N°. 24.
132e Jaargang.
1889.
Dinsdag
29. Januari.
Deze courant verschijnt dagelijks,
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco f 2.—.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 cent.
Adrortentlën20 oent per regel,- Bij abonnement lager.
Geboorte-, Trouw-, Dood-, en andere familieberichten met de daarop
betrekking hebbende dankbetuigingenvan 17 regels 1.50
iedere regel meer ƒ0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
BEKENDMAKINGEN.
GEMEENTERAAD.
Scheepvaart.
Middelburg 23 Januari.
LETTEREN EN KUNST.
ONDERWIJS.
KERKNIEUWS.
RECHTSZAKEN.
UIT STAD EN PROVINCIE.
lllDDIIIillil.Mlir (III RANT.
Thermometer.
Agenten te YlissingenP. G. de Yet Mestdagh Zoon, te GoesA. A. W. Bolland, te KruiningenP. v. d. Psijl, te ZierikzeeA. C. de Mooij en te TholenW. A. van j Ad vertentiën
Middelburg 28 Jan. vm. 8 u. 34 gr. Nieuwenhutjzen.Yerder worden door alle postkantoren en boekbandelaren abonnementen en advertentiën aangenomen, en nemen ook het algemeen advertentie- i moeten des namiddags te een uur
m. 12 u 38 gr._av. 4 u. 40 gr. F. I bureau van Nijgh Yan Ditmab. te Rotterdam, en de firma B. van der Kamp te Groningen, voor de Noordelijke provinciën, annonces aan.Hoofdagenten voor het I aan het bureau Bezorgd zijn, willen
Buitenland: te Parijs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daube Cie., John F. Jones, opvolger, voor België A. Ghosjean Co*te Brussel, i zij des avonds nog worden opgenomen
YerwachtZ.W. wind.
De burgemeester van Middelburg maakt be
kend dat op Woensdag den 30 Januari 1889,
d«s namiddags te 1 uur, een openbare zitting
van den gemeenteraad zal plaats hebben.
Middelburg, den 28 Januari 1889.
De burgemeester voornoemd,
SCHORER.
De burgemeester van Middelburg maakt
bekend
dat de proeven met schoktorpedo's in het
Haringvliet, bedoeld in zijne publicatiën van
den 5en en den 23en Januari 11., weder worden
voortgezet.
Middelburg, 28 Januari 1889.
De burgemeester voornoemd
SCHORER.
Yolgens bet bulletin van Zondag mocht de
toestand van Z. M. den koning voor het oogen-
blik bevredigend genoemd worden. In de laat
ste 24 uren had de ziekte een rustig verloop
gehad.
Het heden ontvangen officieele bulle
tin luidt
De koning bracht Zondag een goeden dag
en daarna een rustigen nacht door. De toestand
blijft bevredigend.
Voorloopig zullen geen bulletins meer worden
uitgegeven.
vertaald werd gezonden aanrhet bestuur van
de Royal Geographical Societyter opneming in
de Proceedings. Dit bestuur achtte het echter
niet wenschelijk de gedachtenwisseling in de
Proceedings voort te zetten, daar heide partijen
over de eigenlijke geographische kwestie hunne
meening gezegd hadden, en de zaak nu dient
te worden uitgemaakt tusschen de Nederland-
sche en de Engelsche regeering.
Het bestuur van ons Aardrijkskundig genoot
schap meende echter dat de weerlegging van
den heer Versteeg ook een plaats verdiende in
het tijdschrift van het genootschap.
Dit ,is thans geschied.
Wij dienen ons tot deze mededeeling te be
palen en de belangstellende lezers verder te
verwijzen naar het eerstvolgend nommer van
het tijdschrift waarin die beschouwingen zal
voorkomen.
Naar men meldt heeft de regeering een
wetsontwerp gereed gemaakt tot herziening
van de tabel der verdeeling van de provinciën
in kiesdistricten.
Zaterdag morgen overleed de heer mr A. J.
H. van Baar, lid der Tweede kamer voor het
district Eindhoven. Sedert een tiental dagen
leed hij aan eene ingewandsziekte, waartegen
tevergeefs alle middelen werden beproefd.
Hij was sinds 1873 lid der Tweede kamel
en sinds 1850 lid der Provinciale staten van
Noord-Brabant. Voorts was hij kantonrechter
te Oorschot, militiecommissaris, eni.
Bij kon. besluit zijn benoemd in den militie
raad voor de provincie Zeeland voor de lich
ting 1889
tot voorzitter W. A. graaf van Lijnden, tot
zijn plaatsvervanger mr. C. Lucasse, beiden lid
der provinciale staten; tot lid W. J. Sprenger,
tot zijn plaatsvervanger mr A. P. Snouck
Hurgronje, beiden lid van den gemeenteraad
van Middelburg.
De St. Cf. bevat de statuten van de ver-
eeniging: *Tot heil van den zeemanteFlissingen
De vereeniging stelt zich ten doel de godsdien
stige en zedelijke belangen van den zeeman te
bevorderendoor het oprichten en in stand
houden van een Tehuis voor zeelieden''', te Vlis-
singen, en verder alles in het werk te stellen
wat het wezenlijk heil van den zeeman kan
bevorderen.
De grondslag waarop de vereeniging steunt
en het beginsel, dat hare werkzaamheden be
stuurt en regelt, is de Heilige Schrift, als het
Woord van God, tot richtsnoer van geloof en
leven.
Leden zijn zij, die zich daartoe aanmelden
hij het bestuurinstemmen met het doel om
schreven in art. 1den grondslag aanvaarden
uitgedrukt, in art. 2, en'zich verbinden tot eene
jaarlijksche contributie van minstens 2.50.
Begunstigers zijn zij, die, zonder als lid toe
te treden, de vereeniging steunen door eene
jaarljjksehe bijdrage.
Zaterdag nam de Eerste kamer ook nog aan:
de vesting-begrooting met 39 tegen 4 de be
grooting van oorlog met 37 tegen 6 stemmen
en die van waterstaat zonder stemming.
Door het bestuur van het Koninklijk Neder-
landsch Aardrijkskundig genootschap is ons een
opstel gezonden, dat spoedig in het tijdschrift
van het genootschap zal worden geplaatst en
waarvan afdrukken aan de ministers van kolo
niën en buitenlandsche zaken benevens aan de
leden der staten-generaal zijn gezonden.
Dit opstel behandelt uit geographisch oog
punt de kwestie der grens tusschen het gebied
van Nederland en dat der Korth Borneo Com
pany in Noord-oostelijk Borneo.
Reeds het vorig jaar werd door den voorzitter
van het genootschap over die grens eene be-
Bchouwing geleverd, die werd overgenomen in
de Proceedings van de Royal Geographial Society
en eenige opmerkingen uitlokte van de zijde
van den heer Kinderley, secretaris der Britsche
Aloord-Borneo-Maatschappij.
Tegen zijne beschouwing en voorstelling van
zaken kwam weer op zijne beurt de heer W,
F. Yersteeg, voorzitter van het Aardrijkskundig
genootschap, op in een opstel, dat in 't Engelsch
Yolgens het Centrum heeft dr Schaepman, die
reeds eenigen tijd te Rome vertoeft, dezer dagen
een langdurige particuliere audiëntie gehad bij
den H. vader. De gezondheid van het kamer
lid moet tegenwoordig niets te wenschen over
laten en de afgevaardigde maakt zich gereed
om van zijn ontspanningsreis terug te keeren.
De heer "Willink Ketjen spreekt de geruchten
die dezer dagen in de bladen omtrent hem de
ronde deden, tegen. Men verhaalde dat hij hij
den minister van koloniën was ontboden en
zijne stukken uit Indië waren gekomen. Dat
'is niet zoo. Hij is wel herhaalde malen hij
den minister op audiëntie geweest, doch was
niet ontboden. De staat van zaken is nog
evenals vroeger, alleen vermeldt de heer Ketjen
als een bijzonderheid, dat nu, een half jaar na
het vonnis der Haag9che rechtbank, waarbij
hjj wegens beleediging van den heer Sprenger
van Eyk veroordeeld was tot 25 boete, dit
vonnis nog niet ten uitvoer is gelegd. Ove
rigens bleven ook nu zijn bezoeken aan den
minister, zijn requesten enz. vruchteloos. Het
Indische legerbestuur en de gouv.-generaal
v. Rees, heette het, maakten bezwaar tegen de
teruggave der stukken.
De heer Ketjen heeft o. a. den heer Keuche-
nius nog gewezen op diens woorden in November
1887 bjj de behandeling zijner zaak in de Tweede
kamer, toen de heer Keuchenius als kamerlid
van oordeel bleek, dat de teruggave verplicht
was. Dan moet er nog een onderzoek te Bata
via zijn ingesteld naar zijn zaak door drie
generaals, dat een voor Willink Ketjen gunsti
gen uitslag gehad moet hebben, doch de heer
Keuchenius heeft verklaard niets van zulk een
onderzoek te weten, terwijl de heer v. Rees des
gevraagd er zich eerst wel iets van herinnerde,
doch dit later schriftelijk weder terugnam.
De heer Ketjen is dus na acht jaren strijd nog
even ver. Bezoeken, geschriften, beloften hebben
zich in zijn geheugen in een breede rij opge
stapeld. Hij eindigt nu een nieuwe klacht aan
het Nederlandsche volk met de betuiging, dat
hij zich ter beschikking der justitie stelt en
alle personen, welke hij in zijn schrijven en in
zijn vorigen open brief beschuldigt, uitdaagt
hem aan te klagen.
De Javabode weet te melden dat sultan Daoed
en Toekoe di Tiroe, dus het wereldlijk en
geestelijk hoofd van Atjeh, zich naar Kota
Radja hebben begeven, om in onderhandeling
te treden met ons bestuur, en dat zij hun
intrek hebben genomen bij Toekoe Nek.
Het Bat. Hbld. vernam dat de gouverneur
van Atjeh en onderhoorigheden, de generaal
Yan Teijn, den toestand in zjjn gewest van
dien aard had bevonden, dat hij aan de regee
ring heeft voorgesteld in den vervolge aan de
officieren te vergunnen om, bij overplaatsing
naar Atjeh, zonder verdere permissie, zich al
dadelijk door hun gezin te doen vergezellen.
De regeering ziet den toestand echter nog
niet zoo rooskleurig in en is niet in het voor
stel getreden.
Omtrent den gezondheidstoestand aldaar
schrjjft de correspondent der Soer. Ot.;
Een eigenaardige met goeden uitslag be
kroonde demonstratie van musici tegenover het
publiek heeft in het concertgebouw te Amster
dam plaats gehad. Het was op het concert van
Sigrid Arnoldson. De zangeres had haar laatste
lied gezongen en het orkest maakte zich ge
reed voor de uitvoering van het slotnommer,
de ouverture Freischütz. Reeds had de heer
Kes een paar maal op de lessenaar getikt, toen
hij in eens zijn staf weer neerlei en de heeren
musici, op een wenk van hem, hun violen en
fluiten uit de positie en onder den arm namen,
om zich langs de trappen van het oploopend
orkest naar de beide uitgangen te spoeden, met
het kennelijk voornemen Weber in den steek
te laten en aan het publiek het laatste nom
mer van het programma te onthouden. Maar
toen rees het publiek als éen man op en prote
steerde door een krachtig applaudissement tegen
dit vervroegd sluituur.
Aanleiding tot de demonstratie van het orkest
gaf de groote haast, die het publiek maakte
om te vertrekken.
Of nu in het vervolg het publiek, dat toonde
prijs te stellen op uitvoering van het gansche
programma, zoo beleefd zal zijn om aan het
laatste nommer de noodige aandacht te wijden
Dit is te hopen, en evenzeer dat men elders
deze les ter harte neme en niet, zooals gebrui
kelijk is op concerten, door overdreven haast
den indruk verstoort en de medewerkers ontstemt.
Bij het concours van harmoniegezelschap
pen te Parijs, einde Sept., zullen 4 prijzen ter
waarde van 5000, 3000, 2000 en 1000 frs. worden
toegekend.
Benoemd tot hoofd der christelijke be
waar, naai en breischool te Arnemuiden mejuffr.
J. P. L. Janssen te 's Gravenhage.
Verschillende onderwijzers of onderwijzers-
vereenigingen in Zeeland requestreeren of be
tuigen hunne instemming met de beweging
om ook onderwijzers te doen deelen in het
weduwen en weezenfonds der burgerlijke ambte
naren. Wij bepalen ons tot deze algemeene
mededeeling, omdat wij niet van elk geval
melding kunnen maken.
Men wijst ons op een misvatting van onzen
correspondent te Cortgene, inzake het salaris
van het te benoemen hoofd eener school in die
gemeente, in plaats van wijlen den heer J.
Kerpesteijn.
De meerderheid van burgemeester en wet
houders wilde hem als jaarwedde toekennen
1150 en stelde dit hij monde van den burge
meester den gemeenteraad voor. Deze verwierp
het voorstel en bepaalde het tractement
1000 en niet op f 850.
De gemeenteraad van Loosduinen besloot
met algemeene stemmen den heer W. J. Dor
maar, thans hoofd der 2e openbare school
over te plaatsen aan het hoofd der le openbare'
school en de jaarwedde van het te benoemen
op
Zooals reeds in dit blad gemeld is, beproef
den aldus schrijft men ons uit IJzendijke de
evangelischen, meenende door den hier heer-
schenden predikanten-nood, hunnen slag te kun
nen slaan, alhier eene afgescheidene gemeente
te stichten. Zij hielden een paar bijeenkom
sten, die zich, door aanwezigheid van daarbij
nietpassende elementen, kenmerkten door groote
rumoerigheid en wanorde; thans schijnen zjj
hunne pogingen om openbare godsdienstoefening
te houden, op te geven.
Over het algemeen genomen dan blijft Atjeh's hoofd dier 2e openbare school van 875 te
toestand in onveranderlijk statu quo. E /enals brengen op 800.
vroeger vertrok ook heden morgen (10 Dec.)
van hier naar Oleh-Leh een zoogen. evacuatie-
trein met passagiers, die op de Westboot moesten
worden ingescheept. Het aantal geëvacueerden
was betrekkelijk gering150 inferieure mili
tairen en 2 officieren, de le luit. der inf. Haas.
bergen en de militaire apotheker De Wolff.
Beiden hebben het moeten afleggen, als lijdende
aan malaria. De eerste na een kortstondig
verblijf op Atjeh van 6 maanden en de laatste,
evenzeer koortslijder, was bijna twee jaren hier.
Hij had gaarne zjjn tijd willen uitdienen, doch
het mocht niet zoo zijnhij moest heen.
Van de 150 inferieure militairen is een enkele
koorts en buiklijder. Verre de meeste hunner
zijn slachtoffers van de beri-beri, die nog altijd
geen lust toont zichzelve te evacueeren, die
steeds voortgaat velen te verjagen hetzij naar
Padang, hetzij naar het kerkhof. Onder de
inlanders toch is het sterftecijfer gedurende de
laatste dagen weder tamelijk hoog geworden.
Eiken dag is er begrafenis van meer dan éenen,
hetzij aan beri-beri, hetzij aan cholera. Ook
deze, de Gevreesde en Vreeselijke, heeft hare
intrede gedaan te Kotta-Radja. Naar ik heb
gehoord werden alreê 10 a 12 personen aan
getast, waarvan 4 of 5 het met den dood moesten
bekoopen. Bedenkt men daarbij dat bijna alle
zalen van het hospitaal tamelijk bezet zijn met
koorts- en buiklijders, dan heeft men juist geen
reden om tevreden te zijn over den gezondheids
toestand alhier.
Te Soerakarta is overleden in den ouder
dom van 75 jaren de heer J. A. Wilkens, gepensi-
onneerd ambtenaar voor de Javaansche taal.
Zaterdag deed de rechtbank te Rotterdam
uitspraak in het bekende geding, door den heer
Wertheim, zanger der Duitbche opera aldaar,
wegens smaadschrift ingesteld tegen den heer
Horn, wijl deze den z" ng van den heer W.
met het woord »jammèi-en" had aangeduid. Zij
heeft den heer Horn van alle rechtsvervolging
ontslagen.
Eene nuttige, tot leniging der armoede
ingestelde vereeniging, de loterij voor vrouwe
lijke handwerken enz., viert dit jaar haar
vijftigjarig jubilé.
De vereeniging werd opgericht door de dames
mevr. Schorer, geb. Rethaan Macaré en me-
jonkvrouwen M. en E. Schorer, welke laatste
bij haar overlijden aan de instelling een legaat
vermaakte om jaarlijks van de renten een prijs
aan te koopen.
Yelen zullen met ons deze weldadige in
richting, die thans op het werk van eene halve
eeuw met voldoening kan terugzien, nog een
lang leven toewenschen om ten nutte harer
minder bedeelde medemenschen werkzaam te zijn.
Zooals bekend is gebruikt het comité van
het Roode Kruis te Middelburg, in tijd van
vrede, een gedeelte harer inkomsten tot onder
steuning van verschillende doeleinden, zooals
de ziekenverpleging en andere instellingen. Ook
wordt voortgegaan met het doen van aankoopen
van verschillende voorwerpen, die aan ziek
bedden nuttig zijn en die het comité kosteloos
uitleent, zoodra de geneesheer dit noodig oor
deelt.
In het afgeloopen jaar werd, blijkens het
ons ter; inzage gezonden verslag, meer nog dan
vroeger van de goederen van het comité ge
bruik gemaakt.
Woensdag a., des namiddags te 1 uur, ver
gadert de Middelhurgsche gemeenteraad.
Ter tafel komen een brief van den heer Noske
waarbij hij te kennen geeft dat hij zijn betrek
king van lid der commissie van toezicht op de
gymnastiekscholen wenscht neder te leggen
een adres van den havenmeester A. J. de Blinde
om eervol ontslagde rekening der kamer van
koophandel en fabrieken 1888 eene wijziging
der gemeente-begrooting over 1888, henevens
voorstellen tot af- en overschrijving op de
gemeente-begrooting van 1888 en tot beschik
king over den post voor onvoorziene uitgaven
op de gem.-begrootingen van 1883 en 1889.
Verder komen in behandeling de volgende
adressen, met voorstellen van burg. en weth.,
vanP. Janssens om vrijstelling van boete
wegens te late voldoening aan de door hem
in 1888 aangenomen levering van hardsteen
van de firma J. F. van Leeuwen om een stukje
grond, vroeger bij de Commercie compagnie in
gebruik, te mogen huren van J. van den Hoek
om een terrein aan de loskade te mogen huren
en van R. van der Klip en J. D. Jolmers om
in en bij het door hen op de groote scheeps
timmerwerf gehuurde gebouw een door stoom
kracht gedreven locomobile te mogen bezigen.
Ten slotte is aan de orde een voorstel van
burg. en weth. tot het aangaan van eene over
eenkomst met Serooskerke betreffende de duin
waterleiding de benoeming van een lid van
bestuur voor de godshuizen en van een curator
over het gymnasium.
Heden werd op de Israëlitische begraaf
plaats alhier het lijk van den oud-strijder van
1830 L. A. Gobetz ter aarde besteld. Hjj be
reikte den leeftijd van 85 jaren.
Een compagnie soldaten, die heden onder
tromgeroffel de Noordpoortstraat passeerde,
bracht schrik onder twee door landbouwers
geleid wordende koeien, die juist om den hoek
der straat kwamen. Beide dieren gingen op
hol, en kwetste een der soldaten. De kwetsuren
zjjn van lichten aard.
In de laatste dagen der voorgaande week
«s* -
zijn 'alhier op vier verschillende plaatsen, in
afgelegen wijken der stad, een of meer konijnen
gestolen.
Het is der politie geluktjde daders, 3 jongens
van 17 tot 20 jaar, te ontdekken.
Naar men ons meldt heeft de heer F. P.
Oudens, te Arnemuiden, zijn ontslag genomen
als secretaris van de Zeeuwsche propagandaclub
voor algemeen kies- en stemrecht.
De Volksstem, orgaan van die club, heeft op
gehouden te bestaan.
Met ingang van 1 Februari a. is benoemd
tot administrateur over de garnizoensmagazijnen
te Middelburg de gepensioneerde sergeant
majoor F. C. Schermers.
Te Vlissingen is tot administrateur van het
garnizoensnachtleger en kleedingmagazijn be
noemd de gepensioneerde sergeant-majoor P.
Benning te Nijmegen, ter vervanging van den
heer E. van Gulik, wien op zijn verzoek als
zoodanig eervol ontslag is verleend en die
benoemd werd tot administrateur der garnizoens
bakkerij aldaar, eene betrekking die wegens het
overlijden van den heer W. B. Elshof vacant
was gekomen.
Naar men ons uit Vlissingen meldt is de
Belgische loodsschoener no 5, schipper J. Beniest,
Zondagochtend in het Engelsche kanaal over-
stoomd en gezonken. De bemanning is gered
en bevond zich, volgens rapport van een heden
te Vlissingen binnengekomen Nederlandschen
loods, aan boord van een passeerend stoomschip.
- Te Vlissingen ontstond Zondag middag
een der huizen van de Lepelstraat een
schoorsteenbrand, die, dank zij de spoedige en
krachtdadige hulp der buren, zonder behulp
der brandweer gebluscht kon worden.
Men schrijft ons uit Vlissingen
Zaterdagavond had alhier de aangekondigde
buitengewone bijeenkomst plaats van het Leger
des Heils, in de zaal van den heer Kuijpers.
Hoewel de tijd van aanvang was bepaald op
half acht uur, was de zaal te 7 uur reeds zoo
vol dat men nauwelijks een staanplaats kon
veroveren, en moesten dientengevolge zelfs
de bezoekers, die zich tegen betaling van 25
cent vooraf eene »gereserveerde zitplaats" had
den besproken, en, daarop vertrouwende, na 7
uur kwamen, zich vergenoegen met aan het
achtereinde der zaal, staande, de plechtigheid
bij te wonen.
Wij achten het niet overbodig het bestuur
of de regelingscommissie van soortgelijke bij
eenkomsten daarop te wijzenin het vervolg
kunnen dan misschien wel betere maatregelen
worden getroffen.
De bijeenkomst werd geleid door den majoor
H. C. Hodder uit Amsterdam, die in zijn moe
dertaal (Engelsch) eene toespraak hield, welke
vertaald werd door den stafkapitein Schoch.
Na een overzicht te hebben gegeven van de
geschiedenis van het Leger, des Heils, en het
zingen van eenige heilsliederen, werd met eene
toepasselijke toespraak de vestiging van het
corps Ylissingen no 16 door den majoor gepro
clameerd, ten teeken waarvan de »Legervlag"
aan den thans bevelvoerenden kapitein werd
overhandigd. Deze vlag bestaat uit een rood
veld (bloed) met blauwen rand (reinheid), en
eene gèle ster met de woorden >bloed en vuur"
in het midden voor de Ned. corpsen bovendien
in den bovenhoek de Ned. driekleur.
Daarop werden de, het moet gezegd worden,
lang niet gemakkelijk na te komen en een
hoogst zedelijke strekking ademende, krijgsarti
kelen voorgelezen, waaraan, om als lid te worden
beschouwd, algeheele onderwerping werd ge-
ëischt. Ten teeken van deze onderwerping werd
verlangd dat men van zijne zitplaats zou opstaan,
waaraan door verscheidene op het platform
gezetenen, reeds vroeger toegetredenen, werd
voldaan. Een drietal personen zagen wij naai
de estrade zich begeven, zeker ten teeken dat
zij zich bij het leger aansloten.
Na het houden van nog een paar toespraken
werd de bijeenkomst gesloten.
Alles liep in de beste orde af, en, hoewel
ook eene groote menigte voor de deur had post
gevat, hadden op straat geene wanordelijk
heden plaats.
Volgens verklaring van den smajoor" zal
binnenkort ook te Leiden en Rotterdam eene
afdeeling worden gesticht.
Geruchten omtrent eene vestiging te Mid
delburg schjjnen onjuist of zeer voorbarig te
zijnalthans wat betreft het huren of koopen
van het gebouw der doopsgezinde kerk aldaar.
(Dit laatste wordt in een heden door ons
ontvangen schrijven bevestigd.)
In -Zuid-Beveland zijn sommige land
bouwers reeds overgegaan tot het zaaien van
paardenboonen. De grond laat zich gemakkelijk
bewerken dank zij de vorst van de nieuwjaars-
week. De groote meerderheid zal echtei geduld
oefenen tot Februari, daar Louwmaand te dicht
grenst aan December.
