N'. 306.
131® Jaargang
1888.
Y rijdag
28 December.
Middelburg 27 December,
Onderwijs.
Kerknieuws.
Landbouw.
Dit blad verschijnt dagelijks,
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per 3/m. franco 2.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
Advertentiën; 20 Cent per regel.
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten, enz.van 1-7 regels ƒ1.50;
iedere regel meer ƒ0.20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
1IDDELBURGSCHE COURANT.
Agenten te VlissïngenP. Gr. de Veï Mestdagh Zoon, te Goes: A. A. W. Bolland, te Kruiningen: F. van der Peijl. te Zierikzee: A. C. de Mooij en te Tholen: W. A. van Nieuwenhuijzen.
Verder worden door alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aangenomen en nemen ook het algemeen advertentiebureau van Nijgh van Ditmmr te Rotterdam, en de flrma B. van der
Kamp te Groningen, voor de Noordelijke provinciën, annonces aan. Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parijs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daitbe Cie., John F. Jones, opvolger
voor België A. Grosjean Co. te Brussel.
Als wij eens schrevenniettegenstaande eenige
heeren van anti-revolntionnaire beginselen een plan
vormden tot oprichting van deze of gene veree-
niging, verklaart de Zeeuw dat hare partij met
dit plan niets te maken heeft, dan gelooven
wij dat niemand in dit eenvoudige bericht eenige
insinuatie zou zien.
Nu wij eene dergelijke mededeeling deden om
trent het in Friesland nieuw opgerichte blad de
Klok en de Standaard-partij, heet het bij de Zeeuw
dat wij msinueeren.
Wij hopen dat ons eenvoudig voorbeeld de
redactie van het anti-revolutionnair blad in onze
provincie tot de overtuiging zal brengen dat zij
verkeerd las, en achter eene onpartijdige mede
deeling ten onrechte iets zeer leelijks heeft gezocht.
In een drietal bladen lazen wij een ingezonden
stuk, geteekend Eenige Rijkstelegrafisten. Zij
herinneren daarin aan het volgende, door den
heer Domela Nieuwenhuis in de Tweede kamer
gesproken»l)e telegrafie is ingelijfd bij de
post, zeer ter verzwaring van den dienst der
telegrafisten, terwijl de telegraaf-ambtenaren min
der voorrechten hebben, minder promotie enminder
salaris genieten. Bij de directeursbenoemingen
wordt alleen gelet op anciënniteit. Alle telegra
fisten deelen die grievenwil men rechtsgelijk
heid, men stelle de traktementen der telegrafisten
gelijk met die der posterijcommiezen, make er
een korps ambtenaren van met een ranglijst,
make een algemeene verhooging en eische volledig
telegraaf-examen, ook van de postmannen".
Nu betuigen die Eenige Rijkstelegrafisten hunne
instemming met dit gesprokene en verzoeken zij
den minister van waterstaat om aan dien, voor
de post- en telegraaf-ambtenaren zoo hoogst treu-
rigen en op hun geest zeer slecht werkenden,
toestand ten spoedigste een einde te maken.
Tot zoover verdient hun verzoek de aandacht
van allo belanghebbenden maar in hun stuk komt
ten minste op een enkele uitzondering na
een zinsnede voor die van algemeen standpunt
da attentie verdient.
Men zou meenen dat, waar de heer Domela
Nieuwenhuis zich de belangen van die heeren
aantrekt, de schrijvers of laat het des noods
een persoon zijn, beginnen zouden met een
woord van erkentelijkheid ann het adres van den
afgevaardigde van Sohoterland voor zijn optreden
in hun belang maar zeker allerminst dat zij nog
eene onaangenaamheid zouden richten aan zijn
adres. En toch doen zij dit laatste. Op de aan
haling van het door den heer Domela Nieuwenhuis
gesprokene laten zij volgen »Het is onze meening,
dat deze woorden, uitgesproken door ieder ander
der kamerleden, meer ingang gevonden en mis
schien tot meerder onderzoek geleid zouden hebben.''
Op zich zelf moge die bewering waarheid
bevatten, in hun stuk, van hun standpunt, tegen
over den heer Domela Nieuwenhuis vinden wij
die zeer misplaatst.
En dat wij in die meening niet alleen staan,
bewijst wel het feit dat de redactie van het
Eieuws van den Dag ons gevoelen deelde en den
heeren, of den schrijver van het stukje, eén goede
les gaf door die regels en eenige daarop volgende
eenvoudig te schrappen.
Wanneer zal men meer algemeen leeren begrij
pen dat men de wellevendheid en de waardeering
tegenover niemand uit het oog mag verliezen
en, afgescheiden van den persoon, de plichten
der erkentelijkheid niet met voeten mag treden
Vooral tegenover een man als de heer Domela
Nieuwenhuis moet men op dit punt uiterst voor
zichtig zijn, teneinde geen nieuwe en nu gegronde
reden hem te geven om over zonderlinge begrippen
omtrent rechtvaardigheid en beleefdheid bij zijne
bestrijders zich te beklagen.
Het is heden vijftig jaar geleden dat de heer
J. P. van Visvliet secretaris werd van het col
lege van regenten over de godshuizen alhier,
eene betrekking die hij twintig jaren lang ver
vulde, waarna hij lid werd van genoemd college,
dat later verdoopt is met den naam van Bes tuin
der godshuizen."
Met buitengewonen ijver en toewijding heeft
hij zich steeds van die taak gekwetenen als
gecommitteerde voor het gasthuis vonden de be
langen van dat gesticht vooral in hem een warm
behartiger.
Zoo zijne gezondheidstoestand dit niet hadde
belet, zouden hem zeker op dezen dag van ver
schillende zijden blijken van belangstelling zijn
geschonken. Wij meenen nu de tolk te zijn van
zeer velen, wanneer wij met deze enkele regelen
melding maken van het voor onzen verdienste
lijken stadgenoot zoo gewichtige feit en dit ge
paard doen gaan met woorden van waardeering
voor de door hem onze gemeente bewezen diensten.
In de Maandag gehouden zitting van den ge
meenteraad van Zierikzee hadden, behalve de toen
reeds vermelde heruiten, nog eenige benoemin
gen plaats. Daartoe waren ingediend de volgende
aanbevelingen ter voorziening in ontstane vaca
tures en te ontstane vacatures tengevolge van
periodieke aftreding.
I Bij de plaatselijke schoolcommissie, lo inde
plaats van den heer mr D. N. van Hoytema, eervol
ontslagen, de heeren J. A. de Bruijne en mr J. P.
Cau. Eerstgenoemde werd benoemd, 2o door de
periodieke aftreding van den heer F. F. Leupen
de heeren F. F. Leupen en mr 3. Lechner.
De heer F. F. Leupen werd herbenoemd.
II bij de commissie van toezicht op het M. O.
door de periodieke aftreding van den heer jhr
C. C. Th. Sis, de heeren jhr C. C. Th. Sis en
mr J. P. Caude heer jhr C. C. Th. Sis werd
herbenoemd.
III bij het burgerlijk armbestuur door de peri
odieke aftreding van den regent den heer A. M.
E. van Dishoeck, het aftredend lid en J. Lammers.
De heer S. M. E. van Dishoeck werd opnieuw
benoemd.
En IV bij het burger weeshuis door de pe
riodieke aftreding van den regent, den heer F. J.
van de Vende heeren F. J. van de Ven en
A. P. Paulussen. Eerstgenoemde werd herbenoemd.
Na die benoemingen ging de zitting over in
eene met gesloten deuren, terwijl na heropening
het eerste supl. kohier van den H. O. op een
bedrag van J 143.491 werd vastgesteld.
De raad der gemeente Sas van Gent gaf een
bewijs van krachtdadige belangstelling door zich
tot den minister van waterstaat te wenden met
een schrijven, waarin hij te kennen geeft met be
langstelling kennis te hebben genomen van het
verzoekschrift,door de burgemeesters van Zeeuwsch-
Vlaanderen aan Z. Exc. gericht, betreffende de
oprichting van een proefstation. De raad stelt
den grond, welken hij van het rijk heeft gekocht,
tegen betaling van een laag recognitiegeld ter
beschikking van den minister, teneinde aldaar het
proefstation op te richten, terwijl hij zich verder
bereid verklaart, wanneer eene andere gemeente,
(mits die in Zeeuwsch-Vlaanderen gelegen zij)
daarvoor meer in aanmerking zou komen, eene
bijdrage van twee honderd gulden te verleenen ter
bestrijding der oprichtingskosten, niet twijfelende
of het voorbeeld van Sas van Gent zal door
andere gemeenten worden gevolgd.
De staatsbegrooting voor 1889, zooals die bij
de Tweede kamer werd ingediend, bedroeg
133.557.387.52i.
Zij werd gedurende de schriftelijke ge-
dachtenwisseling door de regeering jverhoogd met
329.628.19, verminderd met 164.802 50, zoo
dat er eene verhooging bleef van 164.825.69.
De raming, daarmee verhoogd, bedroeg alzoo
133.722.213.21i.
Deze werd gedurende de beraadslaging
in de Tweede kamer verminderd met 160.760,
verhoogd met 35 .160zoodat er eene vermin
dering bleef van 125.600, en ten slotte het
totaal der verhoogingen werd 39.235.69.
De begrooting is ten slotte dus toegestaan tot
een bedrag van 133.596.613.21$.
De raming der middelen voor het dienstjaar
1889 bedroeg bij de indiening der begrooting
120.602.965zij werd bij nota voor den aan
vang der beraadslaging verhoogd met ƒ250.000,
en alzoo vastgesteld op 120.852.965.
De begrooting van uitgaven overtreft derhalve
de raming der middelen met 12.743.648.21§.
Bij kon. besluit is aan den commies bij het
dep. van oorlog P. A. Zegers een eervol ontslag
uit zijne gemelde betrekking verleend, behoudens
zijne aanspraak op pensioen; en benoemd tot
adjunct-commies bij dat dep. de eerste klerk W.
C. van der Lippe.
De ministers van binnenlandsche zaken en
waterstaat verleenen Zaterdag en die van marine
en koloniën Vrijdag geen audiëntie.
In Overijsel circuleert reeds bij burgemeesters
en gemeentesecretarissen een adres aan de Tweede
kamer, waarin deze wordt uitgenoodigd in de
pensioenwetten die wijziging aan te brengen, dat
ookburgemeesters en secretarissen en hun weduwen
en weezen in 't pensioenfonds worden opgenomen,
met da.bepaling tevens, dat de daarvoor van hen'
te vorderen bijdragen zoo niet geheel, dan toijh
voor het grootste gedeelte worden gedragen door
het rijk.
Als grond voor het verzoek wordt opgegeven
het groote belang, dat het rijk heeft bij de richtige
vervulling der betrekking van hen, van wier mede
werking de goede uitvoering der rijkswetten voor
een groot deel afhankelijk is, terwijl die werkzaam
heden door burgemeesters en secretarissen zonder
eenige vergoeding van rijkswege worden verricht.
Daarbij wordt er op gewezen, dat zij door hun
karige bezoldiging niet in staat zijn voor hun
toekomst en die der hunnen te zorgen, en dat
de meeste gemeenten niet bij machte zijn een
pensioenfonds voor hun ambtenaren in te voeren
Gep. officieren van het N.-I. leger hebben aan
den koning een adres gezonden, waarin zij Z. M.
verzoeken om hunne pensioenen en die dei-
weduwen van officieren te doen uitbetalen op het
juiste tijdstip van verschijnen van hun pensioen,
d. i. op den laatsten werkdag van elk kwartaal.
Onverminderd hunne meening, dat zij ten volle
recht hebben op die tijdige uitkeering en niet
24 dagen later, zooals nu geschiedt, vermeenen
zij tevens dat zij niet behooren t e worden achter
gesteld bijlo de gepensionneerde landsdienaren
in Indië, alwaar de pensioenen maandelijks worden
uitbetaald; 2o bij de gepensionneerde landsdienaren
hier te lande, en 3o bij alle hier en in de over-
zeesche bezittingen actief dienende landsdienaren.
Mocht aan hun verzoek gehoor gegeven worden,
dan zou eene voor hen grievende achteruitstel
ling met andere, hetzij gepensionneerde, hetzij
actief dienende landsdienaren, worden weggeno
men, terwijl eindelijk, ook voor de te pension-
neere landsdienaren, die met het invallen van
hun pensioen in een financieel toch al niet
benijdenswaardige verhouding komen, die 24 dagen
vroegere uitbetaling meer dan dringend ge-
wenscht is.
De mail, gedateerd Batavia 23 November,
brengt uit Atjeh geen nieuws. Volgens het Bat.
Hand. wordt gemompeld dat de zaken aldaar zoo
naar wensch gaan en de politieke toestand zich
zoo gunstig laat aanzien, dat de regeering er
ernstig over denkt, om de militaire bezetting in
dat gewest te verminderen. Het blad vermeldt
dit slechts onder reserve.
Voortdurend worden te Penang en Singapore
pogingen gedaan om de verordening tegen den
uitroer van vuurwapenen naar Ned. bezittingen
te ontduiken.
Den 7 dezer werd te Penang beslag gelegd op
een tongking, bestemd voor Sumatra en aan boord
waarvan o. a. aangetroffen werden 128 achter-
laadgeweren en 4000 ponden buskruit.
Te Koewacht, waar voor een achttal dagen
de diphteritys is uitgebroken, welke ziekte in
korten tijd reeds twee slachtoffers maakte, is
dientengevolge de school voor onbepaalden tijd
gesloten.
Zondag was het 40 jaren geleden, dat' de heer
J. A. Eversteijn, deken van Middelburg en pastoor
van het parochiaal kerkbestuur te Goes, tot
priester werd gewijd, welk feit dien dag feestelijk
werd herdacht in de kerkelijke gemeente te Goea.
De genoemde geestelijke geniet de algemeene
achting van allen die hem kennen, en katholieken
zoowel als protestanten eeren den waardigen man,
die met dè meest strikte inachtneming der plich
ten, aan zijn ambt verbonden, toch de algemeene
sympathie en erkentelijkheid van al zijne gemeen
tenaren heeft weten te verwerven.
Het altaar der kerk was keurig met groen
versierd. Bij de Hoogmis, die door den feestvie
renden priester werd opgedragen, werd hij gead-
sisteerd door de Eerw. heeren F. H. H. Wennen,
pastoor van 's Heerenhoek, als diaken en H. G.
Klaphake, kapelaan te Goes, als sub-diaken,
terwijl de heer P. Aenstoots, pastoor van Hein-
kenszand, na het evangelie den kansel betrad
om de feestrede uit te spreken. Z.Eerw. had
daarvoor tot tekst gekozen»De priester is de
ware vriend der menschen met een onwankelbare
trouw".
De feestredenaar schetste den verheven werk
kring van den priester en wees erop hoe de
jubilaris die plichten getrouw betracht had,
waarom het in dubbele beteekenis een feest voor
de gemeente was. Met eene hartelijke toespraak
tot den waardigen jubilaris werd de feestrede
besloten.
In het bolemneel lof werd geadsisteerd door den
heër J.F.Bernsen, pastoor te Middelburg, alsdiaken-
Verschillende blijken van waardeering èn be
langstelling vielen den jubilaris ten deel, niet
alleen van de zijde zijner parochianen en geloofs-
genooten, maar ook van de protestantsche inge
zetenen te Goes.
Woensdagmorgen werd de godsdienstoefening
in de Herv. kerk te Ellewoutsdijk geleid door
ds Middel, pred. der Chr. Oeref. gemeente te
Baarland. In Zuid-Beveland is dit iets nieuws
op kerkelijk gebied.
Men verzoekt ons opname van onderstaande
mededeeling, waarop wij vooral de aandacht der
landbouwers vestigen
In Vlissingen is thans, zooals men weet, eene
nieuwe export-slachterij opgericht voor varkens
en schapeneene inrichting die voor onze pro
vincie eene nieuwe bron van welvaart opent.
Naar men ons meldt kunnen aldaar de varkens
voor eigen rekening geslacht worden of kan men
ze daar verkoopen, waarvoor de hoogst mogelijke
prijzen zullen gegeven worden.
Het is gebleken, dat juist daar, waar granen
en aardappelen hoofdproducten van den bodem
zijn, zooals b. v. in Gelderland, Drenthe, Fries
land, Groningen en Noord-Brabant, de varkens
teelt niet alleen is toegenomen en nog toeneemt,
maar veel tot bloei en welvaart van den land
bouw aldaar 'bijdraagt. Zoo zou ook in onze
provincie Zeeland, waar eveneens dezelfde voort
brengselen hoofdproducten zijn, die varkensteelb
met goed gevolg kunnen aangewend worden en
ook veel tot opbeuring en bloei van den land
bouw bijdragen.
Naar men ons verder meldt, zal binnenkort te
Middelburg eene algemeene vergadering van
landbouwers gehouden worden, met het doel die
zaken nader toe te lichten.
Bij eene in Zuid-Beveland genomen proef
met diverse kunstmeststoffen op een gelijkdragen-
den kavel, in het najaar van '87 met tarwe bezaaid,
verkreeg men de volgende uitkomsten
a Een vierde van den kavel werd niet bemest
en gaf het minste beschot.
b Een vierde werd in het voorjaar met 150 KG
chiliBalpeter en 250 KG. superphospkaat per heet.
bemest en gaf, na aftrek aankoop en onkosten
van den kunstmest, eene zuivere winst per hectare.
c Een vierde werd in het najaar '87 en in 't
voorjaar '88 telkens met 200 KG. peru-guano ge
mest per heet. en hiervan bleek de winst die
van h te boven te gaan.
d Een vierde, dat in 't voorjaar van '88 met
300 KG. opgeloste peru-guano per heet. bemest
was, bleek het voordeeligst en overtrof h zelf verre.
Bij eene vroeger genomen proef, die slechts
weinig met bovengenoemde verschilde, wat de
uitgezaaide soort kunstmest betreft, gaf eveneens
de opgeloste peru-guano, in 't voorjaar uitgezaaid,
de beste resultaten.
Te Goes heeft eene bijeenkomst plaats gehad
van het hoofdbestuur der Maatschappij tot bevorde
ring van landbouw en veeteelt en de commissie tot
bevordering der paardenfokkerij in Zeeland.
Deze commissie, benoemd door bovenbedoeld
hoofdbestuur, bestaat uit de heeren C. Mazure te
Middelburg, M. Lucieer te IJzendijke, beiden
provinciale veeartsen, Job van der Have Az. te
Nieuwerkerk, A. Govaert te Westdorpe en C. J.
Labrijn te 's Gravenpolder, landbouwers. (Vroeger
door ons reeds gemeld.)
Nadat de commissie geconstitueerd was, werd
tot voorzitter benoemd de heer C. Mazure en tot
secretaris de heer Job van der Have.
Een door den algemeenen secretaris der maat
schappij, den heer Snijders, ontworpen concept
reglement werd na eenige wijzigingen vastgesteld,
om ter goedkeuring aan de afdeelingen der maat
schappij en aan gedeputeerde staten te worden
aangeboden.
In dit reglement is bepaald, dat Zeeland in 4
districten, in verband met de eigenaardige en in
meerdere of mindere mate uiteenloopende typen
van paarden, voor de keuring van fokdieren zal
zijn verdeeld, als
het eerste districtSchouwen, Duiveland, Tholen
en St. Philipsland, waarin zich bevinden de afdee
lingen Zierikzee en Tholen van de Maatschappij
tot bevordering van landbouiv en veeteelt in Zeeland;
het tweede districtWalcheren, Noord-Beveland
en Zuid-Beveland, waarin de afdeelingen Waj*
