N°. 104.
131e Jaargang
1888.
W oensdag
2 Mei.
Middelburg 1 Mei.
De openingsrede.
Dit blad verschijnt d a g e 1 ij k s,
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per 3/m. franco 2.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
Advertentiën: 20 Cent per regel.
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten, enz.: van 1-7 regels 1.50;
iedere regel meer ƒ0.20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
MIDDELBURGSCHE COURANT.
Agenten te Vlissingen: P. Gr. de Vey Mestdagh Zoon, te Goes: A. A. W. Bolland, te Kruiningen: P. van des Peiil, te Zierikzee: A. C. de Mooij en te Tliolen: W. A. van Nieuwenhuijzen.
Verder worden door alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aangenomenen nemen ook het algemeen advertentiebureau van Nijgh van Ditmab. te Rotterdam, en de firma B. van deb
Kamp te Groningen, voor de Noordelijke provinciën, annonces aan. Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parijs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daube Cie., John P. Jones, opvolger.
De vereenigde zitting der Staten-Generaal
is heden door een commissie, bestaande uit de
ministers, namens den koning geopend.
Door den minister van binnenlandsche zaken
is de volgende rede uitgesproken
„Mijne heeren
De koning heeft ons opgedragen deze zitting
van de Staten-Generaal te openen.
Na het tot stand komen van de grondwets
herziening heeft het vorig kabinet gemeend
zijne taak als geëindigd te moeten beschou
wen en heeft het den koning behaagd een
nieuw ministerie te benoemen, dat thans voor
de eerste maal het voorrecht heeft de verte,
genwoordigers des volks te ontmoeten.
De groote belangstelling, hij de, tengevolge
der invoering van de gewijzigde grondwet,
gehouden verkiezingen aan den dag gelegd,
bewijst dat de op uitgebreide schaal verleende
kiesbevoegdheid, ook door de thans voor het
eerst opgeroepen kiezers, zeer op prijs wordt
gesteld.
De uitslag der verkiezingen heeft opnieuw
getoond de in den lande levendige begeerte,
dat bij de regeling van het volksonderwijs
rekening worde gehouden met het christelijk
bewustzijn van het Nederiandsche volk.
's Konings regeering, het openbaar onderwijs
als een voorwerp harer aanhoudende zorg be
schouwende, zal trachten binnen de perken
der grondwet belemmeringen, die tot nogtoe
der ontwikkeling van het vrije onderwijs in
den weg staan, zooveel mogelijk uit den weg
te ruimen.
Ook in ons vaderland eischen de maatschap
pelijke vraagstukken de volle aandacht.
De door de vorige Tweede Kamer begonnen
enquête geeft reeds nu de gelegenheid maat
regelen te beramen om de verbetering van
verschillende toestanden te beproeven.
De nog steeds gedrukte toestand van den
landbouw noopt tot een voortgezet onderzoek
naar de middelen om die groote bron van onze
volkswelvaart te ontwikkelen en te bevorderen;
ook de belangen van handel en nationale
nijverheid zullen niet uit het oog worden ver
loren.
De, ter uitvoering der nieuwe grondwettelijke
bepalingen, noodige wetsontwerpen zullen ge
leidelijk worden ter hand genomen.
De regeling van de administratieve rechts
spraak zal wordeu ontworpen, terwijl de volgens
de tweede alinea van art. 181 der grondwet
gevorderde wet betveifende 's lands verdediging
zal worden voorbereid door eene staatscom
missie.
Ofschoon de fitiancieele toestand van het
rijk niet ongunstig kan genoemd worden, rekent
's konings regeering het zich ten plicht, door
te trachten vermeerdering van uitgaven tegen
te gaan en door te streven naar bezuiniging,
zoo mogelijk verhooging van lasten te voorkomen.
Eenige bepalingen van de wet op de perso-
neele belasting vorderen herziening, mede in
verband met het te regelen kiesrecht, terwijl
met ernst zal worden overwogen in hoeverre
van de invoerrechten als bron van inkomst
voor de schatkist meer partij getrokken en de
druk van enkele accijnzen verminderd kan
worden
Eene nadere regeling van de verhouding
tusschen de rijks- en gemeente financiën is een
dringende eisch des tijds.
Uitbreiding van het belastinggebied der ge
meenten zal deze in staat moeten stellen meer
onafhankelijk te voorzien in hare eigene be
hoeften.
De korte tijd, die ons scheidt van den dag,
waarop het aan de Nederlandsche Bank ver
leende octrooi zal komen te vervallen, maakt j
eene spoedige beslissing van het ten vorigen
jare ingediende wetsontwerp tot verlenging
van dat octrooi wenschelijk.
Uit dien hoofde is 's Konings machtiging-
gevraagd, dit ontwerp reeds dadelijk onver
anderd in te dienen.
Met betrekking tot Nederlandsch Oost- en
West-Indië verlangt 's Konings regeering
ernstig dat de heerschappij van Nederland aan
die bezittingen tot zegen en dat verlevendiging
van landbouw, handel en nijverheid tot ver
hoogde algemeene welvaart, zoowel onder de
volken van Indië als onder de ingezetenen
van het rijk zelf, bijdrage.
De nood, door geringe koffieoogsten en an
dere oorzaken ontstaan, zal zooveel mogelijk
worden gelenigd door matiging bij het invor
deren van belastingen, door de bevolking te
ontheffen van onbetaalde diensten en door het
aanleggen van haar te nutte komende open
bare werken.
Naar verbetering van den toestand op Su
matra, waardoor eene vreedzame oplossing dei-
geschillen met Atjeh mogelijk worde, wordt
gestreefd.
De herziening der wet op het beheer en
de verantwoording van de Indische geldmid
delen, alsmede eene algemeene verordening op
het mijnwezen worden voorbereid.
In verband biermede zal ook de door den
tijd noodzakelijk geworden herziening van
enkele bepalingen van het Indische regeerings-
reglement aan de orde worden gesteld.
Moge, onder Gods onmisbaren zegen, onze
gemeenschappelijke arbeid strekken tot heil
van ons vaderland
In naam des konings verklaren wij deze
zitting van de nieuwe kamers der Staten-Gene
raai geopend."
En wat zullen wij zeggen van deze rede,
welke wij ons gehaast hebben te brengen onder
de oogen van onze geabonneerden, die wij nog
konden bereiken voordat de courant hun in
handen kwam
Meer dan ooit werd deze redevoering met
belangstelling tegemoet gezien.
Een nieuw kabinet van andere richting dan
in jaren aan het bewind was zou daarbij
voor het eerst spreken tot de vertegenwoordi
ging, met wie het de belangen des lands moet
behartigen,
Welk belangstellende in de algemeene poli
tieke zaken zag niet verlangend naar de
woorden der nieuwe leidslieden uit
Of het luisterend volk tevreden zal zijn
Wie aan woorden hecht is clit zeker.
Wie zich daardoor niet laat verblinden maar
let op den zakelijken inhoud van zulk eene
rede zal dit niet zoo spoedig zijn.
En wie bekend is met de politiek, zal dit
allerminst wezen omdat hij maar altegoed weet
dat nergens meer dan op dit gebied de woor
den er zijn om zijn bedoelingen te verbergen.
Die rede is lang, zeer lang.
Een woord, door den koning gesproken, zou
korter geweest zijn. Nu de ministers zeiven
kwamen om getuigenis af te leggen van hunne
inzichten en plannen, kwam het op eenige
regelen meer of minder niet aan en het is
zeker om dezelfde reden dat gezwegen werd
over onze betrekkingen met het buiten'and en
over de land- en zeemacht.
De paragraven betreffende het onderwijs
strijden eenigszins met elkaar. In de eene
wordt gesproken van het „christelijke bewust
zijn van het Nederlandsche volk", waarmee
bij de regeling van het volksonderwijs reke
ning gehouden zou moeten worden; terwijl
daarna wordt verzekerd dat 's konings regee
ring het openbaar onderwijs als een voorwerp
harer aanhoudende zorg beschouwt. Van een
ministerie dat zijn ontstaan te danken heeft
aan den strijd tegen de openbare school, en
dat volgens de eerste verklaring toont dit goed
te hegrijpen, is de laatste verzekering slechts
eene nietszeggende ftrmule.
Die „aanhoudende zorg" zal öf weinig te
beleekenen hebben öf zij is, volgens haar
eigen meening, in strijd met het gevoelen van
hen, in wier naam deze regecring optreedt.
Met belangstelling zien wij daarom de maat
regelen tegemoet, om de hinderpalen die het
vrije onderwijs in den weg staan, op te ruimen.
De liberalen dienen vooral op hun hoede te
zijn; ons openbaar onderwijs kon bij de aan
houdende zorg van zulk eene regeering wel
eens langzaam maar zeker doodgedrukt wor
den. Bij alle pogingen tot oplossing dei-
schoolkwestie, waartoe wij gaarne willen mee
werken, zij die zorg in ieder geval eene eer
lijke, eene vertrouwbare. En daaraan twijfelen
wij met het oog op bovenstaande woorden.
Wat gezegd wordt over de maatregelen, naar
aanleiding der gehouden enquête, over den
landbouw, den handel en betreffende de wets
ontwerpen ter uitvoering der nieuwe grond
wettelijke bepalingen kan ieder ministerie
zeggen.
Een bijzonder tintje heeft het gesprokene
over de „nationale nijverheid" en de invoer
rechten, waaromtrent zal worden overwogen
of daarvan voor de schatkist soms meer partij
getrokken kan worden. Die verzekeringen
wijzen ons op de protectionistische strooming,
die zich meer en meer openbaart. Zal de
regeering dien weg opgaanof zijn hare woor
den niets meer dan vriendelijke lachjes om de
protectionisten gunstig voor zich te stemmen
Wat dit kabinet kan doen tot bezuiniging
zal veel afhangen van de ministers van oor
log en marineen waarlijk, op dat punt ging
de beweging tot vermindering der uitgaven
steeds uit van de liberalen en verwachten wij
van de andere partijen niet veel. En nu klinkt
liet zeer fraai dat men trachten zal zooveel
mogelijk verhooging van lasten te voorkomen
er is echter nog een ander vraagstuk dat voor
ziening eisebt, nauw daarmee verbonden, nl.
eene billijker verdeeling van lasten. Daar
aan dient vooral de aandacht geschonken te
wordenzelfs boven de kwestie van bezuini
ging, waarvan de toepassing vaak afstuit op
onverwachte omstandigheden.
En wanneer de hoogste financiekunst dezer
regeering zal wezen om de lasten der bewo
ners van het rijk te verplaatsen naar die der
gemeenten dan zullen de belastingschuldigen
uit den aard der zaak nog slechter af zijn.
De aandacht verdient vooral de verzekering
uit den mond van deze regeering, dat de finan-
cieele toestand van het rijk niet ongunstig kan
genoemd worden. Hoe dikwijls hebben wij
van die zijde ter bestrijding der liberalen het
tegendeel gehoord
Aan onze overzeesche bezittingen zijn vele
regelen gewijd. Wij zijn van den tegenwoor-
digen minister van koloniën dan ook geen
kortheid gewend. Zijne woorden beloven veel
maar daarbij wordt niets gezegd wat niet jaren
lang reeds stond op het program voor Indië.
Alles komt ook hierbij aan op de uitvoering
op bepaalde voorstellen die aan de goede
plannen ziel en leven moeten geven.
Dat gestreefd wordt naar eene vreedzame
oplossing der geschillen met Atjeh is eene
geruststelling voor hen, die meenden dat met
den heer Keuchenius eene andere dan de
tegenwoordige, eene meer agressieve politiek
zou worden gevolgd.
De geheele openingsrede doet ons denken
aan een der vele politieke redevoeringen,
waarmee meu in verkiezingsdagen zoo gul is
geweest. Aan woorden en verzekeringen geen
gebrek.
Als het land op het papier en met woorden
geregeerd moest worden dan zeker zouden wij,
met zulk eene eerste staatsstuk voor ons, van
deze regeering veel kunnen verwachten.
Maar wij vertrouwen alleen op daden die
ook beter de bedoeling van een bestuur doen
kennen.
Met iemand te polemiseeren, die zulke aardig
heden verkoopt, is ons te machtighem gunnen
wij gaarne het laatste woord.
Volgens het heden verschenen no 3 van de
Volksstemorgaan van de Zeeuwsche propaganda-
club voor algemeen kiesrecht en stemrecht is de Mid-
delburgsche courant de pleitbezorgster van bet
kapitaal in deze provincie,
Wij herinneren onze lezers aan de voordrachten,
morgen, Woensdag avond te Middelburg men
zie de annonce in dit nommer en Donder
dagavond te Goes door den heer Willem van
Zuylen te houden.
Overal waar hij optrad wachtte hem eene volle
zaal en was zijn gehoor uiterst voldaan. Moge
dit in beide gemeenten hetzelfde zijn
Wie kent niet de boeiende, poëtische verhalen
van de liefelijke Schehrezade, waarmede zij den
wreeden koning van Perzië gedurende duizend
nachten en éen aangename verpoozing schonk? Dit
boek, zoo rijk aan gestalten der vruchtbaarste
phantasie, aan beelden met de heerlijkste kleu
renpracht gemaald, deze schat van liefelijke lie
deren maar tevens van kostbare levenswijsheid is
een onuitputtelijke bron, waaruit altijd nieuwe
parelen opborrelen. Maar wie hier putten wil,
moet iets van de poëzie en het liefderijke gemoed
der Perzische koningsdochter bezitten.
De schrijfster van de kinderoperetten Sneeuw-
ivitje, Asschepoetster e. a., die zich onder de initi
alen A. H. L. verbergt, greep met vlugge hand
in den schat van verhalen in het wonderboek
Duizend en een nacht om groot en klein te verblij
den. Een nieuwe kinderoperette van deze hand, De
Prins van Sind is bij den boekhandelaar F. B. den
Boer alhier in druk verschenen. Wij twijfelen niet
of deze operette zal, evenals haar voorgangsters, spoe
dig haar weg over onze kindertooneelen vinden.
De geschiedenis van den kloeken jongen prins, die de
booze prinses uit de toovermacht der kwade geesten
bevrijdt om er zijn bruidje van te maken, is hier
op muziek gebracht met de soli, duetten enkoren,
zooals we ze in een »heusche" opera hooren.
Bijzonder gelukkig is, dunkt ons, de schrijfster
geslaagd in het weergeven van den frisschen,
natuurlijken kindertoon in den tekst, terwijl de
muziek hiermede een uitstekend geheel vormt.
Alleraardigst vooral zijn de koren der dwergen,
de kleine, guitige kabouters; wij hooren ze kloppen
en met hun vroolijke stemmetjes zingen:
Wij slaan er op los met lust en met kracht
Nu hard, nu zacht
Dan met alle macht
En zingen een lied daarbij op de maat
De hamer slaat dan zonder gepraat
La la la la la la
Of men hoort ze springende binnenkomen en
zingen
Hoera voor den prin3 en hoera voor zijn bruid.
N u is het met proeven en raadseltjes uit
Leef samen gelukkig en lang met elkaar
Kom laat ons nu springen en juichen en zingen
Een liedje ter eer van het jeugdige paar.
Het geheel waarborgt bij de opvoering een
schitterend succes.
Alvorens hem de wijde wereld in te zenden om
groot en klein te bekoren stak de uitgever den
Prins van Sind in een hem passend gewaad.
In de gisteren gehouden algemeene vergadering
van stemgerechtigde deelgenooten in de Commer
cie Compagnie is de rekening over het jaar 1887
goedgekeurdterwijl tot plaatsvervangend lid
van den raad van toezicht en van de commissie
van liquidatie gekozen is de heer mr W. A. van
Hoek, in plaats van wijlen den heer A. Luteijn.
In een deel der oplaag van ons vorig nommer
werd een ons minder juist verstrekt bericht be.
treffende deze benoeming opgenomen.
Tot wethouder en ambtenaar van den burger
lijken stand te Koudekerke, is benoemd de heer
W. Maas.
In de gisteren te Goes gehouden vergadering
van ingelanden van den polder Breede Watering
bewesten Yerseke waren tegenwoordig 68 inge
landen, uitbrengende 124 stemmen. Het verslag
omtrent den toestand van den polder 1887/88,
waaruit bleek, dat die toestand zeer gunstig was,
werd voor kennisgeving aangenomen. De begroo
ting voor het dienstjaar 1888/89 werd in ontvang
en uitgaaf vastgesteld op een bedrag van
113.677.15 met een post voor onvoorziene uit
gaven ad 15.348.92U Het djjkgeschot is be
paald op 10 per H. A.
Een voorstel tot verkoop van enkele kleine
stukjes grond werd goedgekeurd.
Door periodieke aftreding moest voorzien worden
in drie vacatures voor de betrekking van gezworen.
Op de voordrachten daarvoor werden geplaatst
le vacature: J. Q. C. Peman Kakebeeke.
Ie cand. J. Q. C. Peman Kakebeeke te Kloe-
