N\ 155. 1311 Jaargang. 1888. Dinsdag 3 Juli. Middelburg 2 Juli Verspreide berichten. Burgerlijke stand. Dit blad verschijnt d a g e 1 ij k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs per 3/m. franco 2. Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Cent. Advertentiën: 20 Cent per regel. Geboorte-, Trouw-, Doodberichten, enz.van 1-7 regels/1.50; iedere regel meer ƒ0.20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. Bij deze courant behoort een BIJVOEGSEL, Jhr W. C. M. de Jonge van Ellemeet. Weerkundige Waarnemingen, MIDDELBIIRGSCME COURANT. Agenten te Ylissingen: P. Gr. de Vet Mestdagh Zoon, te Goes: A. A. W. Bolland, te Bruiningen: P. van dee Peijl, te Zierikzee: A. C. de Mooij en te Tholen: W. A. van Nieuwenhttijzen. Verder -worden door alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aangenomenen nemen ook het algemeen advertentiebureau van Nijgh van Ditmae te Rotterdam, en de firma B. van deb Kamp te Groningen, voor de Noordelijke provinciën, annonces aan. Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parijs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daube Cie., John F. Jones, opvolger. In het jongste nommer van de Gids dat van Juli komt een beschouwing voor over Eduard Douwes Dekker van de hand des heeren dr Th. Swart Abrahamsz., door den schrijver betiteldEen ziektegeschiedenis. Het is eene zooals in de Gids zelf onder de letterkundige kroniek wordt uitgedrukt «beschou wing van een zeer bijzonder karakter", die ver dient gelezen te worden, omdat zij onder de vrienden en bewonderaars van Multatuli, naar ons gevoelen, een storm zal doen opgaan, en een protest daartegen niet zal achterwege blijven. De schrijver schetst Douwes Dekker als een zenuwlijder en begint zijn opstel met een herin nering aan de Kaapsche duiven, die ons menschen iets kunnen leeren. «Is namelijk een harer onhandig genoeg geweest om zich in het dunne draadje te verwarren, dat de zeelieden daartoe opzettelijk achter van het dek in zee laten sleepen en zich aldus laten vangen, dan wordt zij soms niet losgelaten dan na versierd te zijn met een rood lintje of strikje, dat fraai, doch sterk afsteekt tegen het hagelwitte dons. Deze versiering wordt der duif noodlottigwant naarmate de anderen beginnen te bespeuren dat haar natuurgenoot zich door iets in 't oog valiends onderscheidt, gaan eerst eenigen, daarna meerderen, eindelijk allen zich om haar verzamelen, zoodat haar ten slotte alle vrijheid van beweging benomen wordt. Dit gaat ten laatste zoover, dat het slachtoffer er het ge wone duiven verstand bij verliest en, in de mee ning, dat men haar kwaad wil, ongeduldig, wrevelig en angstig van zich begint af te pikken. Er ontstaat eene vechtpartij van allen tegen éen, of juister van éen tegen allen, waarbij eindelijk de arme rood strik het onderspit delft en jam merlijk in de golven omkomt; zij, de versierde door de hand van »»de heeren der schepping."" Na deze eerste regelen, wijst de schrijver erop dat onder de menschen ook versierde zijn door de hand des Heeren, en dat zijn zij, die met een sterke verbeeldingskracht zijn begaafd. Zulk een was Eduard Douwes Dekker. Hij was gesproten uit een zenuwachtige familie, en de heer Abrahamsz toont uit verschillende feiten aan dat Eduard, gesproten uit eene niet geheel «onbelaste" familie, dus zelf niet geheel «on belast" ter wereld is gekomen. Na dien blik op zijn familie, behandelt de schrijver Douwes Dekker den staatsambtenaarbe schrijft hij verder een overgangsperiodeen wijdt hij voor het overige zijne beschouwing aan»Mul- tatuli de hervormer"en y>Douwes Dekker als mensch Aan het slot van dit laatste schrijft hij »Wij hebben in bovenstaande regelen gepoogd 'Zondag morgen is weder een man van betee- kenis in Zeeland gestorven, wiens naam daar zeker lang met eer zal worden genoemd. Jbr mr Willem Cornelis Mary de Jonge van Ellemeet werd geboren te 's Gravenhage den 5 Mei 1811 en was eenig kind van Marinus Willemszoon de Jonge van Ellemeet, raad te Zierikzee en baljuw der heerlijkheid St. Maartensdijk, waarvan hij in den Franschen tijd den moeilijken post van maire op zich nam, en Maria Wilhelmina van Outhoorn. De jongeling, reeds in 1824 ouderloos, ontving zijn opleiding op het destijds zeer vermaarde in stituut van Dr De Raadt te Noordhey, waar hij tot de ijverigste en beste leerlingen werd gerekend. Zijn neef jhr mr Marinus Willem de Jonge van Campens-nieuwland, de latere minister van ju stitie, en diens echtgenoote Maria Magdalena Evertsen namen zooveel mogelijk de plaats zijner ouders in. Door deze omstandigheden groeide zijn aanzienlijk vermogen zoozeer aan dat De Jonge van Ellemeet aan de Utrechtsche akademie onder de rijkste studenten werd gerekend. Hij leefde daar op grooten voet, doch blonk tevens uit door lust tot studie, fijne beschaving en fat soenlijk gedrag. Toen in 1830 de oproeping door het land klonk: »Te wapen voor vaderland en koning" was De Jonge terstond bereid om het geweer te grijpen; en met de vrijwillige jager- kompagnie der Utrechtsche studenten maakte hij den Tiendaagschen veldtocht mede. Geen dei uiteen te zetten, dat Douwes Dekker een «mon strum" was met een onevenredig ontwikkeld ta lent om denkbeelden onder woorden ie bv»_,; .n. Hij is in do Nederlandscho kolonie, zonder leiding' j opgegroeid, in den zonderlingsten vorm, waarin de Europeesche meBSchheid ooit iemand heeft aanschouwd. Slechts toegerust met eene geringe hoeveelheid kennis, in geen enkelen tak van men- schelijk weten geheel thuis, maar begaafd met een phantasie, die hem de poging deed wagen alles te overzien, miste hij de kracht om haar in bedwang te houdende kracht ook om, zij het ook in kleinen kring, de omstandigheden te beheerschen niet alleen, maar om zijne gedachten te concentreeren op eenig punt en de telkens op komende bijgedachten te onderdrukken. Dit ge mis wordt vooral dan pijnlijk gevoeld, wanneer hij door een reeks van onaangename gewaarwor dingen zenuwachtig gemaakt wordt, In die om standigheden stort hij zich ledig, nog voor de in drukken verwerkt zijn, zooals hij zijne portemon- naie uitstort, nog vóór zij ten halve gevuld is. Dat weergeven van indrukken was zijn eenige kracht, zijn eenige bezigheid, het eenige waartoe hij in staat was en waarin hij eene vaardigheid heeft erlangd, die hem gemaakt heeft tot den virtuoos op het spreekinstrument. Dit alles had anders kunnen zijn, wanneer maar de omstan digheden anders geweest waren, en, waarschijnlijk ook, wanneer zijne natuurgenooten een beter be grip hadden gehad van den aard der eigenaar dige versiering, waarmede hij duif met den rooden strik ter wereld gekomen was." De kindercourantgeredigeerd door de heeren Johan Gram en A. S. Reule Nz. en uitgegeven bij den heer H. L. Smits, te 's Gravenhage, is en blijft steeds een der geliefkoosde kinderbladen. En geen wondertelken week vindt de lees grage jeugd er een aardige novelle in of oea treffend verhaal, wordt zij verrast met prettige speK* letjes, lachwekkende grappen, wat te denken ge vende raadseltjes en mooie platen. Dat de verhalen boeiend zijn behoeft wel niet gezegd waar wij, behalve de heeren van de redactie, nog de volgende namen noemen van vaste medewerkers als de heeren Hendrik van Balen en Gerard Keller en de dames AgathaCella en Wilhelmina. De platen leken ons dit jaar nog mooier dan anders en zullen den jongelui heel wat bezigheid geven, die de moeite goed loont. Ditmaal zal voor velen zeker wel de grootste aantrekkelijk heid hebben de plaat in het laatste nommer, voorstellende ons prinsesje hare hoenders en vogels voederende, gelijk dit op de tentoonstel ling van pluimgedierte te 's Gravenhage te zien was in de etalage van de heeren J. H. van den Ende en Zoon te Rotterdam. Maar De kindercourant geeft nog meer door nu en dan wedstrijden uit te schrijven, -waarbij de winners fraaie en kostbare prijzen betalen kunnen als een gouden remontoir horloge, een kleur- en teekendoos, een cartonnage bouwdoos benevens onderscheidingen, die hem te beurt vielen, wa r- deerde hij meer dan het door vermoeienis en ont bering zoo wel verdiende metalen kruis. Na zijne promotie vestigde De Jonge zich in Walcheren en daar heeft hij een halve eeuw lang zich gewijd aan Zeeland, dat hij in het diepst zijner ziel vurig lief had. De belangen zijner medeburgers heeft hij gepoogd te bevorderen als burgemeester van Oostkappelals ouderling ook in bet klassi kaal en prov. kerkbestuurals lid der centrale directie van Walcheren, als majoor der landelijke schutterijals lid der Gedeputeerde staten en als volksvertegenwoordiger in de Eerste kamer der Staten-generaal. Die vele en veelzijdige betrek kingen heeft hij alle met ijver en toewijding waargenomen. Na zijn huwelijk in 1839 met zijne nicht Wilhelmina Cecilia Petronella de Jonge, dochter van prof. jhr B. de Jonge, be woonde hij eerst het slot Popkens burg bij St- Lau rens, doch daar hij dit niet koopen kon, liet hij in 1839 aanleggen het prachtige landgoed Over- duin, vroeger een buitenplaats der familie Huijssen. Hoe de wetenschappelijk ontwikkelde, kundige en belangstellende man daar jaren lang den roem der Zeeuwsche gastvrijheid heeft opgehouden zal als een liefelijke herinnering blijven leven in de harten van, ik zou haast zeggen, duizenden, door een gul gastheer aldaar onthaald, een vriende lijkheid die het woord van Elisabeth Bekker bevestigde Gastvrijheid waard de gouden eeuw, Dekt nog de tafel bij den Zeeuw. Vooral in 't vrjje buitenleven. vele andere voorwerpen van nut en uitspanning. De prijs van De kindercourant bedraagt franco per post ƒ4.25. Door den minister van oorlog is, met ingang van den le Augustus a. stot administrateur der garnizoensbakkerij te Vlissingen benoemd de gepensioneerde opperwachtmeester Elshof te Nijmegen en tot administrateur der garnizoens- nachtleger en kleeding-magazijnen aldaar bestemd de gegageerde sergeant majoor-schrijver van het Oost-Iniïisch leger Van Gulik. Een en ander ter vervanging van den heer F. II. C. Daenen, die op bovengenoemden datum, ingevolge zijne aanvrage, uit die betrekkingen eervol w ordt ontslagen. Heden is alhier gevankelijk binnengebracht de in V Politieblad gesignaleerde, Zondag te Delft gearresteerde Jan Dodmond die aldaar onder een valschen naam eene woning had gehuurd. A. s. Vrijdag 6 Juli wordt voor de arrondisse- ments-rechtbank alhier zijne zaak behandeld waarhij hem worden ten laste gelegd verschillende diefstallen met braak te Goes in de maand Fe bruari 11. gepleegd. In deze zaak zullen 18 getuigen vanwege bet openbaar ministerie worden voorgebracht. —Door de handboogsckutterij Jacoba van Beijeren te Goes is besloten bet gewone kennis-concours te doen doorgaan daarvoor zijn 5 a 6 medailles nit te loven. Bij dis vereeniging werd gisteren geschoten om het koning- en prinsschap. De heer G. Berger voet werd als koning en de heer A. W. deFalck als prins gehuldigd. Heden (Maandag) morgen 'lagen aan de loskade van het spoorweg-station te Terneuzen i') zeeschepen in lossing, waarvan 9 stoomschepen- Aan genoemd station werd (Zondag) voor middag E. G., werkzaam bij een locomotief, zoo danig daardoor aangereden, dat bij eene zeer ernstig» verwonding bekwam aan het rechterbeen. Te 's Gravenhage beeft eene operatie plaats gehad, waarbij het hypnotisme uitmuntende dien sten heeft bewezen. Het gold eene pijnlijke borst- operatie van een ten vorigen jare reeds voor een inwendig abcès behandeld jongmensch. De vorige operatie had aangetoond dat de patiënt niet zonder levensgevaar in narcotischen slaap was te brengen, terwijl eene cocaïne-inspuiting alléén den geneesheeren onvoldoende scheen. Daarom werd voor eenige weken de hulp van dr. De Jong, den bekenden specialiteit op hyp notisch gebied daar ter stede, ingeroepen en deze paste op den patiënt zijn stelsel van suggestie toe, door hem in hypnose de voortdurende ver zekering en overtuiging te geven dat hij geene pijn van de operatie zou ondervinden. Dezer dagen had de operatie door dr. Van Wely, bijgestaan door dr. Van Praag Heymans, Van onzen koning af, die op een overheerlijken Zondag in Mei 1862 op Overduin een onvergete lijk bezoek bracht, tot de eenvoudigste onder wijzers of muziekvereeniging toe, was ieder op het schoone landgoed welkom. Daar vond men meestal den eigenaar, altijd vaardig en als onver moeid om mede te wandelen en de bekoorlijkste plaatsen van den grootsclien aanleg te doen zien, en de aandacht te vestigen op de zeldzame boomen, heesters en bloemen, waaronder een, later door hem weggeschonken, verzameling agaven welke een Europeesche vermaardheid had. Maar ook binnen 's huis waren opmerkelijke dingen te aanschouwen. Daar werd de kunst gehuldigd door eene overrijke collectie aquarellen van de voornaamste meesters, en als een aanhangsel van de belangrijke bibliotheek mocht gerekend worden het Museum Catsianum. Reeds als student was De Jonge begonnen om alles aan te koopen, wat op «Vader Cats" betrekking had, en zoo was er door moeite, tijd en geld, langzamerhand eene verzameling ontstaan, gelijk waarschijnlijk van geen volksdichter ergens aanwezig. In 1887 heeft de eigenaar die verzameling geschonken aan de Maatschappij van Nederlandsche letterkundegeleid door de meening dat het bezit van dien schat in het hart des rijks van meer algemeen nut kon wezen, te meer daar geschiedenis en letterkunde met minder toewijding dan vroeger in Zeeland schenen te worden beoefend. Een. uitvoerige en wetenschappelijke beschrij ving van het museum heeft De Jonge in 1872 kostbaar doen drukken en met milde hand ver plaats. Dr. De Jong bracht den patiënt in hyp nose en onbeweeg'ijk onderging deze gedurende bijna een uur de-bewerking. Hij verklaarde bij zijn ontwaken alles wat om hem been was ge beurd te hebben gevolgd, gehoord en gevoeld, maar zonder noemenswaardige pijn. De aanwezige geneesheeren roemden het ver kregen succès met deze eerste proefneming al daar met de toespanning van 'thypotisme als hulpmiddel bij operatiën hoog, als iets van on schatbare waarde voor de menschbeid. Eiffel heeft de vertegenwoordigers der Parij- sche pers uitgenoodigd den 4 Juli de eerste ver dieping van zijn toren in oogenschouw te nemen. Hij biedt den journalisten op 60 M. hoogte een dejeuner aan. Gisteren heeft men getracht een meeting te organiseeren op Trafalgar Squaremaar de Lon- densche politie heeft haar 'belet. De heer Saun ders deelde biljetten tegen de jregeering en de politie gericht uit. Twee manifestanten zijn ge arresteerd. Bij de verkiezing van een lid voor het par lement op het Isle of Thanet, Kent, in de plaats van den overleden kolonel King Harman, werd gekozen de candidaat der conservatieven Lowther met 3547 stemmen tegen den Gladstonianer Knatchbull-Hugessendie 2889 stemmen verkreeg. Bij de vorige verkiezing waren deze cijfers resp. 3399 en 1.311, zoodat de conservatieve meerder heid sedert 1886 van 2088 tot 658 gedaald is. Van 30 Juni tot 2 Juli. Middelbüeg, Getrouwd: F. van der Leijé, jm. 22 j. met M. P. Zweede, jd. 21 j. BevallenC. L. Voets, geb. Schellings, z. M. van den Berge. geb. Phernauibucq, z. J. Geijp, geb. Van Herceri, i. i. C. van Tatenhove, geb. Kooman, d. Overleden A. Geelhoed, wedr van S. Costerus, 70 j. R. Paus, wede van C. Boomsma, 78 j. Van 23 tot 30 Juni. Goes. Bevallen L. S. Knitel, geb. De Meul- meester, z. S. Corstanje, geb. Eversdijk, d. Overleden: H. de Bad, z. 8 w. S. J. de Bruijne, ongeb. z. 20 j. W. de Wolf, wed' van J. Orelio, 67 j. Ziekikzee. Gehuwd: C. Metselaar, wed' 28j. met M. Trijzelaar, jd. 22 j. G. Kooiman, jm, 19 j. met N. Evertse, jd. 21 j. Bevallen C. van den Hoek, geb. Den Boer, z. I. Krijger, geb. Dalebout, z. H. M. de Mooij, geb. Tuijtel, d. N. Prommel, geb. Kodde, d. P. Koop man, geb. Bibbe, z. M. A. C. Ideler, geb. Ermen, d. OverledenJ. Bakker, vrouw van D. C. de Graaf, 41 j. N. de Haas, d. 19 m. J. Arts, z. 7 m. 2 Juli, des morgens te 8 uren. Verwacht: Z. wind. Thermometerstand te Mi ddelburg. 2 Juli 's morgeus 8 uren 59 gr. 's middags 12 uur 68 gr. 's avonds 4 uur 64 gr. F spreid. Ook om dit schoone werk, was hij waardig voorzitter te zijn van het 12e taal en letterkundig congres. Een Zeeuwsch dichter heeft het bezoek van de leden van dat congres op den 6 Sept. 1872 op Overduin geschetst en vermeldt de tref fende woorden, waarmede Henri Consciense en Nicolaas Beets namens Noord- en Zuid-Nederland den gastheer, »die ons zoo goed regeeren kon en ons zoo gul onthaalde", dankten voor het overheerlijk kunst- en natuurgenot. De Jonge van Ellemeet was een man van veel ontwikkeling en kennis, maar wat meer betee- kent van een trouw en edel, zij het dan ook hij vermeende verongelijking licht in toorn ontvlam mend hart. Nooit ontzag hij tijd of moeite om te steunen wat hij voor waar en goed hield en was ook steeds bereid om de beurs te ontsluiten, waar hulp voor wezenlijk behoeftigen werd inge roepen. In het buitenland heeft bij den Neder- landschen naam meermalen loffelijk opgehouden en in Engelsche, Fransche, Duitsche en Italiaansche tijdschriften is zijne kunstliefde herhaaldelijk gepre zen. Voor zijne zorgen bij het plaatsen van een gedenkteeken op het graf van den beroemden schilder Jordaens, schonk de koning der Belgen hem de Leopoldsorde. Bij het zooeven genoemde bezoek van koning Willem III in Zeeland voerde De Jonge van Ellemeet de eerewacht onver moeid, en men zou schier kunnen zeggen, met distinctie en smaak aan, wat door het komman- deurslcruis der Eikenkroon werd erkend. Van een aantal wetenschappelijke instellingen in Nederland en elders was hij eerelid. Zooals be*

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1888 | | pagina 1