131
1888.
N\ 296.
ng.
Vrijdag
14 December.
e
Middelburg 13 December.
Kerknieuws.
Rechtszaken,
Dit blad verschijnt d a g e 1 ij k s,
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per 3/m. franco j 2.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
Advertentiën: 20 Cent per regel.
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten, enz.van 1-7 regels ƒ1.50;
iedere regel meer ƒ0.20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Onderwijs,
"S
Agenten te Vlisdngen: P. G. de Yet Mestdagh Zoon, te Goes; A. A, W. Bolland, te Kruiningen: F. van deb Peijl. te Zierikzee: A. C. de Mooij en te Tholen: W. A. van Nleuwenhtjuzen.
Porder worden door alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aangenomen en nemen ook het algemeen advertentiebureau van Nijg-h van Ditmak te Rotterdam, en de firma B. van deb
Kamp te Groningen, voor de Noordelijke provinciën, annonces aan. Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parijs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daube Cie., John P. Jones, opvolger
voor België A. Gbosjean Co. te Brussel.
Wij beginnen baast te gelooven dat de keer
mt J. H. L. Haffmanns, het lid der Tweede kamer,
miskend wordt, wanneer men hem vereenzelvigt
met het Venloosch Weekblad.
Wezen wij onlangs op de eigenaardige opvat
ting van dit blad omtrent de houding, die een
lid der meerderheid moet aannemen en vielen wij
daarover den afgevaardigde voor Venlo harder
is ons na dien tijd een licht opgegaan dat ons
haast zou bewegen op dat oordeel eenigszins terug
te komen.
Nu dezer dagen gaf dit weekblad opnieuw
eenige lessen, hoe de kamerleden der rechterzijde
zich hebben te gedragen. Het schijnt zich er op
toe te leggen voor ben een catechismus samen te
stellen. Daarbij luidde de raad, als vervolg op
vroeger gegeven wenkenweinig spreken en
stemmen als éen man. Wie veel spreekt, heeft
veel te verantwoordenschreef de redactie. »Voor
een lid .der minderheid komt bet er minder op
aan of hij spreekt ot zwijgt. Maar voor een lid
der meerderheid geldt bepaald het spreekwoord:
Spreken is zilver, zwijgen goud, d. w. z. 't is on
eindig beter, dat hij zwijgt dan spreekt.
>Dat dit geen praatjes zijn, zal blijken. Ten
minste wat ons zeiven betreft. Voor anderen
kunnen wij natuurlijk niet borg blijven. Bovendien
hebben de leden der rechterzijde zoo lang gepraat,
zonder dat de liberale meerderheid er notitie van
nam, dat de leden der linkerzijde ook wel een
poos mogen praten, zonder dat de anti-liberale
meerderheid er notitie van neemt. Elk zijn beurt.
Niemand heeft reden van klagen, wanneer hij
op gelijken voet behandeld wordt als anderen
door hem behandeld zijn.
»Wat het stemmen als één man betreft, wij behoe
ven slechts te wijzen op de solidariteit, die er tus-
schen een parlementair ministerie en de meerderheid
bestaat, om ieder te doen gevoelen hoe noodza
kelijk zulks is. Eiken klap, dien het ministerie of
een lid van het ministerie krijgt, krijgt de meerderheid.
Dus is het voor de meerderheid zaak te zorgen
dat het ministerie geen klappen krijgt."
Dat is duidelijk; maar wie zegt dit? Wie is
de redactie van dat blad toch, die schrijft»Dat
dit geen praatjes zijn, zal blijken. Ten minste
wat ons zeiven betreft". Hier denkt men onwil
lekeurig aan een kamerlid en van zelf aan den
heer Haffmans.
Maar dan komt tevens de herinnering hij ons
op aan de houding van dit kamerlid bij de be
handeling van het ontwerp tot verlenging en
wijziging van het aan de Nederlandsche bank
verleende octrooi, in Juli 11. Toen stond hij in
deze belangrijke kwestie tegenover den mi
nister van financiën, tegenover deze regee
ring en schaarde hij zich door het indienen van
ingrijpende amendementen bij de liberalen. Zelfs
verklaarde hij bij de eindstemming zich tegen het
ontwerp en bevond hij zich met den heer Bahlmann
in het gezelschap van de meeste leden der
linkerzijde.
Was dit dan niet een poging om een lid van
het ministerie, daardoor het gansche kabinet en
verder de meerderheid, een klap te geven
De heer De Savornin Lohman nam het hem
dan ook lang niet goed af.
Maar zou nu eenzelfde man, die zoo slier" zich
toonde, in het Venloosch weekblad zulke bekrompen
voorschriften aan zijn collega's geven? Zou hij,
die zoo zelfstandig optrad, zijn medeleden zoozeer
willen binden Zou hij zijn collega's Huber,
Eabius en Bahlmann hard durven vallen over
hetgeen zij deden en den president der Tweede
kamer kapittelen zooals in 't Venloosch weekblad
werd gedaan
Wij staan hier voor een raadse}.
Drieërlei gevallen zijn mogelijk.
Of de heer Haffmans is niet de redacteur van
het Venloosch weekblad, maar dan zou het toch
gewenscht zijn dat die algemeen verspreide
opvatting door hem werd tegengesproken om hem
niet verantwoordelijk te stellen voor dingen,
waaraan hij geen schuld heeft.
Of bij den heer Haffmans gaat natuur soms hoven
de leer; wat niet onmogelijk en menschelijk is.
Of en ook dat is lang niet onwaarschijnlijk
-de heer Haffmans heeft bij de behandeling
y der bankwet een dier oogenblikken van zelfstan
digheid en fermiteit, gehad, die nog aan vroeger
dagen herinneren, en hij is later tot de overtui
ging gekomen of gebracht, dat hij zich voor het
yervolg wat meer moet inhouden.
Naar aanleiding van net door ons gisteren ge
schrevene over de kwestie der bezwaring met
porto van een oproeping, aan een kiezer te Bot
terdam gezonden, moeten wij nog opmerken dat
hij de jongste wijziging in de kieswet in art. 1
de woorden »of over de post" gevoegd zijn, zoodat
oproepingsbrieven den kiezer namens den voor
zitter van den gemeenteraad zijner icoonplaats ook
per post gezonden kunnen worden.
Deze wijziging doet echter aan ons betoog ter
verdediging van den postdirecteur natuurlijk
niets af.
Wij ontvangen het verzoek om uit de Schie-
damsche courant over te nemen eene beschouwing
ter bestrijding van allerlei vuilaardige invectieven
tegen de liberalen, door een Schiedamsch kiezer
in de Standaard geplaatst.
Wij kunnen aan dat verzoek niet voldoen, de
beschouwing is ons te uitvoerig, maar zelfs een
uittreksel daarvan zou in ons blad niet op zijn
plaats zijn, daar wij de dwaze en booze beschul
digingen van dien kiezer niet onder de oogen
onzer lezers brachten. Wij weten nu eenmaal
hoe weinig waarde aan die verdachtmakingen kan
worden gehecht en werkten daarom niet mee ze
verder te verspreiden.
Ook-Recht voor Allen sluit zich bij geheel onze
pers aan en keurt het gebeurde in Maison Stroucken
te Amsterdam ten sterkste af. In een artikeltje,
aan 't opstootje gewijd, schrijft de redactie
»Wie hier de schuldigen ook mogen zijn, zij
hebben zich schuldig gemaakt aan een daad, die
ten zeerste behoort te worden afgekeurd, in de
eerste plaats wel door de sociaal-democratische
partij, die voor de vrijheid van vergadering heeft
geleden en gestreden Niemand kon de verga
dering verplichten eenige motie aan te nemen,
maar dan had men kunnen verzoeken daarover
te stemmen en de heer Brouwers had wellicht
ook beter gedaan daartoe over te gaan, in plaats
van zoo sterk aan te dringen als hij deed. Maar
wat daarvan zij, voor handelingen als zijn gepleegd,
is geen verdediging te vinden zij kunnen slechts
worden afgekeurd en betreurd door ieder, die het
wèl meent met de vrijheid."
Het blad verklaart echter, even als de heer
Domela Nieuwennuis gisteren in de kamer, dat
ten onrechte het gebeurde ten laste wordt gebracht
van de socialistische partij, daar de kwestie van
de wereldlijke macht des pausen haar onverschil
lig laat.
Terecht merkt de Tijd hiertegen op dat, al
worden Yan der Stadt c. s. behandeld als niet
meer behoorende tot de sociaal-democraten, zij
toch hangen aan de rokspanden van Domela
Nieuwenhuis, Croll, enz., zoodat dezenwel degelijk
mede verantwoordelijk zijn voor dergelijke schand
daden."
De vraag, door den heer mr. J. A. van Hoek
gedaan aan het slot van de gemeenteraadszitting
van gisteren, betrof het gas. Het is van algemeene
bekendheid zeide hij dat er zeer veel klach
ten worden geuit over het gas. De gascommissie
kan misschien inlichting geven of die klachten
gegrond zijn, en zoo ja, welke de redenen zijn dat
het gas slecht is en of er kans bestaat dat die
oorzaken spoedig zullen worden opgeheven.
De heer Sprenger, voorzitter van de gascom
missie, verklaarde zich bereid dadelijk de gestelde
vragen te beantwoorden. De minder goede kwa
liteit van het gas, die erkend moet worden, ofschoon
de meter, die in de fabriek aanwezig is steeds
een lichtsterkte van 16 kaarsen aanwijst, behoort
toegeschreven te worden aan den minder goeden
toestand, waarin de zuiveringstoestellen verkeeren.
Weldra zullen daarin echter verbeteringen gebracht
worden.
Wat betreft de klacht, dat de gasverbruikers
meer gas verbranden met een zelfde aantal pitten
als vroeger, daarvan noemde de heer Sprenger
de verhoogde drukking, in denlaatstentijdgegeven,
de oorzaak.
De interpellatie van den heer E. P. Schorer
betrof het feit dat, tijdens de laatste raadszittingen,
tweemaal de militairen, niettegenstaande de straat
is afgesloten, met slaande trom het raadhuis pas
seerden, waardoor het gesprokene onverstaanbaar
wordt. De heer Schorer wenschte te vernemen of
dit niet kan verboden worden. In elk geval vindt
hij zoodanige handniwjjze ongepast en onbeleefd
en verzocht hij het dag. bestuur een onderzoek
in te stellen.
De voorzitter zeide dit toe.
De munten, die aan de oudheidkundige verza
meling ten raadhuize ontbreken en gisteren dooi
den heer mr G. N. de Stoppelaar in de raads
vergadering werden bedoeld, zijneen heele en
halve Rozenobelde dukaat en dubbele dukaat
met' de twee hoofden; een gewone dukaat van
later tijdeen halve en heele gouden rijder en
een papieren noodmunt van 1573.
Door de afdeeling St. Maartensdijk van de
kiesvereeniging Algemeen Belang is met 29 van
de 30 stemmen tot candidaat voor lid der prov.
staten gekozen de heer N. Polderman, burgemeester
dezer gemeente. 1 briefje was in blanco.
In de avondzitting der Tweede kamer van
Woensdag is hij het voortgezet debat over het
justitie-hoofdstuk door den heer Smidt gewezen
op het te groot aantal bewaarders in de gevan
genissen te Leeuwarden en Leiden. De minister
antwoordde dat de bijzondere aard dier gevan
genissen een groot getal noodig maakte. Naar
beperking zal echter worden gestreefd. Een
nadere regeling van de traktementen der gods
dienstonderwijzers in de gevangenis te 's Bosch
zeide hij aan den heer Lohman toe. Door de
heeren Yerniers van der Loeff en Yan Kerkwijk
werd opgekomen tegen het plan om het nieuwe
reehtsgebouw te Rotterdam op een terrein nabij
Hillegersberg te plaatsen, wat zeer ten nadeele
van de justiciabelen ook van de omringende
eilanden zou zijn. De minister verzekerde dat
het slechts een avant-project was en met de be
denkingen zou worden rekening gehouden.
Bij de afdeeling pensioenen kwam de heer Van
Kerkwijk op tegen de eigendunkelijke en onver
antwoordelijke wijze, waarop door *1s ministers
voorganger met gratificatiën en toelagen was om
gesprongen. Wat de toelage betreft, aan een op
wachtgeld gestelden secretaris-generaal verleend
na zijn pensioneering, verklaarde de minister daar
mede .te zullen voortgaan mot 't oog op een in
1861 genomen kamerbesluit, waarbij dien heer een
toelage van f 2000 was verzekerd.
Hoofdstuk justitie is eenparig aangenomen.
Het daarna aangevangen algemeen debat over
binnenlandsche zaken liep mede ten
einde. De herziening der prov. kiestabel werd
door de heeren Vermeulen en Roëll aanbevolen,
eerstgenoemde drong tevens aan op spoedige in
diening der splitsing van d'ë groote kamerkies
districten. Dit laatste beloofde de minister Mackay,
evenzeer als herziening der prov. kiestabel zoowel
wat de indeeling betreft als de bepaling van het
aantal kamerleden.
Wettelijke regeling der banken van leening,
door den heer Yeegens gewenscht ter voorkoming
van de stille pandjeshuizen, zal de minister over
wegen. Wederindiening van een voorstel om het
toestaan van vergunningen der drankwet binnen
het maximum aan algemeene regelen te binden
wat de heeren Veegens en W. van Dedem
wenschten kon kjj niet beloven. .Onderzoek
naar den toestand van arbeiderswoningen achtte
hij met den heer Domela Nieuwenhuis gewenscht,
hetzij bij de arbeidsenquête of op andere wijze.
Over de facultatieve lijkverbranding, door dien
heer gewenscht, onthield de minister zich van
positieve toezegging.
Het afdeelingsverslag der Tweede kamer is ver
schenen over het door de regeering ingediende
ontwerp, houdende bepalingen tot het tegengaan
van overmatigen arbeid van jeugdige personen en
vrouwen.
Algemeen waardeerde men het streven van den
minister van justitie om door die indiening van
dit wetsontwerp aan den belangrijken arbeid der
enquête-commissie een practisch gevolg te verze
keren. De vraag werd intusschen gedaan, waarom
dit wetsontwerp alleen is uitgegaan van het dep.
van justitie. Sommige leden waren van oordeel,
dat de voordracht in de eerste plaats van het
dep. van waterstaat, handel en nijverheid had
behooren uit te gaan. Verschillende leden kwa
men op tegen de uitdrukking werkplaats in
het ontwerp, eveneens tegen die van jeugdige
personen. Zij gaven de voorkeur aan jon
gelieden.
Opgemerkt werd, dat bij het aanhangige wets
ontwerp van elke principieele beperking van de
staatsinmenging afgezien schijnt te zijn. Het
ontwerp toch verlaat het terrein der industrie
en betreedt dat der ouderlijke macht en op die
wijze zou men gaandeweg komen tot organisatie
van het geheele arbeidersleven door het staats
gezag. Er waren ook leden, die de wenschelijk-
heid betoogden om op het gebied der arbeids
wetgeving slechts stap voor stap vooruit te gaan
j en hoewel zij erkenden, dat in dit wetsontwerp
meer dan in vroegere rekening was gehouden
met de eischen der industrie, konden zij zich
daarmede niet geheel veresnigen. Liever zonden
zij gezien hebben dat de regeering zich bij de
beperking van den arbeid van jongelieden tot
den leeftijd van 16 jaren bepaald had, terwijl
zij wettelijke regeling van vrouwenarbeid voor
alsnog niet wenschelijk achtten. Anderzijds werd
ontkend, dat men a priori grenzen aan de in
menging van het staatsgezag zoo kunnen en
moeten aanwijzen.
fDoor de arrondis ements-rechtbank te Haarlem
is, voor de vacature van kantonrechter te Zaan
dam, opgemaakt de navolgende alphabetische
lijst van aanbeveling mr J. Boldingh Gz., kan
tonrechter te Bolswardinr P. Dwars, griffier
by het kantongerecht te Zaandamen mr F.
van Bredehoff de Vicq van Oosthuizen, griffier
bij bet kantongerecht te Purmerend.
Het hoofdbestuur van Volksonderwijs, vereeni-
ging tot bevordering van het volksonderwijs en
het schoolbezoek in Nederland" heeft zich per
adres tot de kamer gewend, naar aanleiding van
de besluiten der gemeenteraden Van Montfoovt
en Smilde, waarbij onderwijzers werden ontslagen,
om ze daarna tegen lagere tractementen weder
aan te stellen.
Het hoofdbestuur is van meening, dat door
deze hesluiten het openbaar onderwijs wordt be
nadeeld, dat de positie der gemeente-ambtenaren
in het algemeen, er door wordt verzwakt en dat
door dergelijke handelingen de goede trouw ge
schonden wordt. Zij verzoekt ten slotte de kamer
er bij de regeering op aan te dringen dat der
gelijke handelingen onmogelijk worden gemaakt.
Het door hoofdelijke stemming van de leden
van den »Nationalen bond voor den Nederland-
schen arbeid" gekozen bestuur heeft 11. Maandag
te 's Hertogenbosch eene vergadering gehouden
om zich onderling te constitueeren en over te
gaan tot de benoeming van een secretaris. Met
zes tegen éen stem is als zoodanig benoemd de
heer M. L. van Deventer. Het bestuur is dien
tengevolge nu aldus samengesteld A. H. Jannink,
voorzitterP. Rutten, onder-voorzitter A. de Wit
Gz., penningmeesterM. L. van Deventer, secre
taris, en verdere bestuursleden Ed. de Beaumont,
K. Raymakers, B. Verhagen en E. Koechlin.
De heer O. van R.ees, oud-gouverneur-generaal
van Nederlandsch Indië, zal het landgoed Beu-
kenhoek aan den Velperweg bij Arnhem betrekken.
Op de voordracht voor onderwijzeres te Breskens
komt, met de dames Mazure en Frelier, voor
mejuffrouw M. Dronkers van Middelburg.
De heer Ed. Lauret, onderwijzer te Philippine,
is benoemd tot hoofd der. openbare school te
Overslag.
Beroepen te Nisse de heer W. van Esveld,
pred. te Brak'el, die ook beroepen is te Blan.
kenham (Ov.)
'Het Hof te Amsterdam heeft, in hooger
beroep, in de zaak der valsche munters uitspraak
gedaan. Ten aanzien van Mevius en Hol bekrach
tigde het hof de uitspraak der rechtbank in kaar
geheel. Ten aanzien van Smitshuijzen overwoog
het, in overeenstemmingumet de verdediging hij
rechtbank en hof gevoerd, dat de uitgifte van
een valschen gulden bij den tapper Hanschen
niet bewezen was, omdat de identiteit van het
stuk slechts gestaafd werd door de onbeëdigde
verklaring van een 14-jarigen leerjongen. Verder
werden een paar overwegingen aangevuld, Smits
huijzen daarenboven aan de verzwarende omstan
digheid van recidive schuldig verklaard en de
straffen, door de rechtbank opgelegd (5, 6 en 7
jaren), gehandhaafd. Naar men verneemt zal
Smitshuijzen cassatie tegen dit arrest aanteekenen
en Mr. Caroli de zaak bepleiten.
De kwestie van het kerkelijk beheer te Am
sterdam heeft nu zijn volle beslag gekregen. De
gewezene kerkmeesters hebben alles, ook de be
kende ƒ36.000, in het bezit van de kerkelijke
commissie gesteld, en zij hebben harerzijds eene
akte van decharge ontvangen. Hunnerzijds waren
dan ook de door hen aanhangig gemaakte pro
cessen tegen een zestal kosters gerooieerd geworden,
