m 203.
131® Jaargang.
1888.
Dinsdag
28 Augustus.
Middelburg 27 Augustus.
De verkiezing op Dinsdag a.
C. L. VAN WOELDEREN,
Onderwijs.
Dit blad verschijnt d a g e 1 ij k s
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per 3,/m. franco 2.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
Advertentiën: 20 Cent per regel.
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten, enz..: van 1-7 regels/l.50;
iedere regel meer ƒ0.20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Bij deze courant behoort een BIJVOEGSEL,
MIDDELBURGSCHE COURANT.
Agenten te Ylissingen: P. G. de Yet Mestdagh Zoon, te Goes: A. A. W. Bolland, te Kruiningen: P. van dek Peul, te Zïerikzee: A. C. de Mooij en te Tholen: W. A. van Nieuwenhituzen.
Yerder worden door alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aangenomen' en nemen ook het algemeen advertentiebureau van Nijgh van üiimak te Rotterdam, en de firma B. van der
Kamp te Groningen, voor de Noordelijke provinciën, annonces aan. Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parijs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Dattbe Cie., John F. Jones, opvolger;
voor België A. Ghosjean Co. te Brussel.
ii.
Wil men nu de candidatuur van den heer
C. L. van Woelderen beschouwen in het licht
der alles beheerschende politiek dan kunnen
zeker zij, die zich op een vrijzinnig standpunt
plaatsen, die candidatuur niet anders dan met
warmte en sympathie steunen.
Wij beleven in Nederland gewichtige dagen.
Reeds nu beginnen menigeen, die in den heeten
verkiezingsstrijd van dit jaar zich liet opwinden
om tegen de liberalen te stemmen, de oogen
open te gaan.
Van al de beloften, destijds gedaan, is nog
niets vervuld niet alleen maar er is nog niets
dat grond geeft om die vervulling te verwachten.
Al wat nog geschiedde draagt juist het ken
merk van liberaliteit, met uitzondering van
den parlementairen arbeid inzake de bankwet,
waar de anti-liberalen in tegenstelling met
de liberale minderheid in de Tweede kamer
de belangen der natie opofferden aan die
der aandeelhouders van die bank.
En zoo kras was die tegenstelling dat wij
ons kunnen voorstellen hoe de heer Haffmans
nog niet hekomen zal zijn van den schrik. Hij,
de man die zich er een feest van maakte de
liberalen er onder te zien, zag zich, toen hij
in de bres sprong voor de belangen van onze
financiën, louter door liberalen gesteund en
verlaten door zijn eigen vrienden die slechts
oog hadden voor alles, voor de partij bovenal,
maar niet voor de belangen van de schatkist.
Op dit punt dus groote teleurstelling.
En bij hoevele andere kwesties is dit nog
meer het geval?
Van de inkomende rechten, den landbouwers
voorgespiegeld, hoort men van de zijde der
regeering niets.
Bij gelegenheid der landbouwfeesten te
Arnhem verklaarde zelfs onlangs het hoofd van
dit ministerie, baron Mackay, dat, hoewel som
migen in hooge graanrechten het middel zagen
om in eens den landbouw uit den stand van
verval op te heffen, het nog niet was uitgemaakt
of dit middel afdoende zou zijn.
Wat blijft er nu te wachten van deze regee
ring ter vervulling van al de voorspiegelingen
en beloften, waarmee men ten opzichte van
die graanrechten, dat z. g. redmiddel voor de
landbouwers, in de dagen der verkiezingen
voor de Tweede kamer zoo kwistig was
Wat er nog gedaan is, een liberaal mini
sterie bad het kunnen onderschrijven.
Uit dat oogpunt kunnen wij, liberalen, met
voldoening neerzien op hetgeen gebeurt; het
getuigt van de kracht der liberale beginselen.
Doch daarom mogen wij niet onbezorgd zijn.
Onze Eerste kamer blijft nog altijd voor een
anti-liberaal kabinet een macht waarmee re
kening dient gehouden te worden, en voor
ons een lichaam dat tegen buitensporigheden
kan waken. Zij is een bolwerk voor de
liberale beginselen, dat ieder, die deze lief
hebben, met alle macht moet trachten te be
houden.
De tegenpartij nu richt hare sterkste batte
rijen op de colleges welke die Eerste kamer
samenstellenop onze provinciale staten.
Alle zuiver practische belangen treden bij
haar op den achtergrond voor dit eene be
ginsel: de Eerste kamer te maken tot een
anti-liberaal college.
Of men daardoor de gewestelijke belangen
ook schaadtof men zoodoende in de provin
ciale staten al mannen van mindere ontwik
keling, van minder kennis brengt dit alles
weegt bij hen niet wanneer slechts het beoogde
doel bereikt wordt.
De vrijzinnige kiezers in het district Mid
delburg bedenken dit alles wel. De feitelijke
toestand is op dit oogenblik niet anders; hoe'
gaarne wij die, gelijk wij in ons vorig opstel
opmerkten, ook zagen veranderd. Daarmee
dient rekening gehouden te wordenen wij
moeten, tengevolge der houding van onze tegen
partij, op onze hoede zijn.
En wie dit begrijpt zal niet nalaten reeds
hij eerste stemming op morgen, Dinsdag, daarvan
getuigenis af te leggen door te stemmen op den
heer
Allen, die kunnen ijveren voor het welslagen
van die candidatuur, laten dit niet nazij be
denken vooral dat van eene herstemming niet
veel heil is te verwachten. Alle krachten
dienen reeds bij den eersten strijd in
het vuur gebracht te worden.
Verder verwijzen wij onze lezers naar de
herinnering boven aan het bijvoegsel tot dit
nommer.
In de Bakkerij, orgaan voor brood-, koek- en
banketbakkers, komt een ontwerp-adres aan de
Tweede kamer voor, waarin adressanten verkla
ren, dat zij het zeer zouden betreuren, zoo de
kamer gevolg gaf aan het verzoek van Neder-
landsche meelfabrikanten, om van de maalpro-
ducten rechten te heffen.
Adressanten betoogen dat de heffing dier rech
ten, in stede van eene bescherming van den
Nederl. graanhandel, niet anders zijn kan dan
het versterken van de positie van den meelfa
brikant tegenover den bakker, wien invoerrech
ten op maalproducten de gelegenheid zal ontne
men, zijn meel uit het buitenland, waar hij
dikwijls beter en goedkooper koopen kan, te
betrekken.
Daardoor zal de bakker, wiens toestand dooi
de groote concurrentie van broodfabrieken en
coöperatieve vereenigingen toch al zeer moeieljk
wordt, volgens adressanten, geheel afhankelijk
worden van den meelfabrikant, welke hij de vast
stelling der marktprijzen van het meel niet meer
gebonden zal zijn aan de prijzen der buiten-
landsehe concurrenten, maar binnen zekere grens
de meelpr jzen zal kunnen verhoogen. Deze ver
hoogingen zullen alzoo geheel ten laste komen
van de hakkers, welke hunne broodprijzen moeten
regelen naar die der broodfabrieken, die tenge
volge van de groote kapitalen waarmede zij wei
ken minder rekening behoeven te honden met
rijzing der meelprijzen, omdat zij in de gelegenheid
zijn, bij gunstige markt zeer groote partijen meel
te koopen, waartoe de bakkers over 't algemeen
niet in staat zijn.
Volgens den Parjschen correspondent der N.
R. Ct is het wel degelijk waar dat in de Neder-
landsche commissie te Parijs voor de tentoon
stelling van 1889 zitting heeft de heer Bisschofs-
heim, die van afkomst een Duitscher en door
naturalisatie een Franschman is. Ten zijnen
huize werden de wekel jksche zittingen der com
missie gehouden.
Wat de deelneming van Nederland aan die
tentoonstelling betreft roept die correspondent,
geheel in onzen geest, den commissieleden toe
<Vezint eer gij begint."
Is er op de Parjsche wereldtentoonstelling in
het geheel geen Nederlandsche afdeeling, dan zal
men daarvan niemand een verwijt kunnen maken.
Maar treedt gij als commissie eenmaal op, en
zegt gijik zal eene Nederlandsche afdeeling
vormen, pas dan opwant als de afdeeling dan
niet gelijk staat met de beste der tentoonstelling,
dan zult gij alle handen op uw hoofd zien neer
komen. En het is vooruit met zekerheid te zeg
gen, dat zij niet gelijk zal staan met de beate
afdeeling. Wij zullen met onze Nederlandsche
nijverheid staan naast België, dat schitterend
voor den dag zal treden, en onze afdeeling zal
de schaduw Ijken van die van 1878, welke aan
velen onvoldoende toescheen.
Ik geloof dat het in het welbegrepen belang
is van iedereen, om deze dingen thans nog dui-
deljk uiteen te zetten. Is de commissie in de
gelegenheid, de verschillende takken van bedrjf
in Nederland op het veld van Mars behoorljk
tentoon te stellen en te omljstenheeft zj,
om de zaak ronduit bj haren naam te noemen,
tweemaal honderdduizend gulden bjeen, dat
zj dan haren gang ga, en dan zal zj het» vader
land tot eere strekken. Heeft zj die som niet,
openhartig gezegd, zou men dan niet beter doen
geen Nederlandsche afdeeling in het leven te
roepen
Waar men de politiek al bjhaalt
De redactie der Maasbode zegt dat haar dezer
dagen ter inzage gegeven is een Engelsche brief,
geschreven op papier eener Zeenwsche firma. Het
gedrukte hoofd van den brief had een buitenge
wone hoogte. Bovenaan staat de naam der firma
met het telegramadres, daarna de naam van het
oudste lid der firma, gevolgd door een lange
reeks van kwaliteiten. Op de eerste plaats kwamen
de namen van onderscheidene consulaire agent
schappen, door dien heer bekleed, vervolgens zjne
ridderorden, van Bolivar en dergeljken, een
zilveren medaille van zekere vereeniging Nugando
Discimus Nugari als s eere varken," daarna een
paar burgerljke betrekkingen en eindeljk de
volgende qualiteiten
„Lid van verschillende vrool jke gezelschappen.
»Yerzamelaar van Oud-, Nieuw- en Njdigheden,
Numismaat enz., jubelend over een 60jarig celibaat.
»Lid der 1 jkenverbranding en van verschillende
nette, doch de puntjes minder in acht nemende
vrooljke gezelschappen."
De mededeeling van al die zotheden begint dit
katholieke blad met het opschrift*Een liberaal
die zich zeiven teekenf en eindigt het met deze
regelen»De man, die brievenpapier met dit
hoofd gebruikt, is een liberaal en behoort der
halve tot het »»denkend deel der natie.""
Het is jammer dat het blad de firma niet
noemtnu kan het den schjn niet ontgaan dat
het in dezen slappen tjd niets anders, niets
beters kunnende leveren eens grappig heeft
willen zjn ten koste van een tegenstanderen
dan is die aardigheid verre van geestigof dat
men zjn redactie erin heeft laten loopen.
Is het feit waar, dan begrijpen wj nog niet
hoe de redactie der Maasbode daarbj de politiek
te pas brengt.
Dwazen, onnoozelen en jdeltuiten vindt men
onder elke politieke partj maar of zj nu wel
het meest onder de liberalen te vinden zjn, dat
zjn wj zoo vrj te betwjfelen.
■Omtrent het bezoek der leden van de Holland
Society valt nog het volgende te melden.
Te Ylissingen stapten de heeren, die aan den
rjtoer deelnamen, bj den heer P. Smith af, wiens
woning, zoowel aan den gevel als erbinnen,
toepasseljk was versierd en waar hun eenige
ververschingen werden aangeboden. Met groote
belangstelling werd tevens de oudheidkundige
verzameling van den Amerikaanschen consul be
zichtigd.
Een kjkje werd genomen op deNoordzeeboule-
vard en ook aan het standbeeld van De Rujter
een bezoek gebracht.
Yervolgens keerde men naar Middelburg terug,
waar in het hotel de Nieuwe Doelen het diner
werd gebruikt. Van het hotel wapperde de Ameri-
kaansche vlag.
De ontvangst der Amerikaansche heeren hier
bereid, waardeerden zj zoo dat een hunner, di e
Zaterdagavond naar Londen vertrekken zou, dit
tot den volgenden morgen uitstelde.
Ook de andere heeren besloten nog een dag
aan het bezoek vast te knoopen.
Zondagochtend woonden de nog hier gebleven
Amerikanen de godsdienstoefening in de Engelsche
kerk bj. Na den dienst werd hun van wege den
kerkeraad eene beleefdheid bewezen wjl op het
orgel de Amerikaansche volksliederen The star
spangled banner en Hail Columbia werden gespeeld,
wat door hen bljkbaar met voldoening werd
aangehoord en naar aanleiding waarvan zj den
organist voor zjn spel en den kerkeraad voor
zjne attentie hunnen dank betuigden. Na zich
daarna nog eenige oogenhlikken met den pre
dikant en de overige leden van den kerkeraad
onderhouden te hebben, gingen zj naar hun hotel
terug.
Later werd nog een wandeling door de stad
gemaakt en heden ochtend zjn de heeren, die de
uitnoodiging der Hollandsche club hebben aan
genomen, naar Antwerpen vertrokken.
Vanwege the Holland society of New-York ont
vangen ook wij het verzoek tot plaatsing van
een dankbetuiging, die in verschillende bladen
voorkomt.
Daar deze meerendeels slaat, behalve op de
ontvangst, in geheel Nederland haar te beurt
gevallen, op de welwillende wjze waarop
corporaties en personen, buiten onzen voornaam-
sten lezerskring gelegen, de leden van dit genoot
schap ontvingen, meenen wj te kunnen volstaan
met ons tot tolk te maken ran de erkentel jkheid,
die de heeren, welke Middelburg bezochten, be
zielt jegens het gemeentebestuur en de commissie
van. ontvangst in onze stad.
De heeren eindigen hunne dankbetuiging met
deze regelen
»De ons betoonde vriendschap zullen wj nooit
vergeten, en als wj u hidden, u ook onzer ta
willen gedenken, roepen wj na dit al te kort
stondige bezoek, een laatst vaarwel toe aan dezen
klassieken bodem der vrje gedachte
De oesteraanslag kan, zoo meldt men ons uit
Z.-Beveland, dit jaar door het koude weder als
totaal mislukt beschouwd worden. De pannen zjn
reeds zes weken in zee in andere jaren zet zich
bj gunstig weder spoedig het broed daarop neer,
doch nu is er zoo goed als niets te vinden. Het
weder is thans verbeterd en er valt nu ook wel
oesterzaad, maar door het wier zjn de pannen
zoo vet en glibberig geworden dat het broed er
zich niet meer op vast kan zetten. De pannen
nu nog op te halen, opnieuw schoon te maken
enz. en dan weer naar zee brengen, zou de moeite
niet loonen. Voor den werkman te Yerseke zou
het werk ,wel wenscheljk zjn, want er wordt
bedroefd weinig verdiendhet afsteken, dat anders
in October geschiedt en waar nog al veel geld
mede verdiend wordt, bljft nu ook achterwege.
Voor de groothandelaren is het betrekkei jk nog
zoo erg niet, maar voor de kleine kweekers en
den werkman ziet het er treurig uit. Zoo er niet
op een of andere wjs in voorzien wordt, zal ge
brek spoedig in verschillende woningen binnen
treden.
Uit Goes schrijft men ons
Een kolossaal heerenhuis op een der beste
standen van de stad, nl. de Groote Markt, komt
door vertrek der bewoners naar elders ledig. Het
gebouw heeft zulke afmetingen dat er voor een
particulier geen denken aan is om het te bewonen.
Dit gebouw zou uitnemend geschikt zjn om
een afdoende verbetering te brengen in een zeer
drukken tak van dienstpost- en telegrafie. De in
richting van het bestaande telegraafkantoor is voor
een welvarend stadje als Goes minstens primitief
en ook de stand, met den ingang in eene achter
straat, niet zeer uitlokkend.
Ook de inrichting van het kantoor der poste
rijen kon beter zjn.
Wj meenen dat men zich steeds heeft moeten
behelpen omdat er gebrek was aan de noodige
lokaliteit. Nu doet zich bovendien de gelegenheid
voor om beide middelen van correspondentie, die
nog al eens met elkander van doen hebben, onder
éen dak te brengen.
Daar van rjkswege niet geschroomd is een
ander groot heerenhuis te huren ten behoeve van
het kadaster enz., zouden wj het gewenecht
vinden om ook ten behoeve van post en telegrafie
denzelfden maatregel te nemen.
Ongetwjfeld zou het publiek er door gebaat
zjn en de betrokken ambtenaren zonden het
eene verbetering kunnen achten.
Een veertigtal onderwjzers uit het arrondisse
ment Middelburg met hun arrondissements-school-
opziener namen geljk wj in 't kort meldden
Zaterdagmorgen in de Lange Delft plaats in
vijf open rjtuigen, om zich te laten vervoeren
naar Domburg, waar de 34e algeineene vergadering
in het Schuttershof gehouden werd. Omstreeks
1 uur werd de feesteljke bjeenkomst, bjgewoond
ook door de heeren 0. M. v. Visvliet, districts
schoolopziener, en jhr M. W. de Jonge van Elle-
meet, burgemeester van Oostkapelle, door den
voorzitter mr J. van der Lek de Clercq geopend
met eene kernachtige toespraak, waarin hj allen
het welkom toeriep en hulde bracht aan de na
gedachtenis van de heeren jhr mr W. M. C. de
Jonge van Ellemeet en E. G. J. Stuart, benevens
mejSchoonakker-Bu jze, aan het gezelschap dooi
den dood ontvallen. Vervolgens overgaande tot
de ^igenljke werkzaamheden, bleek het, dat 46
leden tegenwoordig waren; velen waren verhin
derd door 'het aanvankeljk ongunstige weder of
andere omstandigheden. De waarnemende secre
taris, de heer P. G. de Jager, las de notulen der
vorige bjeenkomst en de penningmeester, de heer
M. de Mol, deed de rekening en verantwoording
over 1887, die een goed slot van 221.24 aan
wees. De heer L. de Man, boekbewaarder, bracht
verslag uit over den staat der bibliotheek, die
mede in zeer bloeienden toestand verkeert.
De heer J. van Slujs werd bj acclamatie als
bestuurstid herkozen.
