131* Jaargang.
1888.
10 Mei.
N\ 111.
Donderdag
Plaatsii van een stnomM.
BEKENDMAKINGEN.
Middelburg 9 Mei.
Onderwijs,
Kerknieuws.
Landbouw,
Verspreide berichten.
Dit blad verschijnt dagelijks,
rnet uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per 3/m. franco 2.
Afzonderlijke nornmers zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
Advertentiën: 20 Cent per regel.
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten, enz.; van 1-7 regels ƒ1.50;
iedere regel meer ƒ0.20.
Groote letters worden berekend naar pia a tsruimte.
MIDDELBIIRGSCHE COURANT.
Agenten te Vlissingen: P. G. de Vet Mestdagh Zoon, te Goes: A. A. W. BoLDAnD, te Kruiningen: P. VAn deh Peijd, te Zierikzee: A. C. de Mooij en te Tkolen: W. A. VAn Nietj-wenhuijzen.
Verder worden door alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en adyertentiën aangenomenen nemen ook het algemeen advertentiebureau van Nijgh van Ditmar te Rotterdam, en de firma B. van dek
Kamp te Groningen, voor de Noordelijke provinciën, annonces aan. Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parijs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L.Daube Cie., John P. Jones, opvolger.
Donderdag, Hemelvaartsdag^ ver-
scliijnt geen noinmer der courant.
De burgemeester en wethouders van Middelburg,
gezien de artikelen 6 en 7 der wet van den 2en
Juni 1875 Staatsblad no 95) tot regeling van het
toezicht bij het oprichten van inrichtingen welke
gevaar, schade of hinder kunnen veroorzaken,
maken bekend:
dat ter gemeente-secretarie ter visie is gelegd
een verzoek met bijlage van de GEBBOEDEIiS
BOUDEWIJNSE alhier, om in een der lokalen
van hun perceel, gelegen aan het Armeniaansch
Schuitvlot, wijk Q no 300, kadastraal bekend in
sectie D nos 1405, nevens het reeds daar aanwezig
stoomwerktuig een tweede van twaalf nominale
paardenkrachten te plaatsen en in werking te
brengen;
dat op Vrijdag den S5 Mei a. ten raad-
huize dezer gemeente, des namiddags te half 2
uur, gelegenheid zal worden gegeven, om tegen
dat verzoek bezwaren in te brengen en deze
mondeling of schriftelijk toe te lichten.
Middelburg, den 8 Mei 1888.
De burgemeester en wethouders van Middelburg,
SCHORER.
De secretaris
A. DE VULDER VAN NOORDEN.
Eindelijk hebben wij dan een anti-liberaal blad
aangetroffen dat met de troonrede niet ingenomen
is. Dit zeldzaam exemplaar onder de clericale
bladen, die alle vol lof zijn geweest over het
eerste staatsstuk der nieuwe regeering, is het
Venloosch weekblad.
Trouwens, zijn redacteur is meermalen het
enfant terrible van de partij. Hoewel hem stree-
lend in de ooren klonk wat in die rede werd
gezegd omtrent het »rekenen met het Christelijk
bewustzijn," zoodat hij meent het nieuwe tijdperk
te mogen noemen de era van het Christelijk be
wustzijn tegenover die van het neutraal drijven,
is hij toch niet bijzonder tevreden met hetgeen
gezegd wordt over het onderwijs, waarbij met
dat Christelijk bewustzijn zal worden gerekend.
Hij zegt daarvan
»Dus niet tornen aan de openbare neutrale
school. Alleen belemmeringen, die tot nog toe dei-
ontwikkeling van het vrije onderwijs in den weg
staan, uit den weg ruimen. En dit nog alleen
binnen de perken der GrondwetEn dan nog
maar zooveel mogelijk
»Men kan niet zeggen, dat de nieuwe regeering
te veel hooi op haar vork neemt."
Even bescheiden meent hij, is het program op
de andere punten van staatsbeleid, bjjv. wat de
financiën betreft en wat betreft hetgeen over den
landbouw en de invoerrechten gezegd wordt.
»Waarlijk! roept hij uit, De Standaard had wel
gelijk. Er wordt zooveel mogelijk gezorgd dat de
publieke opinie geen te sterken schok onderga.
Zachtjes aan is de leus.
»Laten wij hopen dat op dit suaviter in mondo
het fortiter in re zal volgen, met andere woorden
dat de regeering, die weinig belooft, veel zal
geven. Dit is in allen geval beter dan »»veel be
loven en weinig geven."
Het Vaderland schrjjft het volgende
De Standaard geeft in een artikel Uit de Hof
stad een beschouwing in vogelvlucht van de nieuwe
kamer, waarbij de nieuwe leden de revue passeeren
en met enkele woorden worden gekarakteriseerd.
Deze verslaggever heeft vooral zijti aandacht ge.
wijd aan haar en baard der leden, zoodat men
dit verslag maar heeft te bewaren om juist te
weten, hoeveel knevels, hoeveel grijskoppen,
hoeveel gladgeschoren gezichten eronder de nieuwe
leden zijn. Den meesten indruk schijnt de heer
Yan Velsen op den verslaggever te hebben ge
maakt »zijn grijzend haar en baard zijn met zorg
gekapt en gescheiden, en zijn toilet is onberispe
lijk;" van geen ander schijnt zooveel uitnemends
gezegd te kunnen worden. Yan den heer Lucasse
vernemen wij, dat hij door zijn geheel geschoren
gezicht voor een predikant kon doorgaanniet
alzoo de heer Glinderman, die baard en knevel
draagtdaarin zit 'm eigenlijk Opmerkelijk is,
wat van den heer Bosgra gezegd wordt»een
man van ruim veertig jaar, met bruin haar en
^ruinen baard zonder knevel, lichte oogenzyn
uiterlijk is in overeenstemming met zijn beroep,
hij is boomkweeker, maar hij teekent in niets dat
hij met zijn verkiezing verlegen is, zooals de
liberale pers verluiden deed." Boomkweekers
schijnen er een bijzonder soort uiterlijk op na te
hondenOp de inderdaad treffende gelijkenis
tusschen de heeren A. en G. W. van Dedem wordt
gewezenhet verschil, dat de verslaggever tus
schen hen bespeurde, nl. dat de kantonrechter het
martiale mist, dat zijn broeder uit den militairen
dienst is bijgebleven, zal niet door iedereen, die
de kleine nonchalante figuur van den heer Avan
Dedem kent, zoo dadelijk worden toegegeven.
Vermelden wij nog, dat volgens dezen verslag
gever de heer Oppedijk de reus, de heer Travaglino
de dwerg der kamer is. Dit laatste ziet een ieder
terstond of de inderdaad zeer forseh gebouwde
heer Oppedijk, een man met innemend uiterlijk,
ook de langste van allen is, dunkt ons, zoo zeker
niet. Aan groote, althans aan lange, mannen
ontbreekt het, ook onder de nieuwelingen, niet.
Volgens het N. v. d. D. bleken bij onderzoek
onder de ongeveer zes duizend schapen, Zaterdag
per Mercurius en Minerva uit Vlissingen te Dept-
ford ingevoerdtwee gevallen van mond- en
klauwzeer voor te komenheide ladingen zijn
terstond afgezonderd later zijn nog drie gevallen
geconstateerd. De invoer van schapen uit Vlis
singen zal nu waarschijnlijk verboden worden,
zegt.het blad.
Naar ons echter wordt medegedeeld zijn wel
enkele schapen aan de klauwzeer lijdende be
vonden, maar blijft de invoer uit Vlissingen toch
toegelaten.
Van goede zijde verneemt het Handelsblad dat
de heer O. van Rees zijn ontslag heeft gevraagd
als gouverneur-generaal van Nederlandsch-Indië.
Het optreden van den heer Keuchenius als
hoofd van het departement van koloniën is zeker
niet vreemd aan deze aanvraag.
De heer Van Rees werd op 11 Maart 1884 tot
zijn hooge betrekking benoemd en heeft deze ruim
4 jaren bekleed.
Aan de Tweede kamer wordt door de heeren
De Savornin Lohman en Schaepman, met betrek
king tot het reglement van orde, nog voorgesteld
behoudens urgentie op Zaterdag en Maandag
geene vergadering, ook niet van de afdeelingen,
te houden en een besluit der kamer te eischen
tot het voortzetten der vergadering des avonds
of tot het houden eener avondzitting.
Blijkens R. v. A. heeft de interpellatie-Domela
Nieuwenhuis ten doel, om bij den minister van
justitie aan te dringen op de spoedige indiening
van een ontwerp van wet, waarbij wordt verboden
de arbeiders te dwingen hun inkoopen te doen
in de winkels van hunne bazen.
Onze koningin heeft, naar de Norddeutsche All-
gemeine Zeitung meldt, aan de noodlijdenden van
den watersnood in Duitschland een bedrag van
1000 geschonken.
Z. M. de koning heeft het beschermheerschap
van den pas opgerichten Nederlandschen Werkge-
versbond aanvaard.
De ingenieur le kl. van 's rijks waterstaat R.
O. van Manen wordt als waarnemend hoofdinge
nieur naar Haarlem verplaatst. Den waarnemenden
ingenieur A. van Hooff, thans belast met den
algemeenen dienst, wordt opgedragen de dienst
in het 11e district, standplaats Middelburg.
Naar men ons meldt zal de afdeeling Middel
burg van den bond tot verkrijging van algemeen
kies- en stemrechtna een tweejarige rust, weder
handelend optreden. Maandag 7 dezer hield zij
in het Schuttershof alhier eene huishoudelijke
vergadering waarin tot voorzitter werd gekozen:
de heer A. M. Hollebrands, tot secretaris J. M.
de Ridder, en de contributie werd bepaald op 3
cent per week. De huishoudelijke vergaderingen
zullen maandelijks plaats hebben.
15 nieuwe leden traden tot de afdeeling Mid
delburg toe.
Op eene Dinsdag door de afdeeling St. Maar
tensdijk van de liberale kiesvereeniging Algemeen
Belang voor Tholen en St. Philipsland gehouden
vergadering bleek dat die afdeeling 57 leden telt.
Aangezien volgens de statuten het fungeërend
bestuur met Mei moest aftreden iverden tot be
stuursleden gekozen de heeren J. Dormaar, M. D.
Hage, J. Gakeer, M. Polderman en A. Jansen,
terwijl uit die leden tot afgevaardigden ter bij
woning der algem. vergaderingen gekozen werden
de heeren Dormaar, Hage en Polderman. Verder
werd nog besloten de statuten zoodanig te wij-
'Sn, dat de afdeeling niet handelend zal optre
den bij verkiezingen voor leden van den gemeen
teraad.
Voor vier studenten in de medicijnen aan de
Ned. Univn. bestaat gelegenheid om, voor reke
ning van het depart, van marine, in opleiding
te worden aangenomen, met de bestemming voor
de betrekking van off. v. gez. 2e kl. bij de zee
macht, onder genot eener subsidie van j 7000.
Belanghebbenden zullen zich, onder overlegging
van de bij gemeld reglement gevorderde beschei
den, schriftelijk behooren te wenden tot het dept.
van Marine.
Bij koninklijk besluit zijn benoemd tot ont
vanger der inv. en ace. en van den waar
borg en de bel. der goud. en zilv. werken te
Utrecht, D. L. H. van Bassen Jongbloet, ontv.
te Sneek c. a.tot ontv. der inv. en acc. en van
den waarborg en de bel. der goud. en zilv. wer
ken te Leeuwarden, D. J. P. N. Gaymans, ontv.
der dir. bel., invoerr. en acc. te Zierikzee c. a.
tot ontv. der dirr. bel. en ace. te Meppel, T. E-
van Nispen, ontv. te Zaltbommel c. a.tot ontv.
der dir. bel., inv. en acc. te Zaandam e. a., W.
Laatsman, ontv. te Hoogeveen c. a.tot ontv.
der dir. bel. en acc. te Ridderkerk c. a., J. Sehnyle-
man, ontv. te Hontenisse c. a. tot ontv. der dir.
bel. en acc. te Grootegast o. a., J. H. Atzema Az.,
ontv. te Delfzijltot ontv. der dir. bel. en acc. te
Hees c. a., A. H. van Iddekinge, ontv.te Eenrum c. a.
(Een deel dezer benoemingen meldden wij giste
ren reeds onder laatste berichten
De tweede-luitenant P. C. A. Krugers, van het
2e reg. inf., is voor den tijd van drie jaren ge
detacheerd bij de landmacht in West-Indië.
Op 23 Juni a. zal het 30 jaar geleden zijn,
dat de heer A. II. de Vries zijn loopbaan als
hoofdonderwijzer heeft begonnen, terwijl op 1 Juli
d. a. v. zijn 25jarig jubileum gevierd wordt als
hoofd eener openbare school te Zaamslag.
Bedankt voor Goes de heer
Heinecken, pred. te Amerongen.
H. A. E.
Uit Walcheren schrijft men ons:
Eindelijk zijn toch onze boeren aan den arbeid
kunnen raken en nu komt natuurlijk alles op eens.
Vooreerst het voorjaars-ploegwerk, tegelijk met het
bearbeiden van de velden voor de zomergewassen,
en dan het wieden der winter vruchten, waarmee
men ook veel ten achteren is geraakt.
Wie nu maar over voldoend kapitaal kan be
schikken en de noodige arbeidskrachten aanvoeren,
zal niet veel nadeel ondervinden, doch voor hen,
die grootendeels met eigen handen 't werk moeten
doen, is er wel degelijk schade. Is het altijd te
betreuren en zijn de schadelijke gevolgen te voor
spellen, wanneer iemand eene zaak begint of wil
doorzetten met te weinig bedrijfskapitaal, vooral
ondervindt men zulks bij den landbouw. Daar
toch, waar de noodige fondsen ontbreken om goede
dieren aan te schaffen, om hun goed voedsel te
geven, goeden mest te maken en het land vol
doende te bewerken, gaat men van jaar tot jaar
achteruit. Achteruit in waarde van inboedel,
achteruit in productie-kracht van den bodem,
achteruit in hoeveelheid van opbrengst en kwali
teit der producten. Is zoo iemand nu zelf eigenaar
van den grond, dan zal hij 't wel eenige jaren
volhouden, desnoods door 't bezwaren van zijne
goederen met hypothecaire voorschotten, doch is
hij pachter, dan mag de eigenaar wel goed toezien
op welke wijze zijne eigendommen worden behan
deld. Hoe dwaas toch van sommige eigenaren
om hunne eigendommen te verpachten, zoogenaamd
onder v r ij e n cultuur, d. w. z. dat de
pachter geheel vrij is wat hij wil zaaien en pooten,
dus dat hij zooveel vlas, suikerpeen, karwei enz.
kan zaaien als hij wil, mits hij maar veel huui-
belooft. Belooft want een contract te teekenen
waarin een hooge pachtsom staat uitgedrukt is
niets, maar daaraan te voldoen, dat is wat
anders.
Begrijpen die verpachters dan niet, dat zij van
hun eigen kapitaal worden betaald en dat hun
eigendom in dezelfde rede achteruitgaat in waarde,
als de pacht te hoog is? En waren zij nu nog
maar zoo verstandig om een gedeelte van de pacht
som als super-dividend op hun kapitaal af te
schrijven maar dat doet men ook niet.
Men geniet eenige jaren de groote revenuen;
maar verklaart de pachter eindelijk dat het verder
niet meer gaat en vraagt deze vermindering van
pacht, dan klaagt men steen en been over de
slechte tijden en verwenscht het grondbezit.
De verstandige grondbezitter, die werkelijk
op de hoogte der toestanden is, handelt echter
geheel anders. Hij vraagt niet bovenal wie geeft
het meest, doch wie zal 't best, en met mijne
belangen strookend, mijne eigendommen gebruiken
en op waarde houden. Juist door het uitdruk
kelijk verbod van suikerpeen, vlas en andere
handelsgewassen te zaaien, zonder zijne bepaalde
toestemming, kan hij zijne pachters bewaren om
op die klip schipbreuk te lijden en kan dat ver
bod tijdelijk wordeD ingetrokken, wanneer, bij
gemeen overleg tusschen pachter en eigenaar,
het blijkt dat zulks zonder nadeel voor beide
partijen kan geschieden. Onder die omstandig
heden zal de pachter ook niet gedwongen worden
om zijn beste paarden of schoonste koeien te
verkoopen om de pacht te voldoen, doch is het
beider belang, zoowel van eigenaar als pachter,
om den inspan op de meest mogelijke waarde te
brengen en op die waarde te houden. Dan zal
de eigenaar den pachter steunen door het geven
van voorschot voor aankoop van kunstmeststoffen,
wanneer het blijkt dat de eigen stalmest niet
alleen voldoende is, door het aanmoedigen van
den aanfok van goede paarden en goed vee, dat
in alle opzichten voldoet aan de daaraan te
stellen eischen en dat de kosten van onderhoud
zoo ruim mogelijk terug betaalt.
Een oud, versleten paard kost meer aan onder
houd dan een jong, krachtig dier en daarom geen
jonge paarden verkoopen en met de oudjes het
werk doen, maar wel geregeld de oude opruimen
en in cle plaats daarvan krachtige dieren aan-
fokken of aankoopen.
En zou ook zoodoende niet een zeer ge-
wenschte moreele band tusschen eigenaar en
pachter ontstaan Oneindig beter dan wanneer
de pachter slechts wordt beschouwd als iemand,
dien men graag een of tweemaal per jaar ziet,
namelijk als hij pacht komt betalendoch overi
gens zoo min mogelijk. Waar zou de samen
werking beter zijn, dan waar men van weerszijden
overtuigd is eikaars belangen te willen behartigen,
of, daar waar men elkaar alleen beschouwt als
twee machten, die slechts in geven en ontvangen
elkaar verdragen
Gelukkig zijn die goede verhoudingen in ons
Walcheren nog niet als groote uitzondering te
beschouwen
Morgen, Donderdag, zal, bij gunstig weder door
het muziekkorps der dd. schutterij op het Molen
water alhier de in dit jaar eerste openbare uit
voering worden gegeven. Het programma luidt
als volgt1 Neerlandsch schutterij officieren-
marsch, J. Scholtens; 2 Ouverture Athalia. Men
delssohn 3 Souvenir d'Anvers, Valse de Concert,
Kessels, 4 Pantaisie Robert le Diable, Meijerbeer;
5 Ouverture Comique, Kéler Béla6 Sonate
Pathétique, Beethoven7 Une Fleur d'été, polka
de concert, solo voor piston, J. Scholtens8
Pantaisie Don Juan, Mozart en 9 Finale.
De uitvoering vangt aan des avonds te zeven uren.
Dinsdagavond heeft te Yeserke een ongeveer
15jarige knaap, die met zijn vader, (een sehaar-
slijper) hij een landbouwer in de schuur zou slapen,
met een snijmolen 2 vingers van een zijner han
den afgesneden en twee andere gewond.
De knaap stak ze onbedacht tusschen de rade
ren, achter den rug van den man, die aan den
molen stond te werken, zoodat deze het niet zien
kon.
Iemand van Schore, te Hansweert trof van
morgen het ongeluk dat eene zaag op hem neder-
viel waardoor hem de oorschelp bijna geheel
afgesneden werd.
Omtrent de werkstaking in de venen wordt
uit Friesland gemeld dat twaalf verveners te Beets
een accoord met de arbeiders aangegaan hebben
van 70 ct per roede. Vijf zijn nog niet daartoe
genegen. Alle schippers hebben geladen, maar
die van verveners welke geen accoord sloten
onder bescherming der militaire macht. Drie
vijfden der arbeiders zijn aan het werk. De bag
geraars dreigen nu met 10 cents verhooging, de
turfmakers ook, en wel van de verveners die geen
70 cents willen geven.
Te Veendam is ook eene werkstaking begonnen
