Woensdag 27 Maart. N°. 73. 132° Jaargang. 1889. Gemeen te-poli lie. Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco f 2. Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 cent. Advertentiën: 20 cent per regel. Bij abonnement lager." Geboorte-, Trouw-, Dood-, en andere familieberichten met de daarop betrekking hebbende dankbetuigingen: van 1—7 regels f 1.50 ;j iedere regel meer ƒ0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. BULLETINS. BEKENDMAKINGEN. HET GESLACHT DE WIND Middelburg 26 Maart< LETTEREN EN KUNST. KERKNIEUWS. RECHTSZAKEN. Hii)iiniiiK<.Miii: iiiiiiiM. Thermometer. j Agenten te VlissingenP. G. de Vet Mestdagh Zoon, te Goes: A. A. W. Bolland, teKruiningen: F. v. d. Peijx, te Zierikzee: A. C. de Mooij en te TholenW. A. van Advertentiën Middelburg 26 Maart. vm. 8 u. 43 gr. Nreu wenhuijzenVerder -worden door alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aangenomen, en nemen ook het algemeen advertentie- moeten des namiddags te een uur m. 12 u 49 gr. av. 4 u. 45 gr. F I bureau van Nijgh Van Ditmar te Botterdam, en de firma B. van dek Kamp te Groningen, voor de Noordelijke provinciën, annonces aan. Verwacht N. W. wind. Tu 1 Hoofdagenten voor het aan het bureau bezorgd zijn, willen Buitenlandte Parjjs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère Gt. L. Daitbe Cie., John F. Jones, opvolger, voor België A. Gaos je an Co. te Brussel. zij des avonds nog worden opgenomen Wij zijn in de noodzakelijkheid er nog eens op te wjjxen dat het laten lezen van bulletins niet uitgaat van ons blad, terwijl wjj tevens kunnen verzekeren dat ook ter drukkerij alles gedaan wordt om dit misbruik tegen te gaan. Het ia ons echter gebleken dat enkelen, aan wie die bulletins, velen op verzoek, worden bezorgd alleen met het doel ze voor de ramen te hangen of in hun koffiehuis neer te leggen, ze aan jongens overhandigen of verkoopen, en dezen zoodoende de gelegenheid geven ze huis aan huis ter lezing aan te bieden. Wjj verzoeken die enkelen beleefd dit niet te doen. Mocht ons blijken dat zij aan dit verzoek niet voldoen, dan zullen wij gedwon gen zijn de bezorging van de bulletins aan hen te doen staken. Ten slotte herinneren wij dat deze bulletins alleen dienen, voor zooveel mogelijk als tijd en werkzaamheden, die door de uitbreiding van het aantal abonné's natuurlijk grooter zijn geworden, dit toelaten, belangrijke tijdingen in de verschillende deelen van onze stad spoedig bekend te maken. Slechts bjj zeer gewichtige gebeurtenissen kunnen wij een bulletin aan al onze geabon- neerden doen bezorgen. De Directeur-Hoofdredacteur. De Middelburgsche courant wordt 's avonds te zeven UUI* in Vlissingen uitgegeven. Dagelijks worden, tegen twee gulden per kwartaal, abonnementen aangenomen door de agenten P. G. DE VEY MESTDAGH ZOON aldaar. Voor de 40 weezen en 10 weduwen van Belgische loodsen te Vlissingen, slachtoffers van de schipbreuk bij Schouwenbank, ontvingen wij van: D 1; J. van de Poll f 3.02s; J., Zondag gecollecteerd in de Nieuwe kerk, 0.50; kleine inzameling van een kind/l. Totaal met het gisteren gemelde ƒ546.59. De burgemeester van Middelburg maakt bekend: dat tot uitvoering van art. 104 dei- verordening van algemeene plaatselijke politie ten aanzien van de richting, waarin de voer tuigen of sleden zich moeten bewegende navolgende bepalingen zijn vastgesteld lo Het is verboden de Gravenstraat anders dan van de zijde van de Markt in te rijden. 2o De bestuurders van voertuigen of sleden, de Gravenstraat ingereden zijnde, moeten de zelfde richting blijven volgen. Hiervan is afkondiging geschied waar het behoort. Middelburg, den 25 Maart 1889. De burgemeester voornoemd, SCHOREE. Een woord ter gedachtenis. doob F. NAGTGLAS. In de samenleving kan men dezelfde Verschijn selen waarnemen, als die zich voordoen bij alles in de natuur wat buiten ddA' werkkring der menschen ligt. Voor den oppervlakkigen be- beschouwer schijnt de maatschappij een spel van toeval te zijn, eene willekeurige overeen komst van individuen, die uit vrjjen wil samengekomen, geboren worden, hun geslacht voortplanten en sterven. Wie echter nauw keuriger toeziet, ontwaart hier ook wel degelijk harmonische ontwikkeling naar vaste, zij het dan ook nog niet altjjd vast te stellen, wetten en bemerkt, dat de draden van het bonte weefsel niet zoo onordeljjk door elkander loopen als men bij den eersten aanblik vermoeden zou. Daardoor is er ook zekere poëzie in de, naar sommige meeneD, zoo dorre wetenschap der geslachtkunde. Zij doet ons zien, wat men trouwens ook in eigen kring kan opmerken, dat eene familie, even als ieder afzonderlijk persoon, een eigen leven heeft, en als een loot uit een stam zich zelfstandig ontwikkelt, bloeit, vruchten draagt en verdort. Naarmate de per sonen zich door het een of ander onderscheiden, en het gebied beperkt is, waarop deze geschie denis plaats vindt, is het feit gemakkelijker Aan den minister van binnenlandsche zaken is, naar aanleiding van den weldra te heropenen handel in levend vee op Engeland, door een aantal veehouders en handelaren in Zuid Holland een adres gezonden, waarin verzocht wordt het daarheen te leiden, dat, zoolang het rotkreupel door onze wetgeving nog niet is opgenomen onder de besmettelijke ziekten, vanwege de plaatselijke besturen gepaste en strenge middelen in het werk worden gesteld om schapen, aan die ziekte ljjdende, voorgoed van de markten te weren. Herhaaldelijk toch zijn er vroeger ladingen Hollandsche schapen in Engeland afgekeurd wegens het daaronder aanwezig zijn van éen of meer exemplaren met rotkreupel behept, terwijl een geval, dat zich volgens de nieuws bladen dezer dagen in Limburg bij den uitvoer van schapen naar België heeft voorgedaan, met treffende juistheid het onhoudbare van dezen toestand aantoont. (Wij wijzen bovendien op het gebeurde te Vlissiagen, waar het vervoer van schapen destijds om dezelfde reden moest worden gestaakt.) Het eigenaardige van die kwaal is, dat zij bij scbapen, die eenigen tijd geloopen hebben, waardoor de gewrichten meer lenig schijnen te worden, niet anders is te ont dekken^ dan door de klauwen van elk exemplaar te onderzoeken, hetgeen bij keuring van soms een paar duizend stuks tegelijk bij den uitvoer niet wel doenlijk is. Wil men dus het pas verworven voorrecht niet weer aan voortdurend gevaar zien blootgesteld, dan is het noodig dat schapen, aan rotkreupel lijdende, uit den han del worden geweerd, door het aanvoeren van zulke dieren aan eenige openbare markt straf baar te stellen, terwijl de keuring bjj bet ver trek van de markt moet plaats hebben. De Avondpost bevat het volgende bericht Maandagmorgen werd een buitengewone minis terraad gebonden, vermoedelijk naar aanleiding van het bezoek, door de ministers van binnen landsche en buitenlandsche zaken en va* justitie Zaterdag 11. aan Z. M. den koning gebracht. Waarschijnlijk kan dus nog deze week de bijeenroeping van de staten-generaal in vereenigde zitting worden tegemoet gezien, waarin zij zullen te beslissen hebben over de vraag, of de koning buiten staat is de regeering waar te nemen. Wordt die vraag toestemmend beantwoord, dan treedt onmiddellijk na de afkondiging van dat besluit de raad van state op om het koninklijk gezag waar te nemen. Binnen éene maand daarna moet door dat hooge college een ontwerp van wet tot benoe ming van een regent worden ingediend. Het schjjnt in de bedoeling te liggen die indiening zoolang mogelijk uit te stellen en daarna de behandeling van dat onderwerp eveneens, ten einde zoodoende de moeielijkheid te ontgaan wien tot regent of regentes te benoemen. Feitelijk zal dus waarschijnlijk de geheele raad van state gedurende een vrjj langen tijd bet koninklijk gezag waarnemen, tenzij Z. M. binnen kort mocht komen te overljjden. waar te nemen. Sommige geslachten bestaan eeuwen lang, anderen tellen slechts enkele menschen leeftijden. De bovenstaande gedachte kwam mij voor den geest, toen ik het overljjden vernam van den algemeen geachten doctor Samuel Dobbelaer de Wind, wiens familie bijna twee eeuwen lang eene merkwaardige plaats in Middelburg heeft vervuld. Een tal van kundige mannen en recht schapen burgers is uit dat geslacht voortge komen, en met den nu gestorvene zinkt de laatste telg in het graf. Aan het verzoek der redactie van de Middelburgsche courant om een woord te schrijven ter gedachtenis voldoe ik gaarne. He t geslacht schijnt uit Ylaanderen atkom- stig, en het familiewapen, een windhond, ver klaart tevens den naam. In de tijden der vervolging, toen de heersehende kerk de vrije ontwikkeling van den vooruit strevenden geest door brandstapels wilde verhinderen en natuur lijk te vergeefs poogde te kluisteren wat groei had, en vooral de Doopsgezinden, meestal een voudige burgers, maar onwrikbaar in gods dienstige overtuiging, het moesten ontgelden, kwam deze familie in het veilige Zeeland vrijheid zoeken, wat zij er, ofschoon in de vormen van dien tijd en naar de begrippen van die dagen, ook vond. De uitgewekene vestigde zich met zijn gezin te Vlissingen en zijne nakomelingen kwamen daar door ijver en eerlijkheid to welvaart. Den 30 Dec. 1685 De minister van marine verleent Vrjjdag geen. audiëntie. Uit Amsterdam schrijft men ons. De heer Armand Sassen, directeur der post spaarbank, «prak Maandag avond, in eene ver gadering van Burgerplicht, overprotectioneele schoolgeldheffing. Spreker beschouwde het vraagstuklo van de staatsrechterlijke 2o van de paedagogische en 3o van de finaneieel- administratieve zjjde. Ten opzichte van het eerste punt deed hij uitkomen, dat de opvatting van onze onder wijswet gegrond is op de overweging, dat goed, degelijk, ontwikkelend onderwijs in het belang der gemeenschap onontbeerlijk is. Daaruit volgt dan, dat op de gemeenschap de plicht rust, dat onderwijs overal op niet bezwarende wijzen, desnoods en liefst kosteloos, verkrijgbaar te stellen. Hoogstens, zegt de wet, kan eene bijdrage ter tegemoetkoming in de kosten gevorderd worden, nooit mag die bijdrage den vorm aannemen eener belasting. Proportioneele schoolgeldheffing, waardoor werkelijk sommige klassen naar den belasting-maatstaf hunner draagkracht zullen worden aangeslagen, druischt dus rechtstreeks in tegen het beginsel onzer schoolwetgeving en de liberale opvatting van staatszorg in deze. De paedagogische bezwaren behandelde spre ker zeer terloops. Hij erkende zelf dat de ervaring in deze uitspraak zou moeten doen. Wat de financieel-administratieve zijde der kwestie betrof, hierbij vestigde bij de aandacht op het bezwaar om eenige vastheid te verkrij gen met betrekking tot de totaal-som, die de geldelijke bijdragen van de leerlingen der open bare scholen zullen opleveren. Ook vroeg hij hoe het met de subsidiën van staatswege gaan zou, als proportioneele schoolgeldheffing het principe omkeert, waarop de financieele betrekking tus- schen staat en gemeente in deze rust. De con clusie derhalve, waartoe spr. kwam, was dat hij tooi- zich geen heil verwachtte van propor tioneele schoolgeldheffing. Bij het meer dan twee uren lange debat, dat op deze rede volgde, verdedigden de heeren Zeehandelaar en W. Versluijs de conclusie van den inleider, maar vooral mr Levy die algeheel kosteloos onderwijs wilde, en de mogelijkheid daarvan aantoonde met voorbeelden van het onderwijtwezen in Amerika. Mr Willeumier verdedigde proportioneele schoolgeldheffing op de bekende gronden, in zijn voorstel aan den raad ontwikkeld. Slechts korte repliek werd door den heer Sasse geleverd. In een antwoord aan den heer Van Tricht zegt de heer E. J. W. Koch o. a. »Weet gij, waarom ik het een zoo groot voorrecht acht ook tot die jonge mannen, wien gij, ik weet het, geen minder goed hart dan ik toedraag, te mogen spreken 1 Ik ken de vele gevaren, aan welke zij zijn blootgesteld. Militairen meer dan burgers vraagt gij. Mis schien niet, maar is in hun belang veilig dat wij het tegenovergestelde beweren U heeft echter bezwaar tegen dat spreken voor militairen afzonderlijk U wil dat in werd uit Paulus de Wind en J acomina Frans eene volle nicht van den beroemden Antonides van der Goes, geboren Gerard de Wind, die reeds als jongeling grooten aanleg toonde. Hi| studeerde in de geneeskunde en werd med. doctor te Middelburg, waar men hem voor zijn eenvoudige wijze van behandeling spottend wel eens »den melkdoetor" noemde. Aan zjjn be roep paarde hij, gelijk in die dagen bij de Doopsgezinden gebruikelijk was, de betrekking van Leeraar der gemeente. In de godgeleerd heid werd hij eerst opgeleid door den beken den Adriaan van Eeghem, toen boekverkooper en leeraar te Middelburglater beoefende bij die wetenschap met vrucht, gelijk vele zijner werken getuigen. Hij eindigde «ijn nuttig leven den 10 Dec. 1752, en liet eene belangrijke boekverzameling na, die bij den verkoop meer dan zesduizend gld. opbracht, en waarvan de catalogus prijkt met zijn portret en eene levens schets door den bekenden rector Willem Otto Reitz. Uit zijn huwelijk met Elisabeth van Beekhoven kwamen twee zonen voort. Paulus de Wind Gerardsz. werd te Middel burg geboren den 8en Mei 1714. Na zijne studiën met grooten lof te hebben voltooid, en, naar de gewoonte dier dagen, buitenlandsche Hoogescholen te hebben bezocht, vestigde hij zieh als med. doctor in zijne geboorteplaats, waar hij den titel kreeg van stadsoperateur- vroedmeester en steensnijder. Niet alleen door vele geschriften, waarvan de meeste werden eenig lokaal vrij entrée worde gegeven, en dat wij aan de chefs verzoeken hunne onderhoori- gen in de gelegenheid te stellen om onze toe spraak te komen hooren. Mijne waarde heer Ik spreek uit veeljarige ondervinding. Wat gij wenscht is geschied, en geschiedt voort durend op vele plaatsen met welk resultaat? Dat de militairen in onze samenkomsten geheel of bijkans geheel schitteren door hunne afwe zigheid. Toen ik Woensdag 27 Februari het voorrecht had voor eene gemengde vergadering in het Nutslokaal te spreken durf ik niet zeg gen, of er iemand van de heeren geweest is, maar hun getal, indien zij er waren, was uiterst gering. Hiervan zeg ik niet veelik kan het mij begrijpen, en ieder, die jonge mensehen kent, begrijpt dit. 't Gaat er mee juist als met het kerkbezoek. Ook hier komt de noodiging tot allen en zij hebben vrijheid om te gaan maar hoe weinigen maken van die vrijheid gebruik. In de kazerne is bet echter geheel iets anders. Daar zijn ze te huis. Het is hun terrein. De zaal iB hunne zaal. In de cantine behoeven zij niet achteraan te zitten, of tevergeefs naar eene plaats uit te zien. Daar en dit is ook een voornaam punt waar zoo velen komen, geneert zich niet de een voor den an der. Daar spreekt de spreker voor hen, voor hen geheel, naar hunne behoefte, met het oog op hunne eigenaardige plaats in de maatschappij. Daar kan hij, als in een nauwer broederkring, zeggen wat in eene publieke samenkomst niet zou voegen, maar hier op weldenkende jonge mannen een goeden indruk kan maken en dat die goede indruk gegeven is, hiervan ont ving ik aangename blijken, die mij voor de genomen moeite meer dan dubbel beloond hebben". Met genoegen melden wij dat bet twee- daagseh muziekfeest der zangvereeniging Tot oefening en uitspanning, dank zij de groote ondersteuning die het waarborgfonds ook weer ditmaal ondervond, tot stand zal komen. Het zal nu plaats hebben op Vrijdag 17 en Zaterdag 18 Mei e. k. De overeenkomst tusscben de Vereeniging tot instandhouding der Hoogduitsche opera te Rotter dam en den heer A. Saai born is tot standgekomen. Tot lid der Académie des beaux arts is benoemd de schilder Henner. De bekende Duitsche schrijfster, Fanny Lewald, vierde Zondag te Berlijn haar 78sten verjaardag. Haar gezondheid liet den geheelen winter veel te wenschen over. Te Renesse werd Zondag 11. ds J. A. van Ketel door den consulent ds J. Zégers van Haamstede bevestigd, met eene leerrede naar aanleiding van Efeze 4 vs 12b. Des namiddags deed de bevestigde leeraar zijne intrede in de gemeente, sprekende over Hebr. 10 vers 24. Volgens de Haarl. Ct. hebben de >dolee- opgenomen in de eerste verhandelingen der Hollandsche maatschappij van wetenschappen en van het Zeeuwsch genootschap, kreeg hij een beroemden naam, maar vooral werd hij geprezen als vlug en vaardig operateur en men placht te zeggen, dat de drie hoedanigheden, door Jacob Cats voor een volmaakt chirurgijn nood zakelijk geacht: »een leeuwenhart, een valkenoog en een juffershand" op eene merkwaardigi wijze in De Wind waren vereenigd. De in die dagen meer algemeene kunstbewerking van het steensnijden had hij aan meer dan honderd lijders verricht, en nog heden wordt in het Zeeuwsch genootschap eene balangrijke verzame ling bewaard van door hem uitgenomen blaas steenen, waaronder van schrikwekkende grootte. Deze algemeen beminde en geachte geneesheer overleed op den 22en Januari 1771. Zijn jongere broeder Gerard de Wind Gerardsz. geb. te Middelbmrg den 3en Sept. 1730, volgde de familie-traditie, werd in 1765 in zijne ge boortestad med. doctor, en vervolgens aldaar benoemd tot hoogleeraar in de ontleed- en vroedkunde aan de Illustre school aldaar. Met grooten lof heeft hij die betrekking bekleed, en een aantal verhandelingen over zijn vak getuigen van zijn groote kennis, helder ver stand en scherpzinnig oordeel. Zijne Latijnsche geschriften bewijzen dat deze professor zich met zeldzame gemakkelijkheid in die taal wist uit te drukken. De voortreffelijke, in 1778 ook in het Nederlandsch vertaalde redevoeringOver renden" nu reeds meer dan ƒ50.000 proceskosten te betalen, zonder dat in een enkel proces dooi de rechters te hunne gunste werd uitspraak gedaan. Arrondissements-rechthank te Middelburg. Heden, Dinsdag, zijn veroordeeld wegens: mishandeling: L. d. D., 24 j., houtzager, Koewacht, tot 7 d. gev.J. N., 50 j., werkman, Oostburg, tot 3 b. s. 3 d. h. en G. R., 43 j werkman, Middelburg, tot 14 d. gev. diefstal: J. F. M., 13 j., zonder beroep, Philippine, tot ƒ1 b. s. 1 d. h.F. v. H., 19 J. C., 25 j., werklieden en J. d. V., 29 j., visscher, allen Retranchement, ieder tot 14 d. en P. v. D., 22 j., dienstmeid, Aardenburg, alhier gedetineerd, tot 4 m. gev., laatstgenoemde met bepaling dat de tjjd, door haar in verzekerde bewaring doorgebracht, bij de uitvoering der opgelegde tijdelijke gevangenisstraf geheel zal worden in mindering gebracht, en landlooperjj: P. J. R34 j., zonder be roep, Middelburg, aldaar gedetineerd, tot 7 d. hecht. Allen in de kosten. In zake M. 't G., 29 j. en C. W., 23 j., werk lieden Axel, beklaagd van wederspannigheid, is de dagvaarding nietig verklaard. Kantongerecht te Middelburg. Heden, Dinsdag, zijn veroordeeldC. R., 's Heerenhoek, W. J. v. S., Middelburg, wegens het wateren op straat buiten de bakken ieder tot 0.50 b. s. ld.; J. F. K., Middelburg, wegens bet uitslaan van een vloerkleed op straat op verboden tijd, tot 0.50 b. s. 1 d. C. S., J. S. B., J. J. v. A., L. F., Middelburg, wegens het vegen van een baan op het ijs op een der vesten zonder vergunning, ieder tot 1 b. s. 1 d.J. P. P., C. J., W. O. S., J. C. H., A. de M., J. de M., A. A. B., J. G. S., en C. P. H., Middelburg, wegens het zingen van een voor de eerbaarheid aanstootelijk lied, ieder tot 0.50 b. s. 1 d.L. V., Middelburg, we gens het als voerman zich niet gedragen naar de bevelen, hem van de politie gegeven ten aanzien van de met zijn voertuig te volgen richting, tot 0.50 b. s. 1 d.D. M., Middelburg, wegens het schuren van de straat, tot ƒ0.50 b.s. 1 d Verder wegens dronkenschapJ. J. v. H., Middelburg, tot f 1 b. s. 1 d.J. de K., Oost- kapelle, tot 3 b. s. 2 d.C. R., en P. J. de Z., Middelburg, ieder tot f 5 b. s. 2 d. En allen in de kosten van het geding. Gisteren (Maandag) werd voor den Hoo- gen raad behandeld de reeds vroeger voor dit college gediend hebbende zaak van een persoon te Oud-Vosmeer door bet kantongerecht te Tholen en de rechtbank te Zierikzee veroor deeld wegens jaehtovertreding, welke zaak door de nHoogen raad, met vernietiging van het Zierikzeesche vonnis, wegens gebrek in den vorm, naar het gerechtshof te 's Gravenhage was verwezen, door welk hof de reqairant tot ƒ40 boete werd veroordeeld wegens bet des nachts, zonder de vereischte jachtakte, zich met den roem der Zeeuwen in wetenschappen en letteren zal zijn naam in ons gewest onvergetelijk maken. Samuel de Wind Panlusz. werd te Middel burg geboren den 15 Oct. 1742. In 1765 werd hij daar med. doctor, en was, evenals zijn vader, vermaard als hanhig steenanjjder, zoodat hjj de bovenvermelde verzameling merkelijk uitbreidde. Hij heeft een aantal waarnemingen uitgegeven, welke veelal in de werken van het Zeeuwsch Genootschap zijn opgenomen. Hij stierf den 25 Februari 1803, en aan de nagedachtenis van dezen verdienstelijken man werd hulde gebracht in de destij «ie toongevende Konst en Letterbode van dat jaar. Nog grooter waren echter de verwachtingen van zijn zoon, Samuel de Wind Pauluaz., geb. te Middelburg den 16 Dec. 1767. Het bleven echter >Beloften van een toekomst die nooit daagde. Van vruchten die de tijd niet rijpen deed." Na met bijzonderen lof gestudeerd en een bekend gebleven dissertatie te hebben geschre ven, vestigde hp zich als geneesheer te Mid delburg. Hij huwde met zijne nicht Elisabeth de Wind, maar slechts enkele jaren scheen de zon van voorspoed in het gelukkige gezin, en reeds in Juli 1797 viel er de donkere schaduw van den dood door het sterven van den be kwamen arts. De latere professor A. van Solingen hield in het openbaar eene lofrede op zijn vroeg ontslapen vriend: waarvan de

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1889 | | pagina 1