengeld met vlaggen en groen, geven
de cantinezaal een feestelijk aanzien. Op een
der spiegels is bet opschriftLeve' de Koning4t
tusschen lauwertakken met vaardige hand aan
gebracht.
Bij de godsdienstoefeningen der onderscheidene
kerkgenootschappen werd door de voorgangers
de heugelijke gebeurtenis herdacht en werden
de beste wenschen voor vorst en volk uitge
sproken.
De synagoge der Ned. Isr. gemeente was door
de zorg van het kerbestuur eenvoudig versierd,
terwijl alle lichten brandden. Na de leziDg
van eenige toepasselijke psalmen hield de
godsdienstleeraar der gemeente, de heer H. M.
van Beem, eene korte doch boeiende rede,
waarin hij vooral herdacht de verplichting, die
de Israëlieten hebben aan Z. M. koning Willem
III, onder wiens bestuur bet woord »geloofs-
vrijheid", in tegenstelling met zoovele anderö
landen, in Nederland geen ijdele klank is.
De Werkmans-vereeniging bereidde haren leden
en begunstigers een aangenamen avond. In
het met vlaggen getooide lokaal prijkte 's ko
nings buste tusschen groen en Oranje, naast
