Kerknieuws,
Rechtszaken
Verspreide berichten.
Ingezonden stukken.
a. tot lid en voorzitterde inspecteur van het
lager onderwijs in de 2de inspectie
b. tot leden de schoolopzieners in het district
Goes en in de arrondissementen Middelburg, Axel
en Goes
c. tot leden-plaatsvervangersde schoolopzieners
in de arrondissementen Oostburg, Zierikzee en
Tholen.
Te Breda is het examen in de nuttige hand
werken met goed gevolg afgelegd door mej. J.
H. Jansen van Oud-Vosmeer.
Door het kiescollege is gisteren avond met bijna
algemeene stemmen van de tegenwoordig zijnde
leden beroepen tot predikant bij de Nederduitsch
hervormde gemeente aldier ds P. J. Roscam. Abbing
te Silvolde.
Uit Zoutelande schrijft men ons
Over het algemeen is de toestand onzer Ned.
Herv. kerk verre van rooskleurig. Vijanden van
binnen, vijanden van buiten, ze laten niets onbe
proefd haren val te bewerken.
Ook in ons midden poogden een paar ontevre
denen der kerk afbreuk te doen. Hunne pogingen
mislukten evenwel! Meer dan ooit sluiten de
getrouwen zich thans aaneen en neemt de bloei
der gemeente toe! Bewijst ons dit de aanzien
lijke opkomst des Zondags in het kerkgebouw,
ook de verbeteringen, in kerk en pastorie aange
bracht, zijn sprekende getuigen. En nu wij eerlang
de vorst van al wat speeltuig heet, de tempelharp,
het orgel in ons midden mogen zien verrijzen,
zal het «sprekendst bewijs" geleverd zijn.
Hulde mag wel gebracht worden aan de heeren
J. F. C. Rozenberg, hoofd der school, en B. T.
Jonker, godsdienstonderwijzer alhier, voor hunne
ijverige bemoeiingen in deze.
In eene vergadering van eenige doleerenden
te Zaamslag, waartoe alle meerderjarige mans
lidmaten der Ned. Herv. gemeente waren uitge-
noodigd, is besloten, met medewerking dei-
naburige kerk van Axel, de «reformatie" dezer
kerk ter hand te nemen, «krachtens het ambt
der geloovigen," en tot het stichten eener dolee-
rende gemeente te dezer plaatse, over te gaan.
Er werden ouderlingen en diakenen benoemd.
(IV. R. Ct.)
Zooals wij reeds in 't kort meldden heeft
de Haagsche rechtbank Dinsdag uitspraak gedaan
in zakelo de Ned. Herv. gemeente te Leider
dorp en 2o ds Pijzei pred., ca. ds. Vlug, eveneens
pred. te Leiderdorp.
In de eerste plaats besliste de rechtbank dat
de exceptie, als zouden de eischers sub lo de
hoedanigheid niet bezitten, die zij zich toeschrijven,
ongegrond is. Alvorens de tweede exceptie, na
melijk, dat ds Pijzei niet wettig beroepen predikant
zou zijn, te onderzoeken, treedt de rechtbank in
een beschouwing der zaak zelve, en overweegt,
dat de vraag of de beweerde afscheiding door
woord en daad werkelijk heeft plaats gehad, ter
beoordeeling staat der kerkelijke besturen, zoodat
de rechtbank niet bevoegd is in een onderzoek
nopens deze vraag te treden en het besluit dei-
Synode (dat de afscheiding inderdaad heeft plaats
gehad) heeft te eerbiedigen. Wat de bewering
betreft, dat ds Vlug niet had opgehouden predi
kant te Leiderdorp te zijn, overweegt het vonnis,
dat de stelling dat er geen vacature zou bestaan,
onjuist is, aangezien art. 1 algemeen reglement
op de vacatures niet in engen zin moet opgevat
worden, daar ook buiten dat art. (b. v. in de
onze stranden achter de duinen, waar hij op de
breede watervlakte tuurde, met de groote luchten
zich vermengend. Daar is de zee-poëzie over hem
vaardig geworden. Daar zag hij de grijs-witte
zeilen in de zon opkomen uit de verte, tusschen
een kleurenzee van blauw, warm blauw, en hij
hoorde het zachte geklots der blanke golfjes, die
wegvloeiden in het zand. Daar spatte hem het
zilte schuim om de ooren, als de zwarte wolk
massa's voortgezweept werden, die zwarter nog
leken door de dikke rookwolken der booten, met
moeite de hooge baren snijdend. De eeuwige
kleurenwisseling heeft hij er ingedronken met
zijn dorstig kunstenaarshart. Maar 't was hem
niet genoeg op het strand te blijven staan: hij
wilde, aan de familie-traditie getrouw, ook op
zee zelve indrukken ontvangen van alles wat
hem roerde, zóo dat hij 't moest uitdrukken op
het doek. In welk jaar 't gebeurde weet ik niet
maar eens wist hij van een visscher gedaan te
krijgen, dat hij hem meenam op de pink, het
kanaal in. Veertien dagen lang heeft Schütz
toen rondgedobberd in den omtrek van het eiland
Wight en hij heeft er stellig onstuimige zeeën
genotenIn een zijner schetsboeken is een blad-
zjjde als herinnering aan dien tocht te zien,
waarop ook een reddingboot verschijnt, met de
namen der bemanning er naast opgegeven doch
of de schilder inderdaad schipbreuk heeft geleden
met zijn visscher, is mij nooit volkomen duidelijk
geworden!
Overigens heeft Schütz Middelburg niet verlaten,
dan voor een klein uitstapje naar Antwerpen.
Ontegenzeggelijk is deze omstandigheid niet ten
voordeele gekomen van zijn talent. Doch wei
nigen in aantal zijn de bevoorrechten, die zonder
met de dagelijksche behoeften te moeten worstelen
geheel en vrij zich wijden kunnen aan «de kunst".
Over die «kunst" Schütz te hooren praten, was
zoo eigenaardig. Welke woorden zou hij wel
gebruiken om te zeggen wat de eischen zijn dei-
kunst, de taak van den kunstenaar, hij die geen
artt. 33 en 35) gevallen genoemd worden, waarin
van vacatures gesproken wordt. De bevoegdheid
van het klassikaal bestuur tot beroeping van een
nieuwen predikant aannemende, wijst de rechtbank
der eerste eischeresse hare vordering tegen ds
Vlug tot ontruiming van de pastorie en tuin te
Leiderdorp toe, verstaat dat den tweeden eischer,
ds Pijzei, het gebruik van die onroerende goederen
toekomt, machtigt de eischers tot het doen van
ontruiming, ingeval van weigering door den ge
daagde, met behulp van den sterken arm, ver
oordeelt den gedaagde tot vergoeding der kosten,
schade en interessen, reeds geleden of nog te
lijden door eischers, en zulks voor het geval
deze de som van 150 mocht te boven gaan
uitvoerbaar bij lijfsdwang, en veroordeelt den
gedaagde in de koste der procedure.
Heden morgen heeft een timmerman, die op een
buitenplaats onder deze gemeente werkzaam was
en voor het wegspringen van een ijzeren bout
wenschte uit te wijken, daarbij den enkel ver
stuikt hij is in het gasthuis alhier ter verpleging
opgenomen.
Naar men ons mededeelt is bij den land
bouwer L. Dekker te Meliskerke eene koe van
drie kalveren verlost.
- Men schrijft ons
De broodbakkers te Vlissingen hadden eene ver-
eeniging waarvan allen lid waren, en waarbij
wederzijdsche belofte werd gedaan het brood op
denzelfden prijs te houden. Men zegt dat voor
verbreking der belofte eene boete van f 100
moest betaald worden. Een bakker nu heeft den
prijs van 14 ct op 12 ct per kilo gebracht, na
bij de vereeniging zijn lidmaatschap te hebben
opgezegd. Nu wordt beweerd dat de vereeniging
uiteen is gespat. Alle bakkers hebben thans hunne
prijzen verlaagd, en deze maatregel was noodza
kelijk wegens de concurreerende prijzen van in
gevoerd brood uit Middelburg, Souburg en Zou
telande. De burgerij profiteert van een en ander
in hooge mate.
Op het aan de regeering door het kader
der dd. schutterij te Goes gericht en door de
officieren dier schutterij ondersteund verzoek om
aanleg, op kosten van het rijk, van eene schiet
baan is ten antwoord ontvangen, dat aan dat
verzoek niet kan worden voldaan zulks op de
bekende gronden, dat de kosten der schutterijen
voor rekening der gemeenten zijn.
Een spoorwegwerker van Sliedrecht, bezig
zijnde te Kapelle met het lossen van rails, had
het ongeluk er een op zijn voet te laten vallen,
waardoor, hij zoo ernstig bezeerd werd, dat hij
per spoor naar Goes moest vervoerd en in het
gasthuis opgenomen worden. (G. CrtJ.
Op eene buitengewone vergadering van
ingelanden van den polder Hoedekenskerke, Woens
dag gehouden, is eene voordracht opgemaakt voor
een dijkgraaf ter voorziening in de vacature,
veroorzaakt door de periodieke aftreding van den
heer M. de Regt, en van een gezworen, door
het eervol ontslag, op zijn verzoek aan den heer
J. van Dijke verleend. Er werden 17 geldige
stemmen uitgebracht. Als le candidaat bekwam
de heer M. de Regt 15, als 2e de heer De Winter
14 en als 3e, bij de 2e stemming, de heer J.
Raven 10 stemmen.
Als gezworen werd bjj de 3e stemming als le
candidaat op de lijst gebracht met 11 stemmen
de heer C. Boonman, terwijl de heeren L. van
Doeselaar en M. G. Verbeek als 2e en 3e candi
daat daarop voorkomen.
Woensdag verliet de heer J. A. Geill, ge-
academie voor schilderkunst ooit bezocht, geen
enkel groot museum in ons land of in 't buiten
land meer dan hoogst oppervlakkig gezien had?
Wat zou hij wel te zeggen hebben van stijl, van
Italiaansche, van Vlaamsche scholen, van impres
sionisme? En toch luisterdet gij als hij bezig was
u te zeggen wat hij schoon vond, wat hij «de
kunst"'noemde.
Ge zaagt hem wat hij in zijn woorden niet dan
vaag vermocht aan te geven u duidelijk maken
met 't potlood in de hand. Gij gevoeldet dat er
een leven in hem was, dat in taal gebrekkig,
maar in lijnen en kleuren zich uiten kon. Wat
zoudt ge meer verlangen En wat verlangde hij
zelf meer Op zijn ruim atelier gezeten in den
rieten stoel, pijp in den mond, achter den ezel
zóó was Schütz gelukkig. Geen heerlijker dagen
voor hem dan die enkele, welke hij aan zijn doek
kon geven, zonder op lesgeven uit te moeten gaan.
Daar doorleefde hij de kostbare uren van den
kunstenaar, met zijn schepen, zijn kusten, zijn
lichten, en de groote, geheimzinnige zee.
Het ligt niet op mijn weg over de stukken,
die uit het atelier van Schütz voor den dag zijn
gekomen, en voor zoover ik die heb gezien, een
oordeel neer te schrijven, noch een gissing te
wagen over de kunstwaarde, die zij eenmaal zullen
vertegenwoordigen. Genoeg zij 't hier te vermel
den dat zij vele koopers hebben gevonden in het
buitenland, in België, vooral in Engelanddat
in Zeeland zeer vele zijner stukken verspreid zijn,
en buiten de provincie in Dordrecht, Rotterdam,
's Hage, Scheveningen, Amsterdam en Utrecht in
particuliere verzamelingen werk van hem te
vinden is. Op het Loo hangt «De komst des ko-
nings met het stoomjacht in de prov. Zeeland bij
Bruinisse, verwelkomd door de zeelui van het
dorp in hunne vischschuiten." In ons land werd
Schütz te weinig medegeteld, en hiervoor zijn
twee voorname oorzaken op te geven hij zond
weinig en niet gaarne ter expositie, zijn onder
vinding had hem daarvan afgeschrikt, en dan,
neesheer, de gemeente Nisse na een verblijf van
24 jaren. Op zijn last werd op dien dag een
buitengewone bedeeling gehouden van brood,
spek en bier.
Onder verdenking van valschheid in een ge
schrift gepleegd te hebben, waarop «veeartsenij
kunde" werd uitgeoefend, is te Oostburg gevankelijk
binnengebracht een persoon uit Aarden burg, die
ter beschikking is gesteld van den officier van
justitie.
Uit Oostburg schrijft men ons
In de G. Ct van Dinsdag komt een bericht
voor uit deze gemeente dat, op z'n minst geno
men, door een sterk vergrootenden bril moet
bekeken zijn om 't aldus te vermelden.
«Op 't oogenblik dat de hier gevestigde graan-
beurs 't drukst werd bezocht, zakte aan den ingang
plotseling de vloer in", zoo heet het.
Nu zou ieder lezer denken, dat de aarde zich
geopend had en de bezoekers als wijlen Dathan
en Abiram verzwolgen waren geworden. Edoch,
wat is nu 't geval
De bezoekers waren in de graanbeurs niet aan
wezig. Een beambte ontdekte toevallig dat een
paar steenen (plavuizen) bleken in te zakken.
De burgemeester, hiermede in kennis gesteld,
liet zulks onderzoeken en herstellen.
Tot geruststelling diene dat, aangezien er nie
mand was, ook niemand wegzonk in 't «graf''
dat men vond.
Een tweede bericht uit deze gemeente van
denzelfden correspondent scheen ook bijster op
effect berekend. Men had het lijk gevonden van
een man, die Donderdag middag in de nabijheid
dezer gemeente in een put werd aangetroffen.
Men wist niet of men aan een misdaad dan wel
aan een zelfmoord moest denken. Ieder, die wèl
wist, goed onderzocht had, dacht hier niet aan
misdaad. Trouwens in de Tem. Ct van Zaterdag
stond reeds een bericht waaruit duidelijk bleek,
waaraan men hier denken moest; en daar zulke
berichten door u niet worden geplaatst zweeg ik
erover. Maar als men schrijft, zij men in elk geval
waar.
Overdrijving schaadt vooral ook op het jacht
terrein van berichten.
Men heeft opgemerkt, dat al de doorge
fourneerde ioten voor de aanstaande 327 ste
Nederlandsche staatsloterij tweemaal van de
handteekening van den directeur der staatsloterij
voorzien zijn. Naar men verneemt, zijn er eenige
dagen vóór de uitgifte een 25-tal loten op de
drukkerij zoek geraakt. Teneinde deze nu van
onwaarde te verklaren of beter te kunnen con
troleeren, heeft men al de 10500 doorgefourneerde
loten van eene tweede handteekening voorzien,
en hiervan tevens aan de collecteurs kennis ge
geven. (Nieuws.)
Uit Almelo meldt men ons
Maandag namiddag is hier eene vergadering
gehouden, door de heeren Yan Marken en Post
bijeengeroepen, die mededeelden dat de firma's
Scholten genegen waren eenige wijzigingen te
brengen in het loontarief ten gunste der arbeiders.
Voorts wilden zij het ziekenfonds overdragen
aan een wettig benoemde werklieden-commissie
en voor den winkel eene commissie, uit aandeel
houders en notabelen gekozen.
Omtrent de wijzigingen in het loontarief ver
klaarden de heeren Yan Marken en Post zich on
bevoegd een oordeel uit te spreken en moesten
zij strikt onzijdig blijven.
Bij stemming verklaarden echter alle aanwezige
werklieden ten getale van 250 de werkstaking te
willen volhouden.
Te Amsterdam zijn op verschillende plaatsen
hij was er de man niet naar, connecties te zoeken
met vakgenooten en die te onderhouden, zeer
stellig een voorwaarde om in een klein land als
het onze een meer algemeen succes zich te ver
werven. Hij is te zeer Middelburger gebleven.
Doch die hem kenden, hebben zijn ernst en zjjn
groot talent hoog aangeslagen. Menigeen schijnt
't toe, dat er onder zijne stille, zonnige zeeën zijn,
die in zeer wijden kring met eer mogen genoemd
worden.
Er was iets zonnigs aan heel den man. Wat
had hij snedige opmerkingen hoe moest men zijn
eeuwig-goede luim waardeerenDaarom ook was
hij een geliefd leermeester onder de beginselen
der perspectief door kon hij de jeugdige harten
door verhalen, met een doorzichtig waas van
waarschijnlijkheid omgeven, aan zich binden. Gelijk
alle menschen, die slecht hooren, praatte hij veel
en graag, en daarbij praatte hij aardig. Voor zijne
oprechte, gelukkige natuur was geen kwajon-
gensgrap slecht, mits ze niet gemeen was. Schütz
kon de zon in 't water zien schijnenHij hield
van zijne leerlingen, zooals zij van hem, wat ze
den 2e" December van 't vorige jaar, op den 70en
jaardag van den leermeester, hebben getoond.
Drie weken geleden maakte Schütz nog plan om
een nieuwen schildercursus op te richten. Dit
teekent den man van energie. Een paar dagen
voor zijn dood werkte hij nog aan aquarellen.
Een werkzaam leven, vol telkens terugkeerende
moeilijkheden, maar ook vol van goeden moed,
vol van streven naar harmonie, vol van geloof
in de kunst.
Een eenvoudig leven, maar ook rijk aan wer
ken, die den naam Schütz doen blijven leven. Zal
die naam nog nieuwe vruchten brengen aan de
vaderlandsche kunst Zal de zoo n hem hoog
houden, nog hooger opvoeren
Wij wenschen 'tvan harte, en wij hopen
't innig uit eerbied voor de nagedachtenis van
den vader.
Utr., 28 Febr. S. Z.
personen door het ijs gezakt doch allen gered.
Aldaar is een vijfjarig knaapje, de zoon van den
kapitein eener sleepboot, in een naast de boot
gehakte bijt verdronken.
Te Zaandijk zal een wedstrijd op schaatsen
plaats hebben, waarbij de mededingers verplicht
zijn een rookende lange pijp in den mond te
hebbenen een cilinderhoed als hoofddeksel.
Dat zijn nu eerst, volgens sommigen, zeker nette
schaatsenrijders.
Zondag middag vermaakten zich vele jonge
lieden met schaatsenrijden op eenige slooten
nabij het dorp Gastel in de Meirweikes. Een
troep van ongeveer twintig, die achter elkander
reed, zakte door het ijs. Zij lagen door en op
elkaar te water en omdat velen met de schaatsen
in elkander haakten, ging het moeilijk op het
droge te komen. Toch gelukte het allen en
kwamen ze met den schrik en een koud bad er af.
Een sjouwer viel jl. Maandag in het Zwarte-
water, niet ver van de Beenzwartfabriek, door
het ijs, doch werd gelukkig gered. De eigenaren
der fabriek gaven hem den raad zich terstond
naar huis te begeven en andere kleeren aan te
trekken. De man sloeg dien raad in den wind en
liep met het natte pak voort, 't Gevolg was dat
hij denzelfden avond ernstig ziek werd en gisteren
is overleden.
Tegen de zoogenaamde tweede «millioenen
juffrouw" T. de Jong, beschuldigd van oplichting,
is gisteren door de rechtbank te Heerenveen drie
jaar gevangenisstraf geëischt.
De ingezetenen van Renkum, inschrijvers in
het waarborgfonds van 600 voor de inkomsten
van het rijkstelegraafstation aldaar, moeten over
1882 90 cents bijpassen, daar het kantoor in dat
jaar f 599.10 heeft opgebracht.
Ergerlijk is de wijze waarop van conserva
tieve zijde in Pruisen de oprichting van een
Heine-gedenkteeken wordt bestreden. Door den
hofprediker Stöcker is opzettelijk een vergade
ring te Berlijn belegd, waarin deze christelijke
leider niet genoeg kwaad van Duitschlands grooten
dichter kon zeggen. Een gelijk oordeel velt
eveneens de katholieke Germania.
De prins van Wales is, volgens de Fransche
bladen, ontsnapt aan het gevaar gevangen ge
nomen te worden door de Fenians. Terwijl hij
gedurende zijn verblijf te San Remo een water
tochtje maakte, kwam een jacht, dat de Ameri-
kaansche kleuren voerde en sedert eenige dagen
op de Italiaansche kunst kruiste, op zijn boot af.
Gelukkig vertoonde zich een Britsche kanonneer
boot, die een einde aan de jacht maakte.
Woensdagmiddag is het Union-Square theater
te New-York afgebrand benevens het halve Morton
House hotel. De personen van het hotel werden
gered, maar zes brandweermannen zijn bij hun
pogingen om het vuur te blusschen ernstig ge
wond. Het theater bestond sedert 1871. Het
gebouw wordt geraamd op een waarde van 50.000
dollars. Nog 8000 doll, aan kleeren, meubelen
enz. gingen verloren.
Bij een sneeuwval in het Zwitsersche kanton
Tessino werden zes huizen bedolven. Zeven personen
en veel vee kwamen om het leven.
Zondag is te Weenen overleden Michaël
Klapp, schrijver van de bekende comedie Rosen-
kranz und Güldenstern.
Na de eerste opvoering van Galeotta te
Koburg zijn nadere opvoeringen van dit Spaan-
sche tooneelspel door den hertog verboden. Zou
deze vorst voor de lastertongen in zijn residentie
somwijlen bevreesd zijn
Misschien herinneren zich nog velen onzer
lezers, welk een vreeselijk ongeluk verleden jaar
bij Paks, in Hongarije, voorviel, toen eene te vol
geladen pont met honderden bedevaartgangers
omsloeg, zoodat een groot aantal menschen in den
Donau verdronken. Deze week zijn de eigenaar
en de stuurman van het vaartuig schuldig ver
klaard, dat ongeluk door hunne onvoorzichtigheid
veroorzaakt te hebben en door de rechtbank ver
oordeeld, de eerste tot 3 jaren, de tweede tot 18
maanden gevangenisstraf.
EEN VRAAG"
Mijnheer de Redacteur
Yergun mij voor het onderstaande een plaatsje
in uw blad.
In het kiesdistrict Oostburg is van liberale
zijde candidaat gesteld de heer mr P. C. J. Hen-
nequin. Genoemde heer is in de vereeniging
Volksondenvijs sterk aanbevolen; omdat hij tot de
vrijzinnige party behoort, vertrouwd is met onze
belangen en afstamt van eene der oudste fami-
liën uit dit district. Deze goede eigenschappen
van den candidaat zijn zeker aanbevelenswaardig;
gaarne echter had ik (en met mij meer anderen)
toch iets meer van zijne beginselen vernomen,
voornamenlijk hoe de heer Hennequin over eene
inkomstenbelasting denkt.
Ik geloof dat het in 't belang der partij zal
zijn, indien het bestuur van Volksonderwijs de
zienswijze van den candidaat over deze zaak be
kend maakte, daar het anders vele liberalen zal
tegenhouden hunne stem op hem uit te brengen,
hetgeen voor de partij zeer te bejammeren zou zijn.
Want, alleen eendrachtig samenwerken kan ons
de overwinning doen behalen.
Schoondijke, den 29 Febr. 1888.
J. Neeteson,
Oud lid van Volksonderwijs.
Gedrukt bij D. G. Kröber Jr., te Middelburg.