Een honderdjarige.
FEUILLETON.
Onderwijs.
Kerknieuws.
Verspreide berichten.
Een Nationale partij.
Door F. NAGTGI.AS.
De afdeeling Cortgene van de liberale kiesver-
eeniging Het algemeen belang op Noordbeveland
bield Maandag hare eerste vergadering. Tot
president dier afdeeling werd benoemd de heer
P. de Keijzer en tot secretaris-penningmeester de
heer Yink.
Tot de werkzaamheden behoorde onder meer
ook de voorlezing en bespreking der statuten van
de kiesvereeniging, daar enkele leden op de al-
gemeene vergadering niet of slechts korten tijd
waren tegenwoordig geweest.
Bij beschikking van den minister van water
staat enz., is bepaald dat de nagenoemde ambte
naren bij de administratie der posterijen hunne
functiën zullen uitoefenen als volgtde commies
der 4e klasse H. W. van Starckenborgh Jutting
te Rotterdamde surnumerairs S. G-aanderse
te Loenen en A. Hoeth te Appingeda m.
Kolonel Doorman, commandant van het koninklijk
instituut der marine te Willemsoord, heeft Maan
dag zijn betrekking nedergelegd, na vier jaar
aan het hoofd te hebben gestaan van de voor
treffelijke inrichting, waar de adelborsten worden
opgeleid tot zee-officieren.
De luitenant ter zee le kl. Derx, zal kolonel
Doorman tijdelijk als commandant vervangen,
totdat in het voorjaar de kapitein ter zee Uhlen-
beck als commandant van Willemsoord optreedt.
Er wordt thans weêr een poging aangewend
om nog een andere partij te vormen, en wel
onder bovenstaanden naam.
Met een enkel woord werd daarvan reeds mel
ding gemaakt.
Zij gaat uit van de heeren J. F. R. S. van den
Bossche, oud-lid in den raad van Nederlandseh-
Indië, vice-admiraal jhr F. de Casembroot, adjudant
des konings i. b. d., oud-lid der Tweede Kamer,
jhr mr R. A. Klerck, mr J. Lion, secr. van de
staatscommissie voor het wetboek van strafrecht
voor Europeanen in N.-L, jhr J. H. P. von
Schmidt auf Altenstadt, gep. kapitein ter zee, en
mr H. W. F. Struben.
In hun circulaire zeggen genoemde heeren o. a.
het volgende
»Door het stellen van eenige algemeene be
ginselen van staatkunde meenden ondergeteeken-
den, dat thans een poging mocht worden ge
waagd om te geraken tot het vormen van een
Nationale Partij, welker hoofdstreven behoort te
wezen aan de billijke eischen van alle partijen,
zooveel doenlijk, te gemoet te komen.
Men verwachte geen omschrijving van hetgeen
de ondergeteekenden onder Nationale Partij zou
den willen verstaan.
Ieder die van het concept-statuut kennis neemt
zal begrijpen, dat, in een paar regels saaingevat,
elke aanduiding onvolledig zou wezen, en in
breede beschouwingen wenschen ondergeteekenden
zich, voorloopig althans, niet te begeven.
Dit willen zij evenwel gaarne, zij het misschien
ten overvloede, constateeren, dat, naar hun mee
ning, aangelegenheden van zuiver godsdienstigen
aard niet op het terrein van de staatkunde te
huis behooren, en, dat een Nationale Partij on
denkbaar is zonder vasthouden aan onzen consti-
tutioneel-monarchalen regeeringsvorm."
De concept-statuten voor die partij bevatten de
volgende bepalingen
Art. 1 Het doel van de vereeniging is bevor
dering van 's lands belang en dat van de koloniën
en bezittingen van het rijk in andere werelddeelen.
Art. 2. Zij tracht dat doel te bereiken door
het stellen van candidaten voor de Tweede kamer
der staten-generaal en voor de Provinciale staten.
Art. 3. Op de wijze, bij huishoudelijk regle
ment te bepalen, kunnen openbare vergaderingen
door het bestuur worden belegd, om gelegenheid
te geven tot gedachtenwisseling met kiezers, ook
niet-leden der vereeniging.
Art. 4. De vereeniging streeft er naar o. a.
mede te werken
I, in de buitenlandsche staatkunde:
a tot behoud van de meest vriendschappelijke
gezindheid van alle mogendheden, doch met be-
Enkele dagen daarna waren de Franschen weg
geslopen; »zij liepen als hazen" en stond onze
vriend in de Maliebaan en op het Janskerkhof
bij de wachtvuren van lansdra gende Kozakken
en met pijl en boog gewapende Bashkiren. In
die dagen zag hij de zwaaiende armen van de
telegraaf op den Jacobikerktoren druk in bewe
ging, en men zei dat, wanneer mist of duisternis
het niet verhinderden, daardoor in een paar uren
tijding van Parijs naar Amsterdam kon worden
gebracht, wat wij tegenwoordig een slakkengang
zouden noemen. Na het vertrek der Franschen
kwamen er rustiger dagendaarna de betreu
renswaardige broederstrijd van 1830, toen hij de
schutterij en de jagercompagnie van Utrechtsche
studenten naar de grenzen zag trekken, en in
Dec. 1832 in Utrecht luisterde naar den doffen
dreun der belegering van de Citadel van Ant
werpen. Hij herinnert zich de verslagenheid bij
de eerste verschijning der cholera en hoorde
meer dan eens de klokken luiden om te verkon
digen dat er een koning van Nederland ten grave
was gedaald. Maar reeds meer dan genoeg om
duidelijk te maken dat er veel, zeer veel door de
gedachte kan gaan, wanneer men het eerwaardige
hoofd aanziet van den goeden ouden man, wiens
eenvoudige, trouwe ziel als afgespiegeld is op
sliste handhaving van onze rechten Zoo in als
buiten Europa, indien noodig door toepassing van
het beginsel van arbitrage
6 tot voortdurende bescherming en bevordering
van de belangen der Nederlanders in den vreemde;
II. in de binnenlandsche staatkunde
a tot het verkrijgen van snel en goedkoop recht
zonder dat daaraan de noodzakelijke waarborgen
voor goed recht worden opgeofferd
b tot het verleggen van het zwaartepunt van
de onderwijs-quaestie, door de uitvoering van
het beginsel, neergelegd in art. 192 grondwet,
over te dragen op de provinciale staten, onder
dien verstande, dat het van overheidswege ver
strekte lager onderwijs regel zij daar waar het
bijzonder onderwijs blijkt in de behoeften niet te
voorzien.
Kosteloos onderwijs van overheidswege zal alleen
worden gegeven aan kinderen van bedeelden of
van hen, die, hoezeer niet bedeeld, onvermogend
zijn schoolgeld te betalen
c tot verbetering van de inrichting van leger
en vloot, ter verhooging van 's lands weerbaar
heid, onder meer door het afschaffen van het
bestaande stelsel van dienstvervanging en door
het hervormen van de schutterjjen tot bruikbare
onderdeelen van het leger
d tot bevordering van den bloei en denwel-
vaart van landbouw, handel, scheepvaart en'
nijverheid en tot opheffing van al hetgeen aan
de ontwikkeling daarvan in den weg staat
e tot het waarborgen van de zelfstandigheid
van den kiezer en tot het verkrijgen, nevens den
geldelijken maatstaf, van het noodzakelijk ver
band tusschen kiesbevoegdheid en zedelijke en
verstandelijke ontwikkeling;
tot bevordering van het welzijn van de
arbeidende klasse, o. a. door beraming van de
middelen om, voor zooverre de macht van den
staat reikt of gaan kan, hare maatschappelijke
nooden te lenigen.
III in de koloniale staatkunde.
a tot opheffing van bestaande moeilijkheden
en wegneming van rechtmatige grieven in Oost-
Indië door eene spoedige herziening van het
reglement op het beleid der regeering van Neer-
landsch-Indië, en inmiddels tot voorziening in
de noodzakelijke bxntengewöne uitgaven door
geldleening, ten laste van Nederlandsch-Indië
b tot opheffing van Suriname uit zijn verval
door ook, behoudens nadere verrekening, gelde
lijken steun van staatswege niet te onthouden
aan hetgeen voor de ontwikkeling dier kolonie
noodig geoordeeld wordt, en wat Cura9ao aangaat
buitendien tot het verschaffen van de middelen
om partij te kunnen trekken van de gunstige
ligging van dat eiland met het oog op den handel.
Voor de vacante betrekking van onderwij
zer aan de openbare school te Cortgene hebben
zich 6 sollicitanten aangemeld. Een dier heeren
heeft zijne stukken teruggevraagd als zijnde elders
als zoodanig benoemd. Uit het overgebleven
vijftal is een drietal opgemaakt 'bestaand? "«it de
heeren Verhulst van Wissekerke, De Rijke van
Colijnsplaat en Van Rooijen te Cortgene.
Bij den raad van state, afdeeling voor de
geschillen van bestuur, is gisteren ingekomen een
koninklijk besluit, waarbij eene beslissing is ge
nomen in zake het beroep van den gemeenteraad
van Yerseke, van een besluit van gedeputeerde
staten van Zeeland, waarbij goedkeuring is ont
houden aan een besluit van dien raad tot regeling
der jaarwedde van de onderwijzers aan de open
bare lagere scholen aldaar. Met handhaving
van het besluit van gedeputeerde staten, is het
beroep ongegrond verklaard.
De heer dr. J. Riemens staat no. 1 op het
drietal naar Rotterdam, vacature-De Geer.
Men schrijft ons uit Vlissingen:
Het bestuur der vereeniging Oefening en Ge-
zijn nog welgevuld en frisch gelaat.
Voor zoover ik weet is de statistiek er nog
niet in geslaagd om nauwkeurig de kans te be
rekenen, die de mensch heeft om honderd jaren
op deze aarde te vertoeven. In vorige eeuwen
werden zelfs in ontwikkelde staten, zooals in de
Nederlandsche republiek, de registers van doop
en overlijden zoo achteloos gehouden, dat menig
een verkeerd of in het geheel niet werd opgetee-
kend. Voor een zestig jaren schreef prof. Jacob
Vosmaer dat een honderdjarige ouderdom zoo
zeldzaam niet is als men met den eersten opslag,
ook met het oog op de vele gevaren die het
leven bedreigen, vermoeden zou. Wat Zeeland
betreft teekende ik uit deze eeuw aan dat in
1800 te Middelburg in de Gortstraat stierf zekere
Blommetje Jonas, een arme Jodin, in den ouder
dom van ruim honderd jaren den 10 April 1818
overleed in de Bogaardstraat te Middelburg
Helena Poelman, vroeger dienstbode, later naai
ster, zij bereikte den leeftijd van 101 jaren en
6 maanden, en had in haar jeugd het ongeval
bijgewoond door Bellami in Roosje bezongen;
den 4 Febr. 1840 stierf te Goes, volgens de aan-
teekeningen van dr Dresselhuis, een arbeider,
P. J. Walderand geheeten, ruim 102 jaren oud.
en omstreeks 1853 te Sir Jansland, in Duiveland,
zekere Neeltje Mallander, na kort te voren haar
eeuwfeest beleefd te hebben. Onzen goeden ouden
vriend Jan Samuel Frederiks hebben vele lezers nog
in zijn frisschen en gelukkigen ouderdom gekend,
en menigeen herinnert zich de versierde zaal van
St. Joris, waar wij hem op zijn honderdsten ver
noegen heeft ons gisteren vergast op eene uitvoe
ring van het Zweedsch zanger-quartet.
Eene beschrijving te geven van de uitvoering
van het programma is, dunkt ons, na het verslag
van de uitvoering te Middelburg, overbodig.
Wij zijn in de gelegenheid geweest te ervaren
dat het verslag in allen deele juist was. Zelden
hoorden wij zoo volkomen vierstemmig gezang
als van dit gezelschap.
Jammer is het dat wij al weer constateeren
moeten dat, terwijl in Goes en Zierikzee aan dat
kwartet een talrijk bezoek ten deel viel, de op
komst van het publiek zeer veel te wenschen
overliet. Dit is te meer verwonderlijk, omdat de
vereeniging een vrij groot getal garandeurs telt,
die, vrijen toegang hebbende, met den entréeprijs
niet te maken hebben.
Zóo klein bewijs van belangstelling bij zóo
goede uitvoering, is waarlijk niet loonend voor
hen, die de vereeniging in 't leven riepen.
Zij echter, die de uitvoering bijwoonden, waren
zeer voldaan en dankbaar voor het verschaft genot.
Te Goes zal nu de harddraverij en hard-
looperij der vereeniging Ijsvermaak" plaats heb
ben a. Zaterdag. De harmonie Eloquentia zal waar
schijnlijk het feest opluisteren. Als gewoonlijk
zal de stoet in het slot Ostende worden opge
steld, om door eenige straten naar het terrein
van de kamp te marcheeren. Men hoopt op eene
goede ondersteuning van de meergegoeden.
Een onderwijzer uit het 4e district in Zee
land wenschte op 40jarigen leeftijd zijne betrek
king vaarwel te zeggen. Hij koos op dien
gezegenden ouderdom het militaire leven en werd
te Vlissingen soldaat.
Een tiental maanden daarna werd hij bevorderd
tot korporaal en nu wenschte hij zich nog eens
met de Atjehers te meten, en vertrok naar Har
derwijk om van daar verder voor 6 jaren gediri
geerd te worden naar onze overzeesche bezittingen.
(R. N.)
De Z. Crt. waarschuwt tegen zekeren G-
Tersteegen, aannemer te Ruhrort, die een aantal
arbeiders te Nijmegen aangenomen en onder
allerlei schoone beloften naar Duitschland gelokt
heeft, om te Fahrenholz aan de Luhe aan een
afwateringskanaal te graven.
Gemelde aannemer Tersteegen heeft den ar
beiders het bedongen loon onthoudenterwijl
later, toen zij ernstig op betaling aandrongen,
Tersteegen heimelijk is verdwenen, de arbeiders
in de grootste ellende achterlatende.
Over de werkstaking te Almelo schrijft men
aan het N. v. d. D.
Van Zaterdag op Zondagnacht is de koepel
van een der heeren Scholten geplunderd. Deze
ligt aan den Bornebroekschenweg. De geheele
inventaris en alle ruiten zijn vernield.
Zaterdagavond werd een arbeidster van een
andere fabriek nogal ernstig gewond door het
paard van een cavalerist.
Enkele kwaadgezinden maakten Zaterdag en
Zondag kennis met de ordebewaarders.
Zondagavond was alles rustig, en ook Maandag
viel niets voor, dat op wanorde geleek.
Door den burgemeester is aan de burgers ver
zocht, het hunne bij te dragen om de orde te
bewaren, door zoo min mogelijk op straat stilte
staan, althans op aanmaning van de politie voort
te loopen.
Uit Hoensbroek schrijft men het volgende
Dezer dagen las men in de bladen het bericht,
dat door den burgemeester onzer gemeente
proces-verbaal was opgemaakt tegen vijf raads
leden, ter zake van valschheid in geschriften.
De raadslederi zeiven weten hiervan niets, en ook
is hun niet bekend op welke gronden zij zich
aan valschheid zouden hebben schuldig gemaakt.
Wel dragen zij kennis van een gerucht, dat de
ronde doet en waarbij verhaald wordt, dat in
het register der raadsbesluiten eene vergissing
zou hebben plaats gevonden, bestaande in het
verkeerd opnemen van den datum der jongste
raadsvergadering. Deze had plaats op 2 December,
en nu zou achter de 2 in vermeld register later
eene nul zijn gevoegd. Bevat genoemd verhaal
waarheid, wie heeft deze 0 er dan aan toege
voegd De secretaris beweert het niet gedaan
te hebben, terwijl de raadsleden evenmin van de
zaak iets afweten.
Eenparig is door de raadsleden tegen de be
schuldiging protest aangeteekend.
De gemeenteraad van Amsterdam besloot
de exploitatie van den stadsschouwburg op de
bestaande voorwaarden van 1 September 1888
tot ultimo Augustus 1891 weder aan de vereeniging
Het Nederlandsch Tooneel te gunnen.
Onder Loosduinen is door een visscher in
zee een vrij groote poliep gevangen. Het dier
is door hem naar den Haagschen Dierentuin
gebracht.
Maandag avond werd tusschen Twello en
jaardag op den 24en Mei 1872 de hand drukten.
Hij stierf in Febr. 1874, zooals schier alle stok
oude lieden (gelijk dr J. C. de Man opmerkt in
Archief 1883) niet door ouderdom, maar aan eene
verkoudheid die hij zich door onvoorzichtigheid
op den hals had gehaald. Nog leeft, meen ik
te Rotterdam, vrouw J. M. Graafeiland, weduwe
J. F. Schropp, geb. te Zierikzee den 5en Jan.
1787, die, hare oorlogsjaren in Duitschland en
Rusland meegerekend, wel de oudste van allen
mag geacht worden.
Alles wat leeft is den dood onderworpen
vroeger of later klopt hij aan de paleizen der
grooten en aan de hutten der armen en midden
in het leven is, om zoo te zeggen, zijn oog op
ons gevestigd. Ons bestaan is eigenlijk een
worsteling tegen zijn macht, en hoeveel dorens
er ook zijn tusschen de bloemenkrans, zich slin
gerend om 's levenskruis, poogt ieder toch uit
natuurlijke aandrift dat leven zoo lang mogelijk
te rekken. Doorgaans zijn het ontstelde hersens,
die tot zelfmoord voeren, waarbij het versje
vergeten wordt dat onze Tollens naar Claudius
vertolkte
«Hij dacht zich door een korten dood
Te redden uit zijn hangen nood
Hoe heeft hij zich bedrogen I
Hier stak hij achter struik en heg,
Zich voor het oog der menschen weg
Daar boven staat hij moedernaakt;
En wat hem 't hier heeft bang gemaakt.
Is derwaarts met hem heen getogen
Hoe heeft zich de arme dwaas bedrogen I"
Deventer door den laatsten uit Apeldoorn aan
komenden trein eene vrouw, oud 46 jaren, wonen
de bij haren schoonzoon te Welsum (Olst), over
reden. De machinist stopte en nam haar mede
naar het stationDeventer,waar zij, niettegenstaande
spoedig geneeskundige hulp werd ingeroepen en
verleend, na eenige oogenblikken overleed. De
vrouw was sedert den dood van haar man in het
begin van het vorige jaar niet geheel wel bij het
hoofd, zoodat hier waarschijnlijk aan zelfmoord
moet gedacht worden.
Gisteren is in den Duitschen rijksdag, het
debat begonnen over het voorstel der Kartell-
partei om het mandaat voor den rijksdag van 3
op vijf jaren te verlengen.
Door den paus zijn gisteren de Iersche pel
grims ontvangen. Leo XIII betuigde zijn sym
pathie voor Ierland en beloofde steeds werkzaam
te willen zijn voor het welzijn van dat eiland.
Aan de Iersche bisschoppen heeft later de paus
deze belofte herhaald.
De studenten te Turijn hebben aan hun
collega's te Rome een adres van sympathie voor
hun jongste demonstraties betuigd. Ook te Turijn
maakten zich de studenten aan ongeregeldheden
in de straten schuldig en werden verscheidene
gearresteerd maar spoedig weder in vrijheid ge
steld.
Bij de Zweedsche 2e kamer hebben 52
afgevaardigden een voorstel ingediend tot invoering
van een inkomend recht van 4 Kr. op tarwe en
maïs, 3| Kr. op rogge en 2 Kr. op haver per
100 Kg. en van inkomende rechten op vleesch
en vee.
De Figaro deelt een onderhoud mede, dat
een zijner correspondenten met den Russisehen
ambasadeur te Weenen heeft gehad. Vorst
Lobanoff liet zich zeer vredelievend uit. Hij
geloofde aan geen oorlog, omdat èn de czaar èn
vorst Bismarck den vrede wenschen. De Köln.
Ztg. schrijft naar aanleiding van dit onderhoud,
indien de Figaro of graaf Lobanoff meenen met
zulke vredesbetuigingen de Duitsche leening voor
militaire doeleinden te kunnen bemoeilijken, zij
buiten de waard hebben gerekend.
In Portugal neemt de ontevredenheid tegen
de regeering steeds grootere afmetingen aan. Te
Lissabon werd een meeting door 7000 personen
bijgewoond gehouden. Te Oporto is op e»n mee
ting besloten een adres te richten tot de kamer,
waarin de aandacht der afgevaardigden gevestigd
wordt op den ellendigen toestand der arbeidende
klassen, die gedrukt gaan onder het gewicht der
directe en indirecte belastingen.
Verscheidene grèves zijn uitgebroken. Algemeen
is de verontwaardiging tegen de regeering, die
het land door het invoeren van altijd nieuwe
belastingen ruïneert, welker bedrag niet gebruikt
wordt om het deficit te verminderen, doch waar
mede voldoening aan persoonlijke eerzucht ge
schonken wordt en diensten aan de regeering bij
verkiezingen beloond worden.
Uit Konstantinopel wordt gemeld dat de
te Damascus in hechtenis genomen persoon be
schuldigd wordt van 14 misdrijven. De regee
ringen van Frankrijk en Turkije zullen in ge
meenschappelijk overleg een onderzoek instellen.
Een geheime dynamiet-fabriek is te Madrid
ontdekt. Zes personen zijn gearresteerd.
De Pruisische Spitzel Haupt, door het debat
in den rijksdag over de socialistenwet bekend
gewordenis op bevel van den Zwitserschen
bondsraad uit de gevangenis ontslagen en aan
de Duitsche grens gezet. Haupt verzekerde, dat
hij door tusschenkomst van zijn vrouw bevel van
den chef der politie te Berlijn had ontvangen
zich onmiddellijk naar de hoofdstad te bege
ven, waaraan hij voldaan heeft.
Generaal Barclay de Tolly, wiens kleinzoon
tegen den zin der Russische autoriteiten Luthersch
werd gedoopt, is met behoud van den generaals-
rang ontheven van het bevel over het eerste Rus
sische legercorps en heeft voor elf maanden ver
lof gekregen.
Ook in verschillende deelen van Europa is
de felle koude der laatste dagen door sneeuw
gevolgd. In Oostenrijk en Hongarije is zooveel
sneeuw gevallen, dat het spoorwegverkeer aan
merkelijk vertraging ondervond. In Engeland en
Schotland heerschten hevige sneeuwstormen, waar
door groot nadeel werd berokkend aan de scheep
vaart. Ook in België en te Parijs heeft het
flink gesneeuwd.
Omtrent de hevige sneeuwstormen of blizzards
in de Vereenigde Staten meldt het N.v.d.D. de
volgende bijzonderheden
De sneeuwstorm kwam zeer onverwachts, na
een helderen zonnigen wintermorgen. Tegen den
middag kwamen er grauwe wolken op, die weldra
den hemel geheel bedekten. Een dichte sneeuw
begon te vallen, de thermometer daalde meer en
meer, zelfs tot 25° C, onder 0de wind stak op,
De menschen hebben ten allen tijde naar de
middelen gezocht om het leven te verlengen. De
alchimisten zochten een levenselixter, waarvan
Bulwer in zijn zonderlingen roman Zanoni
verhaalt, en de kwakzalvers verkochten pillen,
welke den ouderdom waarborgden van St.
Thomas Parr, den bekenden Engelschman, die
van 1483 tot 1635 zou hebben geleefd. De le
venswijs van zeer oude lieden werd zorgvuldig
nagegaan om daardoor zoo mogelijk den draad
te vinden, waarlangs zij zoover waren gekomen.
Zij waren gewoon om vroeg op te staan beweer
den sommigen en wie eene eeuw wenscht te
leven moet met het krieken van den dag uit de
veeren, maar een nader onderzoek bevestigde die
stelling niet, en het bleek dat menig honderd
jarige maar zeer zelden de zon had zien opgaan.
Die oudjes waren meest in de vrije lucht zeiden
anderen, daarin schuilt het geheim; doch ook
die meening werd door stokoude naaisters en
hofjesjuffrouwen gelogenstraft. Zij gebruikten nim
mer sterkendrank en daarom werden zij zou oud,
doch hoe aanbevelenswaardig de matigheid ook
is, ging ook die regel niet door. Onthoud u
van rooken en warm drinken oordeelden enkelen,
doch wij weten hoe onze vriend Frederiks gaarne
een sigaartje rookte, en koffie en thee liefst zoo
heet mogelijk nuttigde. In al die raadgevingen
ligt echter waarheid en wel dat men om lang
te leven niet veel kan doen, maar wel veel moet
nalaten. De kunst bestaat in eene zorgvuldige
bewaring der gezondheid door verstandige en ge
paste onthouding, daarbij begunstigd door een
