\1 N°. 76. 132e Jaargang. 1889. Zaterdag 30 Maart. Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco f 2. Afzonderlijke nornmers zijn verkrijgbaar a 5 cent. Advertentïën20 cent per regel. Bij abonnement lager.' Geboorte-, Trouw-, Dood-, en andere familieberichten met de daarop betrekking hebbende dankbetuigingen: van 17 regels f 1.50; iedere regel meer ƒ0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. Middelburg 29 Maart. LETTEREN EN KUNST. ONDERWIJS. KERKNIEUWS. RECHTSZAKEN. f iiiiiiiiiiiiiK.siin courant. Thermometer. Middelburg 29 Maart. vm. 8 u. 43 gr. m. 12 u 47 gr. av. 4 u. 48 gr. F Verwacht W. wind. Agenten te VlissingenP. Gr. de Vey Mestdagh Zoon, te Goes: A. A. W. Bolland, te Kruiningan: F. v. d. Peiji, te Zierikzee: A. C. de Mooij en te TholenW. A. van Nieuwïnhtjijz^i. Verder worden door alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aangenomen, en nemen ook het algemeen advertentie bureau van Nijgh k Van Ditmar te Rotterdam, en de firma B. van der Kamp te Groningen, voor de Noordelijke provinciën, annonces aan.Hoofdagenten voor het aan het bureau bezorgd zijn, willen Buitenlandte Parijs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daube Cie., John F. Jones, opvolger, voor België A. Geosjean Co. te Brussel. zij des avonds nog worden opgenomen Advertentiön moeten des namiddags te een uur Voor do 40 wee zen en 10 weduwen van Belgische loodsen te Vlissingen, slachtoffers van de schipbreuk bij Schouwenbank, ontvingen wij vande leerlingen van het gymnasium te Middelburg 22.50; leerlingen der o. school te Tholen, hoofd de heer A. Luijen- dijk, 16.18; idem school I te Breskens ƒ6; en idem der school te Hoek, hoofd de heer J. H. Goor, 9.82. Totaal 614.29. Ingevolge ministerieel besluit, door de Staats courant bekend gemaakt, zijn na gehoord advies van den Raad van State, met inachtneming van de artikelen 38 en 39 van de grondwet, de Staten-generaal in vereenigde vergadering bij eengeroepen op Dinsdag den 2en April 1889, des namiddags te twee uren. De inlichtingen van den minister van water staat betreffende de subsidie aanvraag voor de tramlijn SchoondijkeBelgische grenzen zijn gesteld in handen eener commissie, bestaande uit de heeren Van Kerkwijk, De Savornin Lobman, De Ram, Boot en Glindermnn. Bij den aanvang der zitting van de Tweede kamer, Donderdag, werd door de commissie voor de verzoekschriften rapport uitgebracht over het adres van den heer Willink Iietjen, verzoekende hem in staat van beschuldiging te stellen. Omtrent dit adres is overgegaan tot de orde van den dag. Naar de Staatsconrant meldt wordt van 1 April af, het tarief voor telegrammen tus- schen Nederland en Groot Brittanje ver laagd. De prijs is dan voor gewone telegram men en betaalde antwoorden van 2 tot 5 woorden 50 centvoor elk woord meer 10 cent. Ook de heer S. Lako te Wageningen trekt in de Landbouw courant te velde tegen de be kende beschouwing van Lucilius over de Mus- schengilden. Wat Lucilius ook wezen moge, zegt de heer Lako landbouwer zeker niet, ten min ste toont hij van dat vak niet veel kennis te bezitten. Om het schandelijke der gilden te bewijzen, wordt o. a. het volgende gezegd »Onze heeren musschendoodersgaanal dadelijk, bij het vaststellen hunner statuten, van een valsche praemisse uit. De musch zoo luidt bet - is een schadelijke vogel." »Schadelijk gevogelte dient men te »beperken". Ergo weg met de musch Het Tooneel. De voorstelling was afgeloopen. Wij stonden op, keken een paar verafzit- tende kennissen aan en wij lachten geza menlijk. Wij deden onze jassen aan en lachten. Wij liepen op het Molenwater en lachten. Wij gingen verder en harstten telkens in lachen uit. En thuis bomend lachten wij nog. Toen namen wij een brief ter hand, een paar dagen te voren ontvangen, om te zien of de daarin voorkomende ongunstige beoordeeling over Zenuwachtige vrouwen ons het lachen kon ontnemen. Maar wij bleven nog steeds vroolijk gestemd. Tusschen het »klassiek dol" van de Arnh. Ct en de bewering van andere zijde dat het stuk »niet aardig en goed" is; tusschen de betuiging dat de tooneelspelers, met Beersmans en Van Zuylen aan het hoofd, uitmuntend speelden, en de opmerking dat zij door zulke rollen »hun kunst en zich zelf verlagen" ligt eene groote klove. Die klove te dempen zal niet gemakkelijk gaanen wij willen daartoe dan ock geen poging wagen. Dergelijke beoordeelingen hangen zoo vaak nauw samen met de stemming, waarin men verkeert Hij, die ons schreef, gingop grond van de gunstige recensies, vol verwachting schouw- burgwaarts en werd teleurgesteld. Wjj, die van zijn en anderer ongunstig oordeel kennis hadden genomen en bedachten hoe vaak wij door gunstige beoordeelingen zijn misleid, waren matig gestemd voor het stuk, en amu seerden ons kostelijk. »De musch een schadelijk gevogelte ten oe- roen verraadt onkunde omtrent de natuur. Alleen de hebzucht kan op die grdachte komen. »Gij noemt de musch »schadelijk", omdat zij nu en dan een zaadje meepikt van het graan, door de natuur voortgebracht. In dien hoog moed vermeent gij dat de aarde, met alles wat er op groeit, uitsluitend den mensch toebe hoort. Maar de mensch is bloot een lid der natuur, en als zoodanig komt hem slechts een deel toe van wat de natuur voortbrengt". Past men dit betoog konsekwent toe, dan zijn de voortbrengselen der aarde gemeengoed, waar alle schepselen naar goedvinden hun deel van kunnen nemen Communisme in den superlatief. Een ding wordt echter door Lucilius verge ten, nl. dat, indien deze beginselen ingang vonden, elke arbeid, die niet direct op het bemachtigen van een of ander gericht was, nutteloos zou worden en we dus spoedig tot den oorspronkelijben natuurstaat zouden terugkeeren. Of het in dit geval voor hem niet noodig zou zijn, een stevige riem aan te schaffen, om zich den buik te snoeren, kan ik niet beslissen de kans zou echter nog al groot zijn. De musch zou slechts haar bescheiden deel nemen. Ware dit werkelijk zoo, de musschengilden zouden waarschijnlijk niet opgericht zijn. Min stens tienmaal zooveel als zij behoeft, wordt echter door haar vernield. Het levert een treu- rigen aanblik op, als men bij een korenveld komt, waar de musschen hebben huisgehouden bijna alle aren leeg gepikt en de korrels voor het grootste gedeelte over den grond uitge strooid. En bij dit alles zou de man, die het geheele jaar in het zweet zijns aanschijns gewerkt heeft, om den grond te dwingen, een rijken oogst voort te brengen, nog geen »recht\ hebben, deze roovers te doodent De bewering dat de winter voldoende oprui ming onder de vogels houdt, moge voor alle andere soorten juist zijn, voor de mnsch is ze, in streken, waar graanbouw hoofdzaakis, bepaald onjuist; daar nemen ze spoedig zoo in aantal toe, dat ze een ware landplaag worden en dat de regeering het noodzakelijk acht, de bescher ming aan de musch verleend, tijdelijk in te trekken. Want de mnsch wordt, hoezeer Lu cilius het tegendeel verzekert, wel degelijk be schermd, hoewel ze het niet verdient. Niemand zal beweren dat ik Lucilius iets kwaads toewensch, als ik hem een fraaien moestuin, in de door musschen geteisterde streken, toewensch en daarbij nog liefhebberij voor het verzorgen zijner gewassen. Binnen drie weken was hij lid van de nu zoo veroor deelde gilden. Naar het L. Dbl. van goederhand verneemt, is de hoogleeraar Yan der Lith te Leiden wederom ernstig ongesteld geworden. Vooral voor de O.-I. instelling aldaar is dit van zeer nadeelige gevolgen, nu de hoogleeraar, tevens Wij gelooven verder te kunnen getuigen dat de overgroote meerderheid van hen, die Don derdagavond den Middelburgschen schouwburg vulden, zich aan onze zijde schaarde. Ieder oogenblik weerklonk een hartelijk gelach; luide en sympathiek waren de toejuichingenen ovaties aan het adres der spelers. Men moge van dergelijke stukken geen blij vende indrukken meenemen, zij vermaken toch en meer pretentie zullen de schrijvers van dit werk ook niet hebben. Ons dunkt, de heeren Blum en Toché zijn een paar grappige snaken, die bjj het maken van hun stuk elkaar ver maakt zullen hebben met de guitige toestan den en zetten, die zij verzonnen. En wij be wonderen hen dat zij in hun onderwerp zooveel stof vonden tot allerlei verwarringen en geestig heden. Zelfe het derde bedrijf, volgens Sarcey het minst goede, wij zouden liever zeggen het minst dolle, pleitte, dunkt ons, voor het talent dier heeren. Niettegenstaande wij, hoorders, den ganschen toestand konden overzien en het einde begrijpen, hield het toch tot het laatste toe aangenaam bezigde belangstelling verflauwde geen oogenblik. Trouwens de gerektheid, bij het tweede bedrijf niet te miskennen, al noemen wij dit slechts een vlekje was bij de laatste acte niet te hespeuren. Het stuk ontleden zullen wij niet. De intrigue is gebaseerd op persoonsverwarringen, die men, beschrijvend, niet tot haar recht kan doen komen. Een vrouwtje, dat door haar zenuw achtigheid haar man ontstemt, van hem schei den wil en een wildvreemde het hof maken om haar gemaal tot scheiding te dwingen, is de aanleidende oorzaak tot die vergissingen. Zij schrijft, met medeweten van haar man, een brietje aan een confiseur, om hem haar liefde directeur dier inrichting, op zich had genomen, ook voor een groot deel de lessen van den heer dr. Snouck Hurgronje waar te nemen, tijdens diens verblijf in onze O.-I. bezittingen. Tal van huitenlandsche bladen en geleerden brachten warme hulde aan de nagedachtenis van onzen grooten Donders. Zoo ook prof. Ernst Fuchs te Weenen, die dezer dagen bjj het begin van zijn college een rede hield ter herdenking van de verdiensten des overledene. Hij herinnerde daarbij er aan hoe het aantal leerlingen yam prof. Donders zeer groot was, daar het een algemeen gebruik was, dat elk ophthalmologisch student eenigen tijd onder toezicht van den grooten meester arbeidde. Met Arlt en Albrecht Grafe, met wie hij reeds vroegtijdig in innige vriendschapsbetrekking stond, vormde hij het driegesternte aan den hemel der moderne ophthalmologie. Dikwijls kwam Donders naar Oostenrijk om de baden te Karlsbad te gebruiken, waarheen dan een pelgrimstocht trok van ooglijders uit alle streken, die bij den grooten geneesheer raad en hulp kwamen zoeken. In den omgang trok hij aan door zijn algemeene beschaving, beminnelijkheid en hartelijkheid tegenover zieken en niet minder door zijn mannelijk voorkomen en zijn edel gevormd hoofd. Hij sprak de meeste moderne talen vloeiend als zijn moedertaal, wat vooral op congressen uitkwam. Ten slotte stonden, op verzoek van prof. Fuchs, al zijp hoorders van hunne zitplaats op om aldus het aandenken aan den grootsten ophtalmoloog van den tegenwoordigen tijd te huldigen. Gisteren (Donderdag) had zich een kenr van geleerden vereenigd op het kleine kerkhof te Zuilen aan de Vecht, tusschen Utrecht en Maarsen, om den overledene een laatste hulde te bewijzen. In afwachting van den stoet was, zoo schrijft het Hbld., het kerkhofje gesloten gebleven. Op het muurtje er om heen en in de hoornen zaten de studenten, op den kleiweg voor de poort wandelden eenige honderden personen heen en weder. Toen de stoet naderde, week alles eerbiedig terzijde; de met ruim twintig kransen getooide kist werd op het kerkhof gedragen, uit de koetsen stapten de naaste rouwbedrij- venden, de vertegenwoordigers der universiteit, de aanzienlijke belangstellenden en vrienden, Toen de heeren geschaard stonden, vormde zich de kring, van den weg stroomden allen naar binnen, van het muurtje en uit de hoornen kwamen de studenten in de ruimte, in een oogwenk was het geheele kerkhofje gevuld met een menigte, die op 600 menschen mag worden geschat. De toespraken, die gevoerd werden, waren kort. Prof. Halbertsma sprak namens den te verklaren, geeft dit ter bezorging aan haar kamenier die het echter in haar zak houdt. Later krijgt zij berouw, gaat naar dien confi seur om het schrijven terug te verzoeken haai man, moeder en vader bestormen den confiseur met hetzelfde doel, en deze, die van zijn eigen bruid Sidonie een schrijven ontving, verkeert in de meening dat al wat men zegt en vraagt slaat op zijn aanstaande, een modiste, wier man negen jaar geleden naar West-Indië ver trok en voor dood wordt gehouden. Als nu Chapeloux, de banketbakker, hoort spreken van den man, den vader en de mama van haar die hem schreef, denkt hij dat de echtgenoot van Sidonie is teruggekeerd en haar familie hem bezocht. Ziedaar het hoofdrecept, waarnaar het stuk is gemaakt en waarop tal van aardige zetten zijn gebaseerd. Sommigen beweerden dat het stuk onzedelijk was. Nagaand dat het een echt Fransch stuk is, wat zelfs uit het bijna nooit ontbrekend echtscheidings-element bleek, kunnen wij daar over niet klagen. De opmerking in verhand met de muisjes, waarvan mevrouw De Pontgi- baud zoo'n groote bestelling deed, kon er, dunkt ons, door, al was zij niet geheel van platheid vrij te pleiten. Nu willen wij niet zeggen dat wij stukken als Zenuwachtige vrouwen verkiezendat wij niet liever degelijker kost ons zien voorgezet, waarvan de herinnering ons langer bij blijft nu stellen wij stukken als een Beroemde vrouw en Nos intimes veel hooger, maar voor passé temps, voor verzet, als opwekkend middel bij de dagelijksche beslommeringen, is het stuk een der vroolijkste en aardigste. Elk stuk beschouwe men in het genre waartoe het behoort» En het Bpel. Is het waar dat rollen in dergelijke stukken Utrechtschen senaat, de heer Royaards van Seherpenzeel voor het bestuur van het gast huis voor ooglijders te Utrecht, prot. Van de Sande Bakhuyzen, namens de Koninklijke Aca demie van wetenschappen, dr Juda voor de Maat schappij ter bevordering der geneeskunst, terwijl prof. Engelmann in een aandoenlijke toespraak, als slot- en dankwoord, te kennen gaf, wat Donders ook in engen kring was geweest. Door den Nunstkooper Sedelmeijer, te Parijs, is aan de gemeente Leiden te koop aan geboden een vrij groot doek, dat door deskun digen herkend is als een echte Jan Steen. De voorstelling is een bijbelsch tafereel, uitmun tend van kleur en zeer goed geconserveerd. De 44e algemeene vergadering van het Nederl. Onderwijzersgenootschap zal gehouden worden op 31 Juli, 1 en 2 Augustus te Assen. Als plaatsen, waar in 1890 de algemeene vergadering zal gehouden worden met toe stemming der betrokken afdeelingen, zijn voor gesteld Middelburg en Sneek, Van de vijf candidate» voor het eind examen aan de Burgeravondschool te Goes zijn 3 geslaagd, t. w. J. den Boer van Goes, J. Rohner van Goes en P. C. Oele van Kloetinge. De voordrachtvoor hoofd der O. sch. te Cort- gene bestaat uit de heeren W. Carels te Bergen op Zoom, P. Beun te Colijnsplaat, J. E. v. d. Slikke te Bergen op Zoom, G. Jurry en C. J. Reisinger, beiden te Goes. De heer C. Hondius, hoofd der Christelijke school te Sluis, heeft voor zijne benoeming, als hoofd der school met den bijbel te Scheve- ningen bedankt. Beroepen bij de Nederduitsche hervormde gemeente alhier, ter vervulling der vacature van wijlen ds D. Rijnders, de heer H. H. Bar- ger,, predikant te Vlaai-dingen. Arrondissements-rechthank te Middelburg. Verduistering en vervalsching. Voor bovengenoemde rechtbank had zich heden in de eerste plaats te verantwoorden W. O., oud 27 jaar, adsistent op het post en telegraafkantoor te Terseke, geboren te Bruinisse, thans te Middelburg in hechtenis, naar de openbare 1 erechtzitting verwezen, ter zake dat hij, als adsistent op het post- en telegraafkantoor te Yerseke, o. a. heiast met de ontvangst van de gestorte geldelijke bedra gen voor postwissels en verrekening-pakketten aldaar beneden het talent van onze Beersmans en onzen Van Zuylen zijn? Wij zouden daartegenover een andere vraag willen stellen, en welgetuigt de wijze, waar op deze rollen in dergelijke stukken vervullen, niet van de veelzijdigheid van hun talent In ons klein land is er voor elk genre van stukken niet een groot aantal acteurs en geen groot publiek tevens. Verandering op elk gebied wordt gevraagd en is noodig. Wie mevr. Beersmans heeft gezien in Maria Stuart, Zwarte Griet, Sei ero Torelli, De beroemde vrouw en nu als Sidonie in Zenuwachtige vrou wen, moet vragen welke rol zou zij niet kun nen vervullen En waar in ons land zulk een talent zoo dringend noodig is, verheft zij de kunst, die veelzijdigheid vordert en toewjjding vraagt, ook al verkiest zij zelve een bepaald genre. Voor Sidonie was, dunkt ons, bovendien mevr. Beersmans de aangewezen persoon door het half Fransch karakter dat haar kenmerkt. En Van Zuylen. Neem hem als Vriend Fritz, als JSluma Roumestan, als Manus de Snorder en als Chapeloux in het stuk van Donderdagavond - wij bepalen ons tot enkele van de vele rollen die hij speelt dan zien wij ook hier weer eene verscheidenheid van gaven, die be wondering afdwingten dan is de fijnheid van spel in de eene, de ruwheid in de andere en de losheid in een derde rol voor ons een reden om te getuigen dat hij als acteur zeer hoog staat, omdat hij nooit zijn kunst verwaarloost waar men soms meenen mocht dat hij over drijft, zij men voorzichtig met zulk een oordeel te uiten. Vraag hem eens rekenschap en men hoort wat anders. Wie herkende in Manus en in Chapeloux éen en denzelfden persoon Hoe menig gevoelvolle toon klonk er, bjj al de ruwe die hij deed hoo- lo. op 7 December 1888 heelt ontvangen van A. M. van de Reepe een bedrag van 119.10 in voldoening voor eenen postwissel aan Buize en Van Mervennee te Zierikzee en, na aanvan kelijk dat bedrag alzoo te hebben geboekt op het 58e blad sub no. 488 in het register no. 13, uitsluitend bestemd tot controle van de admi nistratie, daarna het cijfer 1 geplaatst op de plaats der honderdtallen opzettelijk heeft weg- gekrabt en zoodoende 100 minder heeft ver antwoord en dat bedrag opzettelijk heeft verduisterd 2o. op 18 December 1888 heeft ontvangen van J. Gebraad een bedrag van 60 in vol doening voor eenen postwissel voor August Maschmeijer te Amsterdam, en na aanvankelijk dat bedrag aldus te hebben geboekt op het 65e blad sub. no. 556 in het register no 13 voornoemd, daarna het cijfer 6 van het getal 60 opzettelijk heeft weggekrabd en in de plaats daarvan heeft gezet het cijfer 3 en zoodoende 30 minder hefSft verantwoord en dat bedrag opzettelijk verduisterd 3o. op 7 Januari jl. heeft ontvangen le van Poljé een bedrag van 140 in voldoening voor eenen postwissel, bestemd voor Kaars Sijpestein te Krommenie, en na aanvankelijk dat bedrag te hebben geboekt op het 78e blad sub no 41 in het register no 13 voornoemd, daarna het cijfer 1 opzettelijk heeft weggekrabd en zoo doende 100 minder heeft verantwoord en dat bedrag opzettelijk verduisterd 4o. op 7 Januari jl. heeft ontvangen van Janna Reijnhoudt, weduwe Kriekaard, een be drag van 40 in voldoening voor een post wissel, bestemd voor Th. Niveler te Dordrecht, en na aanvankelijk dat bedrag te hebben ge boekt op het 79e blad sub no 49 in het register no 13 voornoemd, daarna het cijfer 4 opzettelijk heeft weggekrabd en in de plaats daarvan ge zet het ejjfer 1, en zoodoende f 30 minder heeft verantwoord en dat bedrag opzettelijk ver duisterd 5o. in November, December en Januari jl. voor verrekenings-pakketten heeft ontvangen van M. de Jonge 1.55, van A. J. van Noppen 5.45§, van D. Spruijt ƒ9.50, van mevrouw Van Embden Andries, geb. Lans, f 3.25 en van mevrouw Van Selms 2.45, welke gelden door hem niet zijn verantwoord, doch opzetelijk door hem zijn verduisterd. In deze zaak waren door het openbaar mi nisterie 17 getuigen gedagvaard. Na voorlezing der akte van verwijzing en der dagvaarding deelde de officier van justitie, die het O. M. waarnam, mede dat de heer R. Nicolai, directeur van het postkantoor te Yerseke, door hem als getuige gedagvaard, blijkens ont vangen bericht van den geneesheer Van Selms door ziekte verhinderd is ter terechtzitting tegenwoordig te zijn en dat in zijne plaats als deskundige en getuige is opgeroepen de heer Van Brakenburg, commies der posterpen te Middelburg. ren, in zijn stem als hij in de eerste rol spreekt over zijn paarden de overwinning over zich zelf heeft behaald. En dan zijn mimiek. In Londen, waar in 1880 Manus bij de afscheids- voorstelling werd gegeven, werd juist door die mimiek menig Engelschman getroffen, al be greep hij de woorden, die gesproken werden, niet. En van zijn Chapeloux kunnen wij hetzelfde getuigen wat Sarcey van Noblet, die deze rol in het Gymnase creëerde, zeide II est un Chaploux bon enfant, alerte et fin. II n'y a rien de dróle comme de le voir se jeter au devant du cliënt, et, pl.ié en deux, lui ouvrir la porfe. Vlug en grappig gaf hij den verliefden confiseur weer, die slechts vervuld is van zijn Sidonie en zijn zaak Het gansche samenspel was uitmuntend, en zal, dunkt ons, bij dat van het Franscho gezel schap in het Gymnase niet behoeven achter te staan, Vlugger, gevatter kon het al niet zijn. En dit moet ook. Als in een droom moeten zulke stukken ons voorbijgaan tijd tot nadenken moet ons niet overblijven, de eene dwaasheid moet de andere als 't ware verdringen. De dames Coelingh—Vorderman en Burlage— Verwoert vervulden hare rollen in den zeer goeden toon. Terwijl mevrouw Beersmans ons een variëteit hoeden te zien gaf, waarover wij het oordeel liefst overlaten aan het schoone geslacht, bekoorde mevrouw Coelingh ons door een paar toiletten, waarover wij het durven wagen haar een compliment te maken. Dat de heeren Le Gras en Jan C. de Vos goed speelden is, dunkt ons, overbodig te zeggen. Manus de Snorder doet zijn maker eer aan en draagt, als een goed geesteskind, de ken merken van zijn oorsprong zeer duidelijk. Het heeft zijn eigenaardige sentimenteele trekjes en kan als volkstukje nut stichten, Het werd

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1889 | | pagina 1