Het leven in een Deensclie pastorie.
2 FEUILLETON.
Verspreide Berichten.
LETTEREN EN KUNST.
ONDERWIJS.
RECHTSZAKEN.
UIT STAD EN PROVINCIE.
Naar aanleiding van het bericht over Perzië
verneemt de N. II. Ct. nader, dat wel is waar
de consulaire post te Bonder-Bouchir zal worden
opgeheven, maar dat er geen oogenblik aan
gedacht is, onze consulaire vertegenwoordiging
in Perzië prijs te geven. Deze zal integendeel
gereorganiseerd worden zóo dat er een vertegen
woordiging van Nederland zal komen te Teheran.
Het vertrek van den ingenieur Havelaar naar
Perzië, in verband met de verbetering van den
Kavoen, staat nog geenszins vast. De Perzische
regeering heeft nog zelfs geen aanvraag om
een Nederlanclschen ingenieur gedaan, doch
enkel bij onzen consul-generaal te Bouchir
inlichtingen gevraagd, welke voorwaarden zij
zou moeten aanbieden om er tijdelijk een bij
haar in dienst te doen treden. Die voorwaarden
zijn haar medegedeeld en inmiddels is hier
omgezien naar een ingenieur, die, des verlangd,
naar Perzië zou willen gaan. De heer Havelaar,
vroeger ingenieur in Indië, heeft zich bereid
verklaard, doch verder is de zaak nog niet
gevorderd.
Het jaarboekje van het Eederlandsche
Vredebond, dat dezer dagen verschenen is, bevat
als gewoonlijk weder verschillende goed geschre
ven bijdragen, die alle het doel, dat de Vredebond
beoogt, trachten te bevorderen.
In een In Memoriam schrijft v. E. een woord
van herinnering aan den hoogbegaafden over
leden secretaris van den bond, mr G. Belinfante)
terwijl ook mr J. A. Levy een woord aan diens
nagedachtenis wijdt.
Vrijdag avond a. beginnen in de St Anna-
kerk te Soho, Londen, de gewone jaarlijksche
uitvoeringen van Bachs Passions-muziek met
de Johannes-passion. Het koor der kerk is
voor dat doel verdubbeld, terwijl het begeleid
wordt door een klein maar uitstekend orkest.
Deze uitvoeringen zijn voor ieder kosteloos
toegankelijk.
Dinsdag is Adelina Patti uit Bordeaux
vertrokken naar Buenos-Ayres, waar zij ver
scheidene malen zal optreden.
Het is den onderwijzer vaak moeielijk de
eigenlijke oorzaak van het schoolverzuim op
te geven. Niet zelden bekomt hij van het kind,
dat absent geweest is, tot antwoord »moeder
zei, dat ik maar thuis blijven moest," zonder
dat daarvan eenige reden kan opgegeven worden.
Dat is erg, zeer erg, maar zeker nog veel be
treurenswaardiger is het verzuim, dat ontstaat
uit armoede. Een onderwijzer eener plat
telandsgemeente kan het volgende bevestigen
Toen een drietal kinderen, dat gewoon was
trouw naar school te komen, niettegenstaande
zij dagelijks bijna 2 uur daarvoor loopen
moesten, eenige dagen achtereen verzuimd
hadden, vroeg hij daaromtrent aan een buur
jongen van die kinders de reden. Het antwoord
luidde »Ze zeiden, dat er zoo weinig brood
in huis was."
De kantonrechter te Goes had dezer dagen
in eene zeldzaam voorkomende kwestie te
beslissen.
De sociëteit Van Ongenuchten vrij heeft in
haar reglement de bepaling, dat geen der leden,
te Goes blijvende wonen, de vereeniging mag
verlaten, dan met betaling van zijn aandeel in
de schulden der sociëteit, van welk aandeel het
bedrag jaarlijks door de algemeene vergadering
wordt bepaald. Een der leden nam in het laatst
van het vorige jaar zijn ontslag, bleef te Goes
wonen, doch weigerde bedoeld aandeel ad
ƒ112.50 te voldoen. Directeuren belegden eene
vergadering, die door 37 leden werd bijgewoond
en waarin zij, met algemeene stemmen op éen
na, werden gemachtigd een rechtsgeding tegen
den nalatige in te stellen. De pleidooien werden
gevoerdvoor de sociëteit door mr J. G. de
Witt Hamer, voor de tegenpartij door mr P. N.
van der Bilt. De laatste beweerde o. a. lo dat
de sociëteit geen rechtspersoonlijkheid bezat
2o dat, al ware dit zoo, directeuren niet op de
rechte wjjze gemachtigd waren tot het voeren
der procedure en dat bovendien 3o de vordering
was in strijd met de bepalingen der wet. Om
deze beweringen te wederleggen, beriep de raads-
Door Nicola
9
Vit het Deensch.
Men moet echter niet gelooven dat men in
de zomervacantie niets doet dan lachen en
pret maken neen, de ernstige vraagstukken
van den dag worden er met al de aandacht,
welke zij verdienen, besproken. Verleden zomer
was het probleem van het »gedachtenlezen"
het onderwerp van uitvoerige debatten. De
dominé en zijn tweede dochter Caroline stonden
op dit punt lijnrecht tegenover elkander. De
predikant hield vol dat het gedachtenlezen iets
was, dat werkelijk bestond, want hij hecht aan
het raadselachtige en geheimzinnige, terwijl
Caroline het altemaal gekheid en bedrog noemde.
»Gij zult toch moeten toegeven, kind," zei
de dominé, »dat wij hier te doen hebben met
iets dat het menschelijk verstand niet kan ver
klaren. Het is de wilskracht, de vrijheid van
den wil, waar het op aankomt en die heeft
tot nogtoe niemand doorgrond."
Juffrouw Caroline meende, dat, indien wils
kracht op zichzelf voldoende was, men alle
hokuspokus en bedriegerij voor een hoogere
waarheid moest erkennen, omdat daar toeh een
zekere geestkracht voor noodig is. De strjjd
man der sociëteit zich op het ontstaan dersocieteit
en de bepalingen der wet; het eerste reglement is
namelijk van 1806, en nu zegt art. 15 der wet van
22 April 1855 Stbln° 32), dat vereenigingen,
vóór het in werking treden dier wet opgericht,
de koninklijke goedkeuring op hare statuten
niet behoeven; 2° dat wel niet de machtiging
op directeuren tot het voeren van het geding
door alle leden verstrekt was, daar in de
bewuste vergadering slechts 37 van de 133
leden tegenwoordig waren, maar dat noch in
eenige wetsbepaling, noch in het reglement
der sociëteit eenige grond te vinden was voor
de opgeworpen exceptie en 3" dat de artt. 1697
en 1698 van het burgerlijk wetboek wel degelijk
toelaten dat dergelijke bepalingen, als de aan
gevallene, in reglementen van bijzondere veree
nigingen worden opgenomen.
Bij een breed gemotiveerd vonnis heeft de
kantonrechter jhr mr J. J. Pompe van Meer-
dervoort den 5 Maart jl. uitspraak gedaan en
het lid veroordeeld tot betaling van het aan
deel en in de kosten. (N. R. Ct.)
Tot lid van den raad te Biggekerke is
gekozen de heer P. Schout Pzn. met 46 van de
60 uitgebrachte stemmen. Het aantal kiezers
bedraagt 81.
Men schrijft ons
Yol vrees ging de arbeiderstand in Westelijk-
Zuid-Beveland het vorige jaar den winter te
gemoet. Bij velen heerschte schaarschte, zoo
geen gebrek aan aardappelen. Wat zou er van
terecht komen, indien er nu eens schaarschte,
ja zelfs gebrek aan werk bestaan moest
Doch tot nu toe is alles boven verwachting
afgeloopen. Eerstens is er zeer lang buiten te
arbeiden geweest, dank zij de achterlijkheid der
werkzaamheden op het land, in het vorige
jaar. Verder hebben vele arbeiders brood ver
diend met het rooien van boomen. Ten derde
zijn sommige boeren en hier en daar ook cor
poraties verstandig en liefderijk genoeg geweest
om stukken lands te laten omspitten, in plaats
van te ploegen. Een zeer verstandige werk
verschaffing, omdat zij den werkgever en den
arbeider beiden ten goede komt. De eerste
verbetert zijn grond door het spitten, de tweede
ontkomt aan de karakterbedervende bedeeling.
Niet genoeg kan deze wijze van werkverschaffing
aanbevolen worden.
Ging het den boerenarbeider alzoo dezen
winter betrekkelijk wel, twee harde maanden
heeft hij nog door te worstelen, vooral als
slecht weer den arbeid moest verhinderen. De
schuren geraken vrij wel ledig, dus kan er
weinig meer met dorschen verdiend worden.
Het aardappelen zetten, dat binnen eenige
weken een aanvang neemt, is in weinig tijd
afgeloopenhet zaaien van boonen, erwten en
zomergraangewassen geschiedt veelal met
machines en levert dus ook weinig meer op
voor den werkman en de wiedtijd ligt nog
in een ver verschiet. Hierbij komt, dat de
aardappelprovisie öf op, öf sterk aan het min
deren is en ook de overgegaarde penningen van
den verloopen zomer, die trouwens nergens een
hoog bedrag kunnen beloopen hebben, mede
verdwenen zijn. Altemaal treurige zaken. Velen
schiet niets over, dan op krediet te gaan halen
bij bakker of winkelier en ieder verstandig
mensch begrijpt waar dit op uitloopt. Het is
dus wel te hopen, dat de meergegoeden even als
verleden voorjaar zich hunner zullen herinneren,
wanneer het noodig is. Op kleinere dorpen, waai
de menschen- elkander bij wijze van spreken
tot op het hemd kennen, geschiedt dit veelal,
doch in grootere gemeenten is eene opwekking
niet onnoodig.
Om misverstand te voorkomen moet hier nog
bij vermeld worden, dat de bedoelde opwekking
niet zoo zeer geldt voor de boerenarbeiders, die
zoogenaamd >vast" bij een boer zijn, d. i. bijna
geregeld dag op dag werken bij eenzelfden baas,
maar voor de zoogenaamde »losse" arbeiders,
die nu hier dan daar werken.
Men is te Hansweert bezig de lading van
het, met de Telegraaf 3 in aanvaring geweest
zjjnde, tjalkschip Marchienschipper H. W.
Salomons, bestaande uit 120,000 kilo tarwe
met vletterschuiten uit te baggeren. De in
ventaris is van het schip afgehaald en te
Hanweert geborgenschip en lading zijn ver
zekerd.
Door de liberale kiesvereeniging te Brui-
nisse is met 17 van de 21 uitgebrachte stemmen
was lang en levendig. Ik trachtte vergoelijkend
op te treden door in het midden te brengen
dat de kunst van het gedachtenlezen nog in
haar kindsheid was, maar dat zij, éénmaal tot
volkomenheid gebracht, wellicht een der groot
ste zegeningen voor het menschdom zou wor
den. »Denk maar eens aan die talrijke studee-
rende jeugd, die haar beste jaren besteedt aan
het leeren voor examens wélk een ver
lichting zou het voor haar zijn, indien het
gedachtenlezen zulke vorderingen maakte>
dat een in die kunst ervaren examinandus in
stilte de gedachten van zijn examinator kon
lezen en zijne antwoorden daarnaar inrichten,
dan kon hij zonder bezwaar een eereten
graad halen, een graad die bij ons helaas
geheel in onbruik is geraakt en alleen nog
bestaat als een duistere legende uit een ver
verleden."
Het spreekt van zelf dat Caroline in wel
sprekendheid niet tegen den dominé was
opgewassen en zijne krachtige argumenten niet
kon weerleggen, zoodat zjj zich dien avond
gewonnen moest geven. Maar den volgenden
dag stelde zij zich schadeloos.
De dominé wandelde bedaard in den tuin
en daar kwam zij hem huppelend tegemoet,
om te vertellen dat de brievenbesteller zooeven
een brief voor hem gebracht had.
De dominé wilde hem zien, maar zij ant
woordde »Gij zijt immers gedachtenlezer,
vadertje, dus nu zult gjj ook wel «en brief
tot candidaat gekozen voor lid van den ge
meenteraad, de heer C. Bolier Cz.
Begunstigd door prachtig weder is het,
nu bijna vier weken geleden, op het schor van-
den Anna Jacobapolder, gemeente Sint Philips-
land, noordzijde, gestrande Belgische pleitschip
Dinsdag avond in vlot water gebracht en
Woensdag morgen aan de scheepstimmerwerf
van den bouwmeester Van Weezei teBruinisse
gekomen tot het ondergaan van eenige kleine
herstellingen, die echter alle te zamen van
betrekkelijk zeer geringe beteekenis zijn, zoodat
men veilig kan aannemen dat genoemd schip
zeer weinig heeft geleden.
Door het departement van marine wordt eene
toevouwbare reddingboot ter beproeving aan
geschaft bij de Fairfield Shipbuilding and Engi
neering Company te Go van, bij Glasgow.
Bij de gisteren door de Amsterdamsche
sportclub uitgeschreven hardrijderij op schaatsen
voor amateurs, 'zijnde een afstands wedstrijd
over een baan van circa 16.090 M. werd onder
9 deelnemers de gouden medaille behaald door
K. Pander van Haarlem, met 34.19 m, de zilveren
medaille door L. A. Couvee van Delft met
35.517s en de bronzen medaille door S, P.
Venema van N. Amstel met 37.267c m.
Een groot perceel in de Torensteeg te Am
sterdam, dat voor ongeveer 6 weken bij eerste
veiling voor 46.000 werd opgehouden, kon
Maandagavond bij een tweede veiling niet
meer dan ƒ28.000 opbrengen, niettegenstaande
er bij de eerste veiling 40.000 voor was gebo
den en dat bod gedurende 4 dagen werd ge
stand gedaan. De verkoopers beliepen alzoo
in 6 weken eene schade van 12.000.
-- Een droevig drama. Te 's Her
togenbosch heeft een agent van politie zijne
vrouw doodgestoken.
Wangedrag der vrouw, die zich meermalen
aan drank te buiten ging, moet den overigens
zeer oppassenden man tot deze verschrikkelijke
daad hebben gebracht.
De dader heeft zich zelf in arrest begeven.
Te Elkenrade (L.) zijn drie woningen door
brand vernield. Alles was verzekerd.
Een zendeling der Mormonen heeft te
Apeldoorn drie gezinnen tot die secie doen
overgaan.
De leden van een dezer gezinnen zijn Vrij
dagavond op een afgelegen plek in het Dieren-
sche kanaal gedoopt. Men moest daarvoor een
bijt openhakken, waarna allen éen voor éen
in het ijskoude water werden gedompeld.
Ten slotte kwam er ernstige oppositie tegen
den man, zoodat hij zijn biezen moest pakken.
De aangekondigde hoedenmonstering te
Eindhoven heeft in de beste orde plaats gehad.
Eene groote menigte nam er aan deel. Men
zag allerhande hoofddeksels van den meest
uiteenloopenden vorm en inrichting, zooals
kachelpijpen, waschtobben, torens en petroleum
vaten. Steekhoeden uit den tijd van Lodewijk
XVI trokken zeer de aandacht. Verschillende
vereenigingen hadden zich met hare banieren
bij de menigte aangesloten. Met muziek werd
een optocht van de hoeden door de stad ge
houden tot groote pret van jong en oud.
Te Bandour (Henegouwen) zijn dezer dagen
twee wolven in een schaapstal gedrongen en
hebben daar acht schapen gedood.
Inde Belgische kamer heeft de heer Houzeau
de Lehaie de volgende »ware geschiedenis" ver
teld. De afdeelingen »weg en werken" en
»tractie" aan het departement der spoorwegen
zijn onder één dak in de rue Ducale gehuisvest.
Zij hadden grooten last van een aantal oneer
biedige muizen, welke zich niet ontzagen de
dossiers staatspapieren in de archieven stuk
te knabbelen. Ter verdrijving van deze oneer
biedige medebewoners werd tot het aanschaffen
van drie katten besloten, welker voeding en
toezicht aan den concierge werd opgedragen.
Na verloop der eerste maand diende deze zijne
verschotrekening in tot een bedrag van drie
francs zij werd void aan door beide afdeelingen,
elk voor de helft. In den loop der volgende
maand echter werd door een ambtenaar bij de
afdeeling »weg en werken" de opmerking ge
maakt, dat deze niet voor een gelijk deel in
de kosten van onderhoud der katten behoorde
bij te dragen, daar de afdeeling >tractie" een
veel grooter aantal lokalen in gebruik heeft
kunnen lezen, dien ik op mijn rug houd."
»Ach kom, wat is dat nu voor malle
praat
- »Ja, vader, bedenk maar eens wat gij
gisteren avond gezegd hebt over de wils
kracht. Wanneer ik nu mijn hand op uw
schouder leg, dan is de vereischte verbin
ding in het leven geroepen; en als gij dus al
uw wilskracht aanwendt, zult gij zien dat gij
hem best kunt lezen."
Ja de dominé moest wel al zijn wilskracht
aanwenden om den brief in handen te krijgen,
waarna hij hem rustig op zijn studeerkamer
ging lezen maar dat is nu niet juist wat
men gedachtenlezen noemt.
Maar, zal wellicht iemand vragen, het groote
denkbeeld van onzen tijd, dat volgens het zeg
gen zijner belijders het menschdom van al
zijne nooden en ongelukken zal verlossen, en
dat zich zelf bestempelt met den trotschen
naam: de vrije gedachte hoe staat het daar
mede in onze pastorieën?
Ja, ronduit gezegd ben ik een beetje bang
dat daar geen vruchtbare aarde is voor de
vrjje gedachten. Ik heb op mijne reizen slechts
éen vrijdenker in een pastorie aangetroffen
en het gaat met hem, zooals hierboven met
het gedachtenlezen hij is eigenlijk geen
echte vrijdenker. Het is de meergenoemde
neef Julius, de oppositieman, die geen plaat8
op den wagen kon vinden. Hij heeft een hoogsj
merkwaardigen levensloop gehad. Hij studeerde
De opmerking werd schriftelijk aan de afdeeling
»tractie" medegedeeld, enjdeze gewichtige aan
gelegenheid heeft vervolgens geleid tot eene
correspondentie, rapporten en mededeelingen,
te zamen vormende een dossier van 164 stukken
en ter dikte van vijf duim.
Tijdens de Belgische onafhankelijkheids-
feesten in 1885 maakte te Brussel een oplichter
»kapitein Bailey" zeer veel opgang. Hij schit
terde als Servisch officier, woonde de gala-voor-
stelling in den Muntschouwburg te Brussel en
het banket ter Beurze bij en zette tevens tal
van winkeliers af, waarnam hij plotseling ver
dween. Deze man, in de maand December in
Oostenrijk gevat en naar België vervoerd, heeft
thans te Brussel terecht gestaan en is wegens
zijne verschillende misdrijven tot 10 maanden
gevangenisstraf en 104 frcs, boete veroordeeld.
Hij verscheen in eene fantastische uniform.
Zijn ware naam schijnt Cecil Henry Cook te
zijn en hij verzekerde officier geweest te zijn
en te Londen in de medicijnen gestudeerd te
hebben. Hij is ongeveer overal in Europa
veroordeeld geweest en een rechte gelukzoeker.
Te Parijs heeft de dood van den directeur
van het Gomptoir d'EscompteDenfert-Rochereau,
die zelfmoord pleegde, groote ontsteltenis ge
baard onder degenen, die gelden in de bank
hadden gebracht. Gisteren stroomde het van
's morgens vroeg af van lieden, die hun inleg
kwamen terugeischen. Niettegenstaande den
sterken aandrang gaat de bank met haar be
talingen voort. Gisteren had zij reeds voor 20
millioenen uitbetaald.
Denfert-Rochereau benam zich het leven,
omdat hij voor zijn persoon deelgenomen had
in aanzienlijke speculaties op kopermijnen en
zich voor een verloren man hield.
De actiën van het Comptoir d'Escompte vielen
gisteren op de Parjjsche beurs 27 J frc.
Naar de Parijsche correspondent Tan het
D. v. Z.-H. meldt, stond de president derFransche
republiek, toen hij de tentoonstelling van land
bouw in het Palais de VIndustrie bezocht, evenals
alle andere bezoekers, verbaasd over den os,
waarvan de dikte tot nu toe niet gezien was.
Het diertje weegt 1200 kilo's en zou heden eene
wandeling door Parijs doen als zijne corpulentie
dit ten minste permitteert.
Jammer dat vette ossen geen maatstaf zijn
om er de welvaart van den landbouw naar te
schatten.
De landverhuizing uit Duitschland naar
overzeesche landen heeft in 1S88 bedragen
98,568 personen, tegen 104,659 in 1887. (In
1881 bedroeg het 220,902.) Gewoonlijk gaat er
ruim 9/10 van het geheele aantal landverhuizers
naar Amerika. Blijkens de vandaar ontvangen
berichten zijn er van 1871 tot 1888 twee millioen
Duitsche landverhuizers aangekomen.
Er wordt een theatre flottant op de Wolga
opgericht. Het zal zich op een stoomschip be
vinden, met een zaal voor 1000 toeschouwers
benevens een klein hótel voor de artisten en
het overige personeel. Het schip zal bij voor
keur blijven liggen voor steden, die geen
schouwburg bezitten. Opera en komedie zullen
afgewisseld worden.
Een echt Russische diefstal is dezer dagen
te St. Petersburg ontdekt. Het gebouw der
groote opera, dat reeds lang ledig stond, werd
door den Czaar aan het Petersburgscbe conser
vatoire ten geschenke aangeboden. Bij de
overneming bleek echter, dat de kostbare in
richting van het gebouw door onbevoegde handen
geheel leeggeroofd was. De schoone versieringen
der loges, ook die der keizersloge, de marmeren
treden der trappen, zelfs de parketvloeren
waren weggebroken en geheel verdwenen. Als
hoofdschuldige noemt men een hoofdambtenaar,
die nog wel met het aanstaande Paaschfeest
stellig op een decoratie rekende
Het is niet van algemeene bekendheid,
dat sneeuw geschikt is tot het vervaardigen
van borstweringen.
In Frederikshald (Noorwegen) zijn proeven
genomen, die inderdaad verrassende uitkomsten
hebben opgeleverd. Men vindt in de vMitthei-
lungenhierover het een en ander medegedeeld.
Bij een temperatuur van 2° C. werd eene
20 M. lange borstwering van 1.5 tot 2 M. dikte
op eene zeer eenvoudige manier gerold.
Een gedeelte der soldaten nl. rolde groote
sneeuwballen op de bekende wijze, die dan met
elkaar verbonden werdeneen ander moest den
achterkant (binnentalud) met schop en sabel
bajonet vlak maken en tevens den sneeuwhoop
het vereischte profiel geven.
Gereed zijnde, werd er met Jarmangeweren
in de medicijnen, maar las daarbij veel in de
geschriften van Kierhegaard en Rasmus Nielsen
waarmede hij zijn logische welsprekendheid
verbazend ontwikkelde. Al zijne medestuden
ten zagen met bewondering tot hem op en
verwachtten stellig dat hij eenmaal een groot
jicht voor de wetenschap zou worden doch
daar gebeurde het ongeloofelijke hij droop voor
zijn examen. Dit voorval vormde het keerpunt
in zijn levensbeschouwing. Zijn woede bepaalde
zich eerst tot de universiteit, welke hij een
instelling uit de middeleeuwen noemt, die zich
zelf al lang overleefd heeft, de professoren
(vooral die in de medicijnen, natuurlijk) zijn
tegenwoordig een verzameling van doctrinaire
ploerten, die rondloopen en rammelen met de
geleerde wapenrustingen hunner voorvaderen,
welke hun veel te ruim zitten, terwijl zij allen
wetenschappelijken vooruitgang onderdrukken.
Van lieverlede breidde neef Julius zijn oppositie
uit tegen de regeering, tegen de wetgeving, de
maatschappij, en hij is geëindigd met vrijdenker
te worden. Wanneer de dominé in de kamer
is durft hij echter niets zeggenmaar zit met
een minachtenden, spotachtigen glimlach naar
hem te luisterendoch zoodra hij met de
dochters alleen is, opent hij de sluizen zijner
welsprekendheid en kraamt zijn vrijdenkers
wijsheid uit. Maar de meisjes laten zich niet
ontmoedigenzij zijn niet bang om den hand
schoen op te nemen en in juffrouw Augusta
Tindt hij een tegenstandster, die tegen hem
op een korten afstand (pl. m. 33 M.) op gevuurd
en het indringingsvermogen nagegaan. Dit
beliep van 1.03 tot 1.25 M.
(De dikte eener borstwering van kleigrond
moet 0.8 M. bedragen, om, daarachter staande,
tegen geweervuur beveiligd te zijn.)
De kogels werden er uit gegraven en had
den alle eene groote vormverandering onder
gaan. Er waren er bij, wier punt den vorm
van het voorste gedeelte van een trompet had
aangenomen.
's Namiddags, toen de temperatuur tot 0° ge
daald was, werd de borstwering met water
begoten, waardoor ze den volgenden morgen
met een ijskorst was bedekt.
Toen werden op 100 M. 10 schoten afgege
ven en het merkwaardige verschijnsel deed zich
voor, dat het projectiel dieper indrong en bijna
niet van vorm veranderd was.
Slechts 5 kogels werden op 8 M. afstand
achter de borstwering teruggevonden. Alle
waren door den sneeuwhoop heengedrongen.
Verdere waarnemingen leerden dat eene bo
venbreedte van plusm. 2-50 M. noodig is om
gevrijwaard te zijn tegen geweerkogels, op
verschillende afstanden afgeschoten.
Het electrisch licht.
Omtrent bet gebruik van het electrisch
licht en de telephoon in Skandinavië doet de
Stoompost, op gezag van The Electrician, de
volgende mededeelingen, die zeker in onze
omgeving ook wel belangstelling zullen wekken.
De Zweedsche fabriek van electrische gloei
lampen te Stockholm, toebehoorende aan de
heeren Strekleuert en Co., zal andermaal worden
uitgebreid, zoodat de jaarlijksche productie kan
stijgen tot een millioen lampen, en de fabriek
daardoor de tweede in hare soort wordtnum
mer éen is de Edison's maatschappij in Amerika,
die nagenoeg 1.800.000 lampen per jaar voort
brengt.
Het electrisch licht is onlangs in Zweden
voor de verlichting van spoorwagens op eenige
lijnen ingevoerdalgemeene toepassing voor
dit doel kan waarschijnlijk spoedig worden
tegemoet gezien.
Te Stockholm is op 1 December jl. een
centraal-station voor electrische verlichting
geopend. De inrichting bevat drie dynamo
toestellen van Siemens en Halskeeen vierde
zal spoedig daaraan worden toegevoegd. Iedere
dynamo heeft eene capaciteit van 1000 gloei-
lichten, ieder van 16 normaalkaarsen. De
kroonprins van Zweden is thans de grootste
verbruiker.
Vele Zweedsche steden hebben reeds het elec
trisch licht voor straatverlichting aangenomen,
of zullen weldra daartoe overgaan. Lulea zal
de meeat noordelijk gelegen plaats van de
wereld zijn, waar deze wijze van verlichten
wordt toegepast.
Zelfs in Kopenhagen, waar het electrisch licht
slechts weinig vrienden telt, beginnen dewinkels
het aan te nemen, en een stedelijk ingenieur
is naar het buitenland gezonden, om na te gaan,
welk gebruik er in andere hoofd- en groote
steden van gemaakt wordt. Een flinke installatie
is tot stand gebracht in den nationalen schouw
burg met restauratie enz. Stoomketels en machi-
nen bevinden zich in de kelderverdieping. Er
zijn twee machines opgesteld, ieder van 30, en
twee ieder van 26 paardekrachten. Tweedynamo's
van Schuckert, zijn bestemd voor het voeden van
28 boog- en 250 gloeilampen. Hoewel de instal
latie nagenoeg 43000 heeft gekost, wordt
niettemin op eene aanzienlijke besparing ge
rekend men verwacht dat de electrische ver
lichting 6000 per jaar minder zal kosten
dan de gasverlichting. Daarenboven blijft nog
electrische kracht beschikbaar voor de verlichting
van naburige winkels.
De ontwikkeling, welke het electrisch licht,
zoowel in Europa als in Amerika, te beurt valt,
doet natnurlijk naar middelen omzien, om voor
het gas en de petroleum aanwendingen te vinden,
welke in compensatie kunnen komen van de
vermindering, welke in hun gebruik als middel
tot verlichting is te voorzien. In Duitschland en
in Engeland worden de gasmotoren al meer en
meer in de nijverheid gebruikt. In het eerste
dier rijken stonden tal van gasmaatschappijen
aanzienlijke reductiën op de gasprijzen toe, en
verhuren of verkoopen gasmotors onder gemak
kelijke voorwaarden van betalingzij hebben
vooral het oog op kleine fabrieken en worden
door de leveranciers van gasmachines onder
steund. In Frankrijk daarentegen zoeken de
gasfabrikanten het meer op huishoudelijk go-
bied verwarming en spijsbereiding.
Op de Parijsche tentoonstelling zullen de
restaurateurs geen steenkolen als brandstof
mogen gebruiken, maar daartoe gas moeten
aanwenden.
In de Vereenigde staten is in den laatsten
tijd het gebruik van gas, ook voor verwarming
en spijsbereiding, zoozeer toegenomen, dat in
1888 de productie van de meeste der gasfabrieken
met 10 a 20 pet. vermeerderde.
opgewassen is. Wanneer de strijd later in hooger
sferen komt, en als zij beginnen te redetwisten
over de vrijheid van den wil, de erfzonde en de
individueele verantwoordelijkheid dan ont
wikkelen zij allebei zulk een verbazenden aan
leg om in raadselen te spreken, dat een ieder,
die geen zeer sterk hoofd heefthet
best doet met de kamer te verlaten, indien
hij niet duizelig wil worden van al die hooge
wijsheid.
Ondanks zijne gloeiende welsprekendheid koes
ter ik toch een stil vermoeden dat de vrijdenkerij
van neef Julius niet zoo heel diep zit. Eenige
maanden geleden had hij het verdriet om een
dierbaren vriend door een ongeval te verliezen,
't geen hij zich zeer aantrok. Hjj wijdde aan
de nagedachtenis van dien vriend een gedicht,
dat hij in een onzer bladen liet drukken.
Het was een schoon gedicht, dat meer gevoel
verried dan men van hem verwacht zou heb
ben en bijzonder verrassend was het einde,
waarin hij de hoop uitdrukte op een weder
zien onder andere, en betere levensomstandig
heden dan deze aarde aan hare bewoners ver
leent. Toen ik neef Julius kort daarna toe
vallig ontmoette prees ik zijn gedicht't geen
hem blijkbaar genoegen deed, maar ik voegde
er bij dat ik vroeger niet geweten had dat de
vrjjdenkers aan de onsterfelijkheid der ziel ge
loofden. Neef Julius werd een weinig verlegen,
maar antwoordde: »Nu ja, men moet alles
wat de vrjjdenkers zeggen, niet zoo letterlijk
