N\ 302.
131® Jaargang
1888.
Vrijdag
21 December.
KENNISGEVING.
BEKENDMAKINGEN.
Sluiting der jacht op klein wild.
Dit blad verschijnt d a g e 1 ij k s,
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per 3/m. franco f 2.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
Advertentiën; 20 Cent per regel.
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten, enz.van 1-7 regels ƒ1.50;
iedere regel meer ,0.20.
Groote letters worden berekentknaar plaatsruimte.
Middelburg 20 December,
IUIDDËLBURGSGHE COURANT.
Agenten te Vlissingen: P. Gr. de Vet Mestdagh Zoon, te Goes: A. A. W. Bolland, te Kruiningen: P. van der Peul. te Zierikzee: A. C. de Mooij en te Tholen: W. A. p.n Nieuwe nhuijzen.
Vorder worden door alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aangenomen en nemen ook het algemeen advertentiebureau van Nijgh van Ditmar te Botterdam, en de firma B. van der
Kamp te Groningen, voor de Noordelijke provinciën, annonces aan. Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parijs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Datjbe Cie., John F. Jones, opvolger
voor België A. Grosjean Co. te Brussel.
De commissaris des konings in Zeeland, gezien
het besluit van gedeputeerde staten van 14 De
cember 1888 no. 88
gelet op art. 11 der wet van 13 Juni 1857
(Staatsblad no. 87)
maakt bekend, dat de sluiting der jacht op
klein wild, met uitzondering van die op hout
snippen, ook met schietgeweer, in de provincie
is bepaald op Maandag 31 December 1888, met
zons-ondergang, en dat het tijdstip van de sluiting
der jacht op houtsnippen en waterwild nader
zal worden vastgesteld.
Middelburg, 17 December 1888.
De commissaris des konings voornoemd,
DE BRAUW.
GEMEENTERAAD.
De burgemeester van Middelburg maakt bekend
dat op Zaterdag den 22 December 1888, des na
middags te 3 uren, een openbare zitting van den
gemeenteraad zal plaats hebben.
Middelburg, den 20 December 1888.
De Burgemeester voornoemd,
S C H O R E R.
De Standaard zit in een hoogst moeilijk parket
tegenover de beweging der bondgenooten op po
litiek terrein tot herstel van het wereldlijk gezag
van den paus en het zenden van een gezant naar
het Vaticaan.
Het wijdt daaraan thans eenige regelen en be
gint eerst met eenig zoet gefluit om de vrienden
zachtkens voor te bereiden. »Op zich zelf nu"
zoo heet het >ligt in zulk een missie bi) het
Vaticaan een denkbeeld, waarvoor we iets ge
voelen. Toen Victor Emanuel Rome binnentoog,
beging deze erfgenaam van de kroon van Savoye
een daad van geweld. Hij pleegde Statenroof. En
toen dit feit hier te lande bekend wierd, heeft
de Stand, geen oogenblik geaarzeld, dezen publieken
Statenroof dan ook als Statenroof te brandmerken.
En Groen van Prinsterer viel ons in zijn Ned.
Ged. ten deze geheel bij.
»Reactie tegen zulk een daad van geweld kon
dan ook haar goede zijde hebben."
Nu komen er eenige reserves.
»Intusschen, er is meer publiek in Europa ge
roofd, behalve om de Zeven Heuvelen. Niet zoo
ver over onze grenzen betreedt ge reeds aldus
HET TOONEEL.
De ideeën omtrent de z. g. vrouwen-emancipatie
zijn gelukkig heel wat gewijzigd sedert Justus
van Maurik Een bittere pil schreefdank zij vooral
het verstandig besluit van voor- en tegenstanders
daarvan om zich te wachten voor de overdrijving,
waaraan menig hunner zich bij het ontstaan dei-
beweging ten gunste dier emancipatie schuldig
maakte.
En sedert die kentering in de opvattingen, waar
door meer en meer de overtuiging veld wint, dat
de vrouw aanspraak mag en moet maken op meer
rechten dan haar tot heden werden verleend
dat ook haar ontwikkeling een eisch is, die het
belang der maatschappij vordert, sedert dat
oogenblik heeft de dikwijls wel wat grove pa
rodie op de beweging van vroeger dagen, aan
Van Maurik's pen ontvloeid, aan actualiteit en
waarde verloren. De opzet niet alleen, maar
allerlei zinspelingen op personen en toestanden
zijn daardoor uit den tijden zullen niet meer
zoo »pakken" als bij de eerste opvoeringen van
dit blijspel.
Maar na verloop van zooveel jaren kan men
met des te onpartijdiger blik dezen tooneelarbeid
van onzen verdienstelijken volksschrijver beschou
wen en beoordeelen.
En dan is daarvan zeker geen geringe ver
dienste dat dit blijspel nog steeds het publiek
aangenaam bezig houdt, nu en dan een gulle
lach het ontlokt en sympathie wekt door eenige
zeer juiste, gevoelvolle opmerkingen over de
roeping der vrouw.
Wat ons echter bovendien trof, was de begrips
van souverein verwisseld land. En toch lokt meti
daartegen geen protest uit.
»Er ligt in deze beweging dus nog een ander
motief, dat zelfs hoofdrnoiieï blijkt te zijn, en
waarmee de Stand, niet lean sympathiseeren hierin
gelegen, dat het hier gelden zou een exceptioneelen
Statenroofda&rom exceptioneel, omdat ze aan
den Stedehouder van Christus zou zijn gepleegd.
»Dit laatste motief nu heeft uiteraard een
kracht van aantrekking voor den één, maar ook
even sterk een kracht van afstooting voor den
ander."
Langzamerhand gaat na deze voorbereiding
het blad zich in een andere richting bewegen
»A1 wie toch den »gevangene van het Vati
caan" metterdaad voor stedehouder Christi houdt,
moet wel ijveren voor het herstel van zijn macht.
Maar ook, al wie oordeelt, dat deze ^gevangene"
zich wel zoo noemt, maar het niet is, die moet
wel te dezer oorzake, zoodra zulk een eisch ge
steld wordt, dubbel scherp toezien.
»Naar onze overtuiging mag dan ook de regee
ring van Nederland zich bij deze Europeesche
beweging nimmer aansluiten, zoolang niet elke
schijn zelfs gemeden is, dat de koning van Ne
derland door dezen stap in kerkelijken zin partij
zou kiezen.
ȴe leven zonder concordaat; voor ons geldt
dus niet het motief van Frankrijk. En evenmin
tellen we meê in de hooge politiek van Europa,
zoodat ons niet bewegen kan, wat Duitschland
tot het zenden van een ambassadeur noopte.
»Op het mijden van eiken schijn zelfs van een
kerkelijk privilegie moet derhalve ook bij deze
materie volstandig aangedrongen.
»Zoolang de schijn van kerkelijk partijkiezen
niet ten volle is afgesneden, kan aan dezen wensch
van onze Roomschgezinde landgenooten door geen
kabinet, dat uit politieke mannen is saamgesteld,
voldaan.
»Stond bv. de Roomsche kerk ten onzent in
gelijke verhouding tot het gouvernement, als de
Roomsche kerk in de Vereenigde-staten van Ame
rika, dan zou zeer zeker die schijn wegvallen.
»Maar rekenen we met het feit, dat er in de
Tweede kamer van Roomsche zijde nog onlangs
een stem eer in tegenover gestelden zin opging,
die op nog nauwer betrekking met den staat
aandrong, dan ontvangt men niet den indruk als
lag het in de neiging onzer Roomschgezinde
medeburgers, om op die zuiverder demarcatielijn
tusschen kerk en overheid aan te sturen".
Na al dit gedraai komt eindelijk deze positieve
verklaring: »Gelijk thans de zaken staan valt
aan inwilliging van hun vordering dus niet te
denken; en de kamer verdient lof, dat ze bij bui-
tenlandsche zaken, zich van elke declaratie op dit
punt, welke dan ook, onthield".
Die stellige verzekering had het blad wel dadelijk
kunnen afleggen, maar de lastige positie, die zijn
verwarring, die de schrijver door zijn stuk in de
hand. heeft gewerkt, tusschen de vrijmaking der
vrouw in geestelijken en die in maatschappelijken
zin. Beiden zijn al zeer moeilijk te scheiden,
omdat een ontwikkelde vrouw vanzelf een onaf
hankelijke positie in de maatschappij kan innemen,
maar naast de z. g. blauwkous Thekla, die en
dit is de hoofdintrige van het stuk men door
allerlei krasse middelen genezen wil van haar
overdreven zucht naar ontwikkeling en vrijheid,
eenige dienstboden te stellen, die door z. g. sociaal
democratische leiders worden aangezet om hunnen
mevrouwen de dolste eischen te doen, is de
overdrijving wel wat te ver gevoerd. De twee
bewegingen, die tot emancipatie van de vrouw
en de andere, uitgaande van socialistische zijde,
tot vrijmaking van de ondergeschikten, zijn van
geheel verschillenden aard en niet op éen lijn te
stellen.
Toch blijft het tooneeltje-der vergadering met
de twee pseudo leiders van den Dienstboden-bond
en de keukenprinsessen enz. aardig en is het
volstrekt niet onnatuurlijk. Wij meenen dat
Justus van Maurik een zieners blik had, toen hij
dit schetste. Na de verschijning van zijn Bittere
pil toch werden een paar jaar geleden in het
bekende socialistisch blad ook die dienstboden
tot samenwerking opgeroepen en haar als te stellen
eisch voorgelegd het verlof en de noodige tijd om
plaatsen van uitspanning te bezoeken. Van die
beweging hebben wij later niet veel meer ge
hoordmaar geheel onmogelijk is het daarom
toch niet dat er bijeenkomsten plaats hadden,
hebben of zullen gehouden worden, als er ons een in
het tweede bedrijf van het stuk wordt geschetst.
redactie inneemt, maakte haar dit moeilijk. Zulke
jnedere punten, ze zijn zoo moeilijk te behandelen.
En zwijgen erover, ook dat gaat zoo bezwaarlijk
tegenover eigen aanhangers.
Uit Vlissingen schrijft men ons de volgende
belangrijke tijding
Door de Castle-Line, directeuren de heeren Donald
Currie Co. te Londen, zal een directe stoom
vaartdienst voor goederen en personen worden
geopend tusschen Nederland en Zuid-Afrika, met
uitgangshaven Vlissingen.
De booten zullen varen tusschen Vlissingen
en kaap de Goede Hoop, Natal en Delagoa-baai.
De eerste boot, de Warwick Castle een stoomschip
van 2957 reg. tons, vertrekt van Vlissingen den
24 Januari 1889, in directe aansluiting aan de
vanLondonkomende mailbooten van de stoomvaart
maatschappij Zeeland.
Tevens zal ook eene geregelde aansluiting plaats
vinden tusschen de mailbooten dier maatschappij
en de om de 14 dagen van London naaar Kaap
kolonie, Zuid-Afrika, vertrekkende Ocean-mail-
pakketbooten van bovengenoemde Castle-Line.
Tusschen de maatschappij Zeeland en de heeren
Donald Currie Co. zijn, in verbinding met de
Maatschappij tot Exploitatie van Staatsspoorwegen,
reeds alle regelingen voor dit nieuwe verkeer
getroffen.
Voor alle noodige inlichtingen omtrent vracht-
opgaven, passage, enz. kan men zich wenden tot
de heeren Donald Currie Co. te Londen, de
directie der maatschappij Zeeland te Vlissingen
en de Mij tot Exploitatie van Staatsspoorwegen.
Het spreekt van zelf dat wij met ingenomen
heid van het bovenstaande melding maken.
Meermalen reeds is van eene dergelijke onder
neming sprake geweestdoch steeds is het bij
Let plan gebleven. Thana"is het een feit...
Klaarblijkelijk heeft de stoommaatschappij Zee
land, die steeds tracht haar vervoer zooveel
I mogelijk uit te breidenook weer in dit
geval krachtig aan het tot stand komen mee
gewerkt. Wij hopen dan ook dat een druk en
steeds toenemend verkeer het voortbestaan van
dezen nieuwen dienst zal mogelijk maken, waarvan
dan, niet alleen de ondernemers, maar ook Vlis-
singers de vruchten plukken.
Staatsblad no. 169 bevat de wet van den 9en
December jl., houdende goedkeuring eener met
de stoomvaartmaatschappij Zeeland gesloten over
eenkomst tot het onderhouden van een postvaart-
dienst tusschen Vlissingen en Queenborough,
In de heden middag gehouden buitengewone
algemeene vergadering van den polder Walcheren,
die bijgewoond werd door 21 leden, stelde de voor-
gitter, de heer D. A. Dronkers, aan de orde het eenige
punt van de agendahet voorstel van het dag,
bestuur tot het aangaan van eene overeenkomst
Het blijspel voldeed zeer goed aan het weder over-
talrijk opgekomen publiek en dat was zeker wel
voornamelijk te danken aan het goede spel, waar
aan het vrouwen-personeel het leeuwenaandeel
had.
Wat het tooneelspel van Scribe en Melesville:
Blinde Valeria betreft wij zouden dit willen noemen
de bittere pil voor het publiek, dat Woensdagavond
den Middelburgschen schouwburg bezocht. Hoe
er nog twee menschen noodig geweest zijn om
zoo'n product, vol onnatuur, saam te stellen is
ons een raadsel.
Er gaat een verhaal dat jaren geleden Op een
Middelburgsche kermis door een Antwerpsch
gezelschap dit tooneelspel meer dan eens is opge
voerd. Of wij hier met een verdichtsel of met
een waarachtig verhaal te doen hebben weten
wij niet, maar wanneer het. aldus is geschied, dan
begrijpen wij zoo'n raadsel niet. Het geschiedde
dan zeker uit wanhoop dat de directeur niets
anders wist te geven, want een publiek ons te
denken, dat in dergelijken kost smaak vindt, kun
nen wij niet.
Gisterenavond bleek uit het zeer zwakke applaus
en het gelach bij de meest tragische tooneelen
dat voor zooveel wansmaak weinig of geen lief
hebbers zijn te vinden.
Zulk een stukje uit de oude doos, waarin
menschen voorkomen die dienden opgesloten te
worden, o. a. een dokter die na een operatie,
bij een blinde verricht, wegloopt omdat hij het
resultaat van zijn werk niet durft aanschouwen
en die de patient zelf veroorlooft, dadelijk na
die kunstbewerking, allerlei redeneeringen te
houden, had men ons gerust mogen sparen.
met de gemeente Middelburg betrekkelijk de
Suatie door de vesten dier gemeente en het leggen
van buizen voor de duinwaterleiding.
Dit voorstel luidde aldus
^Aangezien het contract tusschen den polder
Walcheren en de gemeente Middelburg, regelende
de suatie van den polder door de vesten der ge
meente, alsmede de afwatering van het aan de
gemeente toebehoorende oude havenkanaal op den
polder, ultimo December 1889 komt te vervallen,
meenden wij stappen te moeten doen bij het
gemeentebestuur, teneinde na afloop van dien
termijn een nieuwe overeenkomst te sluiten.
»In het vorige jaar wendde de gemeente Mid
delburg zich tot ons bestuur met verzoek om
vergunning tot het leggen van buizen voor eene
te maken duinwaterleiding van de Oranjezon naar
de gemeente in den Noordstraatweg.
»Met het oog op net tot standjkomen dier zaken,
bestonden bij ons geene bezwaren deze belangen
van beide partijen in eene overeenkomst op te
nemen.
»Het concept daarvan heeft gedurende drie weken
voor u ter visie gelegen. Wij wenschen daarbij
te wijzen op de bepaling betreffende de uitbag
gering, genoemd in art. 4, die voor de afwatering
van den polder van groot belang is; de bepalin
gen in de overige artikelen zijn gelijk aan die
in de vorige overeenkomst.
»Het voorstel werd in den gemeenteraad goed
gekeurd in de vergadering van 12 December jl.
Wij stellenu voor, thans ook uwe goedkeuring
te verleenen en ons te machtigen het contract
voornoemd met burgemeester en wethouders van
Middelburg te sluiten."
Geen der leden verlangde voorlezing van de
ontwerp-overeenkomst en geen der heeren wenschte
ook daarover het woord te voeren.
Zonder hoofdelijke stemming werd aan het dag.
bestuur de noodige machtiging verleend tot het
aangaan der overeenkomst.
Aanstaanden Zaterdag middag te 3 uren houdt
de gemeenteraad van Middelburg eene vergadering
ter behandeling der onderstaande zaken: inge
komen stukken voorstellen van burg. en weth.
tot verhuring van de smederij met een gedeelte
terrein en oppervlakte water, tot nu toe in gebruik
bij de Commercie compagnie aan R. v. d. Klip en
J. D. Jointerstot benoeming van een tijdelijk
leeraar in de geschiedenis, aardrijkskunde en de
Ned. taal aan de burgeravondschoolvoorstel van
B. en W. en de gascommissie betreffende het adres
van J. Boudewijnse om vermindering van den prijs
voor het gas ten behoeve zijner fabriek van elee-
trische toestellen.
Eindelijk wordt behandeld eene reclame betref
fende. de hondenbelasting.
Het was jammer dat daaraan de krachten der
acteurs en actrices werden verspild, zij konden
door hun goed spel het stuk niet redden. Mejuf
frouw Heyblom sprak met warmte, gevoel en
nadruk.
Voor 't overige zullen wij nog slechts een persoon
afzonderlijk noemen, en wel den heer Ruygrok,
die, wegens ongesteldheid van den heer Chrispijn,
in beide stukken de rollen van dezen acteur
moest vervullen. Na zulk een korte voorberei
ding op te treden als de heer Ruygrok deed
verdient lof; en te meer omdat, behalve zijn
rolvastheid, in hem te prijzen viel de natuurlijk
heid van zijn spel.
Voor het overige brengen wij allen medewer
kenden in beide stukken volgaarne de eer, die
bun rechtmatig toekomtsamengewerkt te heb
ben tot een goed geheel.
Thans wachten ons in de volgende drie maan
den telkens twee voorstellingen een van het ge
zelschap der heeren Legras en Haspels, uitgaande
van de Vereeniging tot bevordering van goede
voorstellingen op kunstgebied, en een van het
gezelschap-Faassen.
Het zal zeker weêr een voorrecht zijn den 9en
Januari de dames Beersmans, Vink, en de heeren
Haspels, Faassen, Tartaud en De Vries te zien
spelen. Wij willen ten minste hopen dat een
stuk worde gekozen, waarin die allen optreden.
De vierde abonnements-voorstelling van het
gezelschap-Faassen heeft Woensdag 23 Januari
plaats. Bij die gelegenheid wacht ons een, naar
men zegt, .zeer geestig blijspelÉen dolle streek.
Het is een stuk van het nieuwe repertoire, da|
uitbundig succes verwierf.
