N°. 63.
131e Jaargang!
1888.
W oensdag
14 Maart.
TWEE NOVELLEN.
Middelburg 13 Maart,
-• FEUILLETON.
Dit blad verschijnt d a g e 1 ij k s,
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per 3/m. franco 2.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
Advertentiën:20 Cent per regel.
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten, enz.: van 1-7regelsƒ1.50;
iedere regel meer ƒ0.20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
MIDDELBURGSCHE COURANT.
Agenten te VlissingenP. G. de Vey Mestdagh Zoon, te GoesA. A. W. Bolland, te Kminingen: F. van der Peul, te Zierikzee: A. C. de Moou en te Tholen: W. A. var Nietjwenhuijzen.
Verder -worden door alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aangenomen; en nemen ook het algemeen advertentiebureau van Nugh van Ditmar te Botterdam, en de firma B. van der
Kamp te Groningen, voor de Noordelijke provinciën, annonces aan. Hoofdagenten voor het Buitenlandte Parijs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daube Cie., John P. Jones, opvolger.
Wie ziclt tegen 1 April abonneert
op deïliddeïbuigNclie courant ont-
vangtde deze maand nog verschijnende
nommers kosteloos.
11e abonnementsprijs bedraagt twee
gulden per kwartaal.
In het jongste nommer van het Sociaal weekblad
wordt de z. g. »nationaliseering van den grond"
nader toegelicht, en daarbij gewezen op een dei-
voorstanders van het beginsel den heer Flürscheim,
een aanzienlijk fabrikant in Baden, die met 700
knechts werkt en die alle middelen aanwendt,
welke tot verbetering van het lot der werklieden
zijn uitgedacht. Zij bleken hem echter onvol
doende en zij moeten, volgens hem, onvoldoende
zijn, omdat de grondslag der maatschappij ver
keerd is.
De vermeerdering van den maatschappelijken
rijkdom is uitsluitend ten goede gekomen van
een klein aantal bezitters. Wat de arbeider meer
voortbrengt dan verbruikt, wordt genomen door
den kapitalist in den vorm van rente of pacht,
en door den improductieven niet-kapitalist in den
vorm van loon, salaris, honorarium of bedeeling.
Wanneer nu de kapitalist en de improductieve
verbruiker -hun aandeel van het arbeidsproduct in
natura namen, zou er wel armoede, maar nooit
werkgebrek onder de arbeiders ontstaan. Nu
eischen zij het in geld, maar koopen daarvoor
slechts een weinig producten. Ook de arbeiders
zeiven kunnen niet genoeg producten koopen,
omdat zij een deel van het ontvangen geld voor
interest, pacht, belasting enz. moeten afstaan.
De kapitalisten zetten hunne kapitalen op rente
uit, hoe grooter die worden, zooveel te meer rente
verkrijgen zij, die door den arbeid moet worden
opgebracht en zij verbruiken niet meer. Zoo
neemt voortdurend het kapitaal toe. De Rothschilds
met hun 2£ milliard hebben 60 millioen inkomen
en koopen maar voor tien millioen.
De eenige weg om hierin verandering te brengen,
is verlaging van de rente, door haar te onder
werpen aan de wet van vraag en aanbod. Dat
kan alleen geschieden door aan het kapitaal de
mogelijkheid te ontnemen om zich meester te
maken van het noodzakelijk elementgrond te
koopen.
Flürscheim stelt zich voor, dat de gelegenheid
om den grond op te koopen aan het kapitaal
kan worden ontnomen, door allen grond te brengen
in de handen van den staat. De staat zal dan
de eenige grondeigenaar en ook tevens de eenige
rentenier zijnwant, zegt Flürscheim alle rente
is ten slotte grondrente. Wat hij te dien einde
in overweging geeft, is, dat de staat den grond
van den eigenaar afkoope naar een stelsel, hetwelk
met de volgende hoofdtrekken kan worden ge
schetst.
Uit het Duitsch.
Van HANS HOFFMANN.
De zondvloed.
Dit vonden wij zeer aandoenlijk en verheven,
en wij verdiepten ons in de voorstelling van het
wonderlandhet eenvoudige riet werd voor ons
gelijk aan palmen en reusachtige plantenhet
ruischen en ritselen in de biezen werd het bruisen
van den orkaan, die het schip van Virginie ver
zwolgen had maar ik vestigde gloeiende blikken;
op het blanke gelaat van Hersilie en dacht bij
mij zelve dat Yirginie toch nooit schooner en
bekoorlijker had kunnen zijn.
Eindeljjk dachten wij aan onzen terugtocht
doch het varen tusschen de biezen tegen den
wind was echter niet zoo gemakkelijk als voor
den wind. De riemen waren in het dichte riet
niet te gebruiken en wij moesten ons vrij moeielijk
met de handen aan de halmen voorttrekken. Her
silie greep den haak om met boomen te helpen;
maar het water was veel dieper dan zij berekend
had; en misschien gaven wij ook een forscheren
rukhoe het zij, zij verloor het evenwicht en
viel met een gil in het water.
Wij sprongen te gelijk van de roeibanken op
wij wisten dat het ernst was bij dit hooge water;
2»aar door het schommelen ran de boot tuimelde
De staat koopt den grond naar de tegenwoordige
waarde en betaalt dien met pandbrieven tegen
den loopenden rentevoetde betaling der rente
waarborgend met de opbrengst van den gekoch-
ten grond, die aan den meestbiedende on Ir uyo
termijnen wordt verpacht, wanneer het weide-
bosch- of akkerland is, en die belast wordt met
de rente van het kapitaal, dat er op betaald is
wanneer het grond betreft, waarop huizen zijn
gebouwd. De toekomstige vermeerdering der
grondrente vervalt nu aan den staat en waar
schijnlijk zal deze reeds dadeljjk winst kunnen
maken van zijn grondbezit, omdat hij tegen lager
rdnte geld kan leenen dan een particulier. De
winst wordt door den staat bestemd voor aflos
sing van staatsschulden en van pandbrieven.
Het vrijkomende en het bespaarde kapitaal kan
nu echter geen veilige belegging meer vinden in
grond of in staatsschulden. Het zal de pand
brieven moeten opkoopen en den koers opdrijven
tot boven pari, waardoor de staat in de gelegen
heid wordt gesteld, die pandbrieven te conver-
teeren in schuldbrieven tegen een 1 ageren rente
voet. De winst van den staat stijgt daardoor,
de aflossing wordt voortdurend grooternaar
mate deze vorderingen maakt, daalt de kapitaal
rente en in betrekkelijk korten tijd is de staat
in het schuldvrije bezit van haar eigen grond
gebied, waaruit hij een steeds stijgend inkomen
geniet, dat nu echter niet aan enkelen maar aan
allen ten goede komt. Alle belastingen kunnen
worden afgeschaft, en werken van algemeen nut
uitgevoerd op groote schaal. De rente daalt tot
een minimumhet kapitaal moet zich, om rente
te krijgen, tot voortdurend lageren prijs aanbie
den aan den arbeid. Daarentegen stijgt het loon,
totdat de arbeider zijn geheele product ontvangt
na aftrek van de grondrente, de vergoeding voor
het gebruik van den grond, die toebehoort aan
de gemeenschap.
De voorzitter der Eerste kamer, jhr Van Eijsiïiga,
opende gisteren avond de vergadering met de
volgende woorden
»Ik open deze vergadering, evenwel niet zonder
een enkel woord te wijden aan de treurige ge
beurtenis, die dezer dagen alom diepgevoelden
rouw heeft verspreid. Waren de jaren van keizer
Wilhelm hoog geklommen, toch ziet men mannen,
die zoo grooten en weldadigen invloed op de
Europeesche toestanden uitoefenden, niet dan
noode van dit aardsche tooneel verdwijnen. Zijn
assche ruste in vrede
»Moge de nooit volprezen liefde der Voorzie
nigheid zijn diepbeproefden opvolger keizer
Frederik III steunen en in gunste nabij zijn.
»Ik houd mij overtuigd, dat ik, aldus sprekende,
de tolk ben van u allen, en stel u voor de regee
ring uit te noodigen van deze gevoelens van de
Eerste kamer mededeeling te doen aan de regeering
van Z. M. den keizer van Duitschland." (Teekenen
van instemming).
Daarop zeide de minister van buitenlandsche
zaken, jhr Van Karnebeek«Mijnheer de voor-
ik nog eens terug, terwijl Robert, die vaster stond,
snel zijn buis uittrok om het haar toe te werpen.
Daar kreeg ik een steek in het hoofd, een dui
zeling, een kramp, een waanzin nu had hij iets
op mij voor en nog meer, hij zou een verdienste
op mij voor hebben, een echte verdienstehij
zou het onuitsprekelijke voorrecht smaken van
haar de eerste reddende hand toe te steken
In de eerste opwelling van het oogenblik kwam
mij dit voor als een roof, als een inbreuk op
mijne oudere rechten. En aan de vlugheid zijner
bewegingen en het flikkeren zijner oogen meende
ik te zien dat hij zich dit voorrecht ten volle
bewust was.
»Neen, ikgilde ik buiten mijzelve op
schorren toon. «Gij niet
«Ohoantwoordde hij spottendhij had
mijne sombere gedachten terstond geradenen
ik viel met een kreet, die mij zelf rauw in de
ooren klonk, op hem aan, pakte hem met beide
armen beet en worstelde met alle kracht om
hem achterover in de boot te werpen. Hij ver
dedigde zich met dezelfde woede. Onze krachten
stonden gelijk, 't geen vaak gebleken was bij onze
worstelingen als komische helden of Indiaansche
opperhoofdenmaar nu was het afschuwelijke
ernst, wij vochten en drongen borst tegen borst
wij trachten elkaar een beentje te lichtenwij
trachten onze hand op den keel van den ander
te zettenwij vergaten alles om ons heen, doel
en oorzaak van den strijd, alleen niet onze
razende woede en onzen dwazen, siedenden haat.
zitter's Konings regeering sluit zich van harte
aan bij de gevoelvolle woorden, door u gewijd
aan de gebeurtenis die de gemoederen in de
laatste dagen zoo diep geschokt heeft.
«De regeering heeft harerzijds reeds van hare
deelneming doen blijken eti zal niet nalaten
gevolg te geven aan den uitgesproken wensch
dezer kamer."
Al de onlangs van de Tweede kamer ontvangen
wetsontwerpen werden verzonden naar de afdee-
lingen.
Bij kon. besluit is, met ingang van 1 April,
de heer J. Luteijn, opnieuw voor den tijd van
drie jaren benoemd tot directeur uit den handel
van het vrij entrepot te Middelburg.
Op zijn verzoek is eervol ontslag verleend aan
A. G. V. Hombach als voorzitter van het water
schap Stoppeldijk c. a., en benoemd tot dijkgraaf
van den Kruispolder A. van Damme.
Benoemd tot ingenieur verificateur van het
kadaster C. E. Last, thans ingenieur verificateur
in algemeenen dienst.
Aan den ontvanger voor de accijnzen op wijn,
gedistilleerd, zout, zeep, bier en azijn, jhr N. J.
Martini van Geffen te Amsterdam is, op zijn
verzoek, met ingang van 28 April 1888, eervol
ontslag uit 's rijks dienst verleend, behoudens
aanspraak op pensioen.
De eerste klerk bij het dep. van marine M.
Mouton is benoemd tot adjunct-commies bij dat
departement, tot eersten klerk bij de topographi-
sche inrichting de tweede klerk bij die inrichting
H. Guichardtot assp.-ingenieur voor het stoom
wezen D. Okhuizen, te Abcoude-Baambrugge.
De kolonel W. H. Doorman, kommandant van
het 4e reg. inf., is op zijne aanvrage op pensioen
gesteld, en het bedrag van het pensioen bepaald
op 2039.
Gisteren avond hield de liberale kiesvereeniging
Eendracht maakt macht alhier eene drukbezochte
vergadering, die door den voorzitter, den heer
mr E. Fokker, met eene toespraak werd geopend.
Eenige nieuwe leden werden aangenomen en
daarna enkele zaken van huishoudelijken aard
besproken.
De vereenigde sociëteiten der schutterij en
infanterie alhier zijn voornemens hunne uitvoe
ringen in dit seizoen te besluiten met eene too-
neelvoorstelling in den schouwburg op 12 April a.
Zij hebben zich daartoe de medewerking ver
zekerd van mejuffrouw Morin, (dochter van den
bekenden tooneelspeler) uit 's Hage en mejuffrouw
v. d. Vegt uit Rotterdam, en zullen opvoeren
Zijn meisje komt uit, tooneelspel in 3 bedrijven,
door mr P. Brooshooft, daarna Thuis gebleven,
tooneelspel in 1 bedrijf, door Mendes da Costa.
De netto-opbrengst der uitvoering zal bestemd
zijn voor een goed doel en ten voordeele komen
van den oud-sergeant-majoor der dd. schutterij
Poulain, die door zijn hoogen ouderdom buiten
staat is, in zijn onderhoud te voorzien.
Zoo stonden wij eenige seconden dicht tegen
elkaar aangedrongenwie kon tellen hoeveel
seconden De een steunde den ander terwijl hij
hem trachtte te doen vallen. Eindelijk gebeurde
hetgeen niet kon uitblijven wij verloren in het
hevig schommelende vaartuig het evenwicht en
stortten samen ineengestrengeld overboord.
Het water sloeg Over onze hoofden, maar dat
merkten wij slechts op, om ons over den val van
onzen tegenstander te verheugen, en in de hoop
dat moed en kracht hem zouden begeven. Zelfs
toen wij door de draagkracht van het water weer
boven kwamen week de razernij niet uit onze
harten. Wij stonden tot aan den hals toe in het
water en dachten er niet aan dat het meisje er
geheel onder moest zijnwij worstelden, meer
zwemmend dan op den grond staande, steeds
voort, meer onder water dan er boven en be
proefden reeds om elkaar onder water te houden
om met den adem ook de krachten te benemen;
wij rukten, trokken, sloe:gen een klein onheil
en het ergste kon geschieden daar voelde ik
op eens dat er nog iets anders dan zijne harde
armen mijn lichaam omklemdeik voelde hoe
het, langzaam zakkend, al matter en krachteloozer
langs mijn been neergleed en nu nog heel zwak
mijn enkel vasthield, dien het plotseling geheel
losliet.
Vol afgrijzen liet ik mijne worstelende armen
losmaar mijn vjjand hield, mij nog met blinde
woede omkneld. Eensklaps zie ik hoe zijn oog
strak en huiverend op de oppervlakte van het
De heer J. H. C. Heijse të Zierikzee is benoemd
tot gewoon lid van het Historisch genootschap te
Utrecht.
Men schrijft ons uit Zierikzee
He vijfde wintervergadering van ons departe
ment der Maatschappij tot bevordering van Nijver
heid was buitengewoon druk bezocht. Vóór de
pauze werden de jaarrekening en het jaarverslag
behandeld en goedgekeurd en vervolgde de heer
B. W. Mondt, secretaris van het departement,
zijn voordracht over rookvrije verbranding met
eene korte behandeling der gasovens. Aan het
einde van zijne mededeelingen gekomen wees de
spr. den algemeenen stand van het vraagstuk
der rookvrije verbranding aan. De voordracht
werd toegelicht door een aantal hectografieën van
de voornaamste inrichtingen tot rookverbranding.
Na de pauze sprak de heer dr L. W. Th.
Wigman over insecten, spinnen enz. Met behulp
van een onlangs ten behoeve van het onderwijs
aan de H. B. school aangeschaft scropticon
toonde hij een groot aantal projectiebeelden, be
trekking hebbende op druifluis, schurftmijt,
trichinen, lintworm, spinnen enz. Van elk der
beelden deelde de spr. de voornaamste bijzonder
heden mede.
De voorzitter dankte, onder applaus der verga
dering, de spr. voor hunne bijdragen. Na mede
deeling van het toetreden van eenige nieuwe
leden sloot de voorzitter de vergadering.
De vice-admiraal jhr J. H. van Capellen zal
onze koning vertegenwoordigen bij de begrafenis
plechtigheid van Z. M. den keizer van Duitschland
en koning van Pruisen, Wilhelm I.
Naar men meldt heeft de heer Völlmar thans
zijn pensioen aangevraagd.
Het gerucht, waarvan onze Haagsche brief
schrijver melding maakte, dat nl. een bediende
van een bekend ingezetene der residentie getracht
zou hebben bij de verkiezing stemmen te koopen
wordt tegengesproken. Noch aan de politie, noch
aan de justitie is hiervan iets bekend, veel minder
van eene strafrechterlijke vervolging tegen be
doelden knecht.
De heer mr J. D. Veegens heeft zich in het
district Amsterdam teruggetrokken, terwijl de
heer Heldt in een schrijven aan het bestuur der
centrale liberale vereeniging in het district Scho-
terland heeft bericht, dat hij bij eene eventueele
verkiezing in dit district daarvoor zal zitting
nemen, en voor Amsterdam bedanken.
Een later bericht spreekt bovenstaande mede
deeling omtrent den heer Veegens weer tegen.
Volgens de jongste berichten uit Indië meldde
de gouverneur van Atjeh dd. 21 Jan. dat Toekoe
Omar zich nog altijd ter Westkust ophoudt en
voornemens is om tegen Pangga op te trekken.
De Imam van Tenom werd zooveel mogelijk door
water staart, zijn arm laat mij los en ook ik zie
dat het water rood gekleurd is met bloed.
Even snel als wij de bezinning verloren hadden
keerde zij terug: wat was er geschied? En met
de bezinning kwamen schaamte en angst.
Niet ver van ons af dook langzaam iets zwarts
op schouder aan schouder zwommen wij er heen
en hieven het hoofd van Hersilie uit het water
op. Hare oogen waren gesloten, zij was bewusteloos,
wellicht dood.
Zonder veel moeite trokken wij haar naar de
boot en tilden haar aanboord. Op de voorplecht,
waar de meeste ruimte was, legden wij haar neer.
Nu merkten wij dat het bloed uit haar rechter
mouw stroomdevoorzichtig schoven wij haar
japon op en vonden een lange platte wond
aan den blanken arm. Wij haalden ruimer adem,
dat was niet erg blijkbaar had zij zich aan
het riet gesneden.
Die wond was gemakkelijk te verbindenmaar
nu kwam er een veel erger angst. Wij waren
nog niet geheel zonder hoopwant wij wisten
dat vele drenkelingen weer bijkomen als men de
goede middelen toepast. En wij waren ook wel
eenigszins op de hoogte van die middelen; men
leert die dingen van zelf als men aan het water
woont. Het stramme lichaam wrijven, met alle
macht wrijven, de werking der huid weer aan
den gang brengen, daar komt het op aan. En
dat was gemakkelijk te doener lag een groote
wollen deken in het hoekje onder de roerpen.
(Overvloed van stof dwingt ons nogmaals te zetten:
Slot volgdj,