N°. 14.
132" Jaargang.
1889.
Donderdag
17 Januari.
Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal in Middelburg en per post franco f 2.-
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 cent.
Advertentiën: 20 cent per regel. Bij abonnement lager;
Geboorte-, Trouw-, Dood-, en andere familieberichten met de daarop
betrekking hebbende dankbetuigingen: van 17 regels 1.50;
iedere regel meer ƒ0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Middelburg 16 Januari.
"FEU I LLETO N,
Waarheid, onwaarschijnlijker dan lerdichling.
Uit het Engelsch.
LETTEREN EN KUNST.
ONDERWIJS.
KERKNIEUWS.
MARINE EN LEGER.
RECHTSZAKEN.
UIT STAD EN PROVINCIE.
llllllllllil IK.SIIH (III RANT.
Thermometer.
Middelburg 16 Jan. vm. 8 u. 32 gr.
m. 12 u. 34 gr. av. 4 u. 34 gr. F.
VerwachtZ. wind.
Agenten te VlissingenP. G. de VeyMestdagh Zoon, te Goes: A. A. W. Bolland,'te Kruiningen: F. v. d. Peijl, te ZierikzeeA. C. de Mooij en te Tholen"W. A. van
Nieuwenüuijzen. Verder worden door alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aangenomen, en nemen ook het algemeen advertentie
bureau van Nijgh Van Ditmab. te Rotterdam, en de firma B. van der Kamp te Groningen, voor de Noordelijke provinciën, annonces aan.Hoofdagenten voor het
Buitenland: te Parijs en Lenden, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daube Cie., John F. Jones, opvolger, voor België A. Grosjean Co. te Brussel.
Advertentiën
moeten des namiddags te een uur
aan het bureau bezorgd zijn, willen
zij des avonds nog worden opgenomen.
In het laatst verschenen nummer van het
Soc. Weekbl. levert mr Goeman Borgesius een
pleidooi voor de aanstelling van fabrieksin-
specteurs. Hij wjjst er op dat, juist met het
oog op de zeer verschillende toestanden en
gebruiken bij de nijverheid, het opnemen van
algemeene verbodsbepalingen niet wenschelijk
is. Volledige kennis van bijzonderheden is
noodig en juist daarom is de benoeming van
inspecteurs wenschelijk.
Er zal ook bij de inrichting van fabrieken
en bij het nemen van maatregelen tegen onge
lukken veel aan het beleid der fabrieksinspec-
teurs moeten worden overgelaten. Weten zij
het vertrouwen der industrieelen te winnen,
dan zullen zij in zeer vele gevallen verbeteringen
kunnen bewerken, zonder dat noodig wezen
zal den steun der wet in te roepen. Inspecteurs,
die hun roeping begrijpen, zullen niet alleen
de adviseurs der regeering worden, maar ook
de raadgevers en voorlichters der nijverheid.
En dat dit geen droombeeld is, leert de ervaring,
o. a. in Engeland en Zwitserland opgedaan.
Daar worden de inspecteurs telkens en telkens
geraadpleegd, en van oppositie tegen deze, in
vroegeren tijd door de nijverheid bestreden
instelling is in het geheel geen sprake meer.
Dat er alleen in ons land voor deze betrek
king geen geschikte personen te vinden zouden
zijn, is niet aan te nemen.
Verkeerd zou het intusschen zijn, de keuze
der regeering tot deze of gene categorie van
ambtenaren of technici te beperken. Waar een
geschikt persoon te vinden is, moet zij de hand
op hem kunnen leggen, zonder te vragen, tot
welk gilde hij behoort. Een particulier zonder
eenig diploma of eenigen titel zou voor dit
ambt zeer wel de voorkeur kunnen verdienen
boven ieder ander. Trouwens, de tegenwoordige
minister van justitie heeft zich, door persoonlijk
onderzoek en door ijverige studie van het onder
werp, ook te goed op de hoogte gesteld om niet
te weten, aan welke eischen een fabrieksinspec-
teur moet voldoen, en niet te beseffen welke
groote belangen bij een omzichtige keuze ge
moeid zijn.
En dat de minister zelf fabrieksinspecteurs
wenscht, heeft hij getoond als lid der enquête
commissie, welke eenstemmig in dien zin heeft
geadviseerd. Waarschijnlijk achtte hij bij de
indiening van zijn ontwerp den tijd nog niet
gekomen om definitieve inspecteurs aan te
stellen, omdat hij, blijkens zijne verklaring in
de kamer, de hh. Struve en Bekaar reeds eeni-
germate als tijdelijke inspecteurs beschouwt.
Nu echter weder enkele maanden zijn verloopen,
gedurende welke de bovengenoemde verdienste
lijke amblenaren nog een paar provinciën hebben
doorreisd en onderzocht, nu ia het te verwachten,
dat de minister niet alleen geen bezwaar zal
hebben om aan het algemeen geuite verlangen
der Tweede kamer gevolg te geven, maar zelfs
gretig deze gelegenheid zal aangrjjpen om zijn
eigen wensch te verwezenlijken.
Oï
Van Mrs ALEXANDER.
VIERDE HOOFDSTUK.
Ken laatste kaart.
De eerste dagen, nadat Glynn in Londen
terug was, had hij het zóo druk met vergade
ringen en ernstige beraadslagingen met de
oudere leden zijner firma over het deelnemen
aan een belangrijke nieuwe handelsonderneming,
waar Glynn zeer tegen was, dat hij geen tijd
had om kalm over Lambert en zijn geheim
zinnige betrekking tot Deering na te denken.
Het onderwerp was echter nooit geheel uit
zijne gedachten en hij werd steeds vervolgd
door een dwaze onrust over Elsie, die hem
deed hunkeren om naar Parijs terug te keeren.
Het eerste vrije oogenblik waarover hij kon
beschikken werd aan mevrouw Gethin gewijd.
Zij was uit, toen hij haar bezocht, maar den
volgenden morgen bracht de post hem een
dringende uitnóodiging om te komen eten,
waarvan hij gretig gebruik maakte. Hij zou
g*»m« die schrandere oude dame geraadpleegd
De nieuwe schoolwet ligt gereed om naar
den Raad van State te worden gezonden, be
richt de Haagsche correspondent van de Zutph.
Crt. De minister van binnenlandsche zaken
moet haar zelf ontworpen hebben en zelfs den
raad niet hebben gevraagd van de aangewe
zen adviseurs in onderwijszaken. Wel heeft
hij zijne geestverwanten geraadpleegd. Terwijl
de briefschrijver vermoedt, dat over dit onder
werp reeds de strijd zal losbreken tusschen
anti-revolutionnairen en katholieken, die zich
niet langer het juk van den doleerenden profeet
te Amsterdam willen laten welgevallen, nadert
ook een andere strijdvraag tusschen de twee
bondgenooten. De commissie voor de organi
satie der levende strijdkrachten zal over eenige
dagen bijeenkomen. Zij is voor den persoon
lijken dienstplicht evenals de minister van
oorlog, en de meeste katholieken zijn er tegen.
De kamer zal niet voor het laatst van Februari
bijeenkomen. Haar wachten dan de arbeidswet,
de boterwet enhetvoorstel-Domela Nieuwenhuis,
terwijl de minister van justitie een ander
voorstel hèeft ontworpen, eveneens de zaak der
winkelnering betreffende.
Zondag waren de leden der Maatschappij
ter bevordering der veeartsenijkunde in Nederland
samengeroepen in buitengewone vergadering
om hun oordeel uit te spreken over de voor
schriften betreffende het verrichten van heel
kundige operatiën aan 's rijks veeartsenijschool.
Een vjjftal leden, waaronder 6 afgevaardigden,
die samen 59 stemmen vertegenwoordigden,
waren aanwezig.
Van de afdeeling Zeeland, die niet ter verga
dering was verteg nwoordigd, had men een
schrijven ontvangen, waarin die afdeeling zegt
de gegeven voorschriften ten zeerste te betreu
ren, daar zij geen anderen dan nadeeligen
invloed kunnen uitoefenen op de practische
vorming van aanstaande veeartsen.
Na langdurige discussiën werd, met 67 stem
men tegen 1, terwijl 13 zich buiten stemming
hielden, besloten eene commissie te benoemen
die een adres zal zenden aan den minister met
verzoek tot intrekking van de voorschriften.
Tot leden dier commissie werden benoemd de
heeren H. 0. Reimers, D. A. de Jong en G.
Goosens, die allen zich de benoeming lieten
welgevallen. Die commisie zal het adres bij
den minister persoonlijk toelichten.
Reuter seint uit Parijs dat de commissie voor
de overeenkomst met Nederland, betreflende de
grenzen der wederzijdsche koloniën, gunstig
voor het ontwerp gestemd is.
De heer Lavertujon is benoemd tot rapporteur.
Volgens de ft. R. Crt. was de voordracht
tot benoeming van een adjunct-commies bij het
departement van koloniën, belast met de zen
dingszaken (waarvoor de hulpprediker Niks in
aanmerking kwam,) teruggenomen, op grond
van daartegen gerezen bezwaren.
Volgens bericht uit Batavia aan het Soera-
bayaasche Handelsblad was de ontvangst, aan het
nieuwe lid der (Indische) rekenkamer, den heer
hebben en toch vond hij het niet eerlijk tegen
over Lambert, die blijkbaar vertrouwen in hem
stelde, om al te openhartig te zijn.
De gastvrije dame was echter niet alleen.
Het was een gezellig dinertje, bestaande
uit een paar schrijvers van lichte letterkunde,
een reiziger, een lief vrouwtje, wier echtgenoot
in Indië was, een bekwaam advocaat met zijne
schoone welopgevoede dochters, die Glynn reeds
kende. Het gezelschap was bijeen, toen hij
kwam, en de maaltijd was in alle opzichten
uitgelezen. Daarna werd er muziek gemaakt.
De eene dame speelde prachtig, de andere zong
lief, met een goed geoefende welluidende stem
maar Glynn moest aldoor aan het verschil
denken tusschen dit zingen en dat van juffrouw
Lambertaan de zachte, liefelijke tonen van
die stem, die tot het hart sprak, vergeleken
van den veel schraler klank van deze aan
den eenvoud en ernst van gene en het opper
vlakkige, vriendelijk lachende van dit in Lon
den opgevoed meisje.
»Ga niet heen voordat de anderen weg
zijn", fluisterde mevrouw Gethin hem in het
voorbijgaan naar het salon in het oor.
Het was midden in het seizoen, iedereen
had meer uitnoodigingen dan er avonden
waren en dus brak het gezelschap vroeg op,
teneinde zich nog naar bals, receptie of con
certen te begeven.
»Zoo, neem nu een weinig selters met
cognac en jjs, het is erg warm yan avond'"
Sol, door zijne collega's bereid, niet van de
aangenaamste. Men was de door den heer Sol
tegen de ambtenaren gebezigde lieflijkheden
niet vergeten en weigerde hem de hand bij de
officieele voorstelling. Alles liep met houterige
buigingen af.
De volgende week Woensdag 23 Jan. zal
altijd wanneer, naar wij willen hopen, er dan
geen reden bestaat om alle publieke vermake
lijkheden eenigen tijd tot stilstand te doemen
het tooneelgezelschap, onder directie van
de heeren Alex. Faassen Co., zijn vierde abon-
nements-voorstelling geven in den schouwburg
te Middelburg. Bij die gelegenheid zal, wij
meldden het vroeger, worden opgevoerdEen
dolle streekblijspel in 4 bedrijven van Carl
Laufs, een stuk dat, naar het overal verworven
succes te oordeelen, in den smaak van het
publiek valt.
Wat de keuze van de stukken voor de beide
in Februari en Maart te geven voorstellingen
betreft, hieromtrent heeft de directie van
genoemd gezelschap een eigenaardig plan ge
vormd. Zij wil daarover een plebiscit uitlokken
onder de geabonneerden. Binnen enkele dagen
zullen, naar wij vernemen, die abonnés een
circulaire ontvangen met een stembiljet, waarop
een vijftal stukken zijn vermeld, uit welke de
geabonneerden nu kunnen kiezen. Zij hebben
de namen der drie stukkeD, die zij niet verlangen,
op hun biljet slechts door te halen en dit te
werpen in een gesloten bus, die daartoe gereed
zal staan in de koffiekamer van den Schouw
burg. De inlevering der biljetten moet plaats
hebben Woensdag a. 23 -Ta.nuari, tusschen 11
en 12 uur,het gewone uur van plaatsbespreking
dus. De twee stukken, waarop de meeste stem
men zijn uitgebracht, zullen successievelijk
worden gespeeld, terwijl het vijftal, waaruit
'gekozen kan worden, bestaat uit Vrienden van
ons, comedie van Sardou, S of Z tooneelspel
van Justus van Maurik Jr.; Roger de geschand
vlekte Olympia of het leven eener tooneelspeelster,
beide drama's, en Hans Vondeling, blijspel.
Ons dunkt die maatregel, voor zoover ons
bekend, op dit gebied nog nooit toegepast, zal
zeker wel de sympathie der geabonneerden
wegdragen zij krijgen daardoor zeiven invloed
op de keuze van stukken, te geven door een
gezelschap, waaraan zij hun steun zoo krachtig
hebben geschonken.
Wij zien met belangstelling den uitslag dei-
stemming tegemoet, omdat die een maatstaf
kan wezen van den overheerschenden smaak
bij een groot deel der komedie-bezoekers in
onze stad.
Wat ons betreft wij zouden wel weten wat
te kiezen, maar wij onthouden ons liefst van
eenigen invloed uit te oefenen op anderer keuze,
die zoo vrij en ongedwongen mogelijk moet zijn.
Uit zeer geloofwaardige bron meldt men
aan het Vad. dat de heer Huf van Buren wer
kelijk de schrijver is van den druk besproken
roman Rippeveer of het Geschaakte Meisje.
De schrijver moet van plan zijn een tooneel-
stuk naar zijn roman te bewerken.
Op het nieuwe stuk van Emile Seipgens,
zei mevrouw Gethin, »en Iaat ons nu eens rustig
praten die brief van u heeft mijn nieuws
gierigheid gaande gemaakt. Wat ter wereld
heeft u zoo lang opgehouden? Iedereen heeft
naar u gevraagd.
»Deels zaken, deels nieuwsgierigheid,"
Waaromtrent
»Dat zal ik u straks vertellen, Hebt gij
mevrouw Deering kortelings gezien
»Ongeveer tien dagen geledenzij :is
naar Denham vertrokken en Deering is naar
Vichy leverziekte of zoo iets; maar hij zag
er niet naar uit, alsof hem iets scheelde.
»Vichy? Hij is niet te Vichy! Ik heb
hem den avond vóór mijn vertrek nog te Parijs
gezien."
>Ja, hij moest zeker over Parijs gaan;
maar daar zit meer achter hetgeen gij zegt
waar en hoe hebt gij hem gezien
»Ik zag hem de jonge dame goeden dag
zeggen, die hem zoo getroffen had te Auteuil,
en die ik u, geloof ik, reeds genoemd heb."
>Gij meent het nietDat is dus de lever
ziekte en het drama op den koop toe. Kom nu
Hugo, spreek ronduit en plaag mij niet met uwe
pogingen om het effect te verhoogen. Wat
weet gij Wat hebt gij gezien Wat ver
moedt gij
»Dat zijn vreeselijk gewichtige vragen.
»Ja, ik wil zoo spoedig mógelijk tot uw
drama komen."
»Dan zal ik u categorisch antwoorden.
Rooie Hannes, dat, naar den inhoud te oordeelen,
voor den grootsten Franschen draak niet onder
doet, levert M., de verslaggever van het Dag
blad, de volgende commentaar»De tooneel-
spelers hebben het stuk niet gered en de claque
ook niet. Het stuk heeft ook de tooneelspelers
en den schrijver niet gered."
De Fransche landschapsschilder Ergène
Lavielle is in den ouderdom van 68 jaren over
leden.
Karei Emil Franzos" heeft een klacht
ingediend wegens laster tegen Rudolf Bergner
wegens diens artikel in de antisemitische Staats
burger Ztg., getiteld: Die Judenherrschaft in den
Karpathenldndern, waarin van Franzos gezegd
wordt, dat hij zijn opstellen over het jodendom
in het Oosten en andere werken niet zelf ge
schreven heeft doch gedicht" heeft uit de
nagelaten papieren van zijn broeder, die 23
jaar geleden als 21jarig student is overleden.
Benoemd tot onderwijzer aan de O. L.
school in de gemeente Arnemuiden de heer
G. Geertse, van Domburg. Met hem stonden
op de voordracht de heeren J. J. van Doese
laar van Hoek en J. M. Meerman van Middelburg.
De Staats Crt bevat eene mededeeling
omtrent den uitslag van de in het najaar van
1888 gehouden examens ter verkrijging van
acten van bekwaamheid als onderwijzer en
onderwijzeresvan de mannelijke candidaten
zijn opgekomen 511, hebben zich teruggetrok
ken 7, zijn afgewezen 310 en toegelaten 196.
Van de vrouwelijke candidaten zijn opgekomen
374, hebben zich teruggetrokken 6, zijn afge
wezen 184 en toegelaten 184. Te zamen opge
komen 835, teruggetrokken 11, afgewezen 494
en toegelaten 380. In 1888 werden voor de
acte van onderwijzer of onderwijzeres in het
geheel geëxamineerd 2199 candidaten, van wie
1100 slaagden.
In 1881 slaagden van 1441 geëx. 865
1882 1660 936
1883 1921 1155
1884 2191 1223;
1885 2347 1259;
1886 2325 1152 en
1887 2259 1167.
Zondag den 27 Januari zal de heer P. C. A.
Halffman, beroepen predikant te Koudekerke,
zijne intree-rede houden in de namiddag gods
dienstoefening, na des voormiddags te zijn
bevestigd door den consulent, den heer G. C.
Boomer.
De seildag van Zr. Ms. schroefst- le ki.
Atjehonder commando van den kapt. ter zee
J. P. Mercier, liggende in de haven van Nieu-
wediep, is bepaald op Donderdag 31 dezer, bij
gunstige gelegenheid. Het schip zal de havens
in den Noord-Atlantischen Oceaan en de Mid-
Ik weet niets. Ik heb heel weinig gezien en
ik vermoed alles,"
»Welk een sphynxachtig antwoord. Ga
als 't u blieft op uwe eigen manier voort en
zeg mij alles Wat gij wilt vertellen, want ik
heb idee dat gij wat wilt achterhouden."
Hierop beschreef Glynn zijn ontmoeting,
met Elsie en haar vader, vermeldde ook Vin
cent en het zonderlinge contrast tusschen
Lambert en zijn dochter, de wederverschijning
van Deering op het tooneel, zijn onverklaarbare
bekendheid met Vincent en Lambert en de
verbazing waarmede zij elkaar herkend hadden.
Hij verzweeg of verzachtte de omstandigheden,
waaronder hij Lambert' gekend had, en het feit
dat hij zijn naam veranderd had. Toen hij
ophield riep mevrouw Gethin, die met de
grootste aandacht geluisterd had, uit
»Een fraai geheim, op mijn woord Die
Deering is een gevaarlijke vijandHij weet
zeker iets ten nadeele van Lambert en zal daar
partij van trekken om zich van de dochter
meester te maken. Ik heb nooit van Deering
gehouden. Hij is een grijnzende huichelaar
met een gladde tong, die menige heimelijke
zonde in zijn leven begaan heeft, of ik vergis
mij zeer."
»Ik heb nooit iets in zijn nadeel gehoord,
waarlijk onder heeren is hij nog al gezien.
Zelfs nu acht ik hem bijna niet in staat
om eenige kwade bedoelingen te koesteren
jegens een meisje geljjk juffrouw Lambert.
dellandsche Zee bezoeken, voor het vertoonen
der vlag en oefening der equipage.
De kapitein A. J. H. baron van Lijnden,
van het 3de regt. veld-artillerie, is van Breda
naar Roermond overgeplaatst.
Nu de rechtbank te 's Hertogenbosch heeft
geweigerd, om, op aanklacht van het college
van regenten over- de Godshuizen, rechtsingang
te verleenen tegen dr. Godefroi, wegens een
door dezen in de Pr. N. 's IJ. Crt. geschreven
artikel, over de wijze van verpleging der krank
zinnigen in het gesticht »Voorburg" te Vucht,
is, naar aanleiding van dat artikel, door den
broeder-overste van »Voorburg" tegen genoem
den geneesheer eene klacht wegens laster in
gediend.
Heden middag sloegen de, voor een boeren
wagen gespannen paarden op de Loskade alhier
op den hol. Zij werden op den Kinderdijk tot
staan gebracht. De personen, die in den wagen
zaten, bekwamen geen letsel.
Tot lid van den gemeenteraad te Vlissin
gen is gekozen de heer A. A. A. E. Gewin met
283 van de 494 geldige stemmen.
De heer M. P. Troelstra, candidaat van de
vrijzinnige kiesvereeniging Algemeen belang
verkreeg er 184.
Verder waren er uitgebracht op de heeren
L. H. Heyblom 15, C. J. Rekkers 4, C. M.
Dommisse 4 en M. N. Baert 2 stemmen, ter
wijl de heeren J. G. Geysen en J. de Poorter
elk 1 stem verwierven.
Van de 500 ingeleverde biljetten waren er
6 van onwaarde, zoodat de volstrekte meer
derheid 248 bedroeg.
Heden in den vroegen morgen woei op
de werf der Schelde te Vlissingen van den top
van den opgerichten voorsteven de Hollandsche
driekleur, als een teeken dat de kiel is gelegd
van het voor,de Rotterdamsche Lloyd, direc
teuren de heeren W. Ruys en Zonen te Rot
terdam, in aanbouw zijnde mailstoomschip, dat
den naam zal voeren van Merapi, naar den
vuurspuwenden berg in Ned. Indië.
In de toespraak waarmede, zooals gistei'en
door ons gemeld werd, de eerste zitting in 1889
der kamer van koophandel te Vlissingen
werd geopend, wees de voorzitter, de heet
J. Verkuyl Quakkelaar, erop dat het jaar 1888,
ofschoon de scheepvaart niet vermeerderde,
toch reden tot tevredenheid gaf, vooral doof
de vele bestellingen, die de koninklijke maat
schappij de Schelde wist te verkrijgen, die
daardoor volop werk verkreeg.
Hiervoor komt, zeide spreker, onder meer
anderen, onzen warmen dank toe aan onzen
afgetreden wakkeren burgemeester, den heer
Arie Smit, wien daarvoor onze hulde wordö
gebrachthij toonde zijne belofte gestand tê
doen van steeds de belangen van Vlissingen
te zullen behartigen.
Dinsdag avond zoo meldt men ons uit
Vlissingen had in het lokaal van de wed.
Pot op het Beursplein alhier de tweede bijeen-
Wat mij in het eerst opviel Was de Onstuimige;
angstige nieuwsgierigheid, welke hij omtrent
haar aan den dag legde. Hij bewondert haaf
zeker zeer."
»Evenals iemand anders", zei mevröttW -
Gethin met een veelbeteekenend knikje. »Ik
hoop en vertrouw dat die mooie oogen en die
lieve stem en dat aantrekkelijk geheimzinnige
u niet zullen verleiden om u- dwaas aan te
stellen."
»Maar, mevrouw Gethinriep Glynü
uit, verbaasd over haar doorzicht en volstrekt
niet vermoedende dat hij zich verraden had,
»gij denkt toch niet dat ik op mijn leeftjjd zoo
zwak zou zijn om mij in moeielijkheden te
laten wikkelen en een huwelijk aan te
gaan dat mijn verstand afkeurt."
>Ik geef geen lor voor uw verstand, Hugo:
Gij zijt juist op een leeftijd, waarop de man
nen, indien zij langzamer vuur vatten, duur
zamer en feller branden. Uw eerste geestdrift
moge uitgewerkt hebben maar de innig warme
geest blijfu. Pas op u zeiven, Hugo. Een ver
bintenis met iemand zooals gij Lambert be
schrijft, (en gij hebt hem zeker zoo voordeelig
mogelijk voorgesteld) zou een vreeseljjke ramp
zijn geen mooie oogen, geen' lieve stem,
geen engelachtig karakter kan daartegen op
wegen. Dat zoudt gij spoedig merken. Hoor
naar mijn raad, ga niet weer naar Parijs terug,
laat hen alleen hun geheim behandelen. Gij
wordt zeker in iets gevaarlijks en onaange-
