Laatste Berichten BUI TEN LANDT Verspreide berichten, Burgerlijks stand. Algemeen Overzicht. Weerkundige Waarnemingen. En hoe treurig was daarbij de toestand der eigenhoorigen niet als menschen, neen als dieren werden zij beschouwd en behandeldbeschouwd als »te slecht voor den henrel en te goed voor de hel". Een edelman ontzag zich niet den lijf eigene den buik te doen openrijten teneinde in diens lillende ingewanden zijn voeten te warmen »'t was 't beste middel tegen flerecijn". Wie zijn meester ontvluchtte mocht van geluk spreken als hem geen zwaardere straf trof dan met het oor gedurende eenigen tijd aan een paal gespijkerd te worden, ten bewijze dat hij de palen van zijns meesters gebied was te buiten gegaan. Ook bestond tot schande der toenmalige christe lijke maatschappij het bekende Jus primae noctis. Alleen in Friesland vond men den toestand van lijfeigenschap nietgeen heerendiensten waren daar in gebruik en waarschijnlijk daarvan is de naam van »Frije Fries" afkomstig. Gelukkig dat in een en ander boven vermeld langzamerhand eenige verbetering kwim, en be halve het stichten van steden hadden ook de kruistochten daarop grooten invloed. De vurige Peter van Amiens, die vorsten en volken opwekte om het Heilige land aan de handen der ongeloo- vigen te ontrukken, wist door zijne prediking velen te bezielen. De pogingen, door Godfried van Bouillon aangewend, om Palestina te ver overen werden met goeden uitslag bekroond en 80 jaar bleef het in handen der Christenen. De paus had aan ieder eigenhoorige, die mede ter- kruis vaart trok, het recht gegeven als vrij man terug te keeren en 't was natuurlijk dat velen daarvan gebruik maakten, doch de edelen, die vreesden, dat allen zouden heengaan en dat hunne landen onbebouwd zouden blijven liggen, boden hunnen lijfeigenen de vrijheid benevens land in vollen eigendom aan, mits deze 1/10 van de opbrengst zouden uitkeeren en het jachtrecht aan de heeren zouden afstaanen zoo zien we hier de geboorte van een' vrijen boerenstand, en van het tiend- en jachtrecht. De Abdjjen en kloosters gaven den lijfeigenen de vr jjheid en bepaalden alleen dat deze laatsten span- en kardiensten zouden verleenen, waarbij levensmiddelen, hout, kalk, steen, enz. door hen moesten worden aangevoerd. Zij, die grond ver veenden, leverden daarvoor visch vroonvisch ge noemd. Hoe meer geld de edelen noodig hadden, hoe meer zij geneigd waren die lasten te doen afkoopen, welk geld bekend was onder den naam van riem- en zweepgeld. Het gebied der Hollandsche graven breidde zich meer en meer uit. De macht der heeren werd meer en meer gefnuikt en de vorst, die het volk noodig had om zich te kunnen verzetten tegen den vaak weerspannigen adel, bevoorrechtte de steden en de burgerij door het geven van vele vrijheden en zoo vinden we in de 13e en 14e eeuw overal strijd, strijd tusschen de edelen en het volk, gesteund door den vorst, met het doel de macht der eersten te fnuiken. Hoekschen en Kabeljauwschen, Lichtenbergers en Bronkhorsten, Leliaarts en Klauwaarts waren benamingen van partijen, dié elkander fel bestookten, en de op stand van het kaas- en broodvolk is daar om te bewijzen, dat ook het platteland zich liet gelden. Zoo was de macht der edelen gebroken, de volks macht toegenomen en enkele steden zooals Gent en Antwerpen bloeidenhet platteland echter bleef nog aan de heeren onderworpen. De kerkhervorming was almede een der ge beurtenissen welke in dien toestand verandering brachten. Zij, die uitweken om de vervolging om des geloofswil te ontkomen, vestigden zich in de steden de bewoners van 't platteland waren der hervorming vijandig, zij waren er althans afkeerig van. De katholieke boeren werden dooi den dwang der calvinisten genoodzaakt zich te verplaatsen, terwijl zij door protestanten werden vervangen. Nu ontwikkelde zich een flinke boerenstand, en al mochten de oorlogen van 1672, 1702, 1740 van 1793'95 schade gedaan hebben, toch was die schade spoedig hersteld en heerschte er een buitengewone welvaart, gelijk blijkt uit eene beschrijving, welke Pilatu de Tassilo van ons land in dien tijd gaf. «Heerlijke beemden, vruchtbare akkers, die 't oog verrukten, bewoond door een volk dat zich behalve op den arbeid op wetenschappelijke vorming toelegt" zoo schildert hij het. De toestand van ons district komt daarmede overeen, ofschoon in de/ geschiedenis eenige afwij king bestaat. Tijdens de hervorming is weinig van belang dan het nemen en hernemen van steden door de watergeuzenlater kwam de streek weer aan Spanje terug, tot Maurits in 1604 Sluis innam. In 1570 werd ons district door een groote overstrooming geteisterd, die het water van het Zwin tot den Braakman voortjoeg en verscheidene gemeenten wegspoeldelater werden die gaten ingedijkt. Een andere gewichtige oorzaak voor verandering- van den toestand des volks was de Fransche revolutie. Bestond de maatschappij in Duitschland nog alleen uit edelen en eigenhoorigen, welke laatsten somtijds werden opgevangen en voor geld door hunne heeren verkocht, in Frankrijk had men 3 standen adel, geestelijkheid en derden stand, waarvan de eerste twee vrij waren van alle belasting en de laatste alles moest opbren gen. Deze omwenteling had de gelijkstelling van alle standen ten gevolge, en de belasting zou door allen worden gedragen. De oorlog werd door de Fransehen verklaard aan alle gekroonde vorstende Patriotten haalden ook de Franschen als hunne bevrijders binnen, maar hadden later hierover veel berouw. Toch was 't een zegen voor dit land, want packtreeht en tienden werden en bleven hier afgeschaft, hoewel zij in andere prov. wel bestonden. Zoo had men ook in Noord- Brabant b. v. de bloedtienden, waarbij van elke bigge zeven stuivers moest worden betaaldof ook op de bijen, waarbij van elke zwerm, die uitvloog, 30 ets. moest worden opgebracht. Koning Willem I deed zeer veel om den land bouw op te beuren. Weelde en rijkdom dei- landbouwers namen toehunne zonen moesten studeeren en zoo krijgen we een stand van heeren- boerendie zelf hun bedrijf niet uitoefenden maar het aan anderen verpachten. Gebeurde het dat tusschen twee perceelen land een derde stuk lag, de pachters vroegen hunnen eigenaars dit voor hen te koopen; hoeveel dat kostte vroeg men niet, en men betaalde voor pachtprijs soms 40 a 50 gld. van 't gemet. Zoo lang alles goed ging, was die prijs niet te hoog, maar de jaren van tegenspoed kwamen; men vroeg vermindering van pacht, doch een weige ring volgde gewoonlijk hierop en zoo gebeurde het, dat bij den lagen stand der graanmarkten en den invoer van andere granen vele landbouwers de pacht niet meer konden opbrengen en, zooals men hier zegt, werden »uitgeschud." Maar er is meer. Een landbouwer b. v. woonde op zijn eigendom-, een bezitting van 110 gemeten; hij had 5 kinderen. De oudste zoon bleef bij overlijden des vaders op het gedoê en moest dus de an/lere kindsrên uitkoopenhij na»m g)gld op tegen 4, 4§, 5 proe. en »was nu", zoo heette het »op zijn eigendom". Maar ook hij deelde in de algemeene malaise, vloog achteruit, kon de in- tressen niet meer betalen, en vroeger eigenaar, werd hij later tot den bedelstaf gebracht. Liever groot pachter dan klein eigenaardit denkbeeld bracht velen ten val. Een andere oorzaak van achteruitgang moet gezocht worden in de omstandigheid, dat vele bezittingen in deze streek zijn overgegaan aan Belgische eigenaars, die de pachters alle belasting doen betalen en die de pachtsommen in België verteren. Een gevolg hiervan is ook, dat elke verbetering stelselmatig wordt tegengehouden immers de pachter moet alles, de eigenaar niets betalen en daar de pachter voortdurend op een «schopstoel" zit, is hij afkeerig bij te dragen tot elke verbetering, omdat hij niet weet of hij er de vruchten van zal plukken. Wat ook aanleiding heeft gegeven tot verplaat sing van vele gegoede lieden is onder meer de samentrekking van 't onderwijs. Er bestaat niet overal gelegenheid die kennis op te doen, welke voor de jongelui noodig is om een of andere betrekking te kunen bekleeden en vele ouders waren om de opvoeding hunner kinderen genood zaakt deze streek te verlaten om elders van onderwijs te profiteeren. Die verplaatsing was zeer ten nadeele der ambachtslieden. Van beschermende rechten is geen heil te ver wachten hetgeen de landbouwer aan den eenen kant wint, zal hij aan de andere zijde aan den eigenaar kunnen brengen. Om alles op te heffen wat den landbouw drukt is onmogelijk. Zaak is het, den grond tot meer dere voortbrenging te dwingen. Woonden we bij groote gleden, tuigbouw zou daar in-;|^| plaats kunnen treden. Hier echter moet het landbouw blijven. Tot omstreeks 1750 zag men hier alleen roofbouw; van bemesten was om de 7 jaar sprake. Toen later de klaver in gebruik kwam, kwam hierin verbetering de wisselbouw werd bevorderd en het drie-stelsel ingevoerd. Wat aan den grond onttrokken is, moet er weer in terug komen. Er zijn polders, b. v. de Isabella, die 270 jaar in ex ploitatie zijn en 'tis dus natuurlijk, dat de grond armer en onvruchtbaarder moet worden. Kan kunstmest helpen Sporen van vooruitgang zijn te bespeurende kunstwei geeft goede resultaten, 't Is te hopen dat van alle zijden pogingen zul len worden in 't werk gesteld om 't land voort durend te voeden en te brengen tot de hoogste productie. Hier eindigde spreker zijne belangrijke voor dracht en de voorzitter der afd. was zeker de tolk van de opgekomenen, hun getal was helaas niet groot toen hij den heer Van Oyen dank zegde voor het gesproken woord. Heden middag werd in de militaire slachterij alhier het eerste beest afgemaakt door middel van het slachtmasker Sigismund. Het is een zeer eenvoudig toestel, bestaande uit een lederen kap met oogkleppen in het midden van de kap bevindt zich een ijzeren plaat waarin een gat tot doorlating van den kogeltegenover dit gat is met een ijzeren beugel een getrokken loop aangebracht. Nadat de patroon in den loop is gelegd wordt het bovengedeelte met eene bajonetsluiting afge sloten. In deze sluiting bevindt zich een ijzeren slagpin, die door eene spiraalveer wordt bewogen- Nadat het masker op den kop van het dier is ge bracht, wordt met een ijzeren hamertje een slag gegeven op de slagpin die daardoor tegen den bodem van de patroon komthet schot gaat nu af en het dier valt onmiddelijk dood neer. Het is natuurlijk noodig dat het kogelgat van het masker juist voor de holte van den kop wordt geplaatst. Wij ontvingen heden namiddag het twaalfde jaarverslag der Coöperatieve voorschotvereeniging met spaarbank alhierwij stellen ons voor hierop later terug te komen. In de Militiezaal op het Singel te Amster dam is gisteren de internationale sport-tentoon- stelling geopend. Er is voor de liefhebbers veel interessants te zien. Vrijdag avond werd te Parijs een anti- Boulangistische meeting door de arbeiderspartij gehouden. Het bekende Parijsche gemeenteraads lid Joffrin trok heftig te velde tegen «generaal Paulus" en diens vrienden. Ten slotte werd een motie aangenomen, waarin de afgevaardigden, die de belangen van het land aan de belangen van een man opofferen, uitgenoodigd worden hun mandaat neer te leggen. Bij den minsten aan slag op de republiek verklaarden verder de aan wezigen, indien noch het parlement noch de regeering krachtig genoeg waren, zou het geheel socialistisch Parijs gereed staan om den dictator en zijn ellendige satellieten zonder genade te vermórselen. Niettegenstaande het comité de protestation nationale officieel de candidatuur Boulanger in het dep. Bouches-du-Rhóne had ingetrokken, werkte Laur nog de laatste dagen ijverig voor den gene raal. Gisteren zou in de zaal Rivoli een verga dering van Boulangisten plaats hebben onder eerevoorzitterschap van den generaal, zoo althans was aangeplaktmen schijnt hier echter met een mystificatie te doen te hebben. Prinses Clementine heeft Sofia verlaten en is over Belgrado naar Weenen vertrokken, waar zij zich lechts een paar dagen zou ophouden om zich dan naar Parijs, Londen en Brussel te begeven. Men brengt haar reis in verband met plannen tot sluiting van een leening. Het Iersche parlementslid Patrick O'Brien en de redacteur Hugh Hayden zijn veroordeeldi tot vier en twee maanden gevangenis wegens het ondersteunen van het Plan of Campaign. Bij de justitie te Brussel is aangifte gedaan van een dame te Ixeiles, die sedert 8 jaren het lijk van haar kind in een koffer bewaart en dit zelfs mede op reis neemt. Een meeting, door nationale Ieren te Youghal onder leiding van William O'Brien gehouden ondanks het verbod der autoriteit, werd door de politie en de troepen uiteengedreven. In het gevecht dat hierop ontstond werden van beide kanten vele personen gewond, o. a. ontving kaptein Plunkett vele stokslagen. Daar de Abyssiniërs de laatste dagen meer voorwaarts zijn gedrongen, verwachten deltalianen weldra een aanval. Men zegt dat er sprake is van een huwelijk van een van Carnot's zoons met Jeanne Hugo, de kleindochter van den dichter. Volgens de Spaansche bladen deed de mi nister van finantiën voorstellen aan den raad van bestuur der bank van Spanje betrekkelijk de uit gifte van 4 pCts. amortisabel voor 33 jaren, tot een bedrag van 200 millioen pesetas, ten behoeve van den aanbouw eener vloot. De Temps verneemt uit Madrid, dat een deel van den raad van bestuur zich verzet tegen dat leeningsvoorstel omdat de bank reeds 400 millioen amortisabele rente in portefeuille bezit. Brutale dieven. Zaterd ag nacht zijn per sonen, tot heden onbekend, in een Parijsch com missariaat van politie gedrongen, hebben het bureau van den commissaris opengebroken en daaruit 1-50 fres ontvreemd. Van 24 tot 26 Maart. Middelbueg. BevallenM. Smaardijk, geb. Wattel, d. C. D. Standaart, geb. Koppejan, z. OverledenR. A. Trapman, z. 11 m. A. H. van der Kuip, d. 3 j. M. A. Corradini, d. 2 w. G. C. E. Verbrugh, d. 17 j. Van 17 tot 24 Maart. Goes. BevallenC. M. Goossen, geb. Zoute- welle, d. J. Iwema, geb. Winters, z. K. C. de Koning, geb. Dekker, d. M. Jacobs, geb. Kosten, z. Overleden D. J. Potvliet, wed® van J. Huijs- zoon, 81 j. J. J. Rademaker, ongeh. d. 75 j. Ziekikzee. Bevallen J. Prommel, geb. Waal beek, z. en d. (tweel.) L. Kouwenberg, geb. Kort, z. M. Moelker, geb. Capelle, d. OverledenH. Neerhoudt, man van G. den Dekker, 66 j. K. Berrevoets, man van C. Schikker, 72 j. J. C. de Graaf, z. 12 d. C. Prommel, d. 2d. E. Koole, vrouw van J. Olree, 77 j. H Prommel, z. 3 d. EEEBKSaBB&niffl&KBI&gQSianOSESESSESSHSSnBn IBWB— 's Gfravenliag-e. De gezondheidstoestand van Z. M. is aanmerkelijk verbeterd, doch eischt bijzondere voorzorgen. De buitengewone gezant van den Duitschen keizer werd Zaterdag door Z. M. ontvangen, maar aan het diner bij die gelegenheid nam de koning geen deel. Het bezoek der koninklijke familie aan Amsterdam in April zal niet plaats hebben, maar waarschijnlijk zal Z. M. einde April naar 't Loo vertrekken. De opening der kamers wordt verwacht in de tweede helft van April. Er wordt stellig verzekerd dat de minister Heemskerk den koning zijn ontslag heeft aange boden 26 Maart, des morgens te 8 uren. Verwacht: Z. W. wind. Thermometerstand te Middelburg. 2fi Maart 's morgens 8 uren 4-0 gr. 's middags 12 uur 48 gr. 's avonds 4 uur 49 gr. F. Het heeft den politieken tinnegieters binnen en buiten Italië veel hoofdbrekens gekost en tot menige veronderstelling stof gegeven, waarom Crispi sedert zijn optreden als premier d. i. sedert 7 Aug. 1887 behalve de binnenland- sche zaken ook de buitenlandsche zaken leidt. In den beginne heette het, dat zich geen ge schikt titularis voor de portefeuille van buiten landsche liet vinden. Men verwachtte, dat na twee of drie maanden wel de nieuwe minister zou benoemd worden. Maar dagen en maanden vergingen zonder dat dit gebeurde. In nieuwe veronderstellingen zocht de nieuwsgierigheid voldoening en men geloofde dat Crispi buitenlandsche zaken zou behouden. Wie was dan voor binnenlandsche zaken bestemd Maar ook dit vermoeden bleek niet juist, want reeds acht maanden lang berust de leiding van beide gewichtige takken van bestuur op Crispi's schouders. Nu rees een andere gedachtemen meende dat Crispi, begeerig naar een uitgebreide macht, slechts uit persoonlijke heerschzucht geen ander aan het departement van buitenlandsche zaken duldde. Bij het debat in de kamer over de buitenlandsche begrooting is deze kwestie te berde gebrachtde afgevaardigde Chiaves gaf in zachte bewoordingen doch zeer duidelijk aan den premier te kennen, dat het tijdstip aangebroken was om van de uitzonderingsmaatregelen tot de gewone orde van zaken terug te keeren. Wat Crispi op deze aanmaning antwoordde, heeft het allerminst de gemoederen bevredigd, integendeel de nieuwsgierigheid meer dan te voren geprikkeld. »Ik kan zoo sprak de mi- nister-president den afgevaardigde Chiaves en de kamer de verzekering geven, dat ernstige beweegredenen van nationaal belang mij nopen het ministerie van buitenlandsche zaken ad interum te behouden. Ik kan en mag heden de gronden niet mededeelen, die mij nood zaakten de leiding van buitenlandsche zaken niet uit handen te geven. Slechts dit zeg^ ik, dat ik, wanneer ik haar op dit oogenblik prijs geef, ge vaarloop het land te benadeelen. Ik hoop, dat deze oprechte verklaring den afgevaardigde Chiaves tevreden zal stellen. Hij en de kamer mogen het nip ten goede houden, wanneer ik nog verder den last van twee portefeuilles draag." Of de kamer tevreden gesteld was door deze verklaring weten wij nieteen feit is het dat de geheim zinnige woorden van den minister-president in politieke kringen te Rome druk besproken worden en opnieuw aan den stroom der vermoedens en ver onderstellingen den vrijen loop laten. Het eerst denkt men natuurlijk aan beweeg redenen, die in nauw verband staan met de buitenlandsche zaken. Het dagblad de Italië meent echter, de redenen, die Crispi bewegep de portefeuille van buitenlandsche zaken niet uit handen te geven, te moeten zoeken in den binnen- landschen politieken toestand. Crispi zou nl. niet wenschen door een of andere politieke tint, die den nieuwen titularis volstrekt zou kenteekenen, de politieke kleurloosheid van zijn kabinet op te heffen, terwijl hij voorts niet bereid is de aanstaande algemeene verkiezingen onder de leiding van een anderen minister van binnenland sche zaken te doen plaats hebben. Eerder nog zou men denken aan een alar- meerend bericht, door het Italiaansche militaire blad de Esercito voor eenige dagen verspreid, waarin kortweg beweerd werd, dat de Fransche regeering voornemens was geweest een onver- wachten aanval op de oorlogshaven Spezzia te doen. Het geheele plan was in het Fransche ministerie van marine uitgewerkt en de oorlogsvloot en landingstroepen, beide onder bevel van admiraal Krantz, wachtten slechts op het laatste bevel. Even te voren kreeg de Italiaansche regeering kennis van het plin; zij liet daarop met koortsachtigen ijver de havens van Genua en Spezzia, zoo goed als het in het zeer korte tijdsbestek mogelijk was, in staat van verdediging brengen. Om denzelfden tijd liep de Engelsche vloot onder admiraal Hewett de beide havens binnen. Te Genua hield toen de Britsche admiraal zijn bekende toespraak over een eventueel gemeenschappelijk manoeu vreeren der Italiaansche en Engelsche vloten, wat aanleiding gaf tot Labouchères interpellaties over de bestaande betrekkingen tusschen Italië en Engeland. Tweemaal binnen den tijd van éen week is een. aanslag op het leven van het Britsche huis dei- lords gedaan. Ditmaal gebeurde het niet dooi den spotvogel Labouchère in het lagerhuis, maar twee lords, leden van het hoogerhuis, hebben getracht hun medeleden van de noodzakelijkheid van een parlementairen zelfmoord te overtuigen. John Morley's oorlogskreetTlie house of lords must be mended or ended heeft weerklank gevonden bij lord Rosebery en lord Dunravenalzoo een libe rale en een conservatieve pair dienden kort na elkander een voorstel tot reorganisatie van het hoogerhuis in. Het voorstel van Gladstone's vriend, lord Rosebery, die het parlement der geërfden aan een totale omwenteling zou wenschen te onderwerpen, komt in hoofdzaak hierop neer Als erfelijke pairs zouden alleen de prinsen van koninklijken bloede overblijven. Yoor het oogen blik zouden alleen in aanmerking komen de drie zonen der koningin de prins van Wales, de hertog van Edinburgh en de hertog van Connaught verder de hertog van Cambridge en de zoon van den overleden hertog van Albany, wanneer hij den gevorderden leeftijd heeft bereikt. Alle andere leden van het hoogerhuis zouden worden gekozen, en wel öf voor bepaalden tijd, öf voor den duur van hun leven. In de eerste plaats behooren tot deze categorie de vertegen woordigers van den stand, die thans de leden van het hoogerhuis uitsluitend levert. Tot nu toe hebben de pairs van Engeland en de pairs van het vereenigd koninkrijk van zelf, krachtens hunne geboorte, recht van zitting. De Iersche pairs kiezen uit hun midden 28 vertegenwoordigers voor den duur van het levende Schotsche kiezen er 16 voor den dumr eener legislatuurperiode. De Schotten zijn daarbij het slechtst bedeeld. Hun 16 representative peers behooren tot de liberale meerderheid, de overigen zijn niet alleen van het hoogerhuis uitgesloten maar kunnen zich op politiek gebied in 't geheel niet doen gelden, daar zij ook niet verkiesbaar zijn voor het lagerhuis. Zij zijn en blijven pairs of zij willen of niet worden geboren en sterven als pairs. De Iersche pairs hebben op hen voor, dat zij, wanneer ook niet in Ierland toch in Engeland voor het lager huis verkiesbaar zijn. Lord Rosebery wil nu alle pairs, wat verkies baarheid betreft, gelijk stellen, en uit hun midden een zeker aantal vertegenwoordigers laten kiezen. Op deze wijze zouden de pairs zelf in staat zijn de zwarte schapen van de witte te scheiden, d.w.z. die lords, die door hun levenswijze het hooger huis niet tot eer verstrekken, kunnen weren. Een andere categorie van pairs zou worden verkozen door het lagerhuis, door de toekomstige graaf schapsraden en de groote stedendeze pairs zou den derhalve de vertegenwoordigers der natie zijn. De vierde categorie zou bestaan uit pairs, die voor den duur van hun leven worden benoemd de vijfde zou bestaan uit de personen, die als

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1888 | | pagina 2