Verspreide Berichten.
zijne ainbtgenooten in de gelegenheid te stellen
te orerwegen in hoever daarvan door hen voor
een of ander doel gebruik gemaakt kan worden.
Op de vraag of de minister overeenstemt met
het gevoelen van zijn ambtsvoorganger dat de
werkkrachten der verpleegden bij voorkeur voor'
landelijken arbeid behooren te worden gebruikt,
wordt door hem een bevestigend antwoord gegeven.
De heer D'Estrey gaat voort, thans in de
Annales de VExtréme Orient, van 1 Nov. 11., met
de vertaling der Oostersehe sprookjes van Multa-
tuli. Ditmaal voegt hij er den naam van Multa-
tuli als schrijver bij, met de aanteekening »Deze
sprookjes werden voor eenige jaren in een Duitsch
tijdschrift, waarschijnlijk door Multatuli zelf, ge
plaatst, als werk van een onbekend Arabisch
schrijver," en toch plaatst de heer D'E. ze in
de Annales de VExtréme OrientDe zaak
wordt er niet veel beter op. (Speet.)
IN MEMO RI AM.
Vaneen den overledene bevriende hand ontvingen
wij het onderstaande
Op den 15en November 11. overleed te 's Gra-
venhage op 74jarigen leeftijd dr R. A. Soetbrood
Piccardt, sedert 1 April 11. emeritus predikant
van Goes. Na aan het Erasmiaansch gymnasium
te Rotterdam, alwaar hij reeds door groote studie
ijver uitblonk, voor de academische studiën in de
Godgeleerdheid te zijn voorbereid, ving hij die
studie in het jaar 1832 aan de Utrechtsche hooge-
school aan, en wel met dit zeer gunstig gevolg
dat hij op 22 April 1841 aldaar met eere den
doctorstitel in de theologie verwierf, na openbare
verdediging van zijn proefschriftde legislationis
Mosaicae indole morali, (over den zedelijken aard
van de Mozaische wetgeving). Reeds in 1838
was hij door het provinciaal kerkbestuur van
Utrecht tot de Evangelie-bediening in de Nederl.
Herv. kerk toegelaten, waarin hij spoedig na zijne
academische promotie die bediening op uitstekende
wijze vervulde, eerst in 1842 te Langerak be
zuiden de Lek, daarna in 1846 te Pijnakker en
eindelijk op 6 October 1850 te Goes.
Hij werd in dat ambt bevestigd door dr E. Moll,
die eene rede uitsprak over Hebr. XIII vers 17a,
terwijl hij zijne intreerede hield naar aanleiding
van Eph. III vers 17.
Gedurende bijna 46 jaren wijdde hij dus zijne
krachten aan de belangen dier gemeenten, en
niet het minst gedurende de 38 jaren, waarin hij
predikant was te Goes, alwaar hij wegens zijne
uitstekende gaven van hart en geest door velen
hoog werd gewaardeerd. Zijne prediking en zijn
onderwijs kenmerkten zich steeds door eenen vrijen
Evangelischen geest, eerst in meer behoudenden
zin, en later onder den invloed zijner gewijzigde
wetenschappelijke overtuigingen in meer moderne
richting, waarbij echter de gemoedelijke ernst
zijner prediking geene schade leed. Als kansel
redenaar onderscheidde hij zich door buitengewone
gaven, en door eene groote gemakkelijkheid, om,
slechts bij gebruik van korte goed geordende
aanteekeningen, op uitstekende wijze het woord
te voeren, zoodat dan ook velen zijne prediking
op hoogen prijs stelden.
In 1875 herdacht dr Piccardt zijn vijf en twintig
jarigen arbeid in die gemeente en op den 10 Oc
tober van dat jaar sprak hij een boeiende rede
uit naar aanleiding van het tekstwoord Joh. 7
vers 125 Sommigen zeidenHij is goed en anderen
zeidenNeenmaar hij verleidt de schare.
Tot in het najaar van 1887 arbeidde hij voort
toen noopte hem zijn gezondheidstoestand ontslag
te vragen, hetgeen hem op de meest eervolle wijze
tegen 1 April 1888 werd verleend.
Niet meer in staat om voor de gemeente op
te treden, sprak hij haar nog op indrukwekkende
enhartelijke wijze toe in een, bij den uitgever A. A.
W. Bolland te Goes in druk verschenen Afscheids
woord bij het nederleggen zijner bediening op 1 April 11.
Mogen deze laatste tot de Goesche gemeente
gerichte woorden van den waardigen afgestorvene
eene goede plaats bij haar gevonden hebben en
door baar in dankbare en voor het leven heil
zame gedachtenis gehouden worden
met van uit hun veilige schuilplaats de verwar
ring en "het gedrang op straat aan te zien,
kwamen nu heel bedrijvig om het jonge paar
heen draaien en zwaaiden veelbeteekenend met
hunne servetten.
»Ik geloof dat we hier zullen moeten plaats
nemen", zei de cavalier van Stephanie, »die
kerels maken zulke verdachte bewegingen. Hier
is een tafel, wilt gij?"
Zij gingen tegenover elkaar zitten en legden
hunne schilderdoozen op tafel. Stephanie zette
haar hoed af om te zien of hij bedorven was.
»Wel een beetje nat geworden", zei zij, en
schudde den bevederden stroohoed.
»0, o, ozei de heer Friedel medelijdend
en verzette zich tegen die behandeling.
»Dat doet er niets toe; ik ben er de persoon
niet naar om over een bedorven veer op mijn
hoed te treuren en al waren wij nog natter
geworden maar uw grijs pak is in een zwart
veranderd kijk eensriep Stephanie.
Meesmuilend keek de reus naar zijne breede
schouders, die, zonder dat hij het gemerkt had,
onder den drop gekomen waren.
»Het is een onpractisch pak", zei hij, »ik
heb het vader dadelijk gezegd, wij dragen het
ook nog maar op De kellner bracht
volgens bestelling, die Friedel bij het plaats
nemen gedaan had, een halve flesch wijn met
twee glazen.
3Men zit hier .aangenaam", begon Friedel
Doch niet alleen in zijn kerkelijk ambt was
hij ijverig en met vrucht werkzaam; ook daar
buiten besteedde hij onvermoeid zijne krachten
aan de bevordering van het algemeen welzijn zoowel
als letterkundige, als door zijn herhaald optreden,
te Middelburg en elders als volksredenaar, waar
voor hij door zijn populairen en toch gekuischten
spreektrant bijzonder gesóhikt was.
Dat hij als letterkundige al spoedig werd op
gemerkt en gewaardeerd bewijzen zijne benoemin
gen tot lid zoowel van het Zeeuivsch genootschap
der wetenschappen als van de Leidsche Maatschappij
van letterkunde.
De menigvuldige voordrachten, vooral over onze
Nederlandsche letterkunde, welke hij, evenals
zijne kansel-redenen, steeds slechts met behulp
van korte aanteekeningen, hier en elders hield,
werden steeds met belangstelling bijgewoond, en
bewezen dat hij de gave des woords in hooge
mate bezat.
Ook voor de burgerlijke gemeente te Goes
maakte hij zich hoogst verdienstelijk door de
zorg en den volhardenden ijver, waarmede hij
aldaar jaren achtereen de betrekking van stedelijk
archivaris waarnam.
Het verblijve echter aan hen, die met de zaken
betreffende Goes en zijn verleden meer van nabij
bekend zijn, om zijne verdiensten in dit opzicht
naar waarde te doen uitkomen.
Dat, ook nadat hij te 's Gravenhage gevestigd
was, de lust tot aanhoudende werkzaamheid, al
was hij dan ook rustend predikant geworden, niet
van hem geweken was, bewijst onder anderen zijn
nog kortelings bij den uitgever Yan Nooten te
Schoonhoven verschenen geschriftWoorden uit
het levensboek voor het volk verzameld. Dit en zoo
menig artikel van dezelfde strekking, in een onzer
groote dagbladen door hem geplaatst, kenmerkt
geheel zijn streven niet zoozeer om met zijn
arbeid te schitteren, dan wel om daarmede alge
meen nuttig te zijn. Hij rust nu van dien arbeid
na een betrekkelijk lang leven, waarin het hem
aan vele smartelijke beproevingen en wederwaar
digheden van verschillenden aard, die echter zijne
levenslust en levenskracht niet uitdoofden, niet
ontbrak, en zeker mag worden aangenomen dat,
wanneer zijne veelzijdige bemoeiingen op ver
schillend gebied op vollediger wijze, dan door-
deze weinige regelen, zullen herdacht en gewaar
deerd zijn, de overtuiging zal bevestigd worden
dat met name ons gewest in dr Soetbrood
Piccardt een verdienstelijk man verloor.
Ook te Vlissingen werd Zaterdag het 75-jarig
bestaan van Neêrlands onafhankelijkheid herdacht
doordien van de openbare gebouwen en van
enkele particuliere gebouwen de nationale kleuren
woeien.
's Avonds gaf de onderofficiers-vereeniging
Vriendschap en Genoegen in het met groen, vlaggen
en wimpels 'netjes versierde lokaal van den heer
Kuypers eene soiree.
Voor een niet o vertalrijk bezette zaal, waar
onder wij eenige officieren opmerkten doch ver
schillende autoriteiten misten, sprak de president
der vereeniging, sergeant Kotte, omgeven door
al de leden, een feestrede uit.
In flinke taal zette hij de aanleiding tot de
feestviering uiteen en verplaatste zijn gehoor in
het jaar 1812. Hij wees erop hoe treurig en
akelig het er in die dagen in ons vaderland uit
zag. Vele ouders, zoo zeide hij, menige
jonge dochter zitten schreiend bij den haard.
Dezen beweenenhet verlies van een dierbaren zoon,
genen van een bruidegom Maar wat was
dan wel de oorzaak, dat er zooveel droefheid in
vele huisgezinnen heerschte, zoovele tranen wer
den geschreid Ons vaderland zuchtte onder
het juk van den machtigsten Franschen keizer
van Napoleon Bonaparte, van den man, die zich
van gewoon soldaat tot een der machtigste mo
narchen van Europa had weten op te werken.
Die man hield ook ons vaderland in zijn ijzeren
vuisten gekneld en had vóór korten tijd weder
duizenden jongelingen opgeroepen, om als kanon-
nenvleesch te worden medegevoerd naar het
onherbergzame, barre Rusland, welks keizer zich
weer, terwijl hij, zonder op de afwerende bewe
ging harer hand te letten, de twee glazen vuldes
en toen de armen op tafel legde.
»Ik drink niets", zei Stephanie, »maar ik
heb honger gekregen." Dit zeggende strekte zij de
hand uit naar een broodmandje, waarop eenige
niet juist zeer smakelijke Berlijnsche broodjes
lagen. Haar begeleider voorkwam haar echter
door zijne beide handen over het mandje uit te
preiden.
»Gij hebt van daag niet ontbeten, dat moet
gij inhalen riep hij uit.
»Ik heb het vergeten, dat is waar beves
tigde Stephanie «maar nu
»Nu moet gij wat eten," herhaalde de
schilder, wiens zelfbewustzijn ontwaakt was, sedert
zij dit onzijdige gebied betreden hadden.
Stephanie bood lachend weerstandmaar alle
tegenwerpingen waren vruchteloosde kellner,
die den zonderlingen strijd uit de verte met ver
bazing gadesloeg, kwam op den eersten wenk
aansnellen en luisterde aandachtig naar den gast,
die ook zonder spijskaart toch goed op de hoogte
was. Met zijn kellnerinstinct had hij terstond
begrepen dat die groote blonde heer goed bediend
wenschte te worden.
»Wat beduidt dat vroeg Stephanie, toen
de kellner met een diepe buiging wegsnelde.
»Wat hebt gij al zoo besteld?"
»Gij ziet," antwoordde de gevraagde, die
zijn vroolijkheid herkregen had, »dat ik eindelijk
niet aan zijn wil wilde onderwerpen. Het was
dus niet te verwonderen, dat hier zoovele tranen
werden geschreid. Doch bij al dat gejammer, en
niettegenstaande de moedeloosheid die ons volk
beheerschte, bleef toch de hoop levendig, eenmaal
onze zelfstandigheid weer terug te krijgen.
»Als de nood op het hoogst is, is de redding
nabij", zegt een spreekwooid en oh zoo schitte
rend kwam de waarheid daarvan in die dagen
uit.
Spreker schetste verder hoe Napoleon, de mach
tige veroveraar, voor wien ieder beefde, den tocht
naar Rusland ondernam, en daar het hoofd
stootte, en hoe op de mare van de nederlaag in
den slag bij Leipzig Nederland gevoelde dat het
met de vreemde heerschappij gedaan was.
De heer Kotte herinnerde eraan, hoe graaf
van Hogendorp, Van der Duijn van Maasdam en
Van Limburg Stirum openlijk van hunne gezind
heid deden blijken en anderen, weldra geheel
het Vaderland, hun voorbeeld volgden en spoedig
de laatste Fransche soldaat voor goed vanNeer-
lands bodem verdween.
De spreker schetste verder de komst van Wil
lem hoe deze de troon zijner vaderen besteeg en
Neerlands vrijheid was gevestigd.
Hij eindigde - zijne rede met de hoop uit
te spreken dat onzen beminden koning spoe
dig de gezondheid moge hergeven worden en
geen rampen het geliefde vorstenhuis in de
naaste toekomst treffen mogen, opdat de 12e
Mei van het jaar 1889 de 40 jarige regeering van
Z. M. Willem III met meer luister moge gevierd
worden dan nu het onafhankelijkheidsfeest.
Na deze met applaus begroette rede werd dooi
de muziek het volkslied aangeheven, waarmede
alle aanwezigen staande instemden.
Vervolgens werd een eenvoudig programma,
uit schermen en gymnastische oefeningen bestaande,
uitgevoerd.
De leden der vereeniging bleken zoowel in de
behandeling der wapens als in de oefeningen aan
rekstok, ringen en brug zeer bedreven te zijn
vooral de gymnasten niet het minst hun direc
teur gaven blijken van de zekerheid en kracht,
die alleen door langdurige oefening te veikrijgen
is. Een grappige clown zorgde voor aardige af
wisseling der verschillende nommers, terwijl een
bal den aangenamen avond besloot.
Ook in het Te Huis voor Militairen had des
avonds eene bijeenkomst plaats, die door den heer
T. Dommisse met een toespraak werd geopend.
De heer Wolff herinnerde aan de gebeurtenissen
van 1813, terwijl na hem de heer Dommisse eene
korte verklaring gaf van de beide volksliederen.
Met het houden van voordrachten, terwijl de
bijeengekomener., vooral militairen, werden ont
haald, werd de avond verder doorgebracht.
De zaal was smaakvol versierd.
Ook op andere plaatsen in onze provincie
is de 17e November van 1813 herdacht door het
uitsteken der vlaggen. Van elke gemeente afzon
derlijk kunnen wij geen melding maken.
Aan het onlangs door eenige leden der ka
mer van koophandel en fabrieken te Vlissingen
genomen besluit om, in vereeniging met belang
stellende ingezetenen, maatregelen te beramen,
ter voorziening in de reeds bestaande, weldra zeer
dringend wordende behoefte aan geschikte arbei
derswoningen, zal, naar de Vliss. Crt meldt, voors
hands geene verdere uitvoering worden gegeven.
Bij een ingesteld onderzoek moet namelijk zijn
gebleken, dat van andere zijden bouwplannen
worden beraamd, die eerlang tot uitvoering zul
len komen en waardoor, naar men verneemt,
voorshands voldoende in de behoefte zal worden
voorzien.
Men spreekt er van, dat ongeveer 70 woningen,
waarvan een 10 a 12tal met twee verdiepingen,
op verschillende plaatsen in de gemeente zullen
worden aangebouwd. (T7ws. Crt)
Cortgene telt nog een oud strijder, nl. Cor-
nelis Boon, die in het bezit is van het Metalen
Kruis en der Citadel Medaille. Hij hoopt 24 Nov.
e. k., zijn 80en jaardag te vieren
De krasse man, die veldarbeider is, verricht
nog op voldoende wijze zijne dagelijksche bezig
heden.
het overwicht gekregen heb, nu zijt gij geheel
in mijn macht." Bij dien goedigen, grappigen bluf,
legde hij half geruststellend, half plagend zijn
hand op het kleine vuistje, dat op tafel lag, zoodat
het geheel onzichtbaar werd. »Het regent harder
dan ooit en daar gij gewoon zijt tot twee uur te
werken zal uwe tante zich niet eens ongerust
maken vergun mij hij liet zjjn glas tegen
het hare klinken, stond met een studenticoos
gebaar op en leegde het in een teug.
Terwijl zij over koetjes en kalfjes praatten,
bracht de kellner borden, messen en vorken en
eindelijk twee schotels met warme spijzen en
vertrok weer met de mededeeling, dat de Omme-
lette aux confitures in tien minuten gereed zou
zijn.
Stephanie kon niet nalaten hardop te lachen.
»Hebt gij dat alles besteld, wie moet dat eten
vroeg zij naar de schotels ziende.
»Ik denk wij beiden, juffrouw Fanny. Stel
u nu, wat ik u bidden mag, voor dat gij in de
een of andere wildernis in handen van een mon
ster gevallen zijt en bied geen jjdelen tegenstand.
Ik zal zoo vrij zijn u te bedienen."
Dit zeggende legde hij een stuk visch op kaar
bord, hij zelf behoefde niet aangemoedigd te
worden om te eten.
Wordt vervolgd
Het onafhankelijkheidsfeest, Zaterdag te
Rotterdam gevierd, had over dag het grootste
succes. De volks- en kinderspelen slaagden uit
stekend. Jammer dat 's avonds het weer zoo
ongunstig werd, waardoor de illuminatie mislukte.
Wat er echter nog van te zien is geweest, toonde
dat bij algeheel slagen de aanblik der stad aller
schitterendst geweest zou zijn.
Veroorzaakte de regen dat het verkeer buiten
eenigszins minder werd, dit vermeerderde echter
in schouwburgen, koffiehuizen en andere uitspan
ningslokalen. Van de uitvoeringen in schouw
burgen kan in de eerste plaats genoemd worden
de galavoorstelling der opera, waar de heer
Behrens een nationaal lied zong op de wijze van
het bekende nur am Rheine will ich leben. Voorts
kreeg men nog een allegorische voorstelling te
zien van de Nederlandsche Maagd. In de andere
schouwburgen werden eveneens toepasselijke voor
stellingen gegeven, terwijl in Den Doele dr Jorissen
een feestrede uitsprak.
In den kleinen schouwburg, die tot in den
nok gevuld was, werd een historisch stuk opge
voerd het Turfschip van Breda. Een daverend
applaus begroette den bekenden acteur Van Nieuw-
land, toen hij, na afloop van het stuk, met eene
oranje-vaan in de hand, onder begeleiding van
het orkest als slotnommer zong het lied van N.
Beets
Blijf een, blijf een, mijn vaderland
Blijf een en ongeschonden
Geen staatspartij, geen godsdiensttwist
Verscheuren door geweld of list,
Wat God heeft saamverbonden.
Alles zong mede, jubelde, de oud-gedienden
zwaaiden met hoeden of petten, en men ging
niet uitéén voor het orkest de volksliederen ge
speeld had, en deze door het geheele publiek
staande en met geestdrift waren gezongen.
In den na-avond werd het weder iets beter.
Een groote menigte menschen bewoog zich voort
durend onder het zingen van toepasselijke liederen
op de straten.
Door den minister van oorlog is bepaald,
dat voortaan geen militairen als figuranten bij
tooneeluitvoeringen mogen optreden, tenzij de
aanvrage daartoe door den plaatselijken comman
dant aan de korpsen wordt gedaan.
Dezer dagen zag men te Delft en Gouda
een tweetal personen, als nonnen gekleed, die
voorgaven gelden in te zamelen voor eene vrome
stichting in Hongarije. Zij werden door hare
geloofsgenooten uitmuntend ontvangen.
Men beweert dat dit bedriegsters zouden wezen
en een zelfs een vermomd manspersoon was.
De redactie van de Tijd zegt, dat haar ook uit
Amsterdam in de laatste dagen meermalen vreemde
geruchten van dien aard als de bovengemelde
ter oore kwamen.
Het blad voegt er de vermaning bij dat men
toch nooit giften uitreike aan geestelijken, die
zonder schriftelijke machtiging van den bisschop
inzamelingen houden. Juist om dergelijke op
lichtingen te voorkomen is die maatregel genomen.
In zake het geval van kwade administratie
bij eene compagnie jagers is gebleken, dat bij
herhaling de handteekening van den compagnies
commandant nagemaakt is.
Teelt van vmchtboomen wordt aanbevolen
als een middel om den toestand van den landbouw
te helpen verbeteren. Wil men daarmede eenig
gunstig resultaat bereiken, dan moet er voor alles
eene markt voor de producten zijn. Zulk een
markt, zegt dr. Brümmer,' directeur van de land
bouwschool te Kappelin (Sleeswijk), zou vooral
zijn te vinden voor de producten van de bessen-
teelt, mits men zich slechts meer wilde toeleggen
op de fabricatie van bessenwijn. Aalbessen, kruis
bessen en braambessen toch groeien ook in onze
noordelijke streken overvloedig, zonder dat zij
al te veel zorg vereischen. Zij zouden velen
eene ruimer verdienste kunnen verschaffen dan
thans, wanneer de vervaardiging en het gebruik
van bessenwijn meer ingang vond. Een dubbel
voordeel zou daardoor bereikt worden. De teelt
toch van bessenstruiken zou kunnen plaats hebben
op plekken, die tot dusver woest bleven liggen;
de heideontginning zou zoodoende in de hand
worden gewerkt. Tevens zou het gebruik van
bessenwijn onder de arbeidende bevolking
gelijk b. v. in Zuid-Duitschland het gebruik van
appelwijn het jenever-verbruik enorm doen
afnemen. Daarbij komt nog de meerdere ver
dienste, die zeker niet te versmaden is.
De studenten te Madrid hebben een circu
laire rondgezonden, waarin zij opkomen tegen de
valsche voorstelling, welke men aan hun mani
festaties heeft willen geven. Zij waren uitsluitend
gericht tegen de conservatieven, die hen in 1884
vervolgd hebben.
Den Berlijnschen correspondent der France is
het verblijf in Pruisen ontzegd.
De New-York Herald heeft een interessant
onderzoek over den invloed van de verkiezings
beweging op den handel ingesteld, door de mee
ning der voornaamste handelaren en industrieelen
te vragen. Allen stemmen overeen, dat de ver
kiezingen een hoogst verderfelijken invloed op de
Amerikaansche handelszaken uitoefenen. Zoo leed
de New-York Central en Hudson River spoorweg
maatschappij bij de jongste verkiezingen tenge
volge van stremming in het verkeer een verlies
van 500 millioen dollars. Deze kringen achten
het wenschelijk, dat de constitutie in zooverre
gewijzigd wordt, dat de president voor acht jaar
verkozen en niet herkiesbaar is.
Donderdag werden uit de gevangenissen te
Portsmouth en Dartmoor twee offers der justitie
ontslagen, die aldaar negen jaar onschuldig ge
zeten hadden. In 1879 werden zij tot levens
lange tuchthuisstraf veroordeeeld wegens een
diefstal met braak te Edlingham. Eenige dagen
geleden hebben de werkelijke daders zich berouw
vol aangemeld.
Gedrukt bij D. G. Kröber Jr., te Middelburg.
