m 252. 131e Jaargang. 1888. 24 October. W oensdag Middelburg 23 October. 1 FEUILLETON. Dit blad verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs per 3/m. franco 2. Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Cent. Advertentiën: 20 Cent per regel. Geboorte-, Trouw-, Doodberichten, enz.van 1-7 regels 1.50; iedere regel meer ƒ0.20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. Provinciale Staten van Zeeland. "W"at een Amerikaan van een Hollander verhaalde. Naverteld door F. NAGT6LAS. MIDDELBIIRGSCHE COURANT. Agenten te Vlissingen: P. Gr. de Vet Mestdagh Zoon, te Goes: A. A. W. BöLland, te Kruiningen: F. van der Peijl, te Zierikzee: A. O. de Moou en te Tkolen: W. A. van Nieuwenhuijzen. Verder worden door alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aangenomen en nemen ook bet algemeen advertentiebureau van Nugh van Ditmar te Rotterdam, en de firma B. van de* Kamp te Groningen, yoor de Noordelijke provinciën, annonces aan. Hoofdagenten voor bet Buitenland: te Parijs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Datjbe Cie., John F. Jones, opvolger; voor België A. Grosjean Co. te Brussel. In de a. najaarsvergadering dier staten zullen ter tafel komen de volgende voorstellen van Ged. staten betreffende de heffing van steigerrechten, en tot vaststelling van een Reglement op het ge bruik van de provinciale steigersomtrent het verzoek der vergadering van ingelanden van den Sophiapolder (Noord-Beveland), om calaniiteus- verklaring van dien polder(hierbij is een ver slag gevoegd)omtrent het verzoek van de ge meentebesturen van Wemeldinge, Kattendijke en Kapelle om een renteloos voorschot voor wegs- verbeteringtot wijziging van het reglement op de tramwegenaangaande de voordracht van de algemeene vergadering van het waterschap Schou wen tot wijziging van het reglement voor dat waterschap en tot wijziging der begrooting van de enkel provinciale en huishoudelijke inkomsten en uitgaven over 1889. Omtrent het verzoek totcalamiteus-verklaring van den SopHia-polder geeft de hoofdingenieur van den provincialen waterstaat in zijn rapport te kennen dat hij niet kan afwijken van het vroeger door hem gegeven advies »dat het provinciaal- en het rijksbelang bij de calamiteus-verklaring van den Sophiapolder niet genoegzaam zijn be trokken, om de belangrijke lasten te wettigen) die daardoor Op de provincie zouden worden ge bracht." Mitsdien moet hij ontraden, de inwilliging van het verzoek van ingelanden van genoemden polder. Ged. staten zelve geven te kennen dat de gronden, die in 1878, 1880 en 1882 aanleiding gaven om het verzoek afte wijzen, nog bestaan. Br is dus, volgens hen, niets vooi'gevallen dat verandering kan brengen in het toen aangevoerde, waarom ged. staten van oordeel zijn dat ook het thans gedaan verzoek niet voor inwilliging vatbaar is. In hun voorstel betreffende de heffing van steïgerrecliteii en tot vaststelling van een reglement op het gebruik van de provinciale steigers verklaren ged. staten dat het door hen, naar aanleiding van het besluit van 6 Julijl. van prov. staten, voortgezet onderzoek van het verzoek der afdeeling Bruinisse van de Vereeniging ter be vordering der Nederlandsche visscherij hun de over tuiging heeft geschonken, dat metterdaad de tegenwoordige regeling te bezwarend, de heffing in elk geval te hoog is. Somtijds brengen de hoogaarzen slechts enkele balen mosselen aan, en dan is eene heffing van 0.20 niet zonder bezwaar. Hebben zij een groot aantal balen aan boord, zoodat zij gedurende een uur van den steiger gebruik maken, dan is de heffing van 0.40 natuurlijk veel minder drukkend. Toch is ook dan nog het tarief vrij hoog te noemen, vooral Het is altijd een groot genoegen, wanneer boden uit verre landen ons goede berichten komen brengen van oude bekenden. Daarom zal het volgende verslag van een correspondent van een groot Amerikaansch blad, The Brooklyn Daily Eagleaan velen in Zeeland niet onwelkom zijn. Hij schetst een bezoek in Aug. 11. bij een vroe- geren gewestgenoot, den heer Pieter Hendrik van der Weyde, die omstreeks veertig jaren geleden, uit Zierikzee naar Amerika verhuisde. Onder de jaarlijksche sprekers, zegt hij, van de politechnische afdeeling van het Amerikaansche Instituut van Wetenschappen te New-York wordt bijna niemand liever geboord dan de oude dokter Piet Hein van der Weyde, en ieder herinnert zich nog de algemeene belangstelling bij zijne merkwaardige voordrachten over de betrekking tusscben kleuren en tonen. De correspondent bracht dr Van der Weyde «en bezoek, in zijne woning in D uffieldstreet, uiterlijk een eenvoudig buis, maar van binnen alles bevattende wat het hart verkwikken kan yan een vriend van wetenschap en kunst. omdat van de halen, welke aan den steiger door de stoomboot worden geladen, andermaal wordt geheven, en wel 5 van de vrachtpenningen volgens het tarief, voor de stoomboot verschuldigd. Er zijn visschers, die circa f 4 per maand alleen voor het aanleggen met hoogaarzen te betalen hebben. Verlaging van het tarief komt Ged. St. daarom wenschelijk voor, doch geheele vrijstelling ten behoeve alleen van den oester- en mosselhandel achten zij onwettig, en niet-tarifiëering van vaar tuigen, welke aanleggen zonder passagiers te laden of te ontschepen, onraadzaam. Wordt wijziging van het tarief mede door Prov. staten noodig geacht, zoo behooren gelijktijdig de strafbepalingen in overeenstemming te worden gebracht met de nieuwe strafwetgeving. Ged. staten stellen nu in hun voorstel tot hef fing van steigerrecht voor te bepalendat ipoet betaald worden voor elk vaartuig, zonder passa giers, aan de provinciale steigers aanleggende, ook zonder te laden of te lossen, voor het eerste half uur 10 en voor elk volgend half uur 5 cent. Ged. staten stellen verder voor in te willigen de aanvraag van de gemeentebesturen van Wemel dinge, Kattendijke en Kapelle, om een renteloos voorschot, tot een bedrag van 3000, ten behoeve van begrinding van den tYemelding-sclien SEandweg, welke de kortste verbinding vormt tussehen de kommen der gemeenten Wemeldinge en Kapelle, en in het najaar en den winter veel te wenschen laat. Verder verzoeken ged. staten te bepalen dat de verstrekking van dat voorschot zal geschieden onder de voorwaarden, vervat in het provinciaal blad no 117 van 1882, behoudens deze wijziging van de daar vermelde punten 1 en 2, dat de eerste jaarlijksche teruggaaf plaats hebbe vóór 31 Decem ber van het burgerlijk jaar, volgende op dat waarin het renteloos voorschot is verstrekt. Men schrijft ons uit Biervliet. Zondag middag jl. sprak de heer P. P.Oudens, secretaris der propagandaclub voor algemeen kies- en stemrecht in Zeeland, voor een 60 a 70 personen van allerlei stand, een getal, dat aanzienlijk mag heeten, vooral als men het ongeschikt uur tot vergaderen, ten plattelande, in aanmerking neemt. Doel en streven der volkspartij was het onderwerp des sprekers, wiens vreedzaam en kalm optreden niet gelijkt op dat der heftige leiders in de groote steden. Na een kort overzicht gegeven te hebben van de geschiedenis der wet geving in 1848, besprak hij de gebreken der liberale partij, die door hare tekortkomingen, waar zij regeerende was, duchtig gehavend werd. Wel noemde hij de afschaffing van enkele belas tingen, doch stelde de verhooging van andere daartegenover. Naast de liberale lapmiddeltjes plaatste hij de radikale geneesmiddelenprogres sieve inkomstenbelasting, progressieve successie rechten, progressieve grondbelasting, leerplicht, kosteloos lager-, middelbaar- en hooger onderwijs, éene universiteit, afschaffing vandienstvervanging, Yan de tallooze ver uiteénloopende zaken, die men daar vereenigd vindt, is de opmerkelijkste bijzonderheid zeker de eigenaar. Hij is een oud man, klein van gestalte en grijs van baard en haar; zijn uitspraak is eenigszins vreemd, doch men vergeet dit spoedig bij zijn boeiend onder houd. Ongetwijfeld behoort deze geleerde onder de eigenaardigste karakters, die men in ons uit gestrekt land aantreftzoodat men nauwelijks weet, of men zich meer verbazen moet over zijn uitgebreide degelijke wetenschap, zijn buitenge wone kunstontwikkeling, zijne muzikale talenten, zijn vele opmerkelijke uitvindingen, zijn vaar digheid in allerlei handwerken dan wel over de afwisseling van zijn loopbaan. Wanneer men nu en dan den wensch voelt opkomen, dat zulke buitengewone gaven meer in éene richting ont wikkeld waren, krijgt men terstond daarop den indruk, dat die veelomvattende kennis ten aller nauwste verhonden is met zijne geheele persoon lijkheid. Eene voortreffelijke gezondheid, die reeds vijftig jaren, zonder éen enkelen dag van ongesteldheid, zijn deel was, schenkt aan dezen achtenswaar- digen grijsaard van meer dan vijf en zeventig jaren eene bijzondere opgewektheid. Het is grappig hem te hooren vertellen,, hoe zijne spijs vertering wel eens hapert, doch alleen wanneer hjj nu #n dan deelneemt aan een al te smakelijk gastmaal. een Nederlandsche staatsbank, algemeen kies- en stemrecht enz. enz. De volkspartij ziet geen heil in beschermende rechten en ziet in de'clericale partijen nog erger vijanden. Yan dezen heeft het volk geen ver betering te wachtende anti-revolutionnairen weigeren zelfs een wet op den kinderarbeid. Evenals met de meeste van dergelijke politieke redevoeringen was ook deze rede vrij eenzjjdig gekleurd, o. m. a. verzweeg spreker bij eene bijna verdubbelde belastingopbrengst de groote ver meerdering der bevolking, liet hij, dunkt mij, ook de goede zijden der liberalen te veel on besproken en verzweeg hij o. a. dat vele der door hem aangegeven middelen van liberalen oorsprong zijn. Overigens zullen wel alle hoorders het met den spreker eens zijn, dat verbetering onzer wet geving dringend noodig is. Daar van de clericalen geen heil te wachten is, wordt het meer dan tijd, dat de waarlijk libe ralen zich van het verstokt conservatisme ont doen en de achterblijvers dwingen tot sneller voorwaartsgaan, opdat men van de liberale partij, die een zegen voor het volk wil zijn, niet zegge dat zij de partij is, die niet in het volk wortelt, en derhalve een verloren partij zou zijn. Na afloop der openbare vergadering werd een afdeeling van genoemden bond opgericht. Ook te Schoondijke en te Zuidzande trad, zoo meldt men ons van andere zijde, de heer Oudens van Arnemuiden als spreker op. In eerstge noemde gemeente geschiedde dit Zaterdag en was de opkomst niet talrijkte Zuidzande, waar de vergadering Zondagavond plaats had, wel. Te Schoondijke vond tussehen den burgemeester dier gemeente, een onderwijzer en den spreker, een kleine discussie plaats, welke op zeer aan- genamen toon gevoerd werd. Te Zuidzande keerde na het eindigen der ver gadering de heer J. Lansen Croin met een aan tal personen terug en ontstond er een kruisvuur van woorden tussehen den spreker en een viertal tegenstanders. De heer Lansen Croin noemde alles wat de volkspartij wilde, vooral algemeen kiesrecht, arbeidswetgeving, weer- en oefenplicht, een progressieve rijks-inkomstenbelasting idealen, terwijl algemeene leerplicht een dwang voor de ouders was, waartoe de regeering geen recht be zat. Op al deze punten werd hij door den spreker wederlegd. Bij kon. besluit zijn de officier van gezondheid lste kl. N. van Rijnberk, van het personeel van den geneeskundigen dienst der landmacht, op zijne aanvrage, en de kapitein G. van der Laan, van het lste regiment infanterie, beiden op pensioen gesteld. Donderdag verleent ook de minister van wa terstaat geen audiëntie. De van regeeringswege ontworpen voorstellen betreffende de pensioenen van burgerlijke ambte naren en die van hunne weduwen en weezen zijn Ofschoon het doel van het bezoek eigenlijk was, om van den dokter inlichtingen te ontvangen over zijne theorie betrekkelijk het verband tussehen kleuren en tonen, werd het onderhoud spoedig zoo levendig en waren de vertellingen zóo boeiend, dat de bezoeker al het mogelijke deed om het gesprek op de levenservaringen van den ouden heer te houden. Achter het voorvertrek was de werkkamer, waarin men zich echter nauwlijks bewegen kon, door honderden, ja, men zou haast zeggen duizenden toestellen, werktuigen en ge reedschappen van allerlei soort en vorm. Men ziet hier electrische batterijen van buiten gewone krachttoestellen bestemd om te ver zilveren en te vergulden; tallooze werktuigen, sleutels, ankers, meters, hoefijzers en andere apparaten voor telegraphie en dergelijke zaken, rijke verzamelingen van microscopische prepara ten en allerlei andere werktuigen en gereed schappen, waarmee kasten en boorden tot overla- dens toe gevuld zijn. Het opmerkelijkste is, dat al deze dingen zooveel mogelijk door den doctor zelf zijn vervaardigd, zooals hjj zonder eenigen ophef vertelt, terwijl hij den bezoeker schier toefluistert»Meer dan vijftig patenten voor uitvindingen heb ik gevraagd, meest op het ge bied der electriciteit." Boven in huis is zijn chemisch laboratorium, dat den bezoeker toescheen een der volledigste te zjjn, die hg ooit had aanschouwd. Hierbij heeft van den raad van state terug ontvangen, en gereed om aan de staten generaal te worden aangeboden. Zondagmiddag werd te Rotterdam een zeer talrijk bezochte vergadering van katholieken gehouden, uitgeschreven door de Rotterdamscbe afdeeling van het Ned. Belg. Zouavencomité, ten einde te protesteeren tegen de overweldiging van Rome door het Italiaansch gouvernement. Pastoor Brouwers hield eene rede over het herstel van de wereldlijke macht van den paus. Hij be streed daarin ook het beginsel va» het natuurlijk recht op natuurlijke grenzen. Terwijl o. a. een telegram aan Z. M. den koning werd gezonden, waarin de vergadering hare ge hechtheid aan den koning en zijn huis betuigde en waarop een antwoord van dankbetuiging werd ontvangen, alsmede een aan den kardinaal-secre taris Rampolla, nam de vergadering de volgende motie aan. »De Nederlandsche katholieken, vergaderd te Rotterdam, verklaren bij deze ten aanhoore van God en Vaderland lo Dat zij het nieuwe politiek beginsel van natuurlijk recht op natuurlijke grenzen even re- volutionnair en goddeloos achten in zijn toepas sing op de kerkelijke staten, als het onrechtvaardig, revolutionnair en goddeloos zou zijn in eensgelijke toepassing op het koninkrijk der Nederlanden en dat zij als ware anti-revolutionairen het revolu tionair beginsel veroordeelen, verafschuwen en eenwig zullen bestrijden 2o Dat zij de zaak van den paus, overeenkomstig de verklaringen van H.H. D.D. H.H. de bis schoppen van Nederland en die van de overige Katholieke wereld, als het eerste, als het hoogste, als het algemeen belang van alle Katholieken, van alle Katholieke kiezers, vooral van alle Katholieke gekozenen achten 3o Dat zij, evenals de Duitsche Katholieken, vergaderd te Preiburg, en zelfs in hunne bewoor dingen protesteeren tegen de berooving van den Paus; 4o Dat zij, evenals de Duitsche katholieken, proclameeren de noodzakelijkheid van een wereld lijke souvereiniteit van een territoriaal bezit van den pausen 5o Dat zij volgens plicht in den paus de macht erkennen van beslissende uitspraak te doen betrekkelijk het territoriaal bezit, maar dat zij vooralsnog zich ook tot plicht rekenen om, steu nende op Gods gebod, alle geoorloofde middelen te laten gelden, om de geheele teruggave der ontnomene Kerkelijke Staten uit de handen der revolutie op te vorderen. Het telegram, aan mgr Rampolla afgezonden, was van den volgenden inhoud ■»Les Catholiques Hollandais reünies en assemblee la plus nombreuse qui ait jamais eu lieu a Rotter- dam proclame sous le regard de Dieu vouloir dé- fendre a jamais contre la Revolution et le jaux principe des jrontières naturelles, les droits de la Patrie Néerlandaise, les droits de VEglise Catholique et tous les droits du Pape-Roi Leon XIIIP de oude heer zijn eigen drukkerijvroeger bezigde hij een Washington handpers, doch daar deze te veel plaats besloeg, gebruikt hij nu een ander werktuig. Van der Weyde is een geoefend, kundig en smaakvol drukker. Nu en dan stereotypeert hij ook zjjn eigen muziek, want hij speelt en componeert met veel talent. Op het gebied van muziekdruk heeft hij ook uitvindingen gedaan, die het werk gemakkelijk maken, en zijn eigen com- positiën vinden ook daardoor hun weg door ge heel Amerika. Toen wij beneden waren gekomen, verhaalde de correspondent, plaatste de doctor zich voor een reusachtige concert-piano en begon een zijner stukken voor te dragen. Ook aan deze piano was eene geschiedenis verbonden. Het kostbare stuk, dat een millionair voor twee duizend dollars had gekocht, wilde de nukkige rijkaard naar een nieuw gebouwd huis niet medenemen, zoodat Yan der Weyde er voor een koopj e eigenaar van werd Deze is een kunstenaar op dit instrument en trekt vooral de aandacht, wanneer hij zijn spel aanwendt om zijne theorie over het verband tus sehen kleuren en tonen op te helderen. Hij speelt liefst met het blad vóór zich, doch ook zelfs wanneer hij dit nalaat, zal ieder kenner verbaasd staan over zjjn vlugge vingerzetting en wegsleepend spel. {Slot volgt).

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1888 | | pagina 1