N°. 28.
131e Jaargang.
1888.
Donderdag
2 Februari.
Een honderdjarige.
BEKENDMAKINGEN.
Nationale-Militie.
Middelburg 1 Februari
FEUILLETON.
Rechtszaken.
Dit blad verschijnt dagelijks,
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per 3/m. franco 2.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
Advertentiën; 20 Cent per regel.
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten, enz.: van 1-7 regelsƒ1.50;
iedere regel meer ƒ0.20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Door F. NAGTGLAS.
MUSICALIA.
MIDDELBURGSCHE COURANT.
Agenten te Vlissingen: P. G. de Vey Mestdagh Zoon, te Goes: A. A. W. Bolland, te Kruiningen: P. van dek Peijl, te Zierikzee: A, C. de Moou, te Tholen: W. A. van Nieuwenhuuzen, en te Terneuzen: L. van Wuck.
Verder -worden door alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aangenomen; en nemen ook bet algemeen advertentiebureau van Nijgh van Ditmak te Rotterdam, en de firma B. van der
Kamp te Groningen, voor de Noordelijke provinciën, annonces aan. Hoofdagenten voor het Buitenlandte Parijs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daube Cie., John F. Jones, opvolger*
De burgemeester en wethouders van Middelburg,
gelet op art. 28 en volgende der wet van den
19 Augustus 1861 Staatsblad no 72);
brengen bij deze ter kennis van belanghebbenden:
dat de loting der in het vorige jaar voor de
militie ingeschrevenen, zal plaats hebben op de
boven-voorzaal van liet IIaaillinis, Dins
dag den 7 Februari 1888, te beginnen des voor
middags te 10 uren
dat gedurende vijf dagen, te rekenen van den
dag waarop de loting heeft plaats gehad, tegen
de wijze waarop zij is geschied, bij gedeputeerde
staten bezwaren kunnen worden ingebracht door
belanghebbende lotelingen, of door hun vader of
voogd
dat de bezwaren moeten worden ingediend door
middel van een door de noodige bewijsstukken
gestaafd verzoekschrift, op ongezegeld papier,
onderteekend door hem, die ze inbrengt, welk
verzoekschrift bij den burgemeester moet worden
overgebracht, tegen bewijs van ontvang
dat op Maandag den 20 Februari 1888, des
voormiddags van 10 tot 12 uur, in de beneden-
achterzaal van het raadhuis zitting zal worden
gehouden, tot het opmaken van de getuigschrif
ten ter bekoming van vrijstelling wegens broe-
derdienst of op grond van te zijn eenige
wettige zoon, bedoeld in de 2e en 3e zinsnede
van art. 53 der bovengenoemde wet;
dat zij, die op zoodanige vrijstellingen aanspraak
maken, op gemelden tijd ten raadhuize zullen
moeten verschijnen, vergezeld van twee bij den
burgemeester bekende meerderjarige ingezetenen.
Middelburg, den 31 Januari 1888.
De burgemeester en wethouders voornoemd,
SCHORER.
De secretaris.
A. DE VÜLDER VAN NOORDEN.
Benoemd tot substituut-officier van justitie bij
de arr.-rechtbank te Roermond, mr J. E. J. M.
van der Kun, thans ambtenaar van het openbaar
ministerie bij de kantongerechten in het arron
dissement Alkmaar, voor de kantons Hoorn en
Medemblik, ter standplaats Hoorn.
Aan de telegrafisten der tweede klasse bij de
rijkstelegraaf A. B. Weenink, P. L. Jung, A.
Fröger, J. A. Yalks Jr., W. J. Geerling Jr. en
B. A. van Tol is, op hun verzoek, eervol ontslag
verleend uit 's rijks dienst.
De controleurs der belastingen Th. F. ter Beek
te Rotterdam en W. J. H. van Beusekom te Breda
hebben van standplaats gewisseld.
Door burgemeester en wethouders van Middel
burg is op verzoek eervol ontslag verleend aan
I, van Vliet, als brandmeester; in diens plaats
Dezer dagen bracht ik een bezoek aan een
man, die den 22en November 11. zijn honderd
eersten verjaardag heeft beleefd en misschien zal
het aan de lezers der Middelburgsche courant niet
ongevallig zijn om te vernemen, wat dat bezoek
mij te zien en te denken gaf.
Joh. Lorette, de bedoelde grjjsaard, gedoopt te
Utrecht in de Luthersche kerk den 22 Nov. 1786,
woont hier even buiten de stad in de Bakkersteeg,
een zijweg der Bildstraat. Het huis is niet moeilijk
te vinden, want ieder kent het goede, oude kereltje,
en toen hij voor verleden jaar eeuwfeest vierde, was
er geen huis zonder vlag en prijkte er een prach
tige eerepoort, kleurig en geurig van bloemen
en groen, voor de nederige woning. Honderden
mensehen, waaronder de aanzienlijksten der stad,
brachten den ouden man toen een bezoek, minder
uit nieuwsgierigheid om een honderdjarige de
hand te drukken, dan wel als een hulde voor een
zoo goed volbraehten leeftijd. Wij worden bin
nengelaten door de meer dan zeventigjarige
dochter van den ouden man, die zonder dienst
bode nog met jeugdigen ijver de handen rept
en aan alles den glans van frissche zindelijkheid
weet bij te zetten. Er is zeker geen land op de
wereld, waar de eenvoudige vertrekken der zoo
genoemde arbeidende standen in den regel zoo
is benoemd M. Gernler, thans onderbrandmeester;
tot onderbrandmeester is benoemd P. J. Fiegen-
Naar wij vernemen zal de heer jhr mr A. F.
de Savornin Lohman a. Maandag in het Schuttershof
alhier eene politieke voordracht houden. Deze
bijeenkomst zal gratis, maar uitsluitend voor
kiezers, toegankelijk zijn.
Aan te vangen op 6 Februari a. s. zal de AP
tot expl. van SS. 's nachts eenen extra facultatieven
exprestrein doen rijden van Vlissingen naar Bokstel
tot het doorvoeren van de met de dagmailboot
der maatschappij Zeeland te Vlissingen aange
brachte passagiers en brievenmalen, wanneer die
boot te eeniger tijd zóo laat mocht aankomen,
dat de aansluiting met den facultatieven expres-
trein van 6 u. 45 m. nam. wordt gemist.
Bedoelde trein zal in zoodanig geval van Vlis
singen vertrekken te 4 u. 40 m. 's nachts en te
Bokstel aankomen te 7 u. 4 m. 's ochtends. Die
trein stopt ook te Middelburg.
Mocht echter de mailboot eerst na 4 uren
's nachts te Vlissingen aankomen, dan rijdt deze
trein niet.
Men schrijft ons:
Maandag werd de heer J. A. Geill, geneesheer
te Nisse, met algemeene stemmen benoemd tot
gemeente-geneesheer te Wemeldinge. Niet geheel
onverwacht, maar met niet minder verslagenheid
werd deze tijding in eerstgenoemde gemeente
ontvangen. Door het onherroepelijk vertrek van
den heer Geill verliest niet alleen Nisse een
ervaren en kundig medicus, maar ook een werk
dadig belangstellende in alle gemeentezaken, en
een verstandig vriend voor hulpbehoevenden, een
edel en humaan medeburger voor iedereen. Ook
in de omliggende gemeenten zal 'sheeren Geill's
vertrek algemeen betreurd worden. Moge het
verlies eenigszins vergoed worden door een ge
neesheer, die zich over zoovele van geneeskundige
hulp eerlang verstoken gemeenten wel wilde
ontfermen
Door den heer W. H. van Heijningen, journalist,
te 1s Gravenhage, is een breed ontwikkeld be
zwaarschrift tegen de kiezerslijsten aan den
gemeenteraad verzonden, en wel op grond dat
de burgemeester zich vereenigd heeft met de
bekende uitlegging van art. lc, door den minister
van binnenlandsche zaken gegeven, volgens welke
kamerbewoners (lodgers), die tusschen 21 Maart
en 21 December 11. verhuisd zijn, geen kiezers
kunnen worden.
In de Maandagavond door de kiesvereeniging
Burgerpligt te Amsterdam gehouden vergadering
werd meegedeeld dat het ledental verminderd is
met 89, waarvan 81 effectief ontslagnamen. Van
deze 81 waren 27 lid langer dan een jaar, 27
een jaar, 17 een half jaar en 8 ruim een halve
maand. Dertig nieuwe leden zijn toegetreden
Het cijfer is nog circa 750.
helder zijn als in ons goede Nederland. Men
moge onze burgervrouwen wel eens bespotten
over veelvuldig wasschen en plassen, maar 't is
toch veel aangenamer in een kraakzindelijke
kamer te zitten, waar ijzer en koper schitteren
als zilver en de geboende meubelen als spiegels
glanzen, dan in een wellicht wat schilderachtiger
vertrek, maar met een vunzig »luchtje"; waar
men slechts met schroom gaat zitten en niet
gaarne zijn handschoenen laat vallen uit vrees
van die van den viezen grond te moeten opnemen,
gelijk Charles Dickens in Amerika overkwam.
Waarlijk sommige menschen vergeten wel eens
dat zindelijkheid meer is dan eene hebbe
lijkheid en gerust eene deugd mag heeten.
Hoe het daarmede in het buitenland gesteld
is, kan ons de schoonzoon van Lorette ver
halen, dien we in de, zooals ik zeide, keurig nette
achterkamer aantreffen en die van keuvelen houdt.
Deze nog altijd werkzame man W. Richter heeft
niet alleen als brievenbesteller, ruim vijf en
twintig jaren berichten door alle wijken van
Utrecht bezorgd, waarvoor hij nu een wel
verdiend pensioen geniet, terwijl een fraaie pen
dule, hem bij zijn afscheid geschonken, loffelijk
getuigt van ijver en trouw, maar hij heeft na
zijn soldatentijd tweemalen gewandeld van Am
sterdam tot ver in Bohemen en Silezië over het
Reuzengebergte heen; en daar dat geschiedde in
de woelige dagen der revolutie van 1849 heeft
hij heel wat gezien en ondervonden. Op een
gemakkelijken stoel vinden wij onzen ouden vriend,
De vergadering begon aan de behandeling van
het nieuwe programmadoch zal dit werk Za
terdag vervolgen.
Op art. 1 a, waarbij als eisch gesteld werd
>>'e'en voor ieder toegankelijk, goed en goedkoop
lager en middelbaar onderwijs voor beiderlei
kunne van overheidswege;1' waren verschillende
amendementen voorgesteld.
Daarvan werd dat van prof. Willeumier met
algemeene stemmen, op een na, aangenomen,
luidende: De vergadering, aan het behoud der
onderwijsparagraaf niet de beteekenis hechtende,
dat daardoor eventueel e medewerking tot oplos
sing van de schoolkwestie uitgesloten zij, besluit
geen verandering te brengen in de alinea omtrent
het onderwijs."
Prof. Willeumier verklaarde bij de verdediging
van zijn amendement dat hij het eens was met
die leden, welke niet van wege Burgerpligt naar
een oplossing wilden zoeken. Maar, gesteld dat
de tegenpartij van zucht tot toenadering blijk
geeft, dan wilde hij gelegenheid hebben de hand
aan te nemen. Verder werd in het program op
genomen uitbreiding der kiesbevoegdheid.
Lantaarn no. 3 bevat een plaat: Kaatsspel aan
de grenzen van Noord- en Zuid-Nederland. Teeke-
ning van J. Holswilder. VerderEen academisch
sprookje door J. M. Brans. Het onderwijs in
België (briefwisseling door Van Kempen.) Om
prijs en premie. (Wedstrijd Willink van Collen.)
Kees en Wim. Een bekroond Episch gedicht,
door Dennie, en Vonken.
De Globe van Februari bevat: De Camisards.
Herinneringen uit de hooge Alpen. Londen-
sche nevels en Laatste woorden.
Nu datgeen wat wij in ons artikel, voor het
concert, van Wilhelmj hoopten te kunnen con-
stateeren waarheid is gebleken, namelijk dat zijn
spel nog onovertroffen is, meenen wij den lezers
van de rubriek Musicalia geen ondienst te doen
door dit gevoelen eenigszins te detailleeren.
Is het echter voor een oningewijde raadselachtig
hoe men uit vier snaren zooveel verschillende
tonen kan voortbrengen, nog moeielijker is velen
de oplossing welke eigenschappen eigenlijk het
meesterschap vormenwij zullen deze dus eerst
vluchtig aanstippen.
Om ons tot de viool te bepalen komt in de
eerste plaats in aanmerking het hanteeren van
den strijkstok. In hoofdzaak is hij de tolk, die
dient om der musicale gedachte elke verlangde
uitdrukking te geven het spreekt natuurlijk van
zelf dat de kwaliteit van het geluid, behalve van
het instrument, eveneens van hem afhankelijk is.
De bezwaren, die de linkerhand te overwinnen
heeft, zijn het zuiver intoneeren (in een chroma-
tischen omvang van vier octaven, meestal zonder
eenig vast punt om zich te kunnen orienteeren),
niet alleen in opvolgende toontrappen, doch ook
in de verst verwijderde intervallen zoowel in
of beter gezegd, wij vinden hem voor dien stoel,
want de grijsaard is opgestaan om ons te begroe
ten. Hij kan zich nog gemakkelijk bewegen en
doet nu en dan als 'tweer niet al te ongunstig
is, nog flinke wandelingen in de buurt. Lorette
is niet groot van gestalte, doch stevig gebouwd
met een sprekend welgevuld gelaat en nog leven
en gloed in de heldere oogen. Vroeger schijnt
hij buitengewoon sterk te zijn geweest, en met
genoegen verhaalt hij hoe een "tachtig jaren
geleden in een kermistent door een athleet proe
ven van kracht werden vertoond. De sterke man
glimlachte toen de jongen verzocht om de toeren
eens na te mogen doen, doch hij wist de zware
gewichten en kogels zoo vlug en vaardig te
hanteeren dat de toeschouwers verbaasd waren
en de kunstenaar beschaamd werd. Zijne dochter
verhaalde dat hij met zijn gebit een onderdeur
uit de hengsels kon trekken en op zijn zeventigste
jaar wandelde hij nog van Utrecht naar Leiden,
een afstand van ruim tien uren, zonder merkbaar
vermoeid te zijn. Op zijn acht en negentigste jaar
deed hij die reis nog eens, doch maakte toen van
den spoortrein gebruik. Van zijne opmerkelijke
lichaamskrachten heeft de man zeker altijd een
goed gebruik gemaakt, want hij is zachtzinnig,
bescheiden en nederig van aard. Zijne zintuigen
laten weinig te wenschen over; hij hoort nog
vrij goed, eet smakelijk, slaapt rustig en ziet nog
scherp genoeg om zonder bril haast iederen avond
met dochter en schoonzoon een partijtje domino
te spelen. Op zijn vjjf en twintigste jaar is
eenstemmige als in alle mogelijke combinatiën van
twee-, drie- en vierstemmige grepen.
Wilhelmj is dit alles volkomen meester, getuigen
de eadenzen in Beethoven's Concert en nog meer
de Polacca van eigen compositie. Deze laatste
is een aaneenschakeling van technische moeie-
lijkheden, doch trof ons minder dan waar de
canteline aan 't woord was, zooals het Adagio van
het Concert, het Ave Maria van Schubert en de
Nocturne van Chopin.
Wilhelmj werd verdienstelijk geaccompagneerd
door den heer Niemann die, behalve dit, nog
ruim het zijne bijdroeg als solo-pianist.
Zijn spel is echter op den duur wel wat machtig
voor onze kleine concertzaal en zijn repertoir vrij
onverstaanbaar. Dit bleek bij enkelen uit het
auditorium duidelijk, daar zij de muziekstukken,
die hij voordroeg, ter inzage noodig hadden, waar
schijnlijk om niet geheel en al in 't duister te tasten.
Mocht Wilhelmj ons eens weer met een bezoek
vereeren, dan twijfelen wij niet of de zaal zal,
nog meer dan gisterenavond, blijken te klein te zijn.
Zooals gisteren in 't kort ons werd gemeld,
nam dien dag de officier van justitie bij de
rechtbank te 's Gravenhage, mr V. d. Kemp,
in de kerkelijke zaak te Leiderdorp, conclusie ten
gunste der doleerenden. Nader vinden wij
daaromtrent het volgende gemeld. Hij ontkende
de losmaking der doleerenden van het hervormd
kerkgenootschap, betoogde dat 1. de synode ten
onrechte had uitgemaaktdat de predikant,
ouderlingen en diakenen vervallen waren van
hun betrekkingen; 2. dat er geen ontstentenis
van den kerkeraad was; 3. dat het classicaal
bestuur onbevoegd was opgetreden4. dat het
beroepen van een nieuwen predikant onwettig
was en 5. dat de tegenwoordige houders rechtens
zijn in het bezit van het kerkgebouw. De con
clusie strekte tot niet ontvankelijk verklaring
der eischers, tot ontzegging hunner vordering
en veroordeeling in de kosten.
In zijn requisitoir zegt de ambtenaar van het
O. M. o. a.Alleen toch wanneer er gebrek was
aan geschikt personeel voor de samenstelling van
den kerkeraad of wanneer, tengevolge van bedan
ken enz. van leden, hun aantal gedaald is beneden
2/3 der leden waaruit deze bestaan moet, mag
het classicaal bestuur handelend optreden. Geen
van beide omstandigheden doen zich te Leiderdorp
voor, nergens toch is gebleken dat het zevental
zich door woord en daad van de kerk hebben
afgescheiden.
Verder merkt hij op dat, daar het bezit der
pastorie voortduurt totdat er, volgens art. 1
reglement op de vacatures, plaats heeft vertrek,
overlijden, emeritaat, kortom totdat zoodanige
omstandigheden voorvallen, van welke in dit
proces niet blijkt, dat zij werkelijk zijn voorge
vallen, moet ds Vlug (de doleerende predikant)
Lorette gehuwd en werd vader van acht kin
deren, die hij meest allen heeft overleefd. Een
zijner zonen, een braaf, welgesteld aannemer en
timmermansbaas, stierf in November 11., wat een
schaduw liet vallen op den laatsten verjaardag.
Het geeft een wonderbaren indruk, dieper dan
men oppervlakkig zou meenen, wanneer men
denkend staat tegenover een mensch nog van
gelijke bewegingen als wij, maar over wiens
hoofd meer dan honderd jaren zijn heengegaan.
Van 1785 tot 1887welk eene omkeering op
schier ieder gebiedWie toen in de wereld rond
keek en haar nu zag, zou maar moeilijk dezelfde
planeet herkennen.
Toen Lorette geboren werd, was Utrecht eene
plaats van 25 duizend inwoners (tegenwoordig
omstreeks 80 duizend), kleiner en zeker van veel
minder beteekenis dan het toen nog bloeiende
Middelburg. Iedere stad was in die dagen eene
vesting, en terwijl zij thans ligt als in een liefe
lijken krans van geboomte en bloemen, was zij
toen ingesloten door sombere bolwerken, hooge
wallen, zware torens en gewelfde enge en bochtige
poorten. De meeste huizen waren met klapven-
sters en in lood gevatte kleine glasruiten, daar
de zoogenoemde Engelsche schuiframen nog zeld
zaam waren. De aanzienlijke woningen hadden
het voorkomen van gevangenissen en werden
afgesloten door scherpgepunte ijzeren pijlen tot
hekken samengesnoerd. Aan verlichting (ook in
den letterlijken zin) werd weinig gedaan. Wie
des nachts uit moest nam een lantaarn mede>
