N\ 267.
1888.
Zaterdag
10 November.
T
131® Jaargang.
Middelburg 9 November*
Onderwijs.
Rechtszaken,
Verspreide Berichten.
Dit blad verschijnt dagelijks,
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per 3/m. franco 2.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
A d v e r t e n t i n 20 Cent per regel.
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten, enz.: van 1-7 regels ƒ1.50;
iedere regel meer ƒ0.20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
NA. X
MIDDELBURGSCHË
Agenten te Vlissingen: P. G. de Vet Mestdagh Zoon, te Goes: A. A. W. Bolland, te Kruiningen: F. van dee Peijl. te Zierikzee: A. 0. de Mooij en te Tholen: W. A. van Nietjwenhutjzen.
Verder worden door alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aangenomen en nemen ook het algemeen advertentiebureau van Nijgh tan Ditmae te Rotterdam, en de firina B. van dek
Kamp te Groningen, voor de Noordelijke provinciën, annonces aan. Hoofdagenten voor het Buitenlandte Parijs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daube Cie., John F. Jones, opvolger;
voor België A. Gkosjean Co. te Brussel.
Eene zonderlinge manier om een tegenstander
te bestrijden houden sommige katholieke bladen
erop na.
Men herinnert zich wellicht de dezer dagen
ook door ons overgenomen beschouwing van de
Banier over de benoeming van drie heeren De
Savornin Lokman tot verschillende betrekkingen.
Het oordeel der redactie van dit blad vormde
een scherp contrast met de waardeerende wijze,
waarop van liberalen kant was geschreven over
de benoeming van jhr mr W. H. de Savornin
Lohman tot kantonrechter te Groningen.
Die Banier nu is een orthodox en anti-revolu-
tionnair blad, maar staat tegenover de partij van
dr Kuyper.
Wat doet nu de katholieke Gelderlander Dit
blad gebruikt den aanval van de Banier als
stormram tegen de liberale bladen, zet wat het
anti-revolutionnair orgaan schreef op rekening
der vrijzinnige pers, en komt dan tot deze
conclusie«Als regeering was het liberalisme
nog iets, als oppositie is het niemendal".
Dat is eerst een eerlijke tegenstander
De N. Rott. Ct schreef gisteren een opstel
waarin zij aandrong op meer handelend optreden
der liberale partij, o. a. door het verspreiden
van kleine en goedkoope blaadjes en geschriften.
Dit laatste middel, zeide het blad, wordt vooral
door de tegenpartij gebezigd en ondervindt niet
weinig den steun van «kerkelijke invloeden."
Hierop wijst het katholieke Centrumdat ten
slotte uitroept«Wat zou men in de Loge sid
deren en beven, indien het werk der pers door
de onzen eens waarlijk flink werd aangepakt
Het verband tusschen de beschouwing der N.
Rott. Ct en de Loge is ons niet duidelijk, dan
in zoover het samenbrengen van beide, alleen
dienen kan om den onnoozelen lezers van het
Centrum met den gewonen boeman schrik aan
te jagen.
Wat men echter van dergelijke middelen tot
bestrijding wel denken moet
Wij vleien ons geen oogenblik dat onze op
merking over dergelijke onedele manier om een
tegenstander aan te vallen eenig doel zal treffen
bij die katholieke bladen zelve. Hun belang
schijnt nu eenmaal het bezigen van zulke mid
delen mee te brengenmaar onze mededeeling
kan wellicht dezen of genen eerlijken tegenstan
der de oogen openen en in ieder geval onzen
eigen partijgenooten een kijkje verschaffen in de
zonderlinge en treurige manieren van sommige
organen der katholieke pers.
De anti-revolutionuaire Boodschapper twijfelt er
niet aan, dat het vrije onderwijs eerlang in gun
stiger omstandigheden geraken zalterstond bij
zijn optreden in Mei jl. verklaarde het nieuwe
ministerie, dat het de struikelblokken, die bet
vrije onderwijs in zijn loop belemmeren, zooveel
mogelijk zou trachten op te ruimen. En in de
tweede openingsrede werd reeds een gedeeltelijke
herziening van de onderwijswet aangekondigd.
Toch, zegt De Boodschapper«gedeeltelijk" en
verwachte men er voorhands niet te veel van.
Het tegenwoordig ministerie kan het onderwijs
nog niet hervormen gelijk het dat wel zou willen.
Het is in zijn maatregelen beperkt door de grond
wet, door het verschil in gevoelen van de leden
der rechterzijde in de Tweede kamer, en eindelijk
door de vasthoudendheid der Eerste kamer.
Wij vestigen de aandacht op de erkentenis,
dat onder meer verschil van gevoelen
bij de leden der rechterzijde de rege
ling van het onderwijs in den weg staat. De
tijd zal nog komen, dat men van die zijde erkent,
dat zoogenaamd neutraal onderwijs als regel de
eenige mogelijke oplossing is bij 't verschil van
gevoelen tusschen de kerkelijke partijen.
Vaderland
Naar aanleiding van het dezer dagen te Veere
genomen besluit om nog eens te beproeven den
bekenden beker van Maximiliaan van Bourgondie
te verkoopen, schrijft de Arnh. Ct.
Het is te wenschen, dat de ingezetenen van
Veere thans een verstandiger antwoord zullen
ontvangen dan op vroegere verzoeken van de
zelfde strekking. Thans heeft geen sterveling
iets aan den beker, want de Veer.enaars zullen
toch, evenals in alle andere steden, wel de laat-
sten zijn om te gaan kijken naar hun museum,
een museum met éen stuk.
Wat de voorspiegelingen betreft omtrent een
proces met de afstammelingen van Maximiliaan,
dit is een praatjedat slechts in het hoofd van
een gepetrifieerd jurist kan opkomen. Geen
Spaansch of Oostenrijksch vorst zal Veere een
proces aandoen, om dien beker, die voor de ge
meente nu evenveel waard is als de parel op den
mesthoop voor den hongerigen haan.
Dinsdag is te Wemeldinge, even voorbij de
Nieuwe sluis, een stuk van den vooroever van
den polder de Breede watering bewesten Ierselce weg
gezakt over eene lengte van ruim 60 M. en breedte
van ruim 15 M.
De minister van justitie heeft aan de IJzen-
dijksche adressanten, die zijne tusschenkomst
verzochten tot uitbetaling van het getuigengeld
zooals indertijd in dit blad werd medegedeeld
te kennen gegeven dat de zaak niet vatbaar is
voor zijne tusschenkomst en de getuigen de som,
die zij meenen te vorderen te hebben, moeten
verhalen op hem, op wiens verzoek zij als getuigen
zijn gedagvaard.
Dit deze bijdrage tot de Nederlandsche juris
prudentie blijkt op nieuw dat onze wetten nog
voor verbetering vatbaar zijn, schrijft onze be
richtgever onder aan zijne mededeeling.
Op verzoek is eervol ontslag verleend aan mr
C. Visser, als kantonrechter te Zaandam, aan K.
F. Bode, als notaris te Sappemeer, en aan G. van der
Vliet als directeur van het postkantoor te 's Her
togenbosch.
De 2e-luits. L. J. K. de Reede, van het 6e, enA.
F. Sutherland, van het 3e reg, inf., zijn voor den
tijd van drie jaren gedetacheerd bij de land
macht in West-Indië.
De audientiën van den minister van waterstaat,
handel en nijverheid zullen voortaan, met ingang
van 17 November 1888, in plaats van des Don
derdags, worden gehouden des Zaterdags te één
Door de arrondissements-rechtbank te Roer
mond is, ter vervulling van de bij dat college
opengevallen griffiersplaats, opgemaakt de navol
gende alphabetische lijst van aanbevelingmr
Ch. C. M. H. baron De Bieberstein Rogalla Zawadsky
kantonrechter-plaatsvervanger, advocaat en procu
reur aldaarmr J. Lechner, griffier der arrondis
sements-rechtbank te Zierikzee; en mr A. F. J.
H. Leurs, substituut-griffier bij eerstgemelde
rechtbank.
Het nieuwe blijspel van Marcellus Emants,
Jonge Harten, Donderdag door de Rotterdamsche
tooneelisten te 1s Gravenhage opgevoerd, verwierf,
volgens sommigen, een succès d'estime; de heer
A. Róssing daarentegen roemt in het N. v. d. D.
het stuk zeer, behoudens enkele opmerkingen.
De vertooners werden zeer toegejuicht. De auteur
werd geroepen, maar versoheen niet. Waarschijn
lijk zoo schrijft de heer L. in het Vad. schat
hij zelf het door hem reeds in 1872 geschreven
stukje niet hoog genoeg, om het thans als maat
staf van zijn talent te zien aangemerkt. En
daarin heeft de schrijver van Adolf van Gelder
zeer zeker gelijk.
Na afloop der voorstelling werd den heer Emants
door het bestuur der Haagsche afdeeling van het
Tooneelverbond te zijnen huize een huldeblijk'aan
geboden in den vorm van een lauwerkrans met
den naam van den auteur en den titel van het
stuk op de linten.
De pas ontvangen mail uit Indië, loopende tot
5 October, brengt geen berichten van eenig aan
belang uit Atjeh. Naar 't Bat. Hand. verneemt,
heeft men den militairen kommandant van
Atjeh en onderhoorigheden in oveiweging gegeven
des nachts de hinderlagen, die ten doel hebben
het doorsnijden van de telephonische geleiding
tegen te gaan, voorloopig te doen inrukken,
doch in stede daarvan die geleiding in de nach
telijke uren met zulk een sterken electrischen
stroom te verbinden, dat de onverlaten, die de
draden zonder isolatoren durven aan te raken,
als ossen gedood worden.
Aangezien isolatoren en hun gebruik den At-
jehers nog wel geheel onbekend zullen zijn,
verwacht men veel succes van dat middel.
In den vroegen morgen van den lcn October is
de gouverneur-generaal Pijnacker Hordijk met
zijne familie naar Buitenzorg vertrokken. Aan
het station te Depok stond de christengemeente
onder haren leeraar geschaard, ten einde Z. E.
te verwelkomen. Door dien leeraar, den heer
De Graaf, werden den gouverneur-generaal, eenige
goedgekozen woorden toegesproken, waarna Z. E.
vers 3 van Psalm 134 werd toegezongen. Indien'
voegt het Bat. Hdbld. hierbij, dergelijke religieuse
manifestatiën in Indië gebruikelijk waren, zouden
wij zeer zeker deze goedkeuren. Maar nu het
gebruik en de wet integendeel medebrengen, dat
alle handelingen van godsdienstigen aard, zooals
het zingen van Psalmen, binnen de kerk of de wo
ning beperkt blijven, betreuren wij het, dat de
gemeente te Depok het niet gelaten heefi bij de
alleszins doeltreffende en fijn gevoelde rede van
haar voorganger.
Te Buitenzorg is terstond na aankomst door
den gouverneur-generaal audiëntie verleend.
In de Donderdag avond te Goes door de
vereeniging de Ambachtsschool aldaar gehouden
vergadering is besloten dat de leerlingen daarvan
gezamenlijk zullen deelnemen aan de nijver
heidstentoonstelling, in het volgend jaar te Mid
delburg te houden.
Als bestuursleden werden met algemeene stem
men herkozen de heer W. J. van der Weert en
H. J. van Noppen.
De rekening over 18871888 werd goedgekeurd
in ontvang op ƒ3293.26, in uitgaaf op f 2754.904
alzoo met een goed slot van 538.354 aan
arbeidsloon werd, niettegenstaande de ongunstige
tijdsomstandigheden, ruim f 600 door de leerlin
gen verdiend. Het aantal leden, die deze zaak
begunstigen, houdtgelijken tred methetvorigejaar.
De begrooting over 18881889 werd vastgesteld
in ontvangst en uitgaaf op ƒ3238.354.
.Volgens het verslag over het afgeloopen jaar be
droeg het aantal leerlingen van de afdeeling t i Ea
rn e r e n bij het eindigen van den vorigen cursus
19; in de maand April en bij het begin van den
nieuwen cursus werden toegelaten 7 leerlingen
6 leerlingen verlieten de school, zoodat aan het
einde van den cursus het aantal bedroeg 20, waar
van 4 in de eerste klasse, 8 in de tweede klasse
en 8 in de derde klasse. Aan de 6 vertrokken
leerlingen, namelijk aan W. J. van der Linde,
L. C. van der Linde, J. H. Hoogesteger, G. M.
Nagelkerke, J. N. Haringman en S. J. de Jonge,
werd, op voordracht van de betrokken onderwij
zers, door het bestuur uitgereikt het certificaat,
dat zij met vrucht het onderwijs hadden gevolgd.
Het aantal leerlingen in de afdeeling s m e-
d e r ij bedroeg aan het einde van den vorigen
cursus 10toegelaten werd éen, terwijl 3 de
school verlieten, zoodat het aantal daar thans
8 bedraagt.
Aan beide afdeelingen werd het werk naar den
aanleg en de vorderingen der leerlingen verdeeld
en geregeld en het bestuur kan verklaren dat
bij de bezoeken, aan de inrichting gebracht,
steeds blijkt dat de onderwijzers zich om het
zeerst beijveren om het onderwijs zoo degelijk
mogelijk te doen zijn. Door alle werkgevers, die
de school begunstigden met het verschaffen van
werk werd verklaard, dat zij over de hoedanig
heid, van bet afgeleverde werk uiterst tevreden
waren.
Tot onderwijzer a/d openbare school te Zuid-
zande is benoemd de heer H. de Hullu, thans
als zoodanig werkzaam te IJzendijke.
Voorde examens van apothekers-bedienden,
in deze en in de volgende maand te Groningen
te houden, hebben zich aangegeven 49 personen,
nl. 30 vrouwelijke en 19 mannelijke.
De zittingen der commissie beginnen Maandag
26 Nov, e. k.
Arrondissements-rechtbank te Middelburg.
Heden, Vrijdag, zijn veroordeeld wegens
zware mishandeling waarop de dood
i s g e v o 1 g d J. B., 22 jarbeider, Ossenisse,
thans alhier gedetineerd, tot 3 jaar gev., en
valschheidin geschrifte: C. E. P.,
vroeger winkelier, Middelburg, thans Grand-Rapids,
tot 1 jaar gev., en E. d. C., koopman, Maldeghem
(België), tot 8 m. gev.
Allen in de kosten.
De vorige week gaven wij van deze drie zaken
uitvoerig verslag.
Men is zoo beleefd ons eene aanvulling te
zenden van het korte bericht, in ons vorig nommer
opgenomen, omtrent de uitspraak der Rotterdam
sche rechtbank in de bekende strafvervolging
tegen het Rotterdarasch Nieuwsblad, ingesteld op
klacht van den heer L. P. te Medau.
In het vonnis wordt door de rechtbank breed
voerig overwogen dat in het bewuste stuk Loontje
om zijn boontje, voorko mende in het Rotterd. Nieuws
blad van 25 Nov. 1887, de eer en de goede naam
van den heer L. Pieterse te Medan, in Sumatra,
wordt aangetast, maar wordt het bij dagvaarding
den heer Sythoff, directeur-uitgever van genoemd
blad, ten laste gelegde feit alleen daarom niet
gestraft, omdat het openbaar ministerie in de
dagvaarding niet heeft vermeld, dat de schrijver
niet bekend was, noch op de eerste aanmaning
van den rechtsingang hekend was gemaakt. De
heer Sythoff wordt dus wel niet gestraft, maar de
eer van den heer Pieterse wordt toch gehandhaafd;
aldus schrijft hij, aan wien wij deze mededeeling
danken.
Donderdag werd voor de Haagsche rechtbank
behandeld de vroeger gemelde duelzaak van baron
v. H. en den schutterij-kapitein D. Laatstgenoemde
had wegens beleediging op De Witte eerstgenoemde
uitgedaagd en diens aanbieding van verontschul
diging niet willen aannemen, maar hem integen
deel op straat een klap in het aangezicht gegeven
om een duel uit te lokken.
D. was door eigen onhandigheid bij het duel
gewond, en daar bloed was gevloeid, was de zaak
toen afgeloopen. De substituut-officier baron De
Vos van Steenwijk vorderde voor den eersten
bekl. drie en voor den tweeden bekl. zeven dagen
gevangenis, met het oog op de provocatie van
laatstgenoemde. D. verzocht de rechtbank erop
te letten, dat hij verplicht was geworden een
duel uit te lokken, daar hij verwittigd was dat
hij anders niet meer met schutterij-officieren had
kunnen aan tafel zitten.
De voorzitter der rechtbank betreurde het, dat
deze mededeeling niet in de instructie was ge
schied, daar dan het onderzoek ook over de
aansporing tot tweegevecht had kunnen loopen.
Uitspraak Donderdag 15 Nov. a. s.
Naar men ons mededeelt zal er op den 5 Dec.
e. k. in de lokalen van de Werhnansvereeniging
alhier wederom een kinderfeest gegeven worden.
Niet minder dan 150 kinderen van de leden zal
een aangename avond worden bereid. De gelden,
daarvoor benoodigd, zijn geheel uit eigen kring
bijeengebracht en niet het minst werd bijgedragen
door de ongehuwde leden van de vereeniging, -
voorzeker wel een bewijs dat het feest bij alle
leden zeer gewild is. En wij kunnen ons dit voor
stellen. Dergelijke feestjes toch verdienen ten
volle dat zij in eere worden gehouden.
In de onlangs te Kapelle gehouden vergade
ring van den gemeenteraad kon de benoeming van
een lid van het armbestuur niet plaats hebben,
wijl op de aanbeveling, die het armbestuur den
raad had aangeboden, een minderjarige voorkwam.
Een nieuwe voordracht is nu door dat bestuur
opgemaakt, bestaande uit de heeren Jakob Blok
en G. Zuidweg.
Te Yerseke is eene kiesvereeniging Burger
plicht opgericht, die zich de verkiezing van vrij
zinnige leden voor den gemeenteraad, de prov.
staten en de Tweede kamer ten doel stelt.
Tot bestuurs-leden zijn gekozen de heeren E.
Müller, voorz. A. Zuidweg, ondervoorz., F. Cupérij,
le secr. en D. H. Poelman, penningmeester. De
verkiezing van een 2en secretaris moet nog volgen.
Aardenburg's zanggezelschap gaf, aldus wordt
ons geschreven, Woensdag avond zijne tweede
uitvoering. Wie deze heeft kunnen vergelijken
met de eerste, twijfelt er zeker niet aan of de
vereeniging gaat vooruit, leden en directie beijveren
zich blijkbaar om 't Hooger zij ons doel tot werke
lijkheid te brengen. De koornommers van 't
programma lieper. over 't algemeen goed van
stapelvooral Harmonie en Hoe lieflijk straalt gij,
werden flink gezongen. De solo's met koor gaven
een aangename afwisseling, 't Zou van groote
onbeleefdheid getuigen hier iets te zeggen van de
solo's. Dat ze door 't luisterende publiek zeer
worden gewaardeerd, zij hier voldoende. Moge
dit het gezelschap en den directeur aansporen
zich te blijven wijden aan Neêrlandsch volkszang
en Aardenburg's ingezetenen tot ondersteuning,
zoo groot mogelijk, van het gezelschap. Dan
zeker wacht ons nog menige prettige avond.
Rotterdam zal nu toch den 17en November
wèl ieestvieren. Op een door den president eener
commissie tot versiering van een straat den koning
gezonden telegram werd een antwoord ontvangen,
waarin dank betuigd werd en meegedeeld dat
Zijne Maj esteit zich veel beter gevoelt, en 's ko.
nings gezondheidstoestand weder veel gunstiger is.
1
