N\ 201.
131® Jaargang.
1888.
Zaterdag
25 Augustus,
BEKENDMAKINGEN.
Middelburg 24 Augustus.
Dit blad verschijnt d a g e 1 ij k s,
met nitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per 3/m. franco 2.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
Advertentiën-, 20 Cent per regel.
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten, enz..: van 1-7 regels ƒ1.50;
iedere regel meer ƒ0.20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Voor de verkiezing voor een lid der
Provinciale Staten in het district Middel
burg, op Dinsdag 28 Augustus, bevelen wij
ten dringendste aan den heer
C. L. VAN YY0ELDEREN,
die de candidatuur heeft aangenomen.
Verlslezlng.
Onderwijs.
Kerknieuws.
Rechtszaken,
MIDDELBIIRGSCHE
O
Agenten te Vlissingen: P. G. de Vet Mestdagh Zoon, te Goes: A. A. W. Bolland, te Kruiningen: F. yan der Pexjl, te Zierikzee: A. C. de Mooij en te Tholen: W. A. van Nieutvenhuijzen.
Vorder worden door alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aangenomen- en nemen ook het algemeen advertentiebureau van Nijgh van Ditmar te Rotterdam, en de firma B. van deï
ijamr te Groningen, voor de Noordelijke provinciën, annonces aan. Hoofdagenten voor het Buitenlandte Parijs en Londen, de Compagnie générale de Publieité étrangère G. L. Datfbe Cie., John F. Jones, opvolger-
De burgemeester en wethouders van Middelburg
maken hekend: dat de inlevering van stembriefjes
ter benoeming van een lid. van de provin
ciale staten voor Keeland, in Middelburg
zal plaats bebben op Dinsdag- den 38 Aw-
gustus a. s., van des voormiddags te negen
tot des namiddags te vijf uren;
dat de kiezers, die op de kiezerslijsten van die
gemeente zijn vermeld als wonende in de wijlten
A tot en met I, hunne stembriefjes moeten
inleveren in de oude vierscliaar ten raad-
huize (beneden ingang Markt) en de overige
kiezers in de zoogenaamde kamer van
koopliandel mede ten raadhuize (beneden in
gang Helm).
dat de opening van de in bet boofdkiesdistrict
Middelburg ingeleverde stembriefjes zal geschieden
op de ttovenvoorzaal van bet raadhuis (toe
gang langs den voortrap) op Woensdag den 29
Augustus daaraanvolgende, des voormiddags te
9 uren.
Middelburg, den 24en Augustus 1888.
De burgemeester en wethouders voornoemd,
F. ERMERINS, l. b.
De secretaris
J. W. DE RAAD, l. s.
De Wageninger bespreekt, evenals wij, de
pogingen van De Standaard en De Tijdde
hoofdorganen van de beide fractiën waaruit de
rechterzijde der Tweede kamer bestaat, »om den
volksvertegenwoordiger Okma vrij te pleiten van
bet met bewustheid en langs slinksehen weg
overtreden van eene bepaling der gemeentewet."
„"Wij zegt de Wageninger bebben geen
lust gevoeld op dat geknoei in te gaan. De
menscb bezit, belaasbet vermogen om voor
wie niet diep doordenken of door partijzucht
zich laten verblinden, zwart wit te praten,
of ook, komt het in de kraam te pas, wit
zwart. Men kan zoolang liegen, zegt eene volks
uitdrukking, dat men zelf gelooft dat het waar
is. En de heer Okma vindt dit natuurlijk heel
aangenaam. Hij kan nu naar den wensch zijus
harten lid der kamer blijven. Standaard en Tijd
houden hem de hand boven het hoofd.
>Toch zal het, dunkt ons, den eerlijken cons-
cientieusen mannen onder zijne partijgenooten
moeilijk vallen, hem als een waardig collega in
kamer- en clubvergadering te begroeten en te
behandelen. Toch moeten ook zij zwijgen en
bukken het partijbelang eiseht bet. Gelukkig
de eenvoudige burger, die voor zulke verzoekin
gen gevrijwaard is."
Volgens de mail-berichten wordt van verschil
lende sijdeïi beweerd dat de onlusten in Bantam
het gevolg waren van opdrijving der landrente.
Wat te dier zake in de koloniale verslagen dei-
laatste jaren voorkomt, schijnt, zegt de N. R. Crt,
aan die bewering weinig steun, te geven en veel
eer onzen Bataviaschen correspondent, die haar
ongegrond noemde, in het gelijk te stellen.
Toen na 1883 geleidelijk eene herziening van
de aanslagen in alle residenties plaats had, met
behulp van de door jaren lang onderzoek ver
kregen gegevens omtrent de uitgestrektheid en de
productie der bouwgronden, is de landrente van
de residentie Bantam aanzienlijk verlaagd.
Het sprak van zelf, dat de pen werd gehaald
door de bedragen, te betalen voor de gronden,
Vernield bij de uitbarsting van Krakatau in 1883,
en voor die welke niet meer bebouwd werden
tengevolge van bet omkomen der bezitters (res
pectievelijk 39.568 en ƒ9480) maar bovendien
werd de aanslag van andere gronden, omdat bij
te hoog werd geoordeeld, verminderd met onge
veer 82.000.
Bovendien Werd jaarlijks bet bedrag van den
aanslag nog verminderd met aanzienlijke sommen
Wegens het mislukken van den oogst van sommige
Velden en het onbeplant blijven van andere, voor
namelijk ten gevolge van de vermindering van
werkkrachten door de ziekten, die Bantam teis
terden. In 1884 bedroeg de vermindering ruim
28 percent, in 1888 ruim 22 percent. En dat de
verlaging niet zoo als beweerd is slechts
schijnbaar was, kan bljjken uit eene vergelijking
van betgeen moest worden opgebracht in 1882
met hetgeen daarna moest worden betaald. Voor
de bouwvelden, waarvan de oogst was geslaagd,
voor de nipabosscben, boomgaarden en erven is
betaald in 1882 per bouw gemiddeld 6.52 en
in 1884—1886 ƒ5.35 a J 5.45.
In het vorige jaar gaf de regeering bet voor
nemen te kennen, de aanslagen op geheel Java
nogmaals te doen herzien in verband met de lage
prijzen der producten. Volgens de Javasche courant
werd dientengevolge de aanslag van Bantam in
het begin van dit jaar opnieuw verlaagd met
bijna IJ ton.
De druk der landrente hangt ook af van den
tijd, waarin de betaling gevorderd wordt. Er zijn
weinig gegevens om te beoordeelen boe te dien
aanzien in Bantam gehandeld is. Het weinige
dat het Koloniaal verslag vermeldt, pleit echter
zeer voor het gewestelijk bestuur. In 1884 toch
werd er genoegen mede genomendat ruim
ƒ55,000 eerst in het volgende jaar zou worden
afbetaald, omdat de bevolking de gelegenheid
wenschte af te wachten om de padie, die zij be
schikbaar had, voor hoogeren prijs van de hand
te zetten.
Uit de koloniale verslagen blijkt niet, hoe de
aanslagen in de verschillende dessa's waren. Maar
aangezien sedert het laatst van 1884 de resident
niet werd vervangen, mag men aannemen dat
dezelfde beginselen, die hem tot eene aanzienlijke
verlaging der landrente bewogen, ook zullen
hebben geleid tot eene billijke regeling voor de
dessa's ieder in het bijzonder en tot, het be
trachten van matiging bij de invordering.
Volgens de Javabode is het duidelijk dat er geen
sprake is geweest van een eigenlijken volksop
stand, maar wel van een samenzwering door
eenige eerzuchtigen en ontevredenen op touw ge
zet, die zich gekrenkt achtten, niet door het
Europeesch bestuur, maar door de Inlandsche
ambtenaren. De voornaamste oproerling en aan
stoker, Hadjie Wasid, een man, die er een zeer
bekende en bezochte theologische school op na
hield en dus vooral in zijn eigene oogen en die
zijner leerlingen iemand was van beteekenis, had
.een wrok tegen den Inlandschen officier van justi
tie, door wiens toedoen hij in preventieve hech
tenis en voor den rechter was gekomen, welk
gevoel door zijne vrijspraak nog sterker was ge
worden. Een ander hoofdmuiter, een der verloste
gevangenen, was niet minder op dien djaksa
geheten en buitendien op de leden van het om
gaand gerecht, dat hem tot tien jaren dwangar
beid veroordeelde, naar hij beweert op de verkla
ringen van valsche getuigen, bijgebracht door dien
djaksa, zijn vijand wegens een vrouwengeschie
denis. Een ander gevangen genomen hadji geeft
als een der redenen van zijn verzet op, dat de
panghoeloe, de officieele priester, hem met niet
genoeg achting behandelde. Aan mannen, met
zulke gevoelens bezield en in hun omgeving van
invloed, moest het gemakkelijk vallen daarvan
misbruik te maken en onder het voorgeven, dat
de godsdienst het gebood en dat de belastingen
te hoog waren, hunne volgelingen over te halen
tot een aanval op alle gouvernementsambtenaren
en hen alzoo te gebruiken tot werktuigen van
hun wraakzucht.
Het jaar 1883 kan niet tot vergelijking dienei^
tengevolge van de ramp van Krakatau.
Men schijnt op Java zich op alles voorbereid
te willen houden. Het volgende bericht komt
in het Bat. Nieuwsblad voor
Schutterij. Gisteren is de benoemde 2e luit. hij
de Bataviasche schutterij, de heer Hecking Colen
brander, beëedigd. Na die plechtigheid werd
door het bataillon een flinke wandeling gemaakt.
Weer teruggekeerd op 't Waterlooplein zeide de
commandant, dat het dit jaar een jaar van ge
wapend appel was, en dat bij 't alarmsein (dat door
tamboer en hoornblazer werd aangegeven) de
schutters zich naar de Sluisbrug hadden te begeven.
Blijkens de begrooting der inkomsten en uit
gaven van de gemeente Middelburg, voor den
dienst 1889 zijn de ontvangsten en uitgaven
geraamd op 327.466.26 met 19647.471 voor
onvoorziene uitgaven.
De begrooting der gasfabriek bedraagt 50.840
in ontvang en uitgaaf. Daarop wordt een goed
slot van ƒ9500 geraamd.
Natuur en kunst hadden zich vereenigd om
Donderdag de bezoekers van bet Schuttershof te
Middek>ürg een genotvollen avond te verschaffen.
Het was of de eerste, berouw gevoelend over
de stiefmoederlijkheid waarmee zij den ganschen
zomer ons op het punt van fraai weder beguns
tigde, zicb erop had toegelegd het Jaatste der
zomer-concerten, het afscheid aan het seizoen,
ons zoo aangenaam mogelpk te maken. Het was
heerlijk om in den hove van St Sebastiaan te
vertoeven.
En wat de kunst betreft, wij weten nu eenmaal
dat zij, wanneer bet stafmuziekcorps van den
beer N. A. Bouwman zicb doet booren, eene barer
hoogtijden viert.
Zoo was bet ook gisterenavond.
Telkens wanneer wij dit muziekcorps booren,
bewonderen wij de eenheid en de zuivere stem
ming, die daarbij vallen waar te nemen. Daaraan
juist kan men opmerken onder welke uitste
kende, bekwame leiding dit corps zich bevindt.
Van de uitgevoerde nommers verdient zeker
wel afzonderlijk genoemd te worden de Ouverture
de concert van R. Hol. Wij hoorden dit stuk,
dat hooge eiscben aan de executanten stelt, voor
het eersten wij mogen aan het corps een com
pliment over de uitvoering daarvan niet ont
houden.
Schumann's Abendlied verwierf zooveel toe
juiching dat de heer Bouwman wederkeerig de
beleefdheid had dit te herhalen.
Een allerliefste concert-polka van den heer
Bouwman Nids doiseaux gaf den eersten fluitist,
die, naar wij hoorden, weldra naar het Crystal
Palace te Londen vertrekt, gelegenheid zijne uit
stekende gaven ten toon te spreiden; en ons om
te getuigen dat zijn heengaan voor het corps een
verlies mag heeten.
HetWir spielen Soldat, een aardig karakter
stukje van Eilenberg, zal zeker velen van het
publiek bekoord hebben, terwijl de overige nom
mers, waaronder de fantaisie uit Hamlet en de
ouverture Wilhelm Teil, aan bet programma rijke
afwisseling verschaften.
Door ongesteldheid ontbraken enkele krachten,
o. a. de contra-bas, die zoozeer meewerkt om bet
harde geluid van de koperinstrumenten te tem
peren; dit gemis was bij sommige nommers duidelijk
merkbaar. Evenwel, aan bet onmogelijke is nie
mand gehoudenen dit zijn van die bezwaren
waarmee een directeur van een stafmuziekkorps
nog al eens te kampen beeft.
Door den beer mr G. N. de Stoppelaar werden
aan het einde van het concert tot den heer N. A.
Bouwman eenige woorden gesproken, die voor
hen welke eenigszins ver af zaten niet verstaan
baar waren. Wij vermoeden echter dat zij eene
verzekering van waardeering en eene dankbetui
ging zullen hebben bevathet publiek scheen
het tenminste als zoodanig te begrijpen en
betuigde daarmee zijn instemming.
De tuin was goed bezet; maar lang niet vol.
De afwezigheid van velen, die nog buiten ver
blijven of op reis zijn, zal daartoe wel bebben
meegewerktmaar wellicht was bet ook een
gevolg van bet minder uitgebreide aantal leden
der zomerconcerten.
Wij willen daarom, uit erkentelijkheid voor bet
ons ook dit seizoen verschaft genoegen, den wenscb
uiten dat, nu de confrérie met een nieuw honderd
tal is begonnen, voor die concerten een tijdperk
van hernieuwden bloei moge aanbreken
"Vorst Alexander van Battenberg heeft een paar
dagen te Domburg vertoefd. Hij logeerde in het
Bad-Hotel onder den naam van Yon Hartenau
en is gisteren weder vertrokken.
Gisteren morgen werden van wege het Engelsche
gouvernement met eene groote gouden medaille
vereerd, de gezagvoerder van den Belgischen
loodsschoener no 7, H. de Moor, benevens de
zeeloods A. Ghijs, terwijl de assistent-loods P. As-
peslach en de loodsleerling M. Neut de zilveren
medaille met een geldelijke belooning ontvingen,
wegens het met levensgevaar redden van een deel
der bemanning van bet Engelsche stoomschip
Albert van Huil, op 19 Maart jl.
Daarenboven ontving de heer H. de Moor nog
van den gezagvoerder en de bemanning van de
Albert een in een fraaie lijst omvat schrijven,
waarin deze hem hunne dankbaarheid betuigen
voor de door hem bewezen diensten bij bet redden
van den stuurman en vier man der equipage van
den voornoemden bodem, die zicb hadden begeven
aan boord van de Noorsche brik Ruth, die ver
laten en in een gevaarlijken toestand in de
Noordzee op 19 Maart jl. ronddreef en welke zij
behouden trachtten binnen te brengen. VI Ct.J
Dinsdag 20 September wordt te Zierikzee, in
de zaal der sociëteit Landbouw en handel, door de
centrale tentoonstellings-vereeniging Landbouw
belang eene tentoonstelling van zaaigranen ge
houden.
Op deze tentoonstelling worden gevraagd mon
sters van winterzaaigranen of zaden en verza
melingen gedroogde grassen of planten, waarvan
de kennis nuttig kan geacht worden voor den
landbouwer.
Monsters van zomerzaaigranen worden toege
laten, maar niet beoordeeld.
Er wordt eene jury benoemd die prijzen, be
staande in diploma's voor zilveren en bronzen
medailles en getuigschriften, toekent.
De Arnh. Crt., mededeeling doende van de klacht
van eenige leden van de sociëteit de Theetuin te
Terneuzen, voorkomende in ons blad van Don
derdag 11., schrijft:
»In hoeverre een burgemeester het recht heeft,
een wettig georganiseerde sociëteit te sluiten,
wanneer geen exceptioneele omstandigheden dit
eischen, kan in 't midden gelaten wordenmaar
dan diende dat toch tijdig te worden medege
deeld, om de leden voor onaangenaamheden te
vrijwaren.
Wij herinneren ons het geval dat een burge
meester die den commissieledenwelke bem
feestelijk hadden ingehaaldeen diner aanbood
in een uitspanningslokaal, tevens logement, eenige
minuten vóór het sluitingsuur dit lokaal verliet.
Het bleek spoedig waarom. Op klokslag ver
scheen de veldwachter, om op last des burge
meesters, de »herberg" te doen ontruimen".
De Standaard bevat de le lijst van de 10e
jaarcollecte voor de scholen met den bijbel.
Daarop komt voor Koudekerke met Dishoek (W.)
Ned. ger. kerk 26.46.
Heden namiddag had te Zierikzee de plechtige
inwijding van de hernieuwde synagoge plaats. De
inwijdingsrede werd gehouden door den heer H. M.
van Beem, Israël, godsdienstleeraar te Middel
burg. Bij het einde der plechtigheid hield de
beer B. S. van Kloeten, fung. voorlezer der Israël,
gemeente te Zierikzee, eene korte toespraak.
Een programma van gebeden en ceremoniën was
aan allen, die blijken van belangstelling bebben
gegeven, als bewijs van toegang uitgereikt. De
kerk was goed bezet.
Arrondissements-rechtbank te Middelburg.
De rechtbank deed beden uitspraak in de, de vorige
week uitvoerig meegedeelde, zaak tegen J. M. d. R.,
24 j., wagenmaker, en E. P. V., 25 j., kuiper
beiden Middelburg. Wegens mishandeling, welke
zwaar lichamelijk letsel heeft veroorzaakt, zjjn
heide veroordeeldde le tot 3 m. en de 2e tot
14 d. gev., met bepaling dat de tjjd, door ben
in verzekerde bewaring doorgebracht, geheel zal
worden in mindering gebracht.
Verder zijn veroordeeld wegens
diefstal S. M. de V. 17 j., sjouwerman Vlis
singen, tot 14 d. gev.
s t r o o p e r ij J. S. 30 j., werkman St. Jansteen,
tot 3 d. gev.
beleediging van een ambtenaar en
bedreiging tegen het leven C. N. 48 j.,
scheepstimmerman Vlissingen, tot 6 d. gev.
beleediging van een ambtenaar J.
N. 49 j., werkman Oostburg, tot 6 d. gev.J. L.
43 j., huisschilder Zuidzande en J. J. K. 55 j.,
schipper Colijnsplaat, beiden tot 12 b. s. 6 d.
h. en M. K. 24 j., arbeider Kruiningen, tot ƒ12
b. s. 8 d. h.
mishandeling P. B. 25 j., boerenknecht
Philippine, tot 8 d. gev.; C. J. de N. 56 j., huisv.
van A. v. H., Hontenisse, tot 1 b. s. 1 d. h.
J. B., huisv. van J. de M., zonder beroep Clinge
en J. de K. Jz. 20 j., landmansknecht Wissekerke,
beiden tot 5 b. s. 5 d, b.J. H. 23 j., arbeider
Kruiningen, tot 8 b. s. 6 d. h. en P. G. P. 64
j., scharenslijper Goes, tot f 8 b. s. 8 d. b.
beleediging S. P. de R. 49 j., huisv. van
G. W., zonder beroep Oost-Souburg, tot 8 b.
s. 8 d. h.
het opzettelijk niet voldoen aan
eene vordering, krachtens wettelijk
voorschrift gedaan door een met
het opsporen van strafbare feiten
belast ambtenaar J. G. 40 j., schipper, J(