M1DDELBIIRGSCHE COURANT
BIJVOEGSEL
Middelburg 14 Juli.
Rechtszaken,
VAN DE
VAN
Maandag 16 Juli 1888. N°. 166.
Bp den aanvang der zitting van de Tweede
kamer, Vrpdag, wees de heer De Beaufort op het
betreurenswaardig teit, dat de door hem en andere
leden op de bankwet ingediende amendementen
zpn gepubliceerd, terwijl zp bp de leden onder
ling, die zo hadden voorgesteld, onder couvert
zpn rondgegaan en niet aan alle leden zpn rond
gedeeld. Toch waren die stukken dien ochtend
reeds gepubliceerd in de Nieuwe Rott. Cl. en het
Handelsblad. Hoe komt dat? Wie heeft schuld?
Hp verzocht den voorzitter daaromtrent een on
derzoek in te stellen.
De voorzitter achtte het feit eveneens beden-
kelpk. Het is hem gebleken, dat de griffier geen
schuld heett en hp is bereid een onderzoek in te
stellen, ten einde dergelijke feiten voor het vervolg
te voorkomen.
De heer Beaufort dankte voor die toezegging.
Naar aanleiding van deze opmerking meldt de
Haagsche correspondent der i\. R. Ct. dat die
amendementen op het gewone uur der avond
expeditie aan de landsdrukkerp voor de pers
verkrijgbaar gesteld en afgegeven zpn.
De discussiën over de wet tot verlenging van
den diensttpd voor de ingelpfden bp de militie
te land der lichting van 1883 en voor de inge
lpfden bp de zeemilitie der lichting van 1884
leverden geen nieuwe gezichtspunten op.
Hoofdzakelpk werd de ingestelde staatscom
missie voor de defensie besproken in verband met
de verklaring van den minister van oorlog, dat
hp een bepaalde overtuiging heeft omtrent de
regeling van den dienstplicht. Die blootleggen
wilde hp niet voor de staatscommissie haar taak
had volbracht. Daarover werd de heer Bergansius
vooral hard gevallen door den heer Rutgers van
Rozenburg, terwpl de heer Schaepman, zeer na-
tuurlpk, als beschermer van de regeering optrad.
De heer Rooseboom wees er vooral op dat de
regeling der landsverdediging een groot landsbe
lang is en geen uitstel gedoogt.
Volgens den heer Van Houten kon na de ver
klaring der regeering de staatscommissie hare
taak beeindigen, omdat haar rapport overbodig
wordt tegenover de bepaalde overtuiging der
regeering, die eigenlpk dus naar den bekenden
weg vraagt.
Den verderen loop der discussiën en het lot
van het wetsontwerp betreffende de dienstver-
lenging deelden wp gisteren mee.
De heeren De Beaufort c. s. hebben thans hunne
amendementen op de bankwet, die door een toe
val te vroeg in de wereld waren gekomen, officieel
ingediend en teruggebracht tot de twee, die
strekken om de concessie slechts met 10 jaren te
verlengen, opzegbaar twee jaren voor het einde
van eenig loopend tpdperk.
Tot rapporteurs over het voorstel van den heer
Domela Nieuwenhuis betreffende de gedwongen
winkelnering, zpn door de afdeelingen der Tweede
kamer benoemd de heeren Heemskerk, Goeman
Borgesius, Reekers, Van der Peltz en Verniers
van der Loeff, tevens voorzitter der commissie,
Heden had aan het polderhuis van Walcheren
in de Abdij alhier de opening plaats van de
Donderdag te Middelburg en Vrpdag te Westka-
pelle ingeleverde stembriefjes voor de verkiezing,
bp herstemming, van een commissaris in het polder
bestuur, waarvoor bp de laatste verkiezing de
heeren C. J. J. A. van Teplingen te Middelburg
en M. Bakker te Zoutelande de meeste stemmen
verkregen.
Te Middelburg waren ingeleverd 151, teWest-
kapelle 14 biljetten; wpl 1 briefje in blanco bleek
te zijn bedroeg het aantal geldige stemmen- 164
en de volstrekte meerderheid 83.
Met 87 stemmen werd de heer M. Bakker ge
kozen, terwijl op den heer .,C. J. J. A. van Tep
lingen 77 stemmen waren uitgebracht.
Bp kon. besluit is de heer J. A. van Dorser,
lid der algemeene rekenkamer van Nederlandsch-
Indië, benoemd tot voorzitter van dat college.
Bp beschikking van den minister van water
staat, is bepaald dat, te rekenen van 1 Augustus
aanstaande, de navolgende ambtenaren van den
waterstaat zullen dienst doen als volgt: de inge
nieur der le klasse P. W. van der Sleyden, thans
te Zutfen, als arrondissements-ingenieur in het
le rivier-arrondissement, ter standplaats Npmegen;
de ingenieur der le klasse D. N. Labrijn, thans
te Zwolle, als arrondissements-ingenieur in het
5e district, ter standplaats Zutfen; en de inge
nieur der 3e klasse H. Wortman, thans te Np
megen, als arrondissements-ingenieur in het 4e
district, ter standplaats Zwolle.
Naar de Avondpost verneemt, is het particulier
bericht ontvangen, dat de heer W. van Rinsum,
adspirant-contröleur te Tjilegon (residentie Ban
tam) bij de aldaar plaats gehad hebbende onlusten
gered is.
Men beweert dat bp den minister van oorlog
het voornemen bestaat om, aanvangende met
1889, de handgelden af te schaffen voor de per
sonen, die als vrijwilliger in dienst treden
Een nieuwe aflevering van het woordenboek
is verschenen. Zij loopt van geslepen" totge
veinsd" en is bewerkt door den heer dr A. Kleyner.
Door hem wordt voorts meegedeeld, dat de redactie
gehoopt had, tegelpk met deze aflevering, een
tweede te kunnen uitgeven, het vervolg der A
bevattende. Zp is bpna voltooid, tot prof. De
Vries door ziekte weid gedwongen 'twerk te
staken. Twee nieuwe medewerkers zpn aan de
uitgaven verbonden, nl. de hh. dr A. Beits en dr
J. W. Muller, welke eerstgenoemde ook reeds
vroeger zpn hulp verleende.
'tWerk zal van nu af met meer kracht worden
voortgezet.
Omtrent de gebeurtenissen te Bantam zegt de
Haagsclie Courant
Op gezag van Indië-mannen ter zake kundig,
meenen wp te mogen mededeelen, dal men redenen
heeft om te vermoeden dat radhen Pennade
beruchte handlanger van den adsistent-resident
vón Czernicki, welbekend uit de stukken omtrent
de Tjiomaszaak, waarin hp zulk eene rol speelde,
niet vreemd zou zpn aan het gebeurde in Ban
tam, waar lip als »patih" aan het hoofd staat
van het inlandsch bestuur der afdeeling Anjer.
Een treurig afscheid voor den heer Van Rees
inderdaad.
De residentie Bantam is verdeeld in twee afdee
lingen, Anjer en Serang. De resident, de heer
E. A. Engelbrecht, woont te Serang.
De heer J. H. H. Gubbels was sedert Juli 1884
adsistent-resident van Anjer, waar radhen Penna,
versierd met de gouden medaille voor burgerlpke
verdiensten, sinds April van dat jaar »patik" is.
In Anjer woonden 11 mannelpke Europeanen
ouder dan 16 jaar, in Serang 46 het itotaal aantal
Europeanen in Bantam is 229. De residentie heeft
verder eene bevolking van 544,320 inlanders,
1270 Chineezen en eenige Arabieren, op eene
oppervlakte van 151 vierk. geogr. mplen, en is
de schraalst bevolkte na Bagelen en Bezoeki.
De ontvangen mailberichten loopen tot 9 Juni;
en het verslag der voornaamste gebeurtenissen in
het gouvernement Atjeh en onderhoorigheden
van 13 tot en met 25 Mei jl. Volgens dat ver
slag was het in dien tpd in Groot-Atjeh vrp rustig
en werden onze posten niet noemenswaard be
schoten een gevolg van de poeasahierop
maakten eene uitzondering Pagani en Siroen het
eerste wordt dagelpks met eenige schoten ver
ontrust, terwpl er op Siroen den 22en Mei een
90tal werden gelost.
Den 17en Mei werden twee Europeesche fuseliers
van de dekking bp het openkappen van het terrein
bp Ketapan doewa, tengevolge van het vpandelpk
vuur, gewond.
Het verkeer van buiten met de bevolking binnen
de linie wordt nog steeds zooveel mogelpk door
benden Pedireezen belemmerddientengevolge
geraakten den 20en Mei een vpftiental gewapende
volgelingen van Toekoe Moeda Baid, gesteund dooi
de bevolking van Lamtedga, slaags met eene bende
van ongeveer 30 Pedireezen van beide zpde vielen
eenige dooden en gewonden, maar de Pedireezen
waren genoodzaakt het veld te ruimen. Den
volgenden dag echter vonden zp gelegenheid een
negental ongewapende Atjehers, ook ter hoogte
van Lamtenga, te overvallen, 3 van hen te dooden
en bovendien de door hen uit Kota-Radja aange
voerde handelswaren te rooven.
Telok Kroet handhaafde zich op den rechter
oever van de Lagen-rivier en Tenom op den
linkeroever der Koewa-la-Rigasdoor geen der
partpen werd iets noemenswaards uitgericht.
Onze versterking te Melaboeh en de passer
aldaar werden nu en dan, een paar malen nogal
noemenswaard, beschotenook richtte de vpand
zpn vuur óp de werkers aan de nieuwe verster
king, zonder dat dit echter eenigen invloed op
het werk uitoefende. Door ons geweer- en artil
lerievuur werden hem vier dooden en eenige
gewonden bezorgd.
De toestand in het Gighensche bleef dezelfde;
hoewel in geringe mate werd niettemin onze
versterking te Segli dagelpks beschoten.
De stand der bem-berri was gunstigerhet
ziektecpfer lager en de sterfte stationair.
De resident van Bali en Lombok maakt
melding van eenige aardschokken, einde Mei en
begin Juni aldaar voorgekomen. Enkele huizen
zpn omvergeworpen. Persoonlpke ongelukken
kwamen niet voor.
Arrondissements-rechtbank te Middelburg.
Diefstal te does.
(Slot).
Aangezien gisteren ons tpd en plaats ontbraken
om de gansche behandeling der zaak van R. en
O. voor de rechtbank alhier op te nemen en wp,
omdat zp tot kwart voor zes aanhield, slechts in
een deel der oplaag den eisch van het O. M. kon
den opnemen, volgt eerst nu het slot van ons
verslag.
Als vierde getuige werd gehoord de heer A.
J. M. van Weerd, kassier te Rotterdam, die mede
deelde welk bedrag door hem aan een der getuigen,
die straks zal worden gehoord, was gezonden.
Zpne opgaven werden gecontroleerd met een
deel der ter terechtzitting aanwezige geldswaar
dige papieren.
De vpfde getuige was de burgemeester van
Wemeldinge. Hp had na den diefstal tevergeefs
in de woning van R. een onderzoek ingesteld of
daar niet een deel van den buit was geborgen.
Bij een tweede onderzoek werd echter op de vrouw
van Roozendaal, verborgen in een zgn. hemdrok,
in bank- en mtintpapier een som van 650
gevonden.
De vrouw heeft toen aan den burgemeester
bekend,dat die som van den diefstal afkomstig was.
De president dankte den burgemeester voor de
hulp, door hem aan de justitie bewezen. Hij
bracht hem lof voor de wpze, waarop hij in deze
zaak is opgetreden, waaraan het voor een groot
deel te danken is dat de daders zpn gevat.
De volgende getuige was de rpksveldwachter
C. Molhoek, die verklaarde in den hemdrok van
de vrouw van R., die hem door den burgemeester
werd ter hand gesteld onmiddellpk nadat vrouw
R. dien had uitgetrokken, de bovengemelde som
van 650 gevonden te hebben.
Verder deelde deze getuige nog mede, welke
gelden en voorwerpen door hem op dien dag na
den diefstal aan den dpk gevonden zpn.
De zevende getuige was de rpksveldwachter
Pover te Yerseke. Uit diens verklaring bleek
dat door hem eenigen tpd, nadat Ockerse in de
bewaarplaats te Yerseke was opgesloten geweest,
aldaar, met drie spelden onder de brits vastge-
stoken, is gevonden een bedrag van 900 in
bankpapier.
De gemeenteveldwachter J. Koster te IJerseke
was de achtste getuige. Zpne verklaring betrof
ook het vinden van het geld in de arrestanten
bewaarplaats en sloot geheel met die van den
vorigen getuige.
F. de Back, landbouwer te Kapelle, verklaarde
een bedrag van 700, door hem van den kassier
Van Weerd ontvangen, met nog eenig ander geld
aan de bestolene eenige dagen vóór den diefstal,
den 3 April, betaald te hebben. Hp heeft gezien
dat de wed. De Roo dat geld in de chiffonière
wegsloot.
De tiende getuige was J. de Roo, landbouwer
te Kapelle. Deze, de zoon van de bestolene, was
tegenwoordig bp de betaling van De Back en
had zpne moeder die som, evenals nog eenig
ander ontvangen geld, zien opbergen.
A. Nieuwenhuize, schipper te Yerseke, thans
gedetineerd, was de 11e getuige. De vrouw van
Ockerse heeft hem gevraagd papier te halen, om
boekjes in te pakken. Hp is om papier gegaan
bp De Vogel en heeft daarvoor 2 of 3 cent be
taald, waarna hp het papier aan de vrouw van
Ockerse heeft afgegeven.
Een paar dagen later heeft de vrouw van
Ockerse hem gezegd dat het papier moest dienen
om te plakken op een ruit in de woning van de
wed. De Roo, waar haar man zon gaan stelen.
Dezelfde getuige is op verzoek der vrouw van
Ockerse nog een waskaarsje van vijf cents gaan
koopen, dat dienen moest om bij den diefstal licht
te hebben.
Den dag nadat de vrouw van Ockerse te Goes was
geweest heeft zp dezen getuige medegedeeld dat
zp de pen van het raam had weggenomen en hem
verzocht die pen weg te gooien. Daaraan is door
hem voldaan.
Vroeger echter hebben reeds de beklaagden
met Verbeke en hem, getuige, zich op weg begeven
om bp de wed. De Roo in te brekendaaraan
is echter geene uitvoering gegeven.
Den nacht van den diefstal is getuige daar
niafc bij geweest, hij heeft toen een anderen dief
stal gepleegd.
Wie het plan heeft gemaakt tot den diefstal
kon getuige niet verklaren, wel was de zaak be
sproken, maar hp kon niet zeggen, wie daarover
het eerst sprak.
De Vogel te Yerseke werd vervolgens gehoord.
Hp verklaarde aan den vorigen getuige Nieuwen
huize een vel papier te hebben verkocht van
hetzelfde soort als gebruikt is bp den diefstal.
De dertiende getuige was J. Verbeke. Deze
heeft van de vrouw van Roozendaal een omstan
dig verhaal gehoord van den gepleegden diefstal,
die hem vertelde dat de buit eerlijk gedeeld was.
Deze getuige verklaarde verder meer dan eens
over den diefstal gesproken te hebben, het plan
daartoe te hebben geopperd, en een paar maal
naar de woning van de weduwe de Roo mee te
zpn geweest.
Bp den diefstal echter heeft hp niet mede
geholpen.
Roozendaal wist dat vrouw De Roo in April
geld ontving en daarom was toen de diefstal ge
pleegd.
Deze getuige verklaarde verder dat met Ockerse
besproken was dat in de gevangenis gemakkelpk
geld in de pantoffels kon worden verborgen en
dat hp dit aan de justitie had medegedeeld. Het
gevolg hiervan is geweest dat een zeker bedrag
in goudgeld in de pantoffels van Ockerse is ge
vonden.
C. Franse, goud- en zilverkoopman te Kruinin-
gen, was de volgende getuige.
Deze heeft den achtsten Mei de vrouw van
Roozendaal aan het station te Goes ontmoet en
heeft haar vier gouden tientjes gewisseld.
Hierna werd gehoord J. Verwey, wonende te
Wemeldinge, eveneens gedetineerde. Zp had aan
den burgemeester verklaard dat zp den avond
voor dat de diefstal bp de wed. De Roo werd
gepleegd bij Roozendaal in huis geweest was,
wat zp thans echter, den burgemeester tegen
sprekende, terugtrok.
Vervolgens werd Roozendaal gehoord, hp er
kende op kalme wpze ten volle de gepleegde
misdaad.
Zpn vrouw en de vrouw van Ockerse zpn samen
in de woning der wed. De Roo geweest en daar
is door een barer de pen uit het raam gelicht.
Met Ockerse heeft hp in den bewusten nacht het
raam ingeduwd, Ockerse heeft het raam openge
schoven en samen hebben zp de deuren gefor
ceerd gelpk zpn zp binnengedrongen, gelpk zpn
zij naar het bed der weduwe gegaan, Roozendaal
heeft de sleutels weggenomen en samen hebben
zp het kabinet en de chiffonnière doorzocht.
Kabinet en chiffonnière werden met de aan de vrouw
afgenomen sleutels geopend en daarna geledigd.
In het geheel zpn zp gedurende een half uur
in de woning van de wed. De Roo geweest; het
huis hebben zp door de achterdeur verlaten.
Daarna zijn zij getrokken naar de woning van
Roozendaal, waar zij het geld hebben gedeeld.
Roozendaal's aandeel daarin was ongeveer f 865
geweest. Het goud en zilver werd niet verdeeld
maar met een deel van het papierengeld door
beide beklaagden aan den dpk verborgen. Ver
beke eu Nieuwenhuize hebben geen deel in de
opbrengst van den diefstal gehad, wel was ieder
hunner 100 toegezegd.
Roozendaal, die zonder verdienste was, was
voornemens met den buit naar Amerika te ver
trekken.
Ook Ockerse erkende al het hem te laste gelegde.
Ockerse heeft Roozendaal afgehaald in den
avond van den 12en en was met hem naar Goes
gegaan. Op de plaats van het huis, waar zp
inbraken, hebben zp het papier met zeep gesmeerd
en daarna zpn zp binnengegaan.
Hp noch Roozendaal had volgens hun
zeggen vroeger diefstal gepleegd. De president
betwpfelde dit, waar beiden van zooveel routine
blpk gegeven hebben.
Vervolgens werd het woord gegeven aan den
ambtenaar van het openbaar ministerie.
Een diefstal als deze, met bijna alle mogelpke
verzwarende omstandigheden als hier, komt ge
lukkig zeldzaam voor zeide hp en waar-
schpnlijk wel als een gevolg daarvan waren slechts
weinige uren, nadat de diefstal gebeurd was, een
paar personen op wie zware verdenking rustte,
gearresteerd.
Dat is vooral te danken aan het beleid van
den commissaris van politie te Goes, aan dat
van den burgemeester van Wemeldinge en aan
de rpks- en gemeente-politie aldaar en te Yerseke.
Bracht de ambtenaar van het O. M. hulde aan
deze ambtenaren, daartegenover stelde hp het
laakbare gedrag in het licht van een der getuigen,
den goud- en zilverkashouder C. Franse te
Kruiningen.
Deze was bekend met den diefstal en heeft
toch eenigen tpd, nadat de beklaagden in hechtenis
waren, van de vrouw van een hunner gouden
muntstukken in ontvangst genomen, die hp
bepaald kon vermoeden dat niet op eene eerlpke
manier in haar bezit waren gekomen.
Roozendaal, zeide de spreker, heeft veel op zpn
geweten, maar indien er geen mannen waren als
getuige Franse, zouden dergelpke diefstallen minder
gemakkelijk plaats vinden.
De heler is zoo goed als de steler, zegt een
spreekwoord, maar de ambtenaar achtte den heler
nog erger.
In het breede ging de ambtenaar de verschil
lende getuigenverklaringen na, om daaruit, in
verband met de erkentenis van beklaagden, het
wettig en overtuigend bewps te putten voor de
hun ten laste gelegde feiten.
De ambtenaar wees erop dat, hoezeer tegen
Roosendaal noch Ockerse vonnissen wegens dief
stal bestaan, de eerste toch verdacht wordt van
verschillende diefstallen en beiden wegens jacht-
strooperij nog ongeveer een jaar hechtenis moeten
ondergaan.
Alleen in de volledige bekentenis van beklaag
den vond de ambtenaar aanleiding om niet het
maximum te vragen -van de voor dit misdrpf
gestelde straf.
Hp vroeg veroordeeling tot zeven jaar gevan
genisstraf voor ieder, benevens in de kosten van
het geding.
De verdediger van de beide bekl., mr E. P.
Lenshoek, wees erop dat zijne taak een zeer
ondankbare was.
Hadden de bekl. zpne sympathie al niet, hunne
volledige erkentenis en de verpletterende getui
genisverklaringen maken het hem moeilpk in
deze duistere zaak nog enkele lichtpunten aan
te toonen.
Toch wilde bp ter verzachting van beklaagden
nog aanvoeren dat Ockerse vroeger voor zpn
stand tamelpk gefortuneerd was en zpn kapitaal
in den oesterhandel verloor en dat Roozendaal
steeds arm geweest is en bovendien een vrouw
en tien kinderen tot zpn last had. Bij den laatste
was verder dezer dagen de geringe inboedel nog
opgeschreven wegens schuld.
Armoede heeft beiden tot het misdrpf gebracht,
na het welslagen waarvan zp zich voorgesteld
hadden naar Amerika te vertrekken en aan de
overzpde van den Oceaan een nieuw leven te
beginnen.
Wijzende op de volledige bekentenis van be
klaagden en op het zeer gering materieel nadeel,
door de wed. De Roo geleden, beval pleiter zpne
cliënten in de clementie der rechtbank aan.
Daarna werd den beklaagden nog gevraagd
of zp iets in het midden te brengen hadden.
Alleen Roozendaal vroeg met tranen in de oogen
clementie met het oog op zpn gezin.
De uitspraak is op heden over 8 dagen bepaald.
Voor het hof te 's Gravenhage werden
Donderdag behandeld de appellen van twee vonnis-
sen der Middelburgsche rechtbank en wel,
lo. eene waarbp een jongen aldaar werd ver
oordeeld tot 6 maanden gevangenisstraf ter zake
van diefstal van twee rpksdaalders uit de toon
banklade van een winkel aan den Dam te Mid
delburg. De bekl. ontkende den diefstal. Hp
was wel in den winkel gewoest maar alleen om
visch te koop aan te bieden. Het hof nam dit
echter niet aan en bevestigde dit vonnis.
En 2o van een ander vonnis waarbp een schip
persknecht te Middelburg is veroordeeld tot 7
dagen gevangenisstraf wegens mishandeling van
een knaap, die door den vader van bekl. ter ver
pleging was aangenomen. Bekl. bekende dat hij
den jongen slechts een paar duwen met zpn op
geheven voet gegeven, maar hem niet mishandeld
had. De verdediger, mr Jacobse Boudewpnsei
