N". 275.131e Jaargang,1888.
Dinsdag
20 November.
Verspreide berichten.
Middelburg 19 November,
Dit blad verschijnt d a g e 1 ij k s,
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per 3/m. franco 2.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
Advertentiën; 20 Cent per regel.1
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten, enz.van 1-7 regels ƒ1.50j
iedere regel meer ƒ0.20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Bij deze courant behoort een BIJVOEGSEL,
HIDDËLBURGSGHË COURANT.
Agenten te Vlissingen: P. Gr. de VsyMestdagh Zoon, te Goes; A. A. W. Bolland, te Kruiningen: F. van des Peijl, te Zierikzee: A. C. de Mooij en teTholen: W. A. van Nieuwenetoijzen.
Verder worden door alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aangenomen' en nemen ook bet algemeen advertentiebureau van Nugh van Ditmae te Rotterdam, en de firma B. van dek
Kamp te Groningen, voor de Noordelijke provinciën, annonces aan. Hoofdagenten voor bet Buitenland: te Parijs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daube Cie., John F. Jones, opvolger
voor België A. Grosjean Co. te Brussel.
De Arrih. Crt. noemt bet wetsontwerp op den
arbeid van vrouwen en kinderen een onnoozel en
bescheiden wetteke, dat, na al den ophef die er
gemaakt is over bet aangrijpen der fabriekswet-
geving door deze regeering, een zeer pover figuur
maakt. Het is een onvolledige, eenzijdige regeling
van een ondergeschikt punt, een binnensluipen
van bet terrein der fabriekswetgeving door een
zijdeurtje in plaats van den grooten weg door de
voordeur in te slaan. Aan uitbreiding van de
wet van 1874, die, hoewel ze goede gevolgen beeft
gehad, toch maar een halve maatregel was, van
den aanvang af gedoemd slechts ten halve te
werken, was niet te denken, tenzij men zich alleen
tot het verhoogen van den verboden leeftijd met
éen jaar had willen bepalen. Dat deze regeering
daartoe niet heeft kunnen overgaan, is gemakkelijk
te begrijpenwant met elke verhooging van den
verboden tijd werd de eisch van schoolplicht
klemmender, en daaraan mag deze regeering niet
voldoen, omdat het clericaal consigne het verbiedt,
en omdat, indien het clericaal consigne het niet
verbood, de zuinigheidstheorie van den miniiter
van financiën zou schipbreuk lijden op de grootere
kosten van het openb. onderwijs, die daaruit
zouden voortvloeien.
De Arnh. Crt. keurt het vooral in de regeering
af, dat zij ingegaan is op de weinig gemotiveerde
voorstellen der enquêtecommissie in deze zaak en
tot een regeling is gekomen, die tenjslot.te neer
komt op een verbod van nachtelijken fabrieks
arbeid voor vrouwen, van Zondagsarbeid voor
vrouwen, die geen Israëlieten zijn, en van fabrieks
arbeid voor kraamvrouwen. Verder is al het
andere op losse schroeven gesteld, en elk verbod
of gebod, in het belang van de beschermde jeugdige
arbeiders gegeven, verzwakt en illusoir gemaakt
door de terstond daaropvolgende vergunning van
ontheffing of uitzondering.
De regeering had beter gedaan zich te spiegelen
aan buitenlandsche fabriekswetgevingen, die alle
aan het euvel mank gaan, dat zij ingevoerd zijn
zonder voldoende kennis van zaken. Op dit
oogenblik, met niets anders dan de onvolledige
uitkomsten der nauwelijks begonnen enquête
voor ons, kunnen wij in Nederland niet anders
handelen, en geen betere wetgeving dan de
Britsche tot 1878 was, verkrijgen. Maar waarom
dan de enquête en liefst in een anderen vorm,
door middel van eene staatscommissie niet
weder opgevat, en eerst tot eene regeling het
initiatief genomen, wanneer niet de luchtig ge
maakte gevolgtrekkingen der instellers van het
onderzoek, maar de door hen geconstateerde feiten
den vereischten grond van wetenschap geven, en
de grenzen vaststellen, waarbinnen de wet moet,
maar waarbuiten zij niet mag ingrijpen.
Beter had de regeering gedaan, indien zij zich
op dit punt had onthouden en begonnen was met
de inrichting van fabrieken en werkplaatsen,
met het oog op de gezondheid en veiligheid der
daarin werkzame personen.
Indien de regeering op dit gedeelte van het
terrein had post gevat en begonnen was met een
wetsontwerp in te dienen tot het stellen van
regelen, bij de inrichting van fabrieken en werk
plaatsen in acht te nemen, dan zou de fabrieks
wetgeving begonnen zijn langs den koninklijken
weg, en een beginsel hebben gevestigd, waarom
trent weinig of geen voorafgaande détailkennis
noodig was. Hetzij in de enquête gebleken was,
of bij eene latere voorzetting nog blijken mocht,
dat in nagenoeg alle fabrieken van Nederland
op eene uitstekende wijze voor de gezondheid en
veiligheid der werklieden gezorgd werd, hetzij
juist het tegendeel, dit behoefde op de wetgeving
niet van invloed te zijn. De wetgever is even
zeer bevoegd als verplicht vast te stellen, aan
welke eischen de inrichtingen in dit opzicht
moeten beantwoorden, en dan op te treden tegen
de overtredingen. Was dit geschied, dan was
men begonnen met het beginmen zou eene
algemeene regeling gemaakt hebben, welke eene
overgroote klasse der bevolking collectief ten
goede was gekomen.
Zooals verwacht werd kwam Zondag avond
aldus schrijft men ons uit Vlissingen met
den gewonen sneltrein uit Duitschland alhier aan
JI. M. keizerin Frederik van Duitschland.
Nadat de passagiers voor de mailboot aan boord
waren, begaf de prins van Wales, die des morgens
met het kon. Eng. stoomjacht Victoria and Albert
was aangekomen, vergezeld van zjjn zoon George,
majoor-generaal Teesdale, kolonel Byng, den
Duitschen consul en den Engelschen vice-consul,
zich naar den trein om H. M. van daar naar het
jacht te geleiden. De begroeting tusschen de
beide vorstelijke personen was zeer hartelijk.
Aan den arm van haar broeder begaf zich
H. M. door de pontonhal, waar haar door het
dochtertje van den heer W. Goebel, Duitsch
consul, een bouquet werd aangeboden, naar het
tot vertrek gereed liggend koninklijke vaartuig.
H. M. nam, onder betuiging van dank aan de
lieze kleine geefster, het bouquet allerminzaamst
aan. Zij was vergezeld van hare drie dochters, de
prinsessen Victoria, Sophia en Margaretha, en van
haar adjudant, graaf Seckendorff en verder gevolg.
De keizerin was in het zwart gekleed en zoo
zwaar gesluierd, dat men niets van haar gelaat
kon onderscheiden. Aan boord gekomen, begaf
zij zich naar het salon bovendek, en vervolgens
naar beneden.
De prins van Wales was gekleed in admiraals
uniform, terwijl ook de beide consuls, de heeren
W. Goebel en P. L. de Bruijne in officieel costuum
waren.
Kort voor de aankomst van de keizerin was,
namens vele inwoners van Zeeland, een fraai
bouquet aan boord van het jacht gebracht.
Het bordes en de pontonbrug waren electrisch
verlicht, terwijl in de hal en op den ponton de
bemanning van het jacht blootshoofds stond op
gesteld.
De keizerin en de prins van Wales wandelden
nog eenigen tijd met elkaar op het dek.
Nadat de bagage aan boord was gebracht, ver
liet het jacht te half twaalf uur de haven om
naar Port Victoria te stoomen, alwaar H. M.
de koningin van Engeland zich zou bevinden
om hare dochter heden morgen te ontmoeten.
Omtrent het huldebewijs, in den vorm van een
bouquet H. M. keizerin Frederik van Duitschland
op haar reis naar Engeland te Vlissingen aan
geboden, gelijk in het schrijven uit die ge
meente wordt gemeld kunnen wij nog het
volgende meedeelen.
Op uitnoodiging van een tweetal heeren uit
Middelburg, hadden velen hun sympathie betuigd
met het idee om uiting te geven aan een gevoel
van eerbied en hulde jegens de diep beproefde
vrouw, de zelfverloochenende gade, die, ondanks
haar zware beproevingen, met trouwe, liefdevolle
zorg haar gemaal, den diep betreurden edelden-
kenden keizer, tot zijn laatste ure verpleegde
de gemalin van wijlen keizer Frederik, een der
zeldzaamste figuren, en voor allen die vrijzinnig
denken een der meest sympathieke, voor wie vrij
heid en vrede liefhebben een der edelste vorsten
van onzen tijd.
Nu de keizerin de eerste maal na den dood
van keizer Frederik en na al de gewichtige ge
beurtenissen, die plaats hebben gehad in het jaar,
sedert zij nog als kroonprinses naast haren diep
betreurden gemaal over Vlissingen naar Londen
ging om tegenwoordig te zijn bij het jubilé van
Hare moeder, koningin Victoria, ons land door
ging, meende men die gelegenheid te mogen
aangrijpen om van die sympathie te doen blijken
en men besloot haar dan een bouquet aan te
bieden, samengesteld uit viooltjes de lievelings
bloem van wijlen keizer Frededik.
In verband met het streng incognito waaronder
H. M. reisde, den rouw waarin zij verkeerde, was
het de bedoeling de hulde zoo stil en eenvoudig
mogelijk te doen plaats hebben.
Dit is dan ook Zondagavond geschied.
Nadat door vriendelijke tusschenkomst van den
vice-consul voor Engeland, den heer P. L. de
Bruijne, bereidwillig de toestemming was ver
kregen van kolonel Byng. equerry in waiting
van de keizerin, werd even voor de aankomst van
H. M. het bouquet aan boord van het koninklijk
jacht gebracht en een plaats in den salon gegeven.
Dit bouquet was voorzien van een zijden lint,
waarop aan de beide punten de volgende woorden
waren geborduurdAn lhre Majesteit Kaiserln
Friedrich von vielen Einwohnern der Hollcindischen
Provinz Zeeland.
Naar wij vernamen betoonde Z. K. H. de prins
van Wales zich zeer ingenomen met dit bewijs
van hulde jegens zijne zuster, de keizerin, en vooral
ook met de eenvoudige en stille wijze, waarop
haar die hulde is bewezen.
Wij mogen bij deze mededeeling wel een woord
van lof voegen aan onze stadgenoote, mejuffrouw
C. Ritchie, voor de keurige wijze waarop het lint
was bewerkt en de letters daarop waren gebor
duurd ïffi.ai eveneens om vooral met niet minder
lof te gewagen van de zeldzame en flinke wijze,
waarop de bloemist, de firma A. Buysman te
Apeldoorn, zich van zijne taak kweet. Niettegen
staande door allerlei bijzondere omstandigheden
de beslissing omtrent het al of niet doorgaan van
het plan tot Zondagmiddag half een werd ver
traagd en toen eerst kon geseind worden, was
's avonds te 10 uur het allerkeurigste, met recht
vorstelijk bouquet uit Apeldoorn per trein hier.
De wijze, waarop de opdracht was uitgevoerd,
was voorbeeldighet bouquet, geheel volgens
het idee en in overeenstemming met den rouw,
waarin H. M. verkeerde, deed den chef dier
bloemisterij, den heer Van Beek, alle eer aan.
De prins van Wales bracht Zondag ook een
bezoek aan Middelburg, en was daarbij vergezeld
door zijn zoon George, de generaals major-general
sir Christ C. Teesdale, colonel Hon. Henry Byng,
en den heer P. L. de Bruijne, vice-consul van
Engeland.
Hoewel het plan bestond Z. K. H. van wege
het provinciaal bestuur en het Zeeuwsch genoot
schap voor wetenschappen officieel te ontvangen,
werd daarvan afgezien op uitdrukkelijk verlangen
van den prins zeiven, die gaarn» zijn incognito
geëerbiedigd zag.
In het gebouw van het Zeeuwsch genootschap,
Wagenaarstra at, werd h jj door den heer J. A.
Frederiks rondgeleid en werden hem alle mogelijke
inlichtingen verschaft. Met veel belangstelling
bezichtigde hij een en andervooral de Nehelen-
nias, de schilderijen en miniaturen trokken bijzon
der zijne aandacht.
Door den burgemeester van Veere was voor die
gelegenheid de bekende beker naar het gebouw
van het Zeeuwsch genootschap overgebracht, die
door den prins werd bezichtigd, waarna hij zijne
handteekening plaatste in de vreemdelingen boeken
van het Zeeuwsch genootschap en van Veere.
Hij teekende eenvoudig Albert Edward en zijn
zoon George. Vervolgens bracht hij een bezoek
aan de vergaderzaal van de provinciale staten,
waar (het portret van Willem II zijne bijzondere
aandacht trok.
Evenals bij een vroeger bezoek aan onze stad
deed de prins ook bij den heer W. G. Bal in de
Kromme Weele eenige inkoopen van oud-porcelein.
Te vijf uur keerde hij weêr naar Vlissingen terug,
waar te zes uur een diner plaats had, waaraan
ook de heer P. L. de Bruijne deelnam.
Vanwege de vereeniging Liefdadige vrienden te
Vlissingen, onder de bescherming van den heer
N. de Graaff, commissaris van politie, zal een
tombola plaats hebben, waarvan de opbrengst
zal strekken ten voordeele van de overgebleven
weduwen en weezen van Nederlandsche loodsen,
die onlangs met den sloep no 6 op zulk een
droeve wijze om het leven kwamen.
Wij twijfelen geen oogenblik of voor dit goede
doel zal het zeker der vereeniging niet aan warme
ondersteuning ontbreken. Men verse haffe haar
zooveel mogelijk prijzen om het getal, door de
vereeniging zelve te koopen, te vermeerderen.
Het publiek neme zooveel mogelijk loten. En
men helpt daardoor een goed werk verrichten.
Prijzen kan men bezorgen in het Cajé A la ville
de Bruxelles Rommelkade te Vlissingen.
De gemeenteraad van Middelburg zal Woens
dag a., des namiddags te 1 uur, vergaderen ter
behandeling van, ingekomen stukken, waaronder
een brief van den heer D. Jeras, dat hij zijne
betrekking als lid van het burgerlijk armbestuur
wenscht neder te leggen.
Vervolgens zal opnieuw vastgesteld worden het
suppletoir kohier no 1 inkomsten belasting 1888,
en het suppletoir kohier no 1 hondenbelasting
1888;
Verder komen ter tafel de jvoorstellen van
burg. en weth. tot roeiing van boomen en tot
overneming van de rijks lantaarns, bij de kanaal-
brug in beheer en onderhoudbenevens rapporten
van het bestuur der brandweer betrekkelijk de toe
kenning van premiën aan de militaire brand
spuiten en betrekkelijk de aanschaffing van een
brandladder.
Ten slotte moet de staat van oninbare posten
van het kohier der inkomsten belasting over 1884
worden vastgesleld.
Zaterdag sprak de secretaris der Zeeuwsche
propagandaclub voor algemeen kies- en stemrecht
over het onderwerp Doel en Streven der Volkspartij
des namiddags te Westkapelle, des avonds te
Koudekerke.
In beide plaatsen was de opkomst niet zeer
talrijk, hetgeen vooral moest worden toegeschreven
aan het ongunstige weder.
Spreker ontwikkelde de beginselen zijner partij,
hoe deze door den drang der omstandigheden
ontstaan waren, behandelde achtereenvolgens het
belastingwezen, de defensie, het onderwijs, het
arbeidsvraagstuk, den eedsdwang, de volkomen
afhankelijkheid van de vrouw, scheiding van kerk
en staat enz. en wees ten slotte op het nut der
vereeniging, terwijl hij de aanwezigen tot aan
sluiting aanspoorde. Discussie had alleen plaats
te Koudekerke, waar de heer De Dreu, onderwijzer
aldaar, de opmerking maakte, dat, hoewel volgens
den spreker de belastingen verhoogd waren,
daartegenover vermeerderde bevolking staat.
Spreker antwoordde, dat, alhoewel de belastingen
met ongeveer 47 procent verhoogd waren, de be
volking slechts met 35 procent vermeerderd was
en de bevolking dus minder sterk was toegeno
men dan de belastingen.
Het is thans zeker, dat het koninkljjk gezin
dezen winter op het paleis Het Loo zal bljjven
vertoeven.
De gezondheidstoestand van Z. M. den koning
blijft voortdurend gunstig.
Donderdag geen audiëntie bjj den minister
van marine.
Bij gelegenheid der tweede abonnements
voorstelling, te Middelburg te geven door het
gezelschap der N.-R. schouwburg-maatschappij,
directie de heeren Alex Faassen Co, zal worden
opgevoerd Van Puffelen Zoon, blijspel in 4 be
drijven van den populairen Duitschen karakter
speler Anton Anno, bewerkt door L. H. Chrispijn.
Den dag daarna wordt ditzelfde stuk te Vlissin
gen gegeven.
Naar men verneemt is door de politie alhier
de vorige week proces-verbaal opgemaakt tegen
eenige jongelieden wegens het in het openbaar
zingen van een voor de eerbaarheid aanstootelijk
lied.
Te Zierikzee hebben de heeren M. Couveé,
J. Borgstijn, Jhr. C. C. Six, Mr. J. F. van de
Lek de Clercq en J. H. D. Boeije zich bereid
verklaard om een sub.-comité voor de a. s. Zeeuwsche
tentoonstelling te vormen.
Werd reeds vroeger gemeld dat de heer
v. d. Klooster voornemens was tusschen Sluis en
Brugge eene tweede boot in de vaart te brengen,
thans kan worden medegedeeld, dat Zaterdag de
dienst met die tweede boot is geopend. Voor-
loopig zullen echter alleen op dien dag (marktdag
te Brugge) beide booten varen. De laatst gekomene
boot zal den naamstad Brugge voeren.
Een luisterrijke ontvangst was keizerin Frede
rik op Engelschen bodem bereid. Koningin Vic
toria zou, vergezeld door prinses Beatrice en het
hof, haar dochter te Port Victoria ontvangen.
Te Windsor zou der keizerin hooge militaire
eer worden bewezen. Aan het station zou een
eerewacht van de garde-grenadieren staan en een
afdeeling der lijfgarde haar naar het kasteel
volgen. De Duitsche gezant, graaf Hatzfeldt zal
ingevolge het bevel van keizer Wilhelm II
eveneens bjj de aankomst der keizerin te Port
Victoria tegenwoordig zijn.
De keizer zelf, die des morgens om 4 uur uit
Breslau was teruggekeerd, begeleidde zijn moeder
Zondag morgen naar het station te Berlijn.
Keizerin Frederik zal tijdens haar verblijf in
Engeland haar intrek nemen in de zoogenaamde
tapijtzalen van het kasteel Windsor. Dit is de
beste suite van het slot en vlak bij de vertrekken
van koningin Victoria gelegen. In de huiskamer
zijn de beroemde Vier Jaargetijden, de Gobelins
door Louis Philippe aan konigin Victoria vereerd,
In het boudoir is een prachtig portret van keizer
Frederik en een van den tegenwoordigen keizer
als knaap van 10 jaar.
Onder toevloed van een tal nieuwsgierigen
is Zaterdag te Nimes het proces-Numa Gilly be
gonnen. Op een desbetreffende vraag van den
president verklaarde Numa Gilly, dat hij geen
bepaald persoon op het oog had gehad, zijn be
schuldiging betrof alleen alle afgevaardigden en
senatoren, die hun eigen zaken en niet die van
het land behartigden. Daarop werd een memorie
van den heer Gilly voorgelezen, die talrijke ver
dachte handelingen van de opgeroepen getuigen
