Verspreide berichten.
Verkoopingen en aanbestedingen.
ting. Geeft die doorgaans in de eerste maand
des jaars 50, 60, 70 duizend gulden, ditmaalsteeg
ze tot 175,000. Is dit misschien voor een deel
toe te schrijven aan achterstallen van het afge-
loopen jaar, waarmee men zich gehaast heeft
ter wille van het kiesrecht
In een groot deel van de districten is het reeds
bekend, zegt de Haagsche correspondent der
Zutpli. Ct., wie ditmaal de candidaten zullen zijn.
Voor bijna alle oud-leden der kamer, die zich
opnieuw beschikbaar hebben gesteld, schijnt een
nieuwe zetel zoo goed als zeker, waaruit ik
de conclusie meen te mogen trekken, dat de ver
bolgenheid van de publieke opinie tegen de ster
vende kamer toch niet zoo groot is als sommige
bladen het vroeger deden voorkomen. Er treden
echter ook nieuwe mannen op den voorgrond, en
daaronder mannen, van wie voor de liberale zaak
in de toekomst veel te verwachten is. Zoo staat
bijv. mr Veegens, de griffier van de kamer, of
schoon vroeger nog niet genoemd, thans in drie
groote steden op de voorloopige candidatenlijst,
nl. te Amsterdam, Groningen en Zwolle. En het
verwondert mij niet, dat, zoodra mr Veegens zich
beschikbaar stelt, verscheiden distrieten het zich
tot eene eer rekenen hem tot afgevaardigde te
kiezen. Als de griffier zijn stoel naast den voor
zitter, wiens rechterhand hij is, gaat verlaten om
op de groene banken onder de leden plaats te
nemen, dan kan hij terstond optreden als man
van gezag, want niet alleen is hij misschien meer
dan iemand anders, bekend met de antecedenten
der kamer en met den gang der parlementaire
machine, maar tevens is hij in de kamer als
griffier reeds een man van invloed geworden, een
man wiens politieke beginselen voor niemand een
geheim zijn en die toch ook bij de clericalen om
zijn karakter en zijn bekwaamheden geacht en
bemind is. Ik waag mij niet gaarne aan voor
spellingen, maar dat mr Veegens bestemd is om
in de liberale partij nog eens den generaalsstaf
in handen te krijgen, dat houd ik voor zeker.
In dit jaar kunnen zes jongelieden geplaatst
worden als adspirant-administrateur bij de ko
ninklijke Nederlandsche zeemacht.
Tot het vergeljjkend examen, dat in de maand
Juli e. k. zal worden afgenomen, worden toege
laten jongelieden, Nederlanders zijnde, die op den
lsten September van het jaar waarin het examen
wordt afgelegd, den ouderdom van zestien jaren
hebben bereikt, doch hun negentiende jaar nog
niet zijn ingetreden.
Bij het koninklijk instituut voor de marine
te Willemsoord kunnen dit jaar, na afgelegd
vergelijkend examen, geplaatst worden 30 jonge
lieden als adelborst voor den zeedienst.
Tot dit examen worden toegelaten jongelingen,
Nederlanders zijnde, die op den lsten Januari
van het jaar, waarin het examen wordt aange
vraagd, den ouderdom van 13 jaar reeds, en op
den lsten Mei van dat jaar dien van 17 jaar nog
niet hebben bereikt.
Voor 1888 komen alzoo in aanmerking adspi-
ranten die geboren zijn tusschen 1 Mei 1871 en
1 Januari 1875.
Omtrent beide examens vindt men nadere bij
zonderheden in de Staats Ct. van 14 Februari.
Het hoofdbestuur der Maatschappij tot Nat van
t algemeen heeft aan de departementen bericht
dat de heeren J. van Hasselt, civiel-ingenieur te
Nijmegen, en mr L. Verschoor, advocaat bij den
Hoogen raad te 's Gravenhage, zich hebben belast
met het onderzoek naar hetgeen in verschillende
gemeenten des lands ter verkrijging van verbeterde
arbeiderswoningen is geschied.
Op aanzoek van de Norddeutsche Lloyd te Bre
men en ook van den Bremer Senaat, had de
Duitsche regeering te Brussel en 1s Gravenhage
het voorstel gedaan, op de Thorntonbank benoor
den den mond der Schelde een vuurschip met
mistsignalen te stationeeren, ten behoeve dei-
scheepvaart. Naar men uit Berlijn aan de N. R. Ct
meldt, hebben de Belgische en Nederlandsche
regeeringen dit voorstel afgewezen.
Dinsdagavond is te Goes op het Slot Ostende
verkocht een winkelhuis en erf, staande en gelegen
aan den Opril te Goes, wijk A no. 14, kadastraal
bekend sectie D no. 403, huis en erf groot 61
cent. Kooper werd de heer J. de Kruijter Sr, als
lasthebbende voor den bewoner, den heer A. C.
Dagevos vo^r 2610, bijkomende 5 voor los
goed en 12£ verhooging.
Voor de levering van 1000 M3 grind in
den Zaamslagpolder ten behoeve der gemeente is
ingeschreven door de heeren F. H. Volker te
Sliedrecht ad 1.79J. Tollenaar te Terneuzen
ad 1.68; J. H. Adriaansens te Terneuzen ad
f 1.65P. Meeusen te Sliedrecht ad 1.58 en
de wed. J. de Lege te Terneuzen ad 1.67 voor
de grove en 1.57 voor de fijne, alles per M:'.
Bij loting tusschen de twee laatste inschrijvers
is de levering te beurt gevallen aan de wed.
J. de Lege.
Ter viering van 's konings jaardag zal op
Zaterdag den 18e Februari a. s., des nm. om 1§
uur, een generaal assaut plaats hebben in de
groote Schuttershofzaal alhier, opgeluisterd door
liet muziekkorps der schutterij.
Op den 19e Februari (Zondag) zal door het
garnizoen ten 1 uur, in vereeniging met de dd.
schutterij eene groote parade gehouden worden
op de Markt, waarbij ook het muziekkorps zal
tegenwoordig zijn,
De militairen zullen op dien dag voor rekening
van de cantine worden onthaald.
Te Vlissingen zal Zondag door den heer A.
Smit, burgemeester, aan de officieren der dd.
schutterij, den garnizoens-commandant en eenige
genoodigden een diner in het raadhuis worden
aangeboden.
Morgen, Donderdag, herdenkt de loodgieters
knecht H. J. de Jong den dag waarop hij 25 jaren
geleden bij de firma G. van Nederveen Zoon
alhier in dienst trad.
Gisteren middag te vijf uur geraakte bij het
rangeeren van den goederentrein aan het station
te Goes twee goederenwagens (klein model) uit
de rails. Zonder ongelukken of materieele schade
kwam alles weder in het rechte spoor. Niettemin
had de trein van 5.2 daardoor ruim een half uur
vertraging. Den reizigers voor Goes werd gele
genheid gegeven aan de Voorstad uit te stappen
waardoor zij zonder tijdverlies hunne bestemming
bereikten.
Als eene bijzonderheid wordt ons uit Cort-
gene gemeld dat op de hofstede van den heer
A. C. Danckaerts twee paarden dit jaar ieder 2
veulens hebben geworpen, terwijl een derde paard
eveneens twee veulens zou ter wereld gebracht
hebben, indien dit niet door onvoorziene omstan
digheden te vroeg had geworpen.
Voor de tijdelijke waarneming van de be
trekking van gemeente-geneesheer te Zaamslag
vacature dr W. J. Arends is aangewezen
de heer dr H. B. van Nes te Terneuzen.
Een uit nood geslachte koe, die toebehoorde
aan, een landbouwer te Hulst en sedert eenige
weken ziek was, is des nachts in alle stilte naar
Clinge (Zeeland) vervoerd, om aldaar in consump
tie te worden gebracht; de koopers van het vleesch
bemerkten al dadelijk dat het geheel bedorven
was, de honden hadden er zelfs een afkeer van.
Een liedje hetwelk het geheele verhaal op rijm
bevat is reeds in omloop en wordt bij honderden
exemplaren verkocht. Het refrein van het liedje
is»van tingelingeling, van tingeling, de koe is
voor de Cling". Van het gebeurde is aan gede
puteerde staten kennis gegeven. (Tem. Ct.)
Ten behoeve van het steeds toenemend pak-
ketpostverkeer is men in de werkplaatsen van den
staatsspoorweg druk bezig grootere postrijtuigen
te vervaardigen.
Gisteren nacht is in eene bakkerij te Vo-
lendam een hevige brand uitgebroken. Daar de
huizen te Volendam meest alle van hout,en op
en tegen elkaar gebouwd zijn, lagen bij den ste-
vigen wind in korten tijd vijf huisjes in de asch,
en werden nog- twee zwaar beschadigd. De buren
hadden nauwelijks tijd tot vluchten. Persoonlijke
ongelukken hadden echter niet plaats.
Aan de verdragen, door Duitschland met
andere mogendheden gesloten, komt geen einde.
Volgens Zorilla's orgaan El pais bestaat er een
tractaat tusschen Duitschland en Spanje tegen
Frankrijk, den 8 Maart 1884 gesloten en onder
teekend door koning Alfons XII en keizer Wil
helm. Van officieele zijde wordt dit ontkend.
Paul de Cassagnac spoort in een schrijven
prins Napoleon aan zijn zoon Louis te bewegen
het Italiaansche leger te verlaten, dat openlijk
tegen Frankrijk georganiseerd wordt en dienst te
nemen in een armee, die niet tegen Frankrijk
het zwaard zal trekken.
Gisteren is op verscheidene plaatsen in En
geland, ook te Londen veel sneeuw gevallen.
In het Odeon te Parijs zal ten tooneele
gevoerd worden een stuk door Hugues le Roux
en Ginisty getrokken uit Dostojevsky's bekenden
roman Crime et Chatiment.
Twee protestantsche professoren zijn te
Madrid tot zes dagen gevangenisstraf en 25 frcs
boete veroordeeld, omdat zij geweigerd hebben
het hoofd te ontblooten voor een priester, die het
sacrament aan een stervende bracht.
Een woord dat de aandacht verdient.
In het laatst der vorige maand werd te Meer
kerk eene vergadering gehouden door besturen
van liberale kiesvereenigingen in den Alblasser-
waard en de Vijf Heerenlanden. Daarin werd het
woord gevoerd, door den heer J. M. Elshout van
Gorinchem, die in eene kernachtige rede een en
ander sprak dat ook in deze dagen, nu wij staan
voor eene belangrijke verkiezing, wel de aandacht
verdient in uitgebreider kring. Wij wenschen
daartoe mee te werken, al zijn wij het niet in
alle opzichten met den geachten en ons van zeer
nabij bekenden spreker eens.
In het begin zijner rede stond deze stil bij
den stand der partijen, en wel in de eerste plaats
bij de anti-revolutionnaire partij. Hij ging
wij ontleenen een en ander aan het verslag in
de N. R. Ct. hare geschiedenis na, wees er
op hoe na den Franschen tijd, die alle goddelijk
gezag loochende, bij het Nederlandsche volk de
aloude godsdienstgeest weer vaardig werd, maar
dat er van 1815-'30 weinig verschil van meening
bestond. Na '30 veranderde dat, en weldra open
baarden zich twee verschillende richtingen. De
eene, die leerde dat alle burgers voor den staat
gelijk waren, zonder te letten op het verschil
in godsdienst, en de andere, die Gods woord niet
alleen als het richtsnoer onzer eigene handelingen
beschouwt, maar ook de regeering van den staat
daarnaar wil richten. De heer Elshout noemde
Groen, V. d. Brugghen en Da Costa als eerbied
waardige mannen, die daartoe behoorden; maar
helaasde anti-rev. partij van voorheen is niet
meer die van heden; er zijn mannen opgestaan,
die worden geleid door heerschzucht en eerzuch
tige bedoelingen. Het streven van Kuyper zou
1 ons land ten verderve brengen. Was de openbare
school vroeger niet algemeen geliefd, en zou men
vóór 25 jaar en vroeger hebben kunnen vermoe
den, dat zij eens aan zooveel bestrijding zou
blootstaan? De christelijke scholen ten platte
lande zijn in den regel de bron van tweedracht
en ongeluk! En wat wil dan de anti-revolution
naire partij, wat wil Kuyper Niemand, die
daarop met zekerheid antwoord kan geven, want
wat hij gisteren wilde, wil hij heden niet meer,
en wat hij van daag wenscht, wordt allicht
morgen weer afgewezen.
Eerst wilde Kuyper de openbare school ver
beteren, daarna moest die school zoo slecht
mogelijk gemaakt worden, en overal eene chris
telijke school verrijzen; vervolgens moest de
staatskerk worden afgebroken, in éen woord
tweedracht is de eenige vrucht van het streven
van den man, die zich nu zelfs weer schikken
wil naar het radicale program.
Naast de anti-revolutionnairen staan de katho
lieken, die, bij hoeveel verschil van meening
onderling in het staatkundige, toch steeds hier
te lande, waar het er op aankomt, juist door
hunne partijformatie een aaneengesloten geheel
vormen. In Frankrijk en België is dat geheel
anders. De heer Elshout acht juist de kath. partij,
gerepresenteerd door Schaepman, iemand, die in
hooge mate de gave van het woord bezit, voor
de liberale partij gevaarlijk, want Rome zal allicht
in de kamer van honderd over een dertigtal
stemmen beschikken, zoodat het de liberale partij
een ontzettenden strijd zal kosten, eene meerder
heid te verkrijgen, krachtig genoeg om zelf de
teugels van het bewind in handen te nemen,
't Is daarom ook onze dure plicht, alle krachten
aan te wenden om ons vaderland voor Rome's
overheersching te vrijwarenwant dit is zeker
Kuyper stuurt ons op Rome aan! Voor spr. is
het een raadsel, hoe er nog zoo velen zijn, die
niet beseffen, dat Rome en Dordt toch niet kunnen
blijven samengaan, want zij haten elkander met
eenen doodelijken haat. Zoo lang het geldt de
bestrijding van de liberale partij, is Kuyper al
genoodzaakt, telkens zijn program te veranderen
naar de hulp, die hij begeert; maar wat moet
daar van komen, zoodra de anti-revolutionnairen
en katholieken tot regeeren geroepen worden?
Het is dan ook te hopen, dat het Nederlandsche
volk zich niet zal laten verschalken. Kan men
wel ernstig blijven, wanneer men een Schaepman
van vrijheid hoort spreken, waar hij de katho
lieken blindelings gelooven voorgeschreven, en
bij hen alle onderzoek uitgesloten is?
Eene derde partij, zeide de heer Elshout, is de
radicale, die zich nu afgescheiden, en zich in
Amsterdam geformeerd heeft. Deze partij wil
vooral twee verderfelijke dingenten eerste de
openbare school prijs geven aan de kerkelijke
partij, en alleen daar openbaar onderwijs geven,
waar zulks verlangd wordt; en ten 2e wil die
partij algemeen stemrecht, iets wat voeren moet
tot de grootste tyrannie, zoolang ieder kiezer niet
het verstand daartoe bezit en de lust niet heeft,
om zich een zelfstandig oordeel te vormen over
de verschillende zaken. Bij algemeen stemrecht
worden velen de gewillige werktuigen van den
eersten den besten volksmenner. Die twee punten
zijn voor ieder gezond verstand voldoende, om
zich niet aan te sluiten bij de radicale partij,
die van de socialisten zoo heel ver niet verwijderd
staat. Ieder gezond verstand, zeide spr., en toch..._
de anti-revolutionnairen willen nu met de radi.
calen hand aan hand gaan. Dat is onteerend
voor het godsdienstig vaandel, waaronder zij ten
strijde trekken.
Als vierde partij noemde de heer Elshout „de
partij die hij lief heeft; lief heeft om haar be
ginsel en ook om het vele goede dat zij reeds
tot stand bracht." Hij wees op den weinigen bij
val die De Savornin Lohman dezer dagen te
Amsterdam mocht ten deel vallen. Het getuigt
voor het Ned. volk, dat het zich nog niet gene
gen betoont om b. v. een historischen leugen als
waarheid aan te nemen. Wat toch heeft De S. L.
gezegd Dat het de liberale party is, die hier
geregeerd heeft sedert den opstand met Spanje
En wat leert ons de historie? Dat al die regen
ten ypn de vorige eeuw wel den godsdienst ge
bruikten als dekmantel, maar dat zij zich schuldig
maakten aan allerlei afpersingen en knevelarijen,
en dat zij geen greintje liberaliteit bezaten.
Neen, de liberale partij dagteekent eerst sedert
de afscheiding van België en wat is zij voor
eene partij? vroeg spreker. Zij heeft drie woor
den in haar vaandel geschrevenVrijheid, gezag
en rechtvaardigheid. Niemand is slaaf geboren,
ieder komt gepaste vrijheid toe, ieder burger moet
zooveel mogelijk invloed kunnen uitoefenen op de
samenstelling en dus op de handelingen van de
regeeringslichamen, die geroepen zijn het belang
van het algemeen, dus ook z ij n belang, te be
hartigen. Maar tegelijk gezag, want waar de
vrijheid niet gehoorzaamd wordt, kan geen vrij
heid zijn, doch vrijheid ter eene en gezag aan de
andere zijde; maar beide moeten gebaseerd zijn op
het beginsel van rechtvaardigheid. En dit nu hebben
de liberalen altijd in hunne wetten doen door
stralen.
Hierna ging spr. na, welke veranderingen het
gemeenteleven al niet ondergaan heeft sedert '48,
sedert Thorbecke de getrapte verkiezingen in
rechtstreeksche deed veranderen, sedert de ge
meentewet van '51 haren zegenenden invoed op
het platteland uitgeoefend, en een einde aan de
vele onbehoorlijke toestanden gemaakt had,
waarvan de ouderen onder ons nog zouden kun
nen getuigen. En sedert 1849 zijn de liberalen
bijna onafgebroken aan het roer geweest, maar
de laatste jaren waren zij door de heftige oppo
sitie min of meer tot werkeloosheid gedoemd.
Het is daarom te hopen, dat het jaar '88 weel
een gewichtig jaar moge zijn voor het vaderland,
dat de verkiezingen eene krachtige liberale meer
derheid zullen doen geboren worden, die het
regeeren van een liberaal ministerie zal mogelijk
maken.
De liberale partij toch is, volgens den heer
Elshout, de aangewezene om te regeeren en om
door ons te worden gesteund, want zij heeft de
constitutioneele vrijheid werkelijk lief.
De grondwet is haar kind, haar maaksel, en
zou het denkbaar zijn, dat eene moeder ooit haar
kind zal verloochenen De constitutioneele be
ginselen zijn bij de liberale partij gewaarborgd,
maar bij de clericalen Ja, die spreken
ook van eerbied voor de grondwet, maar het is
eene valsche leuze, want de pauselijke wet spreekt
het uit, dat ieder, die vrijheid van godsdienst
wenscht, veroordeeld ishoe zouden wij dan aan
hen onze constitutioneele beginselen toevertrou
wen, aan hen, die ze verachten en haten? Zij
zouden onze grondwet in flarden scheuren
En hoe zouden de heeren Kuyper en Schaep
man het samen als ministers moeten vinden
Het is te hopen, dat ons dierbaar vaderland
nooit zoo'n proefneming behoeft te wagen, want
de uitkomst, het antwoord op de vraag, zou aller-
jammerlijkst zijn.
Ten slotte stond spreker nog bij drie voorname
punten van wetgeving stil, nl. het onderwijs, de
defensie en de belastingen.
Omtrent het eerste punt, het onderwijs, is het
moeielijk, ja volstrekt niet te zeggen, wat de
clericalen willen. Kuyper verandert met den dag.
Nu wil men de openbare school weer als aan
vulling, en moet zij godsdienstig zijn.
Nu, tegen dit laatste is niet het minste be
zwaar, op vele plaatsen wordt wel degelijk reke
ning gehouden met de plaatselijke toestanden,
maar op andere wordt de kwestie zeer moeielijk
door de gemengde bevolking.
Wat moet de staat doen Een van beide, het
onderwijs ter harte nemen of het laten varen.
In het laatste geval keeren wij tot de jammer
lijke toestanden en de schandalen van de vorige
eeuw terug; wie zou dat willen? Neen, naden
Franschen tijd sprak niemand de stellingen tegen:
»De staat moet voor de kinderen zorgen". De
jeugd van heden zijn de burgers van over 10 jaar.
En waarom vindt het socialisme hier te lande
zoo weinig ingang, wordt het hier bespot? Om
dat, zeide spr., ons volk altijd vrij goed lager
onderwijs heeft genoten. Dat volk is slim zoo
als de maatschappij is ingericht, is het goed.
Het recht van eigendom is de prikkel, die wij
in het maatschappelijk leven niet kunnen missen.
Dat gevoelt ons volkalleen bij orde en werk
zaamheid kan welvaart heerschenen orde en
werkzaamheid zijn reeds de eerste zegeningen
van het staatsonderwijs.
De geschiedenis leert wat van het onderwijs
terecht komt, als dat aan de zorg der kerk wordt
toevertrouwdmaar het is alsof die lessen der
historie alleen bestaan om er geen notitie van
te nemen. Laten wij daarom ons maar tot het
heden bepalen, en als ik, zegt de spreker, u dan
vraag: Wat zal er van worden? denk dan maar
aan het catechisatie-onderwijs, en dan behoef ik
niets meer te zeggen.
Spr. betreurde het, dat er zoo weinig werk
wordt gemaakt van het godsdienstonderwijs onzer
kinderen. Yele dominé's maken de goê gemeente
wijs, dat de openbare school niet deugtzij doen
dat op eenen zalvenden toon, maar wees juist
voor dezulken gewaarschuwdzij klagen en
zij woelen, zij zaaien tweedracht en onrust,
maar hunne taak van zieleherder zouden zij be
ter vervullen, zoo ze zich wat meer gelegen lieten
liggen aan het godsdienstonderwijs onzer kinde
ren. Maar wat ziet men gebeuren? Zij nemen
het zoo licht en luchtig op dat het voor velen
onbegrijpelijk is hoe velen hunner toch zoo
weinig zorg besteden aan hun levensdoel. Zij vin
den het gemakkelijker er eens over te praten, dan de
hand aan den ploeg te slaan. In plaats van 1 uur
of twee uurtjes in de week of heelemaal niet, moes
ten zij geregeld eiken dag een uur de kinderen
bezighouden, maar neen, men deed dat niet en
men zon op uitvluchten. Men had geen geschikte
lokalen, zoo zeide men. Welnu, zei de staat,
onze lokalen met vuur en licht staan voor u
open. Er zijn geen uren beschikbaar, zoo heette
het toen weer. Ook daarin heeft toen de staat
voorzien, maar in spijt van dat alles, gaan de
meesten door met er eens over te praten, maar
van werken, werken volgens methode, met ge
paste leermiddelen, geen spoor. En hoe zou het
dan gaan als de staat het onderwijs eens losliet
en aan de zorg der kerk toevertrouwde Het
zou er spoedig even treurig mee gesteld zijn. Het
onderwijs moet goed zijn: maar is het dan nu
volmaakt? Neen, maar laat uit ontevredenheid
met het bestaande alleen verbetering geboren
worden. Spreker wees op de strooming, die de
chool in de school wil hervormen, op den geest
van decentralisatie, en op het wenschelijke om
den gemeenteraden meer invloed toe te kennen,
maar de staat moet het heft in handen
houden om verkeerde toestanden te voorkomen.
Neen, laat ons, wanneer we ten minste ons land
liefhebben, ons niet krommen onder den geeste
lijken staf, al is zij ook met de schoonste kleuren
der vrijheid getooid; maar laten wij de openbare
school, de verpersoonlijking van algemeenen
menschenmin en onderlinge broederliefde, hand
haven
De uiteenzetting der ideëen over defensie en
belasting, door den heer Elshout, kwam geheel
ovsreen met de daaromtrent onder de liberalen
algemeen gangbarewij mogen die bij onze lezers
als bekend veronderstellen.
Gedrukt bij D. G. Kröbef Jr., te Middelburg.
