N\ 217. 131e Jaargang. 1888. Donderdag 13 September. Middelburg 12 September. Onderwijs. Kerknieuws. Rechtszaken, Verspreide berichten. Dit blad verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs per 3/m. franco 2. Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Cent. A d v e r t¥n tien: 20 Cent per regel. Gebdorte-, Trouw-, 'Doodberichten, enz.: van 1-7 regels ƒ1.50; iedere regel meer ƒ0.20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. Het tonnenstelsel te Heidelberg. FLOR ALIA. MIDDELRURGSdE COURANT. Agenten te Ylissingen; P. G. de Yet Mestdagh Zoos, te Goes; A. A. W. Bolland, te Krniningen; P. van dee Peul, te Zierikzee; A. C. de Mooij en te Tholen: W. A. yak Nieuwenhhuzen. Verder worden door alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aangenomen en nemen ook het algemeen advertentiebureau van Nijgh van Ditmae te Rotterdam, en de firma B. yam dbb Kamp te Groningen, voor de Noordelijke provinciën, annonces aan. Hoofdagenten voor het Buitenlandte Parijs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Datjbe Cie., John P. Jones, opvolger; voor België A. Geosjean Co. te Brussel. In het jongste nommer van het Duitsche blad Gesundheit, Zeitschrift für öffentliche und private Hygieine komt voor het jaarverslag over 1887 van den Heidelberger Tonnenverein. Nu, volgens zijn onlangs genomen besluit, de Middelburgsche gemeenteraad meer en meer tot geleidelijke invoering van het tonnenstelsel schijnt te willen overgaan, kan het zeker zijn nut hebben een en ander uit dat verslag over te nemen en daardoor te wijzen op de, in dat verslag uitge drukte, zeker geheel onbevooroordeelde meening uit het buitenland en óp de met dat stelsel te Heidelberg verkregen resultaten. Het gebruik van dat stelsel nam in het vorig jaar in die gemeente belangrijk toe. In het verslag wordt in korte trekken gewezen op het nut van dat stelsel uit hygiënisch oog punt en op de financieele gevolgeneerstens om daardoor tevens te toonen dat men niet te ver geefs arbeidde in het belang van den algemeenen gezonheidstoestand, en ten tweede als spoorslag voor andere gemeenten om in denzelfden geest werkzaam te zijn. Met te meer grond kan nu de vraag omtrent de resultaten van dat stelsel voor den algemeenen gezondheidstoestand gedaan worden, nu dat ton nenstelsel reeds geruimen tijd in Heidelberg be staat. Bij alle hervormingen op hygiënisch gebied dient men onderscheid te maken tusschen het nut daarvan voor enkelen en dat voor het algemeen omtrent het laatste toch kan eerst uitspraak ge daan worden, wanneer zulk een reinigingssysteem in uitgebreiden kring wordt toegepast en het geruimen tijd bestaat. Nu blijkt uit het verslag dat in Heidelberg bij alle deelnemers van dat tonnenstelsel slechts éen roep opgaat over het gelukkig verschijnsel dat, met de invoering van dat stelsel, de vree- selijke lucht, die men tot nu toe had bij beer putten en afvoer-kanalen, als met een tooverslag is verdwenen. Dit is wel hoofdzakelijk te danken aan het strenge toezicht, dat van wege de vev- eeniging op de inrichting van het tonnenstelsel wordt gehouden. Daar die tonnen meermalen in de week worden verwisseldalleen in zeer enkele huizen, waarin slechts 3 tot 6 menschen wonen, geschiedt die verwisseling eens per week kan van gisting der faecaliën geen sprake zijn. Het ligt voor de hand dat, wanneer om de een of andere reden een desinfectie der stoffen doelmatig schijnt, deze ook zeer goed bij een kleinen bak zooals een ton verkregen zal worden, wat bij het beerputten-systeem geheel onmogelijk en bij het kanaalstelsel zeer twijfelachtig is. Een zeer belangrijk voordeel biedt vooral het tonnenstelsel aan, omdat elk huis onafhankelijk is van alle andere en dus geen nadeeligen invloed ondervindt van de meestal hoogst gevaarlijke secreetstoffen van de buren. Nu spreekt het van zelf dat, waar in elk huis afzonderlijk door het tonnenstelsel de gezondheids toestand is verbeterd, die, bij de steeds toenemende uitbreiding van dat stelsel, in het algemeen ook steeds beter wordthet is dan ook een zeer ge lukkig en voor andere steden opmerkelijk ver schijnsel dat in de laatste tien jaren de gezond heidstoestand van Heidelberg veel beter is ge worden. Terwijl vroeger op de 1000 inwoners 2526 sterfgevallen voorkwamen, zoo beliep dit aantal in de laatste jaren 20—21. Typheuze ziekten werden in Heidelberg zeldzamersedert jaren kwam typhus daar niet epidemisch voor en de laatste epidemie daarvan had in 1872 plaats. Na elke groote overstrooming van de stad door den Neckar werden vroeger de inwoners door zulk eene epidemie geteisterd, maar, hoewel sedert 1872 meermalen zulke overstroomingen plaats hadden, bleef de stad vrij van typhus-epidemie ja na de vier ernstige inundatiën in den winter van 18821883, een der ernstigste in deze eeuw, kwamen in het geheele jaar in (.Heidelberg slechts 36 gevallen van typhus voor, terwjjl in 1872 toen er ook eene overstrooming plaats had, er nog 383 gevallen van die ziekte te constateeren waren. En nu moge het waar zijn dat tot dit verblij dend verschijnsel ook meewerken allerlei hervor mingen op hygiënisch gebied die plaats hadden, zooals een waterleiding, een nieuw afvoerkanaal, waarin het grootste deel van Heidelberg zich ver heugen mag, het blijft toch een feit dat die geluk kige toestand grootendeels te danken is aan het tonnenstelsel, want dit beschermt den bodem tegen verontreinigingen zuiverheid daarvan be veiligt het zekerst tegen typhus en dergelijke ziekten. Het is bovendien opmerkelijk dat het meerendeel der huizen, waarin het tonnenstelsel wordt aangetroffen, oude woningen zijn, gelegen in het oude gedeelte der stad; en nog opmer kelijker is het dat [een niet gering aantal dier huizen, waarin vroeger de typhus veel offers' eischte, sedert het tonnenstelsel is ingevoerd, van die ziekte vrij bleef. Bovendien wordt, tengevolge van dat stelsel, het water rein gehouden; en dat wil nog al wat zeggen voor eén stad, waar dagelijks een massa faecaliën, die vroegerin den Neckarterechtkwamen, nu uit de rivier verwijderd blijven. Ook de financieele resultaten, in Heidelberg verkregen, zijn niet ongunstig. Op bescheiden voet begonnen door eenige bezitters van tonnen, is het stelsel nu op ruimer grondslagen ingericht en de inrichting eene gemeentezaak geworden. Men heeft zich in betrekking gesteld met land- bouwvereenigingen om steeds de faecaliën te kunnen afzetten. De gunstige resultaten, uit dat oogpunt verkregen, zijn echter niet van zooveel belang als de gunstige gevolgen, welke dit stelsel voor den algemeenen gezondheidstoestand heeft opgeleverd. Volgens den Haagschen briefschrijver der Zutf. Ct. is er, hoewel onze koning zich wel is waar in de laatste dagen weer minder wel gevoelt, toch geen reden voor ongerustheid. Z. M. zelf heeft intusschen zijn verlangen te ken nen gegeven, dat de voogdijwet zoo schielijk mo gelijk behandeld wordt. »Dezer dagen sprak ik een geneesheer", schrijft de corr. verder, »die met 's konings gezondheidstoestand geheel op de hoogte kon zijn en deze zeide mij»Er zijn weinig patiënten, die zoo stipt de voorschriften van den medicus opvolgen als Z. M. Bekend is het, dat de koning lijdende is aan eene ziekte, die naar alle waarschijnlijkheid niet meer geheel genezen zal, maar bij de gezonde levenswijze, die Z. M. volgt, kan de gevreesde slag toch nog zeer lang uit blijven en 's konings artsen verklaren eenstemmig dat in verband met de omstandigheden de alge- meene toestand bjjzonder gunstig is". >Dit komt trouwens overeen met hetgeen mij de vorige week werd meegedeeld door een hoog geplaatst ambtenaar, die door den koning beëedigd was. Er werd toen juist ook in hofkringen ver zekerd, dat Z. M. niemand meer staande kon ontvangen en dat het loopen hem ook uiterst moeilijk viel. Welnu, bedoelde ambtenaar had zich persoonlijk kunnen overtuigen hoe overdreven die geruchten warenZ. M. had zich staande geruimen tijd met hem onderhouden en zoo weinig blijk gegeven van vermoeidheid, dat iemand die het niet wist, Z. M. volstrekt niet als een patient zou hebben beschouwd. Ondertusschen, zooals ik reeds schreef, na dien tijd is de toestand wel iets minder gunstig geworden, zoodat Z. M. nu voorloopig zijne kamer niet mag verlaten". De le luitenant F. N. L. Lotsij, van het 4e bataljon 3e regiment infanterie te Vlissingen, is op zijn aanvrage op non-activiteit gesteld. Er moet door de regeering een nieuw wets ontwerp op den kinderarbeid bij den raad van state zijn ingediend. Bij kon. besluit zijn de heeren J. Petersen, H. L. Sanders en M. P. Spillenaar Bilgen be noemd en aangesteld tot apotheker 2de kl. bij den mil. gen. dienst in Nederlandsch-Indië. Verder is de heer A. C. Kienitz, laatstelijk 2de hulponderw. aan de o. 1. school te Bandjermasin (Z.- en O. afd. van Borneo), thans met verlof hier te lande, op zijn verzoek, met ingang van 1 Oct. 1888, eervol uit 's lands dienst ontslagen, met toekenning van pensioen. Ook is de heer W. H. Hajenius, commies bij het Dep. van Koloniën, op zijn verzoek, met ingang van 1 Oct. 1888, eervol uit 's lands dienst ontslagen, met behoud van aanspraak op pensioen. Zaterdag verleent de minister van binnenland- sche zaken geen audiëntie. De le luitenant W. Verheij is door den mi nister van oorlog belast met de samenstelling van een leiddraad voor het kader en verder per soneel der pantserfort-artillerie. De cadet H. J. Verhuist, 2de studiejaar, genie O.-T. leger, is overgeplaatst bij de artillerie hier te lande.* Te Breukelen is op 66jarigen leeftijd overleden de heer J. G. Betz, lid van de kamer van koop handel te Botterdam, directeur der Koninklijke Nederlandsche Stoomvaart-maatschappij voor Rot terdam, commissaris van de maatschappij Zeeland, lid der handelsfirma Betz Va*n Heijst te Vlaar- dingen. Hij was jaren lid van den gemeenteraad te Rotterdam. De Vereeniging voor lijkverbranding heeft sinds een paar jaren voor hare leden de gelegenheid opengesteld om, door storting van eene som van 200 in het fonds voor lijkovens, zich het recht te koopen op lijkverbranding voor rekening dezer vereeniging. Bij de bepaling van deze som was geen rekening gehouden met den leeftijd van hen, die de storting zouden doen, en daarom bestaat het voornemen om, te beginnen met het volgende jaar, die som, naar gelang van den leeftijd (in negen klassen verdeeld), te stellen op ten minste 100 en ten hoogste 300. Weer drie leden hebben de storting van/200 gedaan, waarvan éen zich bereid heeft verklaard om, na aanneming van het nieuwe tarief, zijne storting alsnog tot 225 (volgens de klasse van zijn leeftijd) te verhoogen. Het fonds telt thans 14 leden, waaronder 4 dames. Het toelatings-examen, den lOen en Hen Sep tember voor de burger-avondschool alhier gehou den, leverde de volgende uitkomst op Yan 27 candidaten, die moesten worden onder zocht, hebben 17 aan de vereischten voldaan. Hiervan waren 16 voor de eerste en 1 voor de tweede klasse. De tweede overgangs-examens worden afgeno men 12 en 14 September. De lessen in den nieuwen cursus, die Maandag 17 Sept. aanvangen, worden geopend met 114 leerlingen. De voortdurende toename van dit getal is TOorzeker een gelukkig verschijnsel. Bij de Ned. Herv. gemeente te Goes is beroepen de heer P. N. Pilaar, pred. te Rhenen. Ter openbare civiele terechtzitting der arron- dissements-rechtbank te Middelburg van heden is de heer mr F. J. N. van Dam, benoemd kanton rechter te Oostburg, als zoodanig beëedigd. Voor den Hoogen raad is eergisteren behan deld de zaak tegen den heer W. E. Willink Ketjen, door de rechtbank te"'s Gravenhage, be vestigd bij arrest van het hof, veroordeeld tot eene geldboete van 25, wegens smaad tegenover een ambtenaar, in casu den thans afgetreden minister van koloniën Sprenger van Eyk. Geen middelen voorgesteld zijnde, concludeerde het openbaar ministerie tot verwerping der voorzie ning. De uitspraak is bepaald op 1 October aanstaande. Sedert de instelling der Floralia heeft de bloemenkweek bij den arbeidenden stand steeds veel sympathie gevonden en vindt die ook nog heden ten dage, want ook nu weder heeft de vereeniging Uit het volk voor het volk succes met haar bloemenieest. In de netjes versierde kolfbaan van den Edelen Hove van St. Sebastiaan toch staan wij meld den het gisteren reeds ongeveer 2000 planten gerangschikt, die het bewijs leveren dat door vele aanvragers ook dit jaarofschoon de koude zomer niet medewerkte, fraaie planten konden gekweekt worden. Ervaring in het kweeken, maar vooral zorg en toewijding, liefde tot de bloemen spreken er uit. Na een nauwgezette bezichtiging wij waren ergisteren getuige van hoe de jury wikt en weegt zijn de prijzen toegekend en heden middag stroom den reeds vele inzenders naar de tentoonstelling om zich te vergewissen of zij eene bekroning verdiend hadden. De gelukkige prijswinners zijn Voor verzamelingen van acht plan ten; le pr. 10 J. Snijders, 2e pr. 7.50 J. M. Lacor, 3e pr. 5 vrouw Snijders—Plupmers, 4e pr. ƒ3.50 C. J. Casteleijn, 5e pr. 2.50 vrouw Klerk voor verzameling van vijf, zes of zeven planten: le pr, 7.50 H. W. J. Snij ders, 2e pr. 6 R. R. van de Woestijne, 3e pr. 5 H. Pieters, 4e pr. ƒ3 A. R. van de Woestijne; voor verzamelingen van vier planten: le pr. 7.50 Anna Kraak, 2e pr. ƒ6 0. Kraak en W. C. van Heusden, 3e pr. ƒ5 G. P. de Graaf en P. H. Bostelaar, 4e pr. 4 W. K. Bos en J van Leersum, 5e pr. 3.50 vrouw Eblie en Cath. Hendrikse, 6e pr. 3 J. Kraak en P. Marijs, 7e pr. 2.50 R. M. Bostelaar en J. P. de Graaf. De premiën, bestaande uit voorwerpen van huishoudelijk gebruik of ter versiering der huis kamer, werden behaald voor Tradescantia Multicolor le J. J. Groenen- berg, 2e H. J. Melgers—Roelse, 3e I. J. Hen drikse, 4e Ma van Lindonck voor Begonia Dregi Alba le F. v. d. Borre, 2e I. J. Petiet Seymour, 3e M. van Westen; voor Tunbergia Alata le J. P. Dikkenberg, 2e W. J. P. Snijders, 3e A. J. P. Entink—V. d. Putte, 4e J. Yreke, 5e vrouw De Steur; voor Coleus Variabilis le J. P. Diesch, 2e W. A. Entink, 3e A. H. Hendrikse, 4e J. W. Ludik- huise, 5e J. T. H. Entink; voor Is olepus Pygmaea le L. Koekman, 2e J* W. H. L. van Karssen, 3e J. Schrijvers, 4e wed. Roset voor Mesembrianthemum Cordifolia le D. Boone, 2e E. Buks, 3e J. Giffara, 4e W. van Es, 5e H. W. Despinois voor Lantana Hybrida le Ca. Ja. Guiot, 2e wed. Yan Heusden, 3e P. Hendrikse, 4e Sa. Hubregtse; voor Heliotropium peruvianum le K. Casteleyn Gruson, 2e Ca. Pa. Casteleyn, 3e Ca. Casteleyn, 4e A. v. d. WeelYerhoef, 5e J. de Klerk voor Pelargonium Peltatum le N. Koekman, 2e M. Lindonk3e P. Kuyt4e vrouw Murk Pluymers voor Fuchsia's in soorten le P. A. Adriaanse, 2e C. M. Dhont, 3e S. Giffard, 4e J. de Keyzer, 5e F. J. M. v. d. Woestijne, 6e Pa. Hendrikse. voor Zonaal Pelargonium in soorten: le A. de Groot, 2e J. van Lindonk, 3e W. van Leersum, 4e Joh. Yerniel, 5e C. M. Pieters, 6e vrouw Snij ders—Zeevaart voor Pelargonium Peltatum wit bontle F. D. Karreman, 2e M. Adriaanse, 3e M. Petiet-Koppejan voor Begonia Semperflorens Alba le A. Petiet, 2e P. Pieters, 3e J. Koets, 4e J. Z. CornéeYan Sorgen, 5e P. Sobet; voor Ageratum blauw le P. Gernler, 2e S. J« Bostelaar, 3e M. Steketee-Schouten, 4e W. H. Renierse, 5e vrouw Hendrikse-Dekker, 6e E. J. G. v. d. Woestijne voor Ageratumvrïi: le vrouw Bosschaart-Hubrecht- se, 2e F. de Groot, 3e C. de Klerk, 4e J. de Klerk, 5e P. v d Weel; voor Lobelia Erinusle M. Stijnen, 2e M. Plui- mers, 3e M/Lauret, 4e wed. Mink, 5e J. J. Dhont voor Cuphea Platicentra le vrouw Verhage, 2e J. J. Yrage, 3e W. P. Gruson, 4e Mar. Midavaine voor Chaemnostemma Hispida le J. v. d. Woes tijne, 2e vrouw Krijger, 3e C. van Aartsen; voor Cineraria Maritima le J. M. v. d. Woes tijne, 2e H. Geervliet, 3e P. J. H. Seijbel; voor Sedum Fabarium: le W. de Lange, 2e J. Adriaanse, 3e vrouw Moens-Matthijsse Voor planten, van 1887 overgehouden, werden bekroond met den len prijs, een spaarbankboekje, J. B. Diesch, met de le premie S. J. Bostelaar, 2e L. Seymour, 3e R. M. Bostelaar, 4e J. W. Z. L. van Karssen en 5e W. van Leersum. De premies bestaan ook uit voorwerpen van huiselijk gebruik Moeder natuur begunstigde heden het feest harer schoonste kinderen met prachtig weder en een vriendelijk zonneschijntje verhelderde de kleuren van bloem en blad. Moge ook morgen bij het feest-concert en het vuurwerk goed weder de feestvreugde vermeerderen Bij de heden door de troepen op Walcheren uitgevoerde manoeuvre werd dè volgende onder stelling uitgevoerd Nadat het bjj de vorige oefening [aan onze troepen gelukt was den vjjand terug te dringen, werd nu aangenomen dat hij tevens genoodzaakt was Vlissingen te ontruimen en alsnu langs het trand en het fort de Nolle terugging in de richting van Dishoek, ten einde zich daar in te schepen. Om dit inschepen te beschermen werd in de duinen eene verdedigende stelling ingenomen e»

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1888 | | pagina 1