N°. 51. 132e Jaargang. 1889. Vrijdag 1 Maart. Politieke sprokkelingen. "Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco f 2.- Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 cent. Advertentïën20 cent per regel. Bij abonnement lager. Geboorte-, Trouw-, Dood-, en andere familieberichten met de daarop betrekking hebbende dankbetuigingen: van 17 regels 1.50; iedere regel meer ƒ0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. Middelburg 28 Februari. BEKENDMAKINGEN. GEMEENTERAAD. LETTEREN EN KUNST. ONDERWIJS. RECHTSZAKEN. UIT STAD EN PROVINCIE. Thermometer. Agenten te Vlissingen: P. G. de Yey Mestdagh Zoon, te Goes: A. A. W. Bolland, te Kruiningen: F. v. d. Peijl, te Zierikzee: A. C. de Mooij en te TholenW. A. van j Advertentïën Middelburg ,28 Febr. vm. 8 u. 25 gr. j Nieuwenhuijzen.Verder worden door alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aangenomen, en nemen ook bet algemeen advertentie- I moeten des namiddags te een uur m. 12 u 34 gr. av. 4 u. 34 gr. F. bureau van Nijgh Van Ditmae. te Botterdam, en de firma B. van deb, Kamp te Groningen, voor de Noordelijke provinciën, annonces aan.Hoofdagenten voor het aan het bureau bezorgd zijn, willen Verwacht. O. wind. Buitenlandte Parijs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daube Cie., John F. Jones, opvolger, voor België A. Grosjean Co. te Brussel. zij des avonds nog worden opgenomen iprengcr van EyU (gerehabiliteerd door Heuclienius. De minister van koloniën (Keuchenius) in de Tweede kamer 27 Juli 1888, Handelingen p. 231. »Het concentratie-stelsel is onder den loop der omstandigheden noodzakelijk geworden. »De regeering streeft er naar om dat stelsel van concentratie, hetwelk nu reeds drie jaren lang in werking is en waai'lijk niet tot grootere vijandelijkheden heeft aanleiding gegeven, meer en meer te doen kennen en waardeeren dooi de Atjehsche grooten, hoofden en bevolking als eene wijze en voorzichtige daad, door de Neder- landsche regeering ondernomen in het belang, zoowel van de Atjehsche bevolking en van het rijk van Atjeh zelf, als van Nederland. Dezelfde als boven Handelingen p. 233. »Ik heb niets anders gezegd, dan dat bij de groote veroordeeling, waaraan het stelsel van concentratie van de zijde van achtenswaardige mannen heeft blootgestaan, het karakter van eene terugtrekking uit moedeloosheid en onmacht daaraan zooveel mogelijk moest worden ont- nomên, en dat dit het streven is van deze regeering, gelijk het zulks geweest is van die welke het concentratie-stelsel het eerst heeft in toepassing gebracht. De staatkunde, thans door de regeering gevolgd, is in dit opzicht niets anders dan eene voortzetting der staatkunde van hare voorgangster. Dezelfde als voren p. 229. »Ik heb gedurende den korten tijd, waarin ik deel uitmaak van de regeering, nog weinig daaraan (berri berri) kunnen doen: het verheugt mij daarom te meer lof te kunnen toebrengen aan mijn voorganger (Sprenger van Eyk), die niet heeft stilgezeten in het uitvinden van middelen tot bestrijding van die ziekte." Wat men al durft! Het anti-revolutionnaire blad in ons gewest gaf in zijn nommer van 12 Februari de ver rassende mededeeling dat onze Tweede kamer telt honderd leden, .waarvan slechts 44 liberalen en een socialist-liberaal." Natuurlijk wordt met den laatste bedoeld de heer F. Domela Nieuwenhuis. Zulk een verklaring brengt ons als van zelf het verleden weer in de gedachten, en doet ons op nieuw verbaasd staan over de stoutheid, waarmee aan die zijde de waarheid in 't aan gezicht wordt geslagen. Waarom toch hielpen vele anti-revolution- nairen eertijds in Schoterland juist den heer Domela Nieuwenhuis verkiezen Omdat de liberale Heldt geweerd moest worden. En wat las men destijds in de zooveel be sproken geheime circulaire van het centraal comité der anti-revolutionnaire kiesvereeniging aan heeren bestuursleden van kiesvereenigingen, correspondenten en agenten De opwekking.Nooit en in geen geval stemmen op den Liberaal. En voor de kiezers in het district Schoter land, hoewel men geen advies wilde geven, toch nog deze waarschuwing.Laat ook daar niemand op den liberaal Btemmen. Heldt is in de kamer een gewone ..liberale mijnheer"' geworden." En nu, na al die opwekkingen, het hoofd der sociaal-democraten in de kamer zitting heeft, dank zij de medewerking der anti-revo- lutionuairen, die in geen geval op een liberaal mochten stemmen; nadat dus duidelijk is ge bleken dat aan die zijde de heer Domela Nieuwenhuis werd gerekend als n i e t te be lmoren tot de liberalen, niettegenstaande dit alles heeft men toch de brutaliteit om hem te rekenen tot onze partij. Men moet maar durven! üEiclizelven gevonnist. De Tijd levert eene beschouwing over kame raadschap, nog altijd in verband met het verschil van gevoelen, dattusschen anti-revolutionnairen en katholieken bestaat over de kwestie van den dienstplicht. Daarin komen de volgende tiraden voor die de aandacht verdienen. Eerstens lezen wij »Tot een gemeenschappelijk program van actie (tusschen de heide bondgenooten) kwam men niet. Maar daaruit volgt ook, dat men niet kwam tot een gemeenschappelijk optreden bij de verkiezingen. In zóóver dus vergist zich de Standaard, wanneer hij van de overwinning op 6 Maart spreekt als van een ..gevolg daar van"". »De overwinning van 6 Maart laten wij het ruiterlijk zeggen was alleen het gevolg van de onbekrompenheid der katholieke kiezers, die voor het alternatief gesteld ..liberaal of anti-liberaal"" alle kleingees tige berekening en vaah onk alle edeler aanspraken tot zwijgen brachten en bij eerste stemming den anti-revolutionnairen can- didaat de overwinning schonken". Ten tweede trok nog deze opmerking onze aandacht .Maar" zegt de Standaard .hier en daarin Doetichem, in Hontenisse, in Wijk bij Duurstede gaven de anti-revolutionnaire kiezers den doorslag Zeer waar. Doch deden ze dat niet eveneens in Schoterland bijv. En was het daarvoor wel noodig, zóó veel omslag te maken als door de Standaard verondersteld wordt aan onze zijde gemaakt te zijn Komaan, men weet wel BeterDe Standaard heeft het zelf vroeger met ronde woorden gezegd de anti-revolutionnaire partij „„valt niet kieskeurig of vies"". Dergelijke veizekeringen zeggen maar al te duidelijk dat het nog te zachte uitdrukking is, wanneer men spreekt van een .onzedelijk verhond" tusscben zulke twee partijen. Metliocle van ISosco. »De anti-ministerieele pers begint nu een loopje met hare lezers te nemen. .Vooreerst maakt zij het-publiek diets, dat o. a. de anti-revolutionnaire partij steeds van de enkelvoudige districten een shibbólet heeft gemaakt. .Uit de toelichting van ons program blijkt het tegendeel. Daar wordt in ons artikel van 13 December 1878 zeer duidelijk aan veel voudige districten de voorkeur gegeven." Aldus de Standaard van 25 Febr. 1889. Gij zoudt uwen lezers op de mouw willen spelden, sluwe en gewetenlooze .liberalist," dat de heer Kuyper, d. i. volgens hem zeiven, de anti-revolutionijaire partij, nu voor veel voudige districten ijverende, aan beginsel verzaking zich schuldig mnakt Niets is min der waar. Neen, niet altijd heeft hij (zij) enkelvoudige districten voorgestaanin 1878 heeft hij aan veelvoudige districten de voor keur gegeven. Wie dus zeggen, dat »de anti-revolutionnaire partij steeds van de enkelvoudige districten een shibbólet heeft gemaakt," bezondigt en zich aan de waarheid, en bedriegen de menschen. Inderdaad zoo is het. Wel heeft de anti revolutionaire partij nu vela jaren achtereen de enkelvoudige districten voorgestaanwel heeft het al dien tijd schrikkelijk onrecht ge- heeten, dat in de groote districten zoovele duizenden stemmen van minderheden met machteloosheid geslagen worden. Maar vroeger, tien jaren geleden, heeft dr Kuyper .zeer dui delijk" aan veelvoudige districten de voorkeur gegeven. Lezers, die met de eigenaardigheden van des heeren Kuypers methode niet bekend zijn, zullen niet licht begrijpen wat deze terecht wijzing beteekent. Wat is er der anti-revolu tionnaire partij aan gelegen, zal men vragen, den lande kond te doen, dat het niet voor de eerste maal is, dat zij van stelsel verandert? En wat kan de .anti-ministerieele pers" bewogen hebben, zoo iets zots aan hare lezers op te disschen Er is iets vreemds, iets louche in de geheele zaak. De methode van Bosco Men staat voor een leelijk geval. Na jaren achtereen, in den naam van waarheid en ge rechtigheid, eenen feilen strijd te hebben ge voerd tegen de veelvoudige districten, is men eensklaps voorstapder van veelvuldige districten geworden. Wat toen slecht was, is nu goed wat toen een eisch van recht heette, ligt nu in eenen hoek. De toeschouwer staat verbaasd. Zij, die van enkelvoudige districten een shibbólet hebben gemaakt, en met zulk eene overtuiging, zulk een diep besef van recht voor dat stelsel heb ben gestreden, in eens tot voorstanders van veelvoudige districten bekeerd waar is ooit zoo ietó vertoond Weerspreken kan men het niet. Rechtvaar digen evenmin. Hoe zich te redden Wel, heel eenvoudig. Men neemt de beschul diging, goochelt er het is maar eene gau wigheid het woordje steeds tusschen, laat daarnaast een artikel van den jare '78 zien en roept de toeschouwers tot getuige^ of zij iets van beginselverzaking gewaar worden. En zoo is het dubbele voordeel verkregen, dat de .liberalist" een leelijken streek op zijnen kerfstok krijgt (dien hij niet begaan heeft), en dat eigen ongerechtigheid met den valschen schijn van beginseltrouw prijkt. Eene schoone winstNRott. Crt.) De burgemeester van Middelburg maakt be, kend dat op Zaterdag den 2 Maart 1889, des namiddags te 1 uur, een openbare zitting van den gemeenteraad zal plaats hebben. Middelburg, den 28 Februari 1889. De burgemeester voornoemd, SCHOBEB. In den toestand van den koning kwam giste ren niet de minste verandering; van daar zeker dat de Staatscourant Woensdagavond geen bul letin bevatte. De chronische kwaal veroorzaakt meerlijden en afwijkingen van den geest komen veelvul- diger en heviger voor. De algemeene toestand gaat langzaam achter uit, voornamelijk ten gevolge van ontoereikende voeding, waardoor de krachten afnemen. De slaap moet met kunstmiddelen worden verwekt. H. M. de koningin is bijna onafgebroken aan het ziekbed, daar de koning door niemand anders wil geholpen worden. Een ziekenver pleger, voor de tweede maal uit Den Haag naar het Loo ontboden, wordt ook nu niet in de ziekenkamer toegelaten, omdat Z. M. dit niet verlangt. Het bericht als zou de onderwijswet van den Baad van state bij de regeering zijn terugge keerd, spreekt het Dbld. ten stelligste tegen. Het advies van den Baad van state werd tol heden door dat college nog niet aan den koning gezonden. De provinciale staten van Groningen be noemden gisteren tot lid van Gedeputeerde staten den heer J. Gilhuis, die deze benoeming aannam. Zij besloten verder het regeerings- voorstel tot wijziging der kiestabel in de af- deelingen te onderzoeken en het Dinsdag a. in openbare behandeling te nemen. Het Nederl andsche telegraafnet heeft van de jongste stormen veel te verduren gehad. En geen wonder Immers, de winddruk was soms, naar men ons verzekert, ruim 1000 kilo per M2. Wij mogen hierbij echter niet onopge merkt laten voorbijgaan, dat, hoe zwaar onze telegraaflijnen ook geteisterd werden, de sto ringen in de gemeenschap van betrekkelijk zeer korten duur zijn geweest, dank zij de doeltreffende maatregelen, welke door de ad ministratie der rijks-telegraphie zijn voorge schreven, en de voortvarendheid waarmede haar ambtenaren zich, als naar gewoonte, van hun plicht gekweten hebben. Blijven de ondergrondsche telegraaf- en tele- phoon-verbindingen in Nederland vooralsnog tot de vrome wenschen behooren, onze wakkere telegraaf-ambtenaren doen ons het gemis ervan zoo min mogelijk gevoelen. Haasten wij ons hierbij te voegen, dat de met zorg aangelegde en ondeihouden Nederlandsche rijkstelegraaf lijnen boven den grond, naar het oordeel van deskundigende vergelijking met de beste buitenlandsche verbindingen van dien aard kunnen doorstaan. Een woord van appreciatie mag, meenen wij, onzen telegraafdienst niet worden ont houden. Stoompost Overmatige arbeid van jeugdige personen en vrouwen. Door den minister van justitie is thans in gediend een gewijzigd ontwerp van de bepa lingen voor het tegengaan van gevaarlijken en van overmatigen arbeid van jeugdige personen en van vrouwen. De wijzigingen zijn in hoofd zaak de volgende Arbeid voor boschbouw wordt niet onder de bepalingen van deze wet gerekend; daarentegen wel de eerst uitgezonderde werkzaamheden voor veenderijen. Een formule is opgenomen voor hetgeen deze wet onder fabrieken en werkplaatsen verstaat, nl. .Alle zoowel open als besloten ruimten, waar in of voor eenig bedrijf pleegt gewerkt te worden aan het vervaardigen, veranderen, her stellen, versieren, afwerken of op andere wijze verder tot verkoop of gebruik geschikt maken van voorwerpen of stoffen, of waar in of voor eenig bedrijf voorwerpen of stoffen eene daar toe strekkende bewerking plegen te ondergaan". Het voorgestelde voorwaardelijk of onvoor waardelijk verbod om gevaarlijken arbeid te doen verrichten, aan personen beneden 16 jaar, wordt nu uitgestrekt tot vrouwen in fabrieken en werkplaatsen, met bepaling dat de onder nemer verplicht is van elk ongeluk, dat aan een persoon beneden 16 jaren of aan vrouwen in fabrieken en werkplaatsen bij den arbeid overkomt, binnen 24 uren kennis te geven aan den burgemeester. De werktijd van personen heneden 18 jaren, in fabrieken en werkplaatsen, van vrouwen, mag nu nooit vroeger aanvangen dan 6 uur 's ochtends en nooit later eindigen dan 7 uui- 's avonds, bijzondere omstandigheden uitgezon derd, als wanneer met speciale schriftelijke vergunning van den burgemeester in een aan gewezen fabriek en werkplaats die arbeid tot 9 uur mag voortgezet worden hoogstens gedu rende 6 dagen achtereen of 14 dagen om den anderen dag. Voor meisjes beneden 16 jaar kan de werktijd nooit langer gesteld worden, voor anderen slechts bij algemeenen bestuurs maatregel voor bepaalde bedrijven en dan nog met dien verstande dat vrouwen-arbeid tusschen 11 uur 's avonds en 5 uur 's ochtends volstrekt verboden is. De rusttijd van 1 uur, voor personen beneden 18 jaar en vrouwen voorgeschreven, moet tus schen 11 uur 's ochtends en 3 uur 's middags worden genoten, welke rusttijd buiten de arbeidslokalen moet worden doorgebracht. Op arbeid in of voor schippers- of visscher- bedrijf aan boord van vaartuigen zijn deze bepalingen niet toepasselijk. Nu ook kan vrijstelling worden verleend aan vrouwen hoven 18 jaar ia of voor be paalde bedrijven van het verbod om Zondags te arbeiden, terwijl gelegenheid is gegeven om in een bijzonder geval, met vergunning van den burgemeester, tot herstel of reiniging van een stoomketel een jongeling beneden 18 jaar des Zondags te doen arbeiden. Met het toezicht zijn thans mede belast ten hoogste drie te benoemen inspecteurs, wier werkkring en verdere bevoegdheden bij ko ninklijk besluit zullen worden geregëld. Verder zijn in de strafbepalingen nog eenige veranderingen gebracht en is de inwerking treding vastgesteld op 1 September a. s. In zijDe memorie van antwoord verdedigt de min. van justitie de indiening door hem al leen, terwijl hij verklaart de volle verant woordelijkheid op zich te nemen. Hij wijst er op dat ook zijn streven is gericht om zooveel mogelijk te letten op de belangen der industrie. Wat van hem te wachten is in zake arbeids wetgeving kan hij nog niet mededeelen; enkele ontwerpen zijn in voorbereidingveel zal af hangen van den uitslag der verdere enquête, tot de voortzetting waarvan, naar hij hoopt, eerlang zal worden besloten. Hij betoogt verder dat een beroep op de ouderlijke macht niet mag terughouden van een poging tot keering van het kwnad van de exploitatie van kinderen, daarom mag ook de vrijlating van arbeid van kinderen in het bedrijf van hunne ouders niet worden toegestaan. Dat deze regeling noodzakelijk zou moeten leiden tot 't maken van bepalingen omtrent het gebruik der arbeidskracht van volwassen mannen ontkent de min. beslist. De nu voor gestelde regeling omtrent den arbeid van vrouwen beoogt vooral het familieleven en de huiselijke belangen te bevorderen. Het voor schrift omtrent de Zondagsrust zal gelijk de minister te zijner tijd hoopt te toonen het tot stand komen van eene algemeene regeling van Zondagsrust niet vertragen. Uitbreiding van het verbod van kinderarbeid tot den veldarbeid is van hem niet te wachten zoolang niet volledig is aangetoond dat de landbouw het zonder hulp van kinderhanden kan stellen en die arbeid nadeelige gevolgen voor de ontwikkeling van het kind na zich sleept. Vooralsnog zou uitbreiding van het arbeidsverbod tot kinderen van 13 jaar niet geraden zijn, zoolang de enquête niet is afge- loopen. Thans is bij de Uitgevers-maatschappij Elsevier verschenenKippeveer, blijspel in 5 bedrijven of zes tafeveelen, eveneens door Cosinus geschreven. In het stuk komen de meeste per sonen van het boek voor. Het eerste bedrijf vangt aan met een spiritistische zitting, ten huize van baron Landek. In het tweede bedrijf, dat in een eenvoudige kamer bij Kippeveer speelt, komt ook Mientje ten tooneele. In de 3 volgende bedrijven is weder het huis van baron Landek de plaats der handeling. De in den roman voorkomende gesprekken zijn gedeeltelijk overgenomen, terwijl veel wat daarin verteld werd, in dialoogvorm is weer gegeven. In verband met den roman wordt nu weer de naam van den heer Huf van Buren genoemd. Erckmann-Chatrian zijn bezig met een nieuw werk, waarvan zij den titel voorloopig geheim houden. Bij den directeur der rijkskweekschool voor onderwijzers te Nijmegen is thans het officieel bericht ontvangen, dat die inrichting met 1 September e. k. zal worden opgeheven en alsdan nog overblijvende leerlingen over de andere kweekscholen verdeeld moeten worden. De Vereeniging van gymnastiek-onderwijzers in Nederland heeft zich tot de regeering gewend met verzoek, de examens voor middelbaar onder wijs in de gymnastiek gedurende de zomer maanden af te nemen, omdat dan een genoegzaam getal deskundigen beschikbaar zijn om die examens, meer dan tot heden het geval was, overéenkomstig de bedoelingen der wet en in den geest van het examen-programma te kunnen afnemen. Alleen daardoor meent de vereeniging, dat aan de klachten over de wijze, waarop die examens in de laatste jaren werden afgenomen, zal worden tegemoetgekomen. Door den minister van binnenlandsche zaken zijn, voor het tijdvak van 1 Maart tot en met 31 December 1889, benoemd tot adsis- tent in het ziekenhuis aan de rijks-universiteit te Leiden, W. L. de Vas en J. M. Dutilh. Donderdag is te Baarn op aandoenlijke wijze ter aarde besteld het lijk van mejuffrouw L. J. D. Steringa Kuyper, in leven laatst direc trice van het Dames-Instituut Erica aldaar. De kist was met bloemen en kransen als 't ware overstelpt; alle leerlingen en secondanten van het instituut Erica volgden den lijkstoet. Aan de groeve voerden de heer dr Van Gorkom, arr.-'schoolopz. en ds Graswinckel, van Amers foort, het woordbeiden herdachten de over ledene als edele vrouw en directrice. De heer dr B. H. Steringa Kuyper, van Middelburg, broeder van de overledene, bedankte allen voor de eer, aan zijne zuster bewezen. In zake de ongeregeldheden te Schagen deed de rechtbank te Alkmaar uitspraak. De meeste beklaagden werden overeenkomstig den eisch van het O. M. gestraftenkele, voor wie vrijspraak was gevorderd, werden veroor deeld, anderen kregen minder dan de officier van justitie verlangde. In het geheel werden vrijgesproken 4 per sonenveroordeeld tot geldboete van 15 a i0, subsidiair 810 dagen, 2 personentot 14 dagen gevangenisstraf 4- personen tot 13 maanden 6 personentot 8 maanden 1 persoon In de Zaterdag middag te éen uur door den gemeenteraad van Middelburg te houden vergadering zullen ter tafel komen, behalve de adviezen van burg. en weth. en de commissie van financiën aangaande het adres der firma J. H. C. Kakebeeke Gz. te Goes om het han delsterrein der gemeente langs het kanaal door Walcheren, beoosten de zwemschool, te mogen koopen, ingekomen stukken, reclame inkom stenbelasting 1888 en een voorBtel van burg. en weth. tot het nemen van een door Ged. staten goed te keuren besluit tot het treffen eener regeling met Serooskerke omtrent het leggen van buizen ten behoeve der duinwater leiding, geheel overeenkomstig de concept overeenkomst in de vergadering van 30 Januari' overgelegd. De heer W. Zoeller, die heden zijn veertig jarigen dienst herdacht als deurwaarder bij de arrondissements-rechtbank te Middelburg, ont ving van dat college een officieel schrijven, waarin hij met dit feest wordt gelukwenscht en blijk wordt gegeven dat zijne diensten steeds worden gewaardeerd en op prijs gesteld. Omtrent het Woensdag te Vlissingen voorgevallene bij de aankomst en het vertrek van keizerin Frederik van Duitschland melden wij wat wij ook in een deel der oplaag van ons vorig nommer nog konden doen de volgend^ bijzonderheden.

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1889 | | pagina 1