N°.
131® Jaargang.
1888.
Zaterdag
18 Februari.
Zal bet baar gelukken?
Middelburg 17 Februari
FEUILLETON.
Dit blad verschijnt d a g e 1 ij k s
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per 3/m. franco 2.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
Advertentiën; 20 Cent per regel.
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten/enz.van 1-7 regels/1.50;
iedere regel meer ƒ0.20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Bij deze courant behoort een BIJVOEGSEL,
MIDDELBURGSCHE
Agenten te Vlissingen: P. G. de Vey Mestdagh Zoon, te Goes: A. A. W. Bolland, te Kruiningen: F. van den Pexjl, te Zierikzee: A. C. de Moou en te Tholen: W. A. van Nieuwenhüuzen,
Verder worden door alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aangenomen; en nemen ook het algemeen advertentiebureau van Kijsh van Ditmar te Rotterdam, en de firma B. van der
Kamp te Groningen, voor de Noordelijke provinciën, annonces aan. Hoofdagenten voor bet Buitenlandte Parijs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daube Cie., John F. Jones, opvolger.
De lijst van verkiesbaren voor de Eerste kamer,
op grond van de booge en gewichtige openbare
betrekkingen, die de betrokken personen hebben
bekleed of nog bekleeden, is gisteren verschenen.
Bescheiden is baar omvang zeker; en menigeen
zal teleurgesteld zjjn geweest.
De aanwijzing van die betrekkingen was voor
de eerste maal aan de regeering opgedragen,
met bijvoeging dat een wetsvoorstel binnen twee
jaren na de afkondiging der nieuwe grondwet
moet worden ingediend, overeenkomstig de be
paling dier grondwet.
Men opperde bij de regeling dier kwestie reeds
bet bezwaar dat bet bedenkelijk was aan de re
geering over te laten de verkiesbaren aan te
wijzen voor een deel der vertegenwoordiging,
welke op de handelingen der regeering beeft toe
te zien.
En boe, vraagt bet Hbld, beeft nu de regeering
aan die opdracht uitvoering gegeven
Het besluit, gisteren medegedeeld, geeft bet
antwoord. De lijst van verkiesbaren, niet wegens
hunne hooge aanslagbiljetten, maar wegens de
booge en gewichtige openbare betrekkingen",
die zij bekleeden of bekleed hebben, bestaat
nagenoeg uitsluitend uitambtenaren
Er komen enkele andere bijde »president"
van een der kamers der staten-generaal, de staats
raden in buitengewonen dienst en de leden der
koninklijke academie van wetenschappendie
echter voor 't meerendeel ook ambtenaren of oud
ambtenaren zijn. Maar ook die weinige «aan
zienlijken" worden allen door den koning (al dan
niet uit een voordracht) benoemd.
Men ziet dus aan de «booge en gewichtige
openbare betrekkingen" door de volkskeuze opge
dragen, is niet gedacht.
Vermoedelijk beeft reeds de raad van state de
regeering op deze bedenkelijke toepassing der
herziene grondwet gewezen, en is daarom bet
besluit zoo laat verschenen. De eerste voordracht
aan den koning dagteekent, volgens den aanhef
van bet besluit, van 14 November (16 dagen
voor de afkondiging der herziene grondwet.)
Daarop bracht de raad van state den 6en De
cember (St. Nikolaasdag) advies uit en dat schijnt
zoo vol verrassingen te zjjn geweest, dat «nadere
rapporten" des ministers eerst in bet eind van
Januari werden ingezonden. De raad van state
gaf op 10 Februari zijn tweede advies en ook dat
schijnt nog al bedenkingen te hebben ingehouden;
want 3 dagen later moest de minister nog een
«nader rapport" uitbrengenToch beeft de re
geering baar bekrompen toepassing gehandhaafd.
Noch de oud-leden der Eerste kamer zelve,
Vit het Noorsch.
Van CHARLOTTE KOREN.
IV.
Ellen deinsde achteruit maar in de volgende
seconde bepaalden zich bare gedachten alleen bij
baar broer en terwijl de woorden«Afschuwe
lijk Vreeselijk Een nieuw bewijs voor de verdor
venheid van den tegenwoordigen tjjd enz. enz."
om baar been klonken, terwijl baar blik vluchtig
de verontwaardiging op bet gelaat barer moeder
waarnam, dacht zij alleen aan HaraldGroote
God! hij zal zich verraden!
Harald was begonnen te luisteren, juist toen
bet verbaal eindigde met die rampzalige woorden,
en bij werd door een bevigen schrik bevangen.
Hij was bet, wien die uitroepen goldenOp hem
waren aller blikken gerichtzijn gelaat werd
vaalbleek, zijn onderkaak hing slap neer en zijn
band omklemde krampachtig zijn mes. Uit al
zjjne trekken sprak bet schuldig even duideljjk,
alsof de bekentenis gedaan was.
Vóór Ellen stond een wijnflesch, die ze bliksem
snel omstiet. Men boorde baar op het bord van
Harald Lime vallen en eer iemand er aan
dacht baar te grjjpen, rolde zij verder en stroomde
de wjjn er uit.
Parald vloog even verschrikt als de anderen,
noch de leden der Tweede kamer, noch de leden van
gedeputeerde of provinciale staten, noch de bur
gemeesters of wethouders van aanzienlijke ge
meenten, noch de voorzitters der kamers van
koophandel, noch regeerings-commissarissen bij
groote vennootschappen (als de Ned. Bankde
Handelmaatschappij, enz.) zijn onder de benoembaren
opgenomen. Zelfs niet met de beperking dat zij
- gelijk bij de hoogleeraren bepaald is ten
minste 10 jaren bun «booge en gewichtige be
trekking" moeten hebben bekleed.
Nu kan bet waar zjjn, wat de minister Heemskerk
in de Tweede kamer beeft opgemerkt, dat oud
ambtenaren 't scherpst op de daden der regeering
plegen toe te zien. Maar, zal de Eerste kamer
inderdaad als deel der landsvertegenwoordiging
geëerd worden, geljjk zjj verdient, dan moet bare
samenstelling vertrouwen wekken. En dat ver
trouwen wordt verzwakt als men aan de hoogst
aangeslagenen nagenoeg enkel bet ambtenaars
element toevoegt.
Door zulk een bekrompen uitvoering der nieuwe
grondwet, zegt bet Hbld ten slotte, beeft bet
tegenwoordig ministerie zijn voortbestaan onmo-
geljjk gemaakt tegenover een nieuwe kamer,
waarin bet liberale element de meerderheid mocht
hebben. Het zal tot de taak der nieuwe ver
tegenwoordiging dan ook bebooren, te zorgen dat
de wetdoor de additioneele bepaling der grondwet
binnen twee jaren gewenscbt, omtrent de verkies
baarheid tot de Eerste kamer, zoo spoedig mogelijk
bet enge besluit van 14 Februari 1888 vervangt.
Het is wel jammer, dat 't nu te laat is voor bet
parlementaire initiatief
Het Vaderland schrijft naar aanleiding van
betzelfde kon. besluit
Bjjna uitsluitend personen, die booge ambtelijke
betrekkingen bekleeden, in elk geval alleen per
sonen, die bun onderscheiding aan een koninkljjke
benoeming te danken hebben, (behalve twee cu
ratoren der universiteit te Amsterdam, die door
den gemeenteraad aldaar worden benoemd), zjjn
waardig gekeurdbetbeiligdom der Eerste kamer bin
nen te treden. Alle volksinvloed, zelfs indirecte, is
angstvallig geweerd. De leden der Tweede kamer
zjjn zoomin benoembaar, als de leden der Eerste
kamer, die bun plaats op de lijsten der hoogst
aangeslagenen verliezen. Alleen de presidenten
van beide lichamen, die bun voorzitterschap
trouwens aan 's konings keuze te danken hebben,
bereiken die eer. Leden van gedeputeerde staten
komen evenmin in aanmerking. Men zal toch
wel moeten erkennen, dat zij minstens even ge
schikt zjjn als een lid van de academie van we
tenschappen.
Deze bestuursmaatregel is weder een treurig
bewijs, op boe bekrompen wjjze de regeering ge
negen is de bepalingen der nieuwe grondwet toe
te passen. Is bet wellicht baar bedoeling duideljjk
te maken, dat de nieuwe toeBtand nieuwe mannen
eiscbt, dan hebben wjj daar vrede mee.
De tweede openbare bjjeenkomst van wege de
liberale kiesvereeniging Eendracht maakt Macht
en druipende van den wjjn opmaar de betoove-
ring was gebroken en bij liep weg, al schimpende
op de onhandigheid van Ellen.
Men was echter nog niet gereed met de be
ruchte geschiedenis.
«Zit dat jonge mensch," vroeg de koopman
Lime, die zjjn vader gekend bad.
«Natuurlijk, en bij beeft dadeljjk bekend
«Speculaties zeker?"
«Volstrekt niet speelschuld en zooal meer."
»Er is zoo iets laags, iets zoo gemeens in
dergelijke dingen," zei mevrouw Lime scherp.
Ellens onhandigheid bad baar geërgerd «geen
zier beter dan eenvoudige diefstal. Vindt gij dat
ook niet, Lime
«Ja voor valscbe handteekeningen, wissel-
vervalscbing moet men natuurlijk zedeljjk ver
dorven zijnmaar de meesten hopen toch altjjd
dat de zaak nog wel te schikken zal zjjn, zonder
verlies voor den betreffende," meende de koopman.
Mevrouw baalde de schouders op, keek zijde
lings naar den rooden streep op bet tafellaken
en de leege plaats van baar zoon, en zei op den
zelfden toon
«Wel mogelijk, maar ergens moet bet toch
aan liggen misschien aan de opvoeding?"
Deze vraag werd aan bet gezelschap in bet
algemeen gedaanmaar, 't zjj tengevolge van
de warmte, of van bet nieuwe gerecht, dat juist
rondgediend werd, zjj bleef onbeantwoord.
Mevrouw Trönder, in een stjjve brokaatzjjden
japon, met ketting en armbanden, lachte wel
alhier, waarbjj de beer mr H. Goeman Borgesius
als spreker zal optreden, is bepaald op Woensdag
Februari a.
Een bewoner van Westeljjk-Zuid-Beveland
schrjjft ons
Op den vooravond der verkiezingen voor de
kamer van honderd, die voor de naaste toekomst
van een beslissenden invloed zullen zjjn, leeft
men bier in rustige rustgeen sterveling spreekt
er over, laat staan er iets voor te doen. Ons
kiesdistrict (Hontenisse) is dan ook zoo ongeluk
kig mogelijk samengesteld. Wat hebben wjj te
maken met de gemeenten aan de overzijde der
Schelde, wier inwoners geen bet minste punt van
aanraking met ons hebbenWjj moeten een
voudig dienst doen om bet 45 duizendtal vol te
maken. Steller dezes raadt ieder liberaal aan
bjj de stemming eenvoudig thuis te bljjven of
bjj wjjze van protest te stemmen b. v. op den
beer W. J. van Gorkom, districts-schoolopz. te
Goes. Men vleie zich echter geen enkel oogenblik
met de overwinning, daar meer dan 50 pet. dei-
kiezers R. K. is en van de rest nog wel 20 pet.
tot de anti-revolutionaire partij behoort.
Teneinde alle krenterigheid en bevordering
van kleine belangetjes te vermijden, zou m. i.
de vorming van groote kiesdistricten een veel
flinker vertegenwoordiging in 't leven geroepen
hebben dan er nu zal komen, en ik kan niet
begrijpen dat liberalen hebben medegewerkt tot
enkelvoudige kiesdistricten, vooral zooals ze bier
ën daar zjjn samen geflanst.
Ook zjjn er duizenden bjj duizenden kiezers ge
komen, die waarlijk in de verste verte niet in
staat zjjn de hoogste belangen van den staat te
behartigen. Een enkel staaltje. Onlangs aan bet
aanplakbord in mjjne gemeente de kiezerslijst
nagaande, voegde zich iemand bjj mij, die op
eens uitriep «Kiek, kiek mien naeme staet er
ook op wat bednudt dat toch De man bad
blij Snaar geen het minste begrip van al betgeen
gebeurd was en bad vermoedelijk nog nimmer
van eene grondwet geboord. En zoo zijn er legio.
Zulke mannen zjjn ten prooi aan iederen slimmen
volksleider en kunnen geen zelfstandige keuze
doen. 't Is wel treurig, maar niettemin de waar-
beid dat de onkunde te plattelande over 't alge
meen verbazend groot is. Men voere leerplicht
in, dan zal bet nageslacht wellicht volgens eigen
oordeel kunnen stemmen, maar bet tegenwoordige
is er waarlijk niet rijp voor.
In de Donderdag avond gehouden vergadering
van de afdeeling Coljjnsplaat der liberale kies
vereeniging Algemeen Belang op Noord-Beveland
is tot voorloopig candidaat gesteld voor bet lid
maatschap der 2de kamer in bet kiesdistrict Goes
de neer mr. L. A. Bybau met 14 van de 21 uit
gebrachte stemmen.
Verder werden uitgebracht op de beeren mr.
J. H. Fransen van de Putte en J. H. Bybau, lid
van ged. staten, elk 2 stemmen en op jbr. W. Six
1 stem, terwjjl twee briefjes van onwaarde waren.
heel vriendeljjk, een paar andere dames knikten
toestemmendmaar men bad toch genoeg van
bet geval en het gesprek nam een andere
wending.
Ellen baalde ruimer adem. Zjj bad in de
grootste spanning van angst zitten beven dat zij
zou verraden, wat er in baar omging. Haar
broeder kwam eerst tegen bet einde van bet
middagmaal terug en toen was iedereen te veel
vervuld van betgeen bjj gezegd bad, of nog wilde
zeggen voor bij opstond.
Toen bet gezelschap zich in de andere ver
trekken en den tuin verspreid bad, nam Harald
zijn zuster ter zjjde. Hjj moest bet weten -
zelfs het ergste Goddank dat zjj zich
vergist bad
Ja, dat kon bjj toch ook wel begrjjpen
Daar bad zjjn verbeelding hem een fraaie poets
gespeeld. Maar de schuld lag alleen aan dat
onvermijdelijk gebabbel van tante Sophie.
Hij liep weg, zjjn moeder bad hem geroepen
om sigaren te balen voor de beeren. Ellen
volgde hem met de oogen zjj voelde zich angstig
en bedrukt en bet werd er niet beter op, toen
de weduwe Hasting haastig op baar toekwam.
Zjj was aan tafel verschrikt door bet uitzicht
van baar nichtje. Zoo bleek en zoo niager.
Ellen overspande zich zekerzij kon niet tegen
die drukte op school. En wat deed zjj daar ook?
Zjj bad bet immers niet noodig. Dat eeuwige
jagen en zwoegen behoorde tot de uitvindingen
en ongelukken va,n den nieuwen tjjd. Men gunde
Door bet bestuur der afdeeling «Noordgonwe
en Kerkwerve" van de centrale liberale kiesver
eeniging «Zierikzee" waren alle oude en nieuwe
kiezers in de gemeente Noordgouwe nitgenoodigd
tot eene bijeenkomst op Woensdag avond 11.
Rnim een veertigtal bad daaraan voldaan.
Door den voorzitter, den beer C. G. de Kater,
werd met een inleidend woord bet doel der bjj
eenkomst bekend gemaakt en den aanwezigen
gevraagd om tot de afdeeling toe te treden, hetzij
eontribuëerend of niet-contribuëerend. Daarop
erlangde een der aanwezigen bet woord en ver
klaarde op eenvoudige wjjze naar aanleiding van
de bekende circulaire der Liberale Unie wat voortaan
bet streven der liberale partij zal zijn. Ook deze
besloot met een opwekking tot aansluiting bjj
de afdeeling.
Hieraan werd door 22 nieuwe kiezers voldaan,
terwijl slechts 3 personen verklaarden met de
liberale partij niet te kunnen of te willen meegaan.
Het ledental der afdeeling is thans tot 50 gestegen.
Door Burgerplicht te Amsterdam zjjn gisteren
candidaat voor de Tweede kamer gesteld de
beeren mr. J. P. R. Tak van Poortvliet met 160,
mr. A. Kerdjjk met 157, mr. J. G. Gleicbman met
157, mr. A. F. K. Hartogb met 156, jbr. mr. J.
W. H. Rutgers van Rozenburg met 155, J. T.
Cremer met 154, A. Gildemeester met 140, mr.
J. D. Veegens met 124 en B. H. Heldt met 115
van de 163 uitgebrachte stemmen.
De beer De Beaufort (aftredend lid) verkreeg
110 stemmen en viel dus af, boewei hij meer dan
de volstrekte meerderheid van 82 stemmen verkreeg.
De beer mr. H. J. Kist, aftredend lid, bad voor
eene candidatuur bedankt, omdat bij geboord bad
dat men zijn ambt van procureur-generaal onver-
eenigbaar achtte met het kamerlidmaatschap.
De minister van binnenl. zaken stelt in zijne
inlichtingen aan de Tweede kamer op de twee
adressen over de kerkelijke twisten te Ssroos-
kerke en te W o n s voornamelijk bet volgende
in bet licht
lo Wat betreft bet adres van P. Melis te
Serooskerke (Walcheren), dat bjj bet vertrek
van den predikant uit de pastorie de burgemeester
niet tegenwoordig was en van bet verleenenvan
adsistentie door hem bij bet betrekken der pas
torie door den veldwachter geen spraak is ge
weest dat de beambten ontkennen te hebben
gedreigd te zullen schieten bjj de weigering van
de zich in de consistoriekamer bevindende per
sonen om sleutels af te gevendat de handelingen
der rijksveldwachters in den nacht van 4 óp 5
November niet zjjn geschied op last van den officier
van justitie te Middelburg of van den burgemeester.
Deze laatste volgde bet stelsel om eerst in 't geval
van ongeregeldheden tusschen de doleerende en
de synodale party tusscbenbeiden te komen. De
doleerenden hebben zjjn aanbod om hem de
sleutels van de kerk en consistoriekamer in be
waring te geven, opdat beide partijen beurtelings
zich letterlijk geen oogenblik rust. Maar boe
bet ook was, nu moest Ellen met baar mee naar
Löhken gaan, tot aan de vacantie. De boot voer
immers op alle schooluren als ze met alle geweld
met dat werk wilde voortgaan. Bij baar kon zjj
zeeluchten genieten en zeebaden gebruiken en
verscbe eieren eten en melk drinken.
De goedige vrouw kneep bare lichtblauwe oogen.
dicht van vreugde en ging voort met vertellen
van bare kippen, kalkoenen, bloemen en planten
en vooral boe heerljjk zjj bet samen zouden
hebben. Ellen bad moeite genoeg om te verhin
deren dat zjj de zaak dadelijk met baar moeder
in orde maakte.
's Avonds lag Ellen wakker en dacht er over,
boe onbegrijpelijk luchthartig baar broer was.
Dat bij zich nog kon amuseeren na dien vreese-
ljjken schrikDat bjj kon lachen over Fritz
Lind, toen die soberste met baar schrik over die
omgevallen wjjnflesch en beweerde dat zjjn geluk
gemaakt zou geweest zjjn, als bij haar portret
op bet tafellaken bad kunnen teekenen op bet
oogenblik, toen Harald druipende opstond. Als
«bet oogenblik van schrik", zou dat onovertroffen
geweest zjjn!Ieder woord bad zjj gevoeld
als een dolksteek in baar hartmaar Harald
lachte lachte en schertste.
Waar moest dat been? Indrukken, als op bet
water geschreven.Hoe was zjj zoo lang
blind geweest voor zjjne zwakheden en gebreken
en boe blind was zjjn moeder nog altijdZjj was»