N'. 269
1888
I310 Jaargang.
Dinsdag
Li November.
BEKENDMAKINGEN.
Middelburg 12 November,
Dit blad verschijnt d a g e 1 ij k s,
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per 3/m. franco 2.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
Advert entiën; 20 Cent per regel.
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten, enz.: van 1-7 regels ƒ1.50}
iedere regel meer ƒ0.20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Veemarkt te Middelburg.
Agenten te Ylissingen; P. Gr. de Vet Mestuagh Zoon, te Goes; A. A. W. Bolland, te Krniningen; P. van der Peul. te Zierikzee; A. C. de Moou en te Tholen; W. A. van Niettwenkuijzen.
Verder worden door alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aangenomen en nemen ook het algemeen advertentiebureau van Nijgh van Ditmar te Rotterdam, en de firma B. van dek
Kamp te Groningen, voor de Noordelijke provinciën, annonces aan. Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parijs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daube Cie., John P. Jones, opvolger;
voor België A. Grosjean Co. te Brussel.
Donderdag den 15 Nov. a. s., van des voormid
dags 8 tot des namiddags 4 uren.
Middelburg, 12 November 1888.
De burgemeester en wethouders voornoemd,
SCHORER.
De secretaris,
A. DE VULDER VAN NOORDEN.
Marius, die in zijne militaire «Pennekrassen"
in het Vaderland eenige grondbeginselen van
legerorganisatie bespreekt, vestigt de aandacht
op het gemis van het allereerste wat bij eene
organisatie in aanmerking komteen opperbe
velhebber.
Onze koning, zegt hij, is niet meer op den leeftijd
om zich aan het hoofd van een leger te stellen,
wanneer dit vereischt mocht worden. En nie
mand is in zijne plaats aangewezen, want de
ministers van oorlog en marine zijn slechts admi
nistrateurs van hun departement. Bovendien zou
er dan geen eenheid in het beleid wezen. Marius
zou verlangen, dat er een kapitein-generaal en ad
miraal van het koninkrijk der Nederlanden bestond
met een staf, samengesteld uit een chef, den
legerkommandant bier te lande en den leger-
kommandant in Indië, den kommandant der
vloot en bet militair ministerie.
In bet Handelsblad behandelt Mars hetzelfde
vraagstuk. Hij toont aan dat het werkelijk niet
ontijdig is, aan deze gewichtige regeling de aan
dacht te wijden.
Het is niet onmogelijk zoo schrijft hij
dat eene dergelijke autoriteit ook reeds in vredes
tijd trachten zal zijn invloed te doen gevoelen,
datzelfde kon immers ook gevreesd worden
voor het oogenblik aannemende dat er van vrees
sprake kan wezen van de zijde van den chef
van den generalen staf!
Dit bezwaar mag naar zijn meening niet wegen.
Het hoofdbezwaar blijft altijd de quaestie der
anciënniteit, vooral ook bij eventueele samenwer
king tusscben zee- en landmacht, daar het kan.
voorkomen, dat de vlug-officieren der marine
ouder zijn dan de algemeene bevelhebber.
Geeft de rangverhouding aanleiding tot moeie-
lijkheden bij deze regeling, dan is er nog een
uitweg, nl. dat de minister van oorlog, ook in
oorlogstijd, het rechtstreeksche hevel blij ve
voeren, daar hij krachtens zijne waardigheid boven
alle autoriteiten staat en de voorlichting kan
genieten van alle specialiteiten op krijgskundig
gebied.
Bij ons betrekkelijk beperkt operatieveld schijnt
deze oplossing niet volstrekt onuitvoerbaar.
Mocht men eene andere autoriteit daartoe
wenschen aan te wijzen, dan zou het wenschelijk
zijn er naar te streven, dat de commandant in de
Amsterdamsche stelling -- het reduit steeds de
oudste opperofficier waredaar toch zal bij ernstige
bedreiging van ons vaderland de strijd ten slotte
beslist worden, en zullen dus alle autoriteiten
ten slotte samenkomen.
Ook is dit centrale punt bet meest geschikte
om alle koorden der verdediging in handen te
houden.
Eindelijk mag als beweegreden gelden, dat
deze autoriteit in vredestijd niet overkropt is met
werkzaamheden en dus tijd kan vinden zich geheel
voor die hoogst gewichtige taak voor te bereiden.
provincie, in welke het grenskantoor ligt waar
langs de invoer zal plaats hebben.
Bij de behandeling der spoorwegbegrooting in
de afdeelingen der Tweede kamer werd o. a. de
vraag gedaan«Wat denkt de minister van den
bouw van een definitief havenstation, te Ylissin
gen, met daaraan verbonden hotelinrichting
Prov. blad no 96 bevat een circulaire van den
commissaris des konings aan de burgemeesters
in Zeeland, waarin mededeeling gedaan wordt
van eene beschikking van de ministers van bin-
nenlandscbe zaken en financiën, waardoor de be
palingen, medegedeeld bij het Prov. blad no 38
van dit jaar, zijn vervallen.
Het bepaalde bij de circulaire van 24 Aug. 1888
(Prov. blad no 77) heeft de vraag doen rijzen, tot
wien vreemdelingen zich moeten wenden om af
wijking te verzoeken van het verbod van in- en
doorvoer van versch en gezouten varkensvleesch,
ongesmolten vet, klauwen mest en verderen af
val van varkens.
In geval van invoer moeten vreemdelingen zich
wenden tot den commissaris des konings in die
provincie, waarin de plaats van bestemming der
in te voeren artikelen ligt, en ingeval van door-
Voer, tot den commissaris des konings in die
Naar uit goede bron aan De Tijd wordt ver
zekerd, zou het rapport der staatscommissie be
trekkelijk de defensie zoo goed als gereed zijn.
In den boezem der oommissie heeft het gevoelen
der voorstanders van den persoonlijken dienst
plicht gezegevierdslechts drie stemmen zouden
zich bij de laatste beslissende stemming daarteg en
hebben verklaard.
Men schrijft aan het Vaderland:
Toen ik in uwe courant het bericht las, dat de
acceptant en verdere houders van een acceptatie
beboet waren, omdat het zegelrecht door twee
zegels met twee handteekeningen voldaan was,
heb ik mij tot den minister van financiën gewend
om inlichtingen of een houder van een wissel of
orderbrief ingeval van onregelmatig of te weinig
voldaan recht opnieuw ten volle moet
zegelen.
Ik ontving daarop bet volgende antwoord
«dat ingeval wissels ontoereikend ge
zegeld zijn, opvolgende houders volstaan kunnen
met de voldoening van bet te min betaalde
r e e h t."
Daar zelfs vakmannen het daarover niet altijd
eens zijn, is het misschien van publiek belang,
dit bericht onder uwe mededeelingen op te nemen.
Uit Ylissingen schrijft men ons
Heden morgen kwartier vóór 8 uur stoomde
Zr. Ms. Torpedoboot Cerberus van de Tonnebrug
naar de schutsluis, om hare bestemming naar
Soerabaja op te volgen. Na geschut te zijn en
den chronometer aan boord genomen te hebben,
stoomde het vaartuig ten kwart voor 9 uur
voorbij de stad en kort langs den Noordzeebou-
evard, alwaar, zoowel als op het hoofd, zich
een aanzienlijke menigte had verzameld om den
moedigen zeelieden een laatsten groet te brengen.
Bij het passeeren van Zr. Ms. stoomkannonneer-
boot Vos werd door de bemanning een driewerf
hoerah aangeheven als een afsoheidsvaarwel aan
hunne makkers.
Zooals men weet is deze torpedoboot met hare
geheele inrichting en machineriën op de Kon. M*
de Schelde gebouwd, terwijl deze Maatschappij
met het departement van koloniën heeft gecon
tracteerd om de boot naar Ned. Indië te doen
brengen en aldaar af te leveren. Dit is de eerste
torpedoboot, voor de Indische militaire marine
gebouwd, die van hier zelf stoomend de reis
ondernam.
De bemanning der boot bestaat uit 14 koppen,
waarvan G. Groen Jzn., koopvaardij-kapitein als
gezagvoerder, H. Engelsman als stuurman, J. Ger
ritsen en J. J. H. Hillebrandt, machinisten le
en 2e klasse der marine, als gewone machinisten,
onder goedkeuring van den minister van marine,
de reis medemaken.
Verder bevinden zich aan boord 5 stokers en
4 matrozen met een kok-hofmeester, die allen de
reis naar Indië meermalen hebben gemaakt, ter
wijl drie der matrozen als stuurlieden zijn ge
ëxamineerd. Een cordate bemanning alzoo, en
in lijnrechte tegenspraak met wat door kleine bladen
maar klakkeloos was opgenomen dat een klein tor
pedovaartuigje alhier op hare bemanning lag te
wachten. Onder de opvarenden bevinden zich 4
personen uit Middelburg en Ylissingen.
De reis werd tot heden uitgesteld, omdat men
onder gunstige weersgesteldheid van hier wenschte
te vertrekken en die verbetering in weder en wind
eerst sedert gisteren was ingetreden.
Yele hoofden hebben zich reeds over deze boot
warm gemaakt en geen wonder dat dikwijls uit
volslagen onwetendheid ondoordachte oordeelvellin
gen werden geuit. Het staat echter vast dat
deze soort torpedo-booten volkomen zeewaardig
zijn, wat door de marine-autoriteiten bijzonder
voor de Cerberus is geconstateerd.
Het valt echter niet te loochenen dat der be
manning, die op zich nam de reis met deze
torpedoboot te maken, een zekere mate van
moed niet kan worden ontzegd, en door haar de
roem onzer natie als zeevarenden met eere wordt
j opgehouden.
i Eene voorspoedige en gelukkige reis zjj den
1 opvarenden dan ook harteljjk toegewenscht.
j
1
Uit Goes schrijft men ons
Geen onaangenamer menschen in de samenle
ving dan ontevredenen en wijsneuzen.
Dat er malcontenten zijn in Goes (en in Goes
niet alleen is eenige maanden geleden in dit
blad aangewezen, en blijkt dagelijks nog overtui
gend. Ontevredenen zijn lastig, maar wijsneuzen
zijn bovendien nog ondankbaar.
«Mijn varken zullen ze er niet voor krijgen"
zeide Vrijdag iemand, toen trichinen ondekt wa
ren hij een dier langooren. «Mijn varken zullen
ze niet onderzoeken." Voor zulk een wijsneus
zou het gewenscht zijn als hij alleen in het genot
gesteld werd van het geslachte varken met tri
chinen en al. Ongelukkig zou hij de weldaad
eener trichinose niet voor zich alleen houden, en
daarom bemoeit zich de openbare macht met de
zaak.
Omdat varkensvleesch bijna hoofdzakelijk het
dierlijk voedsel uitmaakt van den minderen stand,
en de trichine zijne bijzondere voorliefde voor
deze soort van huisdieren nog niet heeft afgelegd, ia
het immers duidelijk dat het onderzoek naar
trichinen niets anders is dan plagen van den
minderen stand. Die redeneering is zoo helder
als glas, altijd voor een wijsneus. Komt zoo
iemand niet aan boord met de opmerking dat de
verordening op de keuring van varkensvleesch
niets anders ten doel heeft dan het welzijn dei-
mindere standen. Met de gracieuse woorden
»wat zou 't" houdt men zijn wijsneuzig beginsel
vast.
«Niettegenstaande de tijdsomstandigheden heb
bende jongelui ƒ600 aan werkloon verdiend." Deze
woorden uit het verslag van den voorzitter der
ambachtsschool hebben weer andere wijsneuzen
aan het redeneeren gebracht, maar ook hij dezen
blijkt de gezichtskring beperkt tot de lengte van
hun reukorgaan. Die f 600 zijn aan de knechts
ontstolen, (ontstolen as .e blieft), de knechts
moeten het vuile werk doen en de mooie kar
weitjes gaan naar de ambachtsschool. Voor mijn
part brandt de ambachtsschool af."
Die wijsneuzen willen op de ambachtsschool een
ander stelsel (altijd achter de bank). Waarom,
zeggen zij, niet voor een paar honderd gulden
hout gekocht, daarvan allerlei voorwerpen gé-
maakt ramen, deuren, kastjes, droogrekken enz.
en die vervolgens weer ten voordeele der school
verkocht, al was het tegen zulk een prijs, dat het
geld van het hout alleen terugkwam De jongens
moeten den knechts geen dagloon afhandig maken.
Mooie redeneering. Yolgens het tegenwoordige
stelsel bestelt men bij een baas ramen, deuren enz
en de jongens maken die dus geen werk voor
de knechts.
Naar hun verlangen zouden de jongens ramen,
deuren enz. maken (en nog goedkooper omdat er
geen werkloon gerekend wordt) en de bazen
en particulieren kunnen die koopenwaar
blijft dan het werk voor de knechts
Wat is hun gezichtskring toch beperkt.
Yerstandigen in Goes, en die vormen gelukkig,
de meerderheid, zijn dankbaar voor de zeker
heid die zij hebben, dat zij, dank zij de krachtige
en onafgebroken zorg van het hoofd van het
gemeentebestuur, zonder eenige ongerustheid voor
trichinen, varkensvleesch kunnen nuttigen.
Belanghebbenden bij de ambachtsschool, dat
zijn zij wier blik reikt over het geheele toekoms
tige leven der leerlingen van die inrichting, zijn
van meening dat het bestuur is in de allerbeste
handen, die, zonder zich aan wijsneuzige bedil
zucht te storen, voortstreven naar hun doelde
vorming van degelijke en practische ambachts
lieden.
Door de centrale anti-rev. kiesvereeniging in
het district Schiedam, alsmede door de centrale
R.-katholieke kiesvereeniging in dat district is tot
candidaat voor de Tweede kamer gekozen de hr.
mrA. P. R. C. baron van der Borch van Yerwolde.
De gewone audiëntie van den minister van
justitie zal, te beginnen met (morgen)^Dinsdag
aanvangen te half twee uur.
Bij ministerieel besluit zijn benoemd tot com
miezen der 4e klasse bij de rijksbelastingen R. H.
van Can, E. J. H. Parren, A. v. Houwelingen en
S. Kerkhof.
In het jongste nommer van de Spectator komt de
volgende vraag voor van mej. M. B. van Berlekom.
«In de Nouvelle Revue van 1 Augustus 1888
komen onder het opschriftLégendes Orientales,
d'aprés le manuscrit arabe d'un auteur inconun,
onderteekend door comte Henry M. d'Estrey, vei'-
halen voor, die woordelijk gelijk zijn aan parabelen
uit Multatuli's Minnebrieven.
Is het mogelijk dat er Arabische manuscripten
zouden bestaan, waaraan D. D. zijne «Geschiede
nissen van Gezag" zou ontleend hebben, en die
deze Eransche schrijver in denzelfden vorm zou
gevonden hebben, of geeft M. Henry M. d'Estrey
eene woordelijkever talingvan D. D.
werken als zijn eigen werk uit?"
De redactie, verlangend het antwoord op deze
vraag uit een vertrouwbaren mond te vernemen,
heeft zich gewend tot den hoogleeraar M. J. de
Goeje, die zoo beleefd is geweest zijn gevoelen
in deze uit te drukken als volgt
Ik heb de vijf «légendes" van Meyners d'Estrey
in de Nouv. Revue vergeleken met de correspon-
deerende uit de Minnebrieven, en kan tot mijn
genoegen verzekeren, dat de door mej. Berdenis
v. Berlekom aarzelend uitgesproken meening, dat
de eerste niets zijn dan eene vertaling der Mul-
tatuli-gesohiedenissen, volkomen juist is. De
overeenstemming tusscben beide is zoo groot, dat
men bij de onderstelling van twee van elkaar
onafhankelijk vertalingen uit hetzelfde origineel,
eene herhaling zou moeten aannemen van het
wonder, dat weleer bij de vertaling der LAX
moet hebben plaats gehad. Doch ook de onder
stelling van een Arabisch origineel is ongerijmd.
De eenigej vertelling, die een- would-be Oostersch
karakter heeft, is de negende geschiedenis van
gezag (Le Commerce bij d'Estrey). Maar ook deze
is gewis het werk van Multatuli, zooals zoowe
de stijl als de fouten bewijzen. Zij laat notabene
dadels in Damascus groeien. Geen Oosterling
zou ooit zeggen »o gij, die aangenaam riekt als
olijven noch tijdsbepalingen gebruiken als deze
«Nog geen driemaal haddeKhalif al de bewoonsters
van zijn harem laten ombrengen, nog had geen
moeder den tijd gehad hare dochters behoorlijk
gereed te maken voor de markt te Roem" enz*
Het is, blijkens zijn antwoord op het voorloopig
verslag, het voornemen van den- minister van
koloniën eene herziening van de comptabili
teitswet voor te dragen, die, aan 't Indisch
bestuur eene ruimere vrijheid van handelen en
eene grootere zelfstandigheid verleenende, bjj
niet minder goede zorg voor 's lands financien
evenwel eene betere en meer gereede voorziening
in de belangen en behoeften van elk gewest en
van de buitenbezittingen mogelijk maakt. Dan
ook eerst zal eene nadere regeling kunnen worden
getroffen omtrent de financieele verhouding tus-
schen Indië en Nederland.
Met genoegen vernam de minister den lof,
toegevoegd aan het civiel- en militair gezag op
Java bij gelegenheid van de Bantamberoeringen.
Dat deze 't gevolg zouden zijn van eene alge
meene ontevredenheid is nog niet voldoende ge
bleken de directeur van binnen 1. bestuur noemde
anatisme als hoofdoorzaak diens eindrapport is
hier te lande nog niet bekendwaarschijnlijk
hebben verschillende drijfveeren saam gewerkt.
Eenige landschappen der Atjehsche onderhoorig-
heaen zijn reeds voor allen in- en uitvoer gesloten;
overwogen wordt om nog meer landschappen,
bepaaldelijk der Noordkust, die het meest tot
voortduring van het verzet bijdragen, te sluiten
en tevens de scheepsmacht in de Atjeh-wateren
te vermeerderen. Hulde brengende aan de voor
lichting van prof. Pekelharing in zake de bestrijding
der beri-beri acht de minister voortdurende studie
en onafgebroken onderzoek noodzakelijk en dien
tengevolge den arbeid van den off. v. gezondheid
Fiebig van hooge beteekenis.
De minister heeft den landvoogd voldoenden
tijd gelaten tot intrekking van het uitzettings-
besluib van de heeren Sol en De Sturler. Eerst
toen 't hem duidelijk was, dat daarop geen kans
bestond heeft hij zich verplicht gezien den koning
een bevel tot intrekking te vragen. Uitstel der
herroeping tot na aankomst van den nieuwen
gonv.-gen. zou het onrecht slechts verlengd heb
ben. Bovendien wenschte de minister den nieuwen
gouv.-gen. van alle bemoeiing met deze zaak te
verschoonen en zelf de volle verantwoordelijkheid
voor zijne handelingen té dragen. Evenals in
vroegere gevallen eischten de eer en de waardig
heid der regeering dat ter bevrediging van het
algemeen rechtsgevoel de intrekking van het
besluit voor den heer Sol gepaard ging met een
maatregel, die alle tegen hem gerezen verdenking
ophief. Vandaar diens benoeming voor eene be
trekking, waartoe de minister hem alleszins geschikt
achtte door zijn algemeene kennis, zijne op velerlei
gebied gemaakte studiën en zijne ervaring, opge
daan als adjudant van den luit.-gen. Van der
Heijden en de gouverneurs-generaal Van Lang-
