N\ 397.
131* Jaargang.
1888.
Zaterdag
15 December.
Middelburg 14 December.
Rechtszaken,
Verspreide Berichten.
Dit blad verschijnt dagelijks,
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per 3/m. franco 2.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
Advertentiën; 20 Cent per regel.
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten, enz.van 1-7 regels ƒ1.50;
iedere regel meer ƒ0.20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
COIJR
Agenten te Vlieringen: P. G. de Vbt Mestdagh Zoon, te Goes: A. A. W. Bolland, te Kruiningen: F. van dee Peul. te Zierikzee: A. 0. de Mooij en te Tkolen: W. A. van Nietj wenhui jzen.
Verder worden door alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aangenomen en nemen ook het algemeen advertentiebureau van Nuoh van Ditmae te Rotterdam, en de firma B. van dbb
Kamp te Groningen, voor de Noordelijke provinciën, annonces aan. Hoofdagenten voor ket Buitenland: te Parijs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daube Cie., John F. Jones, opvolger
voor België A. Gaos je an Co. te Brussel.
Door burgemeesters in Zeenwsck-Vlaanderen
is aan den minister van waterstaat een adres
gezonden van den volgenden inkoud.
»Van rijkswege zullen, ten bekoeve van den
landbouw, drie proefstations worden opgericht,
waarvan een in ket zuiden des lands. Zeeuwsch-
Vlaanderen, zooals bekend is, leeft uitsluitend
van den landbouw en verkeert dientengevolge
in geen benjdenswaardigden toestand. Gevoelen
wij hier evenals elders de min guristige tijdsom
standigheden, wij ondervinden ook nog ket bij
zondere nadeel dat wij, door de natuurlijke ligging
van ons gewest, met Holland geen zaken kunnen
doen, terwijl wij aan de Belgische grens met ket
douanestelsel hebben rekening te kouden, zoodat
wij ons heil moeten zoeken in grootere opbrengst
van den grond.
Zou ket oprichten van een proefstation alhier
uit dat oogpunt reeds hoogst gewensckt zijn,
andere redenen van gewiektigen aard pleiten er
insgelijks voor.
Het is van voldoende bekendheid en ket is
trouwens in de Tweede kamer algemeen erkend
geworden, dat wij wel evenredig hebben bijge
dragen in al de werken welke ten algemeenen
nutte in Nederland zijn aangelegd, doch dat wj
niet in dezelfde mate van die werken kunnen ge
bruik maken en er de voordeelen van genieten.
Bij gebrek aan middelbaar onderwijs alkier te
verkrijgen moeten wij onze kinderen naar België
zenden, hetgeen uit een nationaal oogpunt zeker
weinig aanbeveling verdientdoch ook het onder
wijs, dat daar wordt gegeven, verschaft aan de
kinderen onzer landbouwende bevolking niet de
kundigheden, welke zij later zullen noodig hebben.
In die leemte kan- thans grootendeels worden
voorzienimmers bij het meer uitgebreid lager
onderwijs, dat thans overal wordt gegeven, zou
in de meeste gevallen daarmede kunnen worden
volstaan, wanneer het werd aangevuld met de
vakkennis, door een proefstation te verspreiden.
Uit een artikel der te Maastricht verschijnende
Wekelijksche Landbouw-Kroniek blijkt, dat men in
Limburg met de proefstations niet algemeen is
ingenomenhoe men in Noord-Brabant er over
denkt is ons onbekend, doch zeker is het, dat die
provincie, behalve landbouw, industrie heeft en
op zulk eene uitstekende wijze met Holland is
verbonden, dat zij niet zoo hulpbehoevend is als
ons gewest en de grond aldaar is zóó verschil
lend van den onzen, dat wij aan een proefstation,
in Noord-Brabant opgericht, zeer weinig zouden
hebbente meer nog als men bedenkt, dat de
meesten van ons over Antwerpen naar Roosen
daal moeten reizen.
Ook het gebruik van hulpmeststoffen is bij ons
van zeer veel beteekenis. Voor den oogst van
het jaar 1888 zijn onder controle van Wapeningen
de volgende hoeveelheden kunstmest aangeschaft
in het voormalig 5e distriet
door de landbouwvereeniging te Zaamslag
791,700, die te Graauw 278,500, die te Hoek 140,800,
die te Hontenisse 242,250, die te Westdorpe 517,000
en die te Axel 500,000te zamen 2,470,250
kilogr, eene waarde vertegenwoordigende van
ƒ176,610.
Door de vereeniging Welbegrepen Eigenbelang
werd in 1887 ten behoeve van het voormalig 4e
district in het openbaar aanbesteed de levering
van 171,500 kilogr. kunstmest voor 19,643,77.
Wanneer men in aanmerking neemt, dat de
levering geschiedt tegen contante betaling en veel
landbouwers derhalve niet in staat zijn deel te
nemen aan den aankoop voor gemeenschappelijk e
rekening, doch hun toevlucht moeten nemen tot
de kooplieden die aan hoogere prijzen maar op
orediet leveren en dat de landbouwers, die dieht
bjj de Belgische grens wonen, gewoonlijk hunne
inkoopen in België doendan behoeft het geen
betoog dat bovengemelde cjfers slechts ten deele
aanduiden hetgeen alhier wordt aangekocht en
betaald. Deskundigen schatten de waarde der
kunstmest, die voorden oogst van 1888 in Zeeuwsch-
Vlaanderen is aangeschaft, op 300,000 gulden voor
het voormalige 5e district en oj> 75,000 gulden
voor het voormalig 4e district.
Het gras- en klaverzaad benevens het veevoeder
worden tegenwoordig eveneens onderzocht en de
prijzen meestal geregeld naar de mindere of
meerdere kiemkracht van het zaad en de voedende
bestanddeelen van het voeder. Bij de lage prijzen
van het graan komt het aanleggen van kunst,
weiden meer en meer in zwang en wordt aan de
vetmesting meer aandacht geschonken dan voor
heen.
Een proetatation zou ook in dat opzicht veel
heil kunnen aanbrengen.
Ten slotte wijzen wij op de groote vlucht, welke
de teelt der suikerbieten heeft genomen in de
laatste jaren; de wijze echter, waarop gecontrac
teerd wordt, zou veranderd moeten worden. De
beetwortelen zouden niet moeten worden verkocht
per gewicht maar volgens het suikergehalte, dat
zij bezitten; en nu behoeven wij voorzeker niet
in den breede aan te toonen, dat voor een degelijk
onderzoek zoowel van het zaad als van de vrucht
een proefstation onontbeerlijk is.
Wij meenen tevens te mogen aannemen dat,
wanneer de kosten van het onderzoek niet te hoog
werden gesteld, men meer en meer zijn toevlucht
tot het proefstation zou nemen zoodat het na
eenige jaren over belangrijke inkomsten zou kun
nen beschikken.
Zeeuwsch-Vlaanderen, dat een derde gedeelte der
provincie Zeeland uitmaakt, uitsluitend van den
landbouw bestaat, zoowel uit een algemeen als
een bijzonder oogpunt in moeilijke omstandighe
den verkeert, tot heden weinig van de weldaden
van het Staatsbestuur heeft genoten, is, naar
het ons voorkomt, aangewezen voor de oprich
ting van een der drie proefstations, nu gebleken
isdat de landbouwer de voorlichting van de
wetenschap niet kan missen.
Redenen waarom de ondergeteekenden, allen
burgemeesters van gemeenten, gelegen in Zeeuwsch-
Vlaanderen, wier belangen hen door Zijne Majes
teit zijn toevertrouwd, zich wenden tot Uwe
excellentie met het eerbiedig doch dringend ver
zoek, dat het Uwe excellentie moge behagen een
der drie op te richten proefstations te vestigen
in Zeeuwsch-Vlaanderen."
We werden heden in de gelegenheid gesteld
om de nieuwe frankeerzegels te bezichtigen, die
morgen, 15 December, verkrijgbaar zullen zijn,
nl. die van 7^ ot, 221 et en 1 gulden. De be
werking is gelijk aan die van 5 cent.
Naar onze meening is men evenwel niet ge
lukkig geweest in de keuze der kleuren. Die van
71 cent komen veel overeen met die van 25 cent
en die van 22j cent met die van 20 cent. Legt
men ze naast elkander, dan springt het verschil,
hoewel niet duidelijk, in het oog, doch ziet men
ze afzonderlijk, dan zou men zich zeer licht ver
gissen. 't Is dus zaak, zoowel voor 't publiek
als voor de ambtenaren (vooral 's avonds) om
goed toe te zien. Alleen die van 1 gulden vor
men 3een. kleur, welke de overige zegels niet be
zitten.
Door de afdeeling Stavenisse der liberale kies-
vereeniging Algemeen belang is tot lid der Prov.
staten, (vaeature-Bolier) met 21 van de 23 uit
gebrachte stemmen tot candidaat gesteld de heer
L. J. Dorst, voorzitter der aideeling, voorzitter
van de afdeeling van de Maatschappij van land
bouw ete. Twee stemmen waren blanco.
De le luit.-kwartiermeester W. F. de Vulder
van Noorden, onlangs uit Oost-Indië teruggekeerd,
is in het genot gesteld van 2 maanden verlof,
en wordt daarna ingedeeld bij het 3e reg. inf.
te Middelburg.
Tot rapporteurs over de boterwet zijn door de
afdeelingen der Tweede kamer benoemd de heeren
Vermeulen, Viruly Verbrugge,DeSavorninLohman,
Huber en Veegens.
H. W. Mesdag is tot officier van de Leopolds
orde benoemd (naar aanleiding van den jongsten
Salon te Antwerpen), evenals Begas en Jules
Breton. Cabanel, Struys en Deiters werden ridder-
der orde. CV ad.)
In de Donderdag gehouden zitting der Tweede
kamer leverde de heer De Savornin Lohman bij
de afdeeling Hooger onderwijs een pleidooi voor
het gelijkstellen van de vrije universiteit met
andere inrichtingen van H. O., wat betreft het
toekennen van graden. Die eisch werd door den
heer De Beaufort bestreden. Gaf men aan de
particuliere universiteiten gelijke rechten als aan
de rijks-universiteiten, dan kon elk particulier een
inrichting van H. O. stichten en graden toeken,
nen. De heer Schaepman stond den heer Lohman
terzij. Volgens hem wordt niet het toekennen
van graden voor elke instelling van H. O. ver.
langd, maar alleen dat men om, die graden te
verkrijgen, niet verplicht zij het staatsonderwijs
te volgen. Men verlangt alleen, dat de graden
en de daaraan verbonden burgerlijke bevoegdheid
kunnen worden verkregen, afgescheiden van de
vraag, waar men zijn onderwijs heeft genoten. De
jury's mixte's van België voldoen in dit opzicht
zeer goed, doen geen schade aan de wetenschap
en huldigen de rechtsgel jkheid voor alle burgers.
De heer Vermeulen drong aan op eene grondige
hervorming van de geheele schoolwetgeving.
Volgens hem is er geen andere uitweg dan op
heffing van alle universiteiten en regeling van
het universitair onderwjs op anderen, breeden
grondslag.
De minister Mackay verdedigde het behoud der
drie universiteiten, die daarom nog niet geheel
geljk van inrichting behoeven te zijn. Overigens
behield de min. zich zijn opinie over de inrichting
van ons H. O. voor. Wat de toekenning van
wetenschappelijke graden betreft, meent ook de
min., dat bj de geheele vrjheid van H. O. de
toekenning van graden onmogeljk is, zonder
eenige waarborgen, waarover de min. zich nu nog
geen juist oordeel heeft gevormd. Het gaat immers
niet aan, elke vereeniging, die eenvoudig kaar
statuten overlegt, zulk een recht te geven. Examen-
commissiën voor elk vak van onderwjs zou het
getal examens al te zeer doen toenemen. Het
Belgische stelsel is in dit opzicht zeker beter.
De min. verklaarde zich volkomen bereid te over
wegen op welke wjze aan de bezwaren is tegemoet
te komen. Ten aanzien van de toelating van
jongelieden uit Zuid-Afrika is 't een feit,
dat de diploma's, daar verkregen, niet voor ons
land voldoen. Een wetswjziging zou daarvoor
noodig zjn. De min. zal dat overwegen.
De heer Rooyaards van der Ham leverde een
pleidooi voor eene spoedige afdoening der kwestie
van het nieuw te stichten academiegebouw te
Utrecht.
Bj kon. besluit is Ch. R. C. Herckenrath, te
Kampen, tegen 1 Jan. benoemd tot leeraar aan
de R. H. B. S. te Groningen, en bj het personeel
van den geneeskundigen dienst der landmacht tot
officier van gezondheid 2e kl. de student in de
geneeskunde (arts) J. D. Koster.
Naar het Vad. verneemt, heeft prof. Van der
Hoeven zich bereid verklaard ook wetsontwerpen
op de rechtspleging bj de land- en zeemacht te
bewerken.
Volgens een mededeeling der Zutf. Ct heeft
haar redactie, op verzoek van den minister van
binnenlandsche zaken, de namen opgegeven van
kooper en verkooper van het verdachte rund, dat
aanleiding heeft gegeven tot het verbod van
invoer van Geldersch vee in Duitschland.
Onder de dt. 9 Nov. nieuw aangekomen mail
berichten vinden wj nit Atjeh dt. 23 Oct. 11. het
volgende vermeld.
De militaire commandant van Lamteh (le luit.
Njpels) heeft weder met succes een waagstuk
ondernomen.
Dagelijks werden met lila's door den vijand de
bentings Sabang en Kota Pagani beschoten. De
commandant van Lamteh, de richting opgenomen
hebbende vanwaar die schoten kwamen, ging op
den morgen van 14 Oct. op verkenning uit met
4 dwangarbeiders. Na door dicht struikgewas
heen vooruit te zijn geslopen, zag Nijpels voor
zich uit een vjandelijke versterking. Met zjn
4 dwangarbeiders kroop hj vooruit en ontwaarde
toen dat de benting niet bewaakt was en zich
daarin bevond een lila van al. m. M., die in
batterij was opgesteld, geladen en gericht op
Sabang.
Dadelijk werd het stuk geschut van zijn affuit
gehaald en door de 4 dwangarbeiders zoo spoedig
mogeljk uit de benting verwjderd en naar ons
blokhuis Sabang vervoerd, alwaar Njpels met
zjn dappere dwangarbeiders om 7 uur v.m. aan
kwam.
Arrondissements-rechtbank te Middelburg.
Heden zjn veroordeeld wegens
diefstal: J. v. N., 25 j., metselaar, P. v.d.
K., 27 j., timmerman, beiden Bergen op Zoom,
A. G., 18 j., arbeider, Roosendaal en C. d. K.,
20 j., metselaar, Steenbergen, allen thans te
Domburg, ieder tot 1 m. ge^., en C. A. K., 13
jzonder beroep, Middelburg, thans gedetineerd,
eens tot 2 m. en eens tot 4 m. gev.; en
stroop e rj: A. G., 18 j., arbeider, Roosen
daal en J. v. N., 25 j., metselaar, Bergen op Zoom,
beiden thans te Domburg, ieder tot 4 d. gev.
Allen in de kosten.
Voorts is A. J., 13j., zonder beroep, Middelburg,
thans gedetineerd, ontslagen van rechtsvervolging
ter zake van diefstal, doch z jne opzending gelast
naar eene rjkswerkinriehting tot zjn 18e jaar.
V r j g e s p r o k e n is J. G. d. E. v. d. B., 24
j., onderwijzer, Bergen op Zoom, beklaagd van
meineed. (Deze zaak is door ons uitvoerig me
degedeeld.)
Heden morgen is op de Rouaansehe Kade alhier
een melkvrouw, die met haar emmer op de kleine
steenen liep, door een vélocipèdist aangereden.
Haar emmer werd omgeworpen en de vrouw
zelve omvergereden. Zj verklaarde ons dat er
door den wielrijder niet gescheld werd.
Tegenover dit feit dienen wj ook echter melding
te maken van den ongeoorloofden hinder, dien
sommige wielrjders van de straatjeugd ondervin
den, zonder dat zj zelve daartoe eenige aanleiding
geven en niettegenstaande zj het breede pad
berjden. Dit moet o. a. Zondag gebeurd zjn op
de Groote Markt en op het Molenwater, waar
losse straatsteenen men was juist bezig de
straat op te breken hier en daar langs den
weg werden neergelegd, zoódat de r jders genood
zaakt waren af te stjgen.
Bj de politie moet door een hunner daarover
een klacht zjn ingediend.
Beide feiten, die gelukkig op zich zelve staan,
zjn al even afkeurenswaardigen het is te
hopen dat de twee partjen de minder heusche
r jders, die zeldzaam zjn, en de baldadige straat
jeugd, waarvan wj helaas niet hetzelfde kunnen
zeggen door de daartoe bevoegde macht ge
dwongen worden elkaar te eerbiedigen en geen
overlast aan te doen.
Naar men ons meldt wordt voor rekening
van de stoomvaartmaatschapp j Zeeland een bureau
gevestigd te Londen.
Eenige beambten zullen te dien einde naar die
wereldstad worden oveigeplaatst.
De door de tooneelvereeniging E Union fail
la force te Vlissingen en te Middelburg gegeven
voorstellingen, ten behoeve der nagelaten betrek
kingen van de onlangs omgekomen bemanning
van het Nederlandsch loodswezen, hebben netto
opgebracht de som van 59.55£. (Vliss. Ct.)
In een Donderdag te Yerseke ontvangen
brief van een der Ierseksche emigranten, uit
Coruna geschreven, wordt ten zeerste geroemd
de behandeling der 3e klasse-passagiers aan boord
van de Zaandam. Zj krjgen vleesch zooveel zj
lusten, en voor de zuigelingen wordt zelfs voor
melk met suiker gezorgd.
Alleen wordt, den nakomenden de raad gegeven
voor beschuit en veel schoon goed voor kleine
kinderen tezorgenhet laatste omdat aan boord
niet best gewasschen kan worden.
Praatjes als zouden de passagiers gedurende de
heele reis tusschendek» moeten verbljven worden
natuurljk tegengesproken. De kinderen spelen
op het deb alsof zj thuis zjn.
Tot Coruna was het weer uitstekend en ging
de reis voorspoedig.
In de meestoof te Borssele werden dit najaar
ongeveer 14500 KG. racine en ruim 3250 KG*
muilen bereid. De werkzaamheden, die deze
week eindigden, liepen over een tjdvak van 5J
week.
De Donderdag te Goes gehouden nieuwjaars
collecte bracht op ƒ235.88 tegen ƒ243.92 in het
vorige jaar, beide zonder de nagiften.
Een landbouwersknecht uit den Wilhelmina-
polder keerde Zondagavond van zijn meisje, dat
in de Zuidkraaiert woont, huiswaarts. Toen hj
den weg van Wolfaartsdjk naderde, om over te
steken naar genoemden polder, werd hj door dria
onbekende manspersonen aangevallen, die hem
ƒ64 afnamen. De aangevallene is ongesteld;
en de politie heeft de daders nog niet kunnen
opsporen.
Daar de voorzitter van den gemeenteraad
te Yerseke bj het overnemen van het voorstel-
Sauer betreffende eene nieuwe wjze van heffing
voor den H. O. in de vergadering van Maandag
11. in de meening verkeerde, dat de daarbj ge
noemde aanslagen ongeveer in de behoefte van
9200 zouden voorzien, terwjl bj nader inzien
is gebleken dat de totaal-opbrengst slechts
7000 zou zijn, zoo heeft hij het dienstig ge
oordeeld den raad nogmaals bjeen te roepen en
wel zoo spoedig (op Donderdag avond) met het
oog op art. 233 der gem,-wet.
Immers wjl nu alle aanslagen, in het voorstel
Sauer genoemd, om tot 9200 te komen met
30 moeten worden verhoogd, en die van dï
