N°. 21.
131* Jaargang.
1888.
Woensdag
25 Januari.
Middelburg 24 Januari.
Dit blad verschijnt dagelijks,
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per 3/m. franco 2.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
Advertentiën; 20 Cent per regel.
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten, enz.: van 1-7regelsƒ1.50;
iedere regel meer ƒ0.20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
NATIONALE MILITIE.
MIDDELBIIRGSCHE COURANT.
Agenten te Ylissingen; P. G. de Vey Mestdagh Zoon, te Goes: A. A. W. Bolland, te Kruiningen: F. van der Peul, te Zierikzee: A. C. de Mooij, te Tholen: W. A. van Nieuwenhüijzen, en te Terneuzen: L. van Wijck.
Verder worden door alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aangenomen; en nemen ook het algemeen advertentiebureau van Nijgh van Ditmar te Botterdam, en de firma B. van der
Kamp te Groningen, voor de Noordelijke provinciën, annonces aan. Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parijs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daube Cie., John F. Jones, opvolger.
De loting voor de nationale militie in hetloo-
pende jaar zal plaats hebben in de gemeenten en
op de dagen en uren als hieronder zijn aange
wezen
Middelburg, Dinsdag 7 Febr., des voorm. te
9 uren voor Arnemuiden en Nieuw- en St. Joos-
land en te 10 uren voor Middelburg.
Vlissingen, Woensdag 8 Febr., des voorm. te
9 uren voor Vlissingen, te 10 ij uur voor Westkapelle,
Biggekerke en Zoutelande en des namiddags te
2 uren voor Koudekerke, Oost- en West-Souburg
en Bitthem.
Veere, Donderdag 9 Febr., des voorm. te 9§
uur voor SerooskerkeVeereVrouwepolder,
en te 10§ uur voor Grijpskerke, Meliskerke,
St. Laurens, Domburg, Aagtekerke en Oostkapelle.
Hulst, Zaterdag 11 Febr., des voorm. te 9
uren voor Hulst, Ossenisse, Hengstdijk, Hontenisse,
Boschkapelle, Stoppeldijk, Graauw, Clinge en
St. Jansteen.
Axel, Maandag 13 Febr., des voorm. te 9 uren
voor Axel, Zuiddorpe, Westdorpe en te 10A nnr
voor Terneuzen en Hoek, en des nam. te 1? uur
voor Sas van Gent, Philippine, Overslag, Koewacht
eu Zaamslag.
IJzendijke, Woensdag 15 Febr. des voorm. te
9 uren voor Groede, Breskens, Nieuwvliet, Wa
terlandkerkje, Schoondjjke, Hoofdplaat, Biervliet
en IJzendijke.
Sluis, Vrijdag 17 Febr., des voorm. te 9 uren
voor Sluis, Aardenburg en Eede en te 10 j uur
voor Betranchement, St. Kruis, Oostburg, Cad-
zand en Zuidzande.
Zierikzee, Maandag 20 Febr., des voorm. te
9 uren voor Zierikzee en te lOjt uur voor Brui-
nisse, Oosterland, Ouwerkerk, Dreisehor en
Nieuwerkerk.
Brouwershaven, Dinsdag 21 Febr., des voorm.
te 9£ uur voor Brouwershaven, Duivendijke en
Zonnemaire en te 10 j uur voor Eikerzee, Elle-
meet, Serooskerke, Noordwelle en Benesse en te
11? uur voor Haamstede, Burgh, Kerkwerve en
Noordgouwe.
Goes, Donderdag 23 Febr., des voorm. te 9
uren voor Goes en te 10| uur voor Borssele,
's Heerenhoek, Heinkenszand, 's Heer Arendskerke
en Kloetinge.
Goes, Vrijdag 24 Febr., des voorm. te 9 uren
voor 's Gravenpolder, Kattendijke en Wolfaarts-
dijk en te 10% uur voor Hoedekenskerke, Baar
land, Oudelande, Ellewoutsdijk, Nisse, 's Heer
Abtskerke, Ovezand en Driewegen.
Kapelle, Zaterdag 25 Febr., des voorm. te 9§
uur voor Kapelle en Wemeldinge en te 10? uur
voor Yerseke en Kruiningen en des namiddags
te 1§ uur voor Krabbendijke, Schore, Billand-
Bath en Waarde.
Tholen, Maandag 27 Febr., des voorm. te 9j;
uur voor Tholen, Oud-Vosmeer, St. Philipsland,
Stavenisse, St. Annaland, St. Maartensdijk, Scher-
penisse en Poortvliet.
Cortgene, Woensdag 29 Febr., des voorm. te
10 uren voor Wissekerke en te 11uur voor
Cortgene, Cats en Colijnsplaat.
Het uitstekende tijdschrift de Economist dat
dit jaar onder nieuwe redactie is verschenen en
aanzienlijk in prijs is verminderd opent haar
eerste nommer van den nieuwen jaargang met
eene verhandeling van mr N. G. Pierson over
het verband tusschen in- en uitvoer. De schr.
wijst er op, dat, terwijl de voordeelen van het
ruilstelsel binnen de ftigen landpalen algemeen
worden erkend, er volstrekt geen eenstemmigheid
bestaat over de vraag, of ook aan de burgers van
verschillende landen vrijheid van ruil moet worden
verleend. Dat het ruilstelsel besparing van moeite,
vermeerdering van de uitkomsten der voortbren
ging tot gevolg heeft, wordt gaaf toegestemd
voor het binnenlandsch, niet voor het internatio
naal verkeer. Naar het oordeel van velen kan
de vrije ruil met het buitenland onder bepaalde
omstandigheden schadelijk wezenschadelijk om
dat de goederen, die het buitenland ons levert,
aan den vreemdeling worden betaald en deze
betaling den eigen arbeider geen brood geeft.
Men gaat niet zoover, den invoer geheel te willen
verbieden, maar het wordt raadzaam geacht den
invoer van bepaalde goederen aan hooge rechten
te onderwerpen. Dan inzonderheid, wanneer het
buitenland zoo handelt ten aanzien van onze
voortbrengselen. Talrijke voorstanders heeft de
leer, volgens welke vrijheid van internationaal
ruilverkeer zeer wel te verdedigen zou zijn, indien
de vrijheid volkomen ware, door alle staten werd
verleend. Maar nu dit niet zoo is, zou men zich
te wachten hebben voor te groote mildheid in
het toelaten van goederen, althans tegenover hen,
die niet dezelfde mildheid jegens ons betrachten.
«Het is mij altijd voorgekomen, zegt mr.
Pierson dat het beste middel om de onjuist
heid dezer beschouwingen aan het licht te brengen,
gelegen is in de aanwijzing van het verband
tusschen uit- en invoer. Wanneer men bewijst,
dat het onmogelijk is den invoer te verminderen,
zonder tevens en met een gelijk bedrag den uit
voer te doen dalen, ondermijnt men het geheele
gebouw, waarop het beschermend stelsel, maar
ook het stelsel van fair trade, rust. Het blijkt
dan niet waar te zijn, dat den arbeider het brood
uit den mond wordt genomen door de vreemde
producten toe te laten. De goederen, die het
buitenland ons zendt, voor zoover zij geen remises
zijn voor renten, vrachten en diergelijken, zullen
met andere goederen worden betaald; de betaling
doet vraag ontstaan naar eigen arbeid, eigen
kapitaaldienst, en men wint er niets bij, zoo men
die vreemde goederen weert: van zelf zal dan ook
het buitenland minder voortbrengselen van ónzen
bodem, van ónze nijverheid verlangen. In een
land, dat slechts uitvoerde, tenzij de uitvoer alleen
tot voldoening van renten en verteringen van
ingezetenen in het buitenland geschiedde, zou men
eerlang den algemeenen stand der prijzen een
verhooging zien ondergaan, en die verhooging
zou ten slotte zoo sterk worden, dat de uitvoer
geheel ophield. Want uitvoer, waar geen invoer
tegenover staat, maakt de betalingsbalans zeer
gunstig, doet dus groote hoeveelheden geld in
het land vloeien en geld heeft met alle overige
zaken dit gemeen, dat het in waarde daalt, zoodra
het overvloedig wordt. Waardevermindering van
het geld nu is prijsverhooging van alle goederen
en diensten".
Nagaande, wat door de proteetionisten tegen
deze redeneering wordt ingebracht, komt de schr.
tot de slotsom, dat zij moeten beginnen met eene
wetenschappelijke, d. i. in de eerste plaats duide
lijke uiteenzetting van hunne denkbeelden. »Onze
voorstelling van het verband tusschen in- en uit
voer, beweren zij, is onjuistWelnu, dat zij ons
zeggen, welke voorstelling haar vervangen moet.
Het zou niet waar zijn, dat internationaal even
goed als elk ander ruilverkeer besparing van
moeite, vermeerdering van de uitkomsten der
voortbrenging tot gevolg heeftwelnu, laat ons
hooren, waarom nietwaarom het nuttig zou zijn
een Groninger vrij te laten ruilen met een Fries,
maar schadelijk tot op zekere hoogte een Neder
lander te laten ruilen met een Belg. Niemand
beweert, dat een boer verarmt, wanneer hij slechts
boter en kaas maakt en zijne kleederen door
anderen laat makenwaarom verarmt een geheel
volk dan wel, wanneer het zich sommige goederen
in het buitenland aanschaft? Is het een niet
hetzelfde als het ander, men bewijze het ons.
»En ook dit is te eischen, dat men het argu
ment, aan het verband tusschen in- en vervoer
ontleend, niet stilzwijgend voorbij ga. Dat ge
schiedt veelvuldignog onlangs is het gebeurd in
de proclamatie aan de kiezers, die de tweede
algemeene bijeenkomst van Nederlandsche indus-
trieelen heeft vastgesteld. »Het werk, dat in
Nederland kan gedaan, het brood dat in Nederland
verdiend kan worden," zoo leest men in dat stuk,
»komt allereerst en allermeest Nederlanders
toe Leve de nationale arbeid! Hij is de
beste, de meest natuurlijke waarborg voor alge
meene welvaart, tevredenheid en orde." Dit is
zeer welsprekend, maar heeft slechts zin, wanneer
het toelaten van vreemde producten den nationalen
arbeid in gevaar brengt, den werkman zijn brood
ontneemt. Ik zoek in het geheele verslag der
zitting te vergeefs naar een enkel woord, waai
de juistheid dezer voorstelling tegenover het
bovengenoemde argument wordt bepleit. Heeft
men dit volkomen overbodig geacht? Mij komt
het voor, dat men juist daaraan den meesten tijd
had moeten geven."
De kamer van koophandel en fabrieken te
Vlissingen heeft als voorzitter en plaatsvervan
gend voorzitter herbenoemd de heeren J. Verkuijl
Quakkelaar en P. J. Siegers.
In dezelfde vergadering van gisteren, waarin
deze benoemingen plaats hadden, werd mededeeling
gedaan van een adres door het comité der alge
meene vergadering van Nederlandsche Industrieelen
gezonden aan den koning waarin verzocht
wordt het tarief der in- en uitvoerrechten, zoowel
ten aanzien van den maatstaf van heffing als
van het bedrag der rechten te herzien. Daar
voor werd yïhaesie verzocht van de zijde der
kamer van koophandel. Op grond van de toezeg
ging, door den minister van waterstaat in de Tweede
kamer gedaan, dat de commissie, met het onder
zoek dezer zaak belast, tot spoed zal worden
uitgenoodigd, werd besloten, den uitslag daarvan
eerst af te wachten.
Een verzoek van het hoofdbestuur van Vooruit
vereeniging van handels- en kantoorbedienden te
Amsterdam, om ondersteuning hunner aanvrage
tot vrijstelling van het patentrecht, werd voor
notificatie aangenomen, omdat de leden algemeen
van meening waren dat de patentwet zóo verouderd
en slecht is dat alleen eene geheele afschaffing
dier wet eenig nut zou kunnen hebben.
Het letterteeken volgens de wet op de zee-
visscherijen is voor de gemeenten Arnemuiden A
B M, Boschkapelle B K, Breskens B B, Brou
wershaven B H, Bruinisse B B U, Clinge C L N,
Haamstede H M, Hoofdplaat H P, Middelburg M
G, Terneuzen N Z, Tholen T H, Veere V E,
Vlissingen V L I, Yerseke Y E.
Den 9en Februari a. s. zal er te Heinkenszand
eene verkiezing plaats hebben voor den gemeente
raad, ter vervulling der vacature Van Damme.
Het rijkstelegraafkantoor met telephoondienst
te Aardenburg behandelde in 1887 938 telegram
men, van welk getal er 471 verzonden en 467
ontvangen werden.
Benoemd tot ontvanger der directe belastingen
enz. te Nieuweschans (station) H. C. Berends,
ontvanger te Vries c. a.; tot ontvanger te Waar
denburg e. a., B. F. baron van Baders, ontvanger
te Vaals, en tot opzichter der 2e kl. voor het
stoomwezen W, J. Vermaase, te Botterdam.
Volgens bericht aan de N. R. Ct is in de te
Frankfort gehouden internationale bijeenkomst
tot vaststelling van de aanstaande zomerdienst
regeling op de spoorwegen, zoowel uit naam der
Duitsche regeering als door den vertegenwoordi
ger van de Nederlandsche regeering, verklaard
dat er, wegens overwegende technische bezwaren,
niet kan worden overgegaan tot het verleggen
van de Engelsch-Noordduitsche mailtreinen over
Venlo—Crefeld—Duisburg.
Deze treinen zullen derhalve den bestaanden
weg BoxtelWesel blijven volgen.
Tal van personen waren gisteren ter algemeene
begraafplaats te 's Gravenhage aanwezig om het
stoffelijk overschot van den heer K. W. Gratama
de laatste eer te bewijzen. Vooral vertegenwoor
digers uit de militaire kringen, in het bijzonder
vele geneeskundigen werden aldaar opgemerkt.
Verder waren tegenwoordig de kamerleden Boo-
seboom, Van Kerkwijk en Gleichman, die in de
Tweede kamer den overledene hadden verdedigd
en generaal Van der Schrieck, prof. Van Braam
Houckgeest uit Groningen. Uit Amsterdam was
ook een krans gezonden, terwijl nog meerdere
kranzen de lijkkist dekten. Enkele, eenige Ne-
derl. diplomaten, die tegelijkertijd met Gratama
in Japan vertoefd hadden, waren aanwezig.
Er werd, in verband met den eenvoud van den
overledene, aan het graf niet gesproken, maar de
plechtigheid maakte een diepen indruk.
Men schrijft uit Friesland aan de N. R. Ct:
De redacteur van het te Leeuwarden verschij
nende blad Het Noorden, de heer W. Diemer,
predikant bij de christelijk gereformeerde gemeente
te Dokkum, die langen tijd groote vrienden was
met dr A. Kuyper en in zijn blad heel zalvende,
broederlijke brieven schreef aan laatstgenoemde,
heeft dezen dan ook de compagnieschap opgezegd.
De beoogde vereeniging van de Buijtendijkianen
en liberalen wijt hij geheel aan dr Kuyper. »Wat
wij op kerkelijk terrein voorspeld hebben," schrijft
hij in zijn blad, sis reeds werkelijkheid. Dr
Kuyper was bang vóór twee jaren, als de raad
van Het Noorden opgevolgd werd, dat ds Ploos
van Amatel dan een standbeeld gekregen had in
de Willemskerk in Den Haag." En verder: »de
demon der verdeeldheid gaat rond als eene geesel-
roede onder gereformeerden. Nog nooit bestond
er zulk eene spanning onder de orthodoxen zei
ven als tegenwoordig. Dr Kuyper bezit de gave
om uiteen te jagen, maar niet om te verzamelen-
Daarvoor moet God een ander man verwekken.
Het wordt overal eene partijzaak, in plaats van
eene KoningszaakMet den leider dezer
partij is op kerkelijk gebied geen land te bezeilen.
Wij hebben het voor goed opgegeven, om met
hem te discuteeren. Voor de hand liggende
vragen blijven onbeantwoord, en daar hij ant
woordt, telkens een ontwijken zonder ons zelf te
laten spreken, Van zulk een gemartel zien,
wij af."
Men moet nu weten, dat Het Noorden in Fries
land, vooral in het district Dokkum, veel wordt
gelezen, en dat ds Diemer daar zeer veel invloed
bezit. Ds Diemer stelt steeds op den voorgrond
dat men in staatszaken de kerk er buiten moet
laten.
Aan het verslag voor de voornaamste gebeurte
nissen in het gouvernement Atjeh en Onderhoorig-
heden, loopende van 28 November jl. t/m. 10
Dec., is het volgende ontleend
In Groot-Atjeh werden verscheidene posten en
blokhuizen in de linie nu en dan beschoten.
Den 8in dezer, tusschen 6 en 8 uur 's voormid
dags, verliet een inlandsch fuselier, schildwacht
bij de Oosteljjke poort van Oleh-leh, zijn post met
medeneming van zijne wapens en 50 patronen,
doch werd in den loop van denzelfden morgen
bij Koeala Atjeh, alwaar hij zich in de rimboe
verscholen had, nog gekleed in uniform en in
het bezit van zjjn wapens en munitie, door eene
patrouille opgevat.
Op Poeloe Bras bleef de rust ongestoord.
Den 7en dezer werd een van T. di Tirou's
panglima's Pang Djamal, op last van T. Tjoet
Toengkoeb door een zijner panglima's den
vroeger zoo beruchten Pang Djarang vermoord.
Aanleiding daartoe gaf een rijstdiefstal ten nadeele
van T. Tjoet door Pang Djamal gepleegd.
Gedurende den verslagtijd werd van achter de
heuvels Tjot Goë in de IX Moekims door volk
van T. Kota Karang herhaaldelijk geschoten op
Atjehers, die zich ter hoogte van Lamrong binnen
of buiten de linie begaven.
De communicatie van de bevolking buiten onze
linie met die daar binnen nam meer en meer toe.
Onderhoorigheden. Segli werd nog nu en dan
doch veel minder hevig dan vroeger
beschoten.
Het gelukte aan eene hinderlaag nabjj Segli
om eene kleine bende te verrassen, die sedert
ettelijke dagen schade toebracht aan eene artesische
putboring aldaar.
Twee Atjehers werden neergeschoten en een
gewond.
Te Édi liep het gerucht dat de vijand voorne
mens zoude zijn nog een derden aanval op onze
versterking aldaar te wagentot dusver bepaalde
hij er zich echter toe in de laatste dagen eenige
schoten op de controleurswoning te lossen.
Van den imam van Tenom werd bericht ont
vangen dat T. Otmar voornemens zoude zijn
Tenom en Kroeng Sabé van de zee- en landzijde
te gelijk aan te tasten. Eerstgenoemde riep onze
hulp in om een aanval van de zeezijde te beletten,
hij achtte zich sterk genoeg die van de landzijde
af te slaan. Ook zou T. Oemar plan hebben,
met Toeankoe Machmoed, Telok Kroet aan te
vallen. Aan het verzoek van den imam van
Tenom werd in zooverre voldaan dat een oorlogs-
stoomer werd uitgezonden om tusschen de Tenom-
sche kust en Telok Kroet te kruisen.
In de laatste dagen viel er vrij veel regende
waterstand in de Atjeh-rivier was soms zeer hoog.
De in den loop van dit jaar uitgevoerde werken
ter voorkoming van overstroomingen waren oorzaak
dat een gedeelte van Gedali en van Penajoeng
niet overstroomd werd.
De gezondheidstoestand was ongunstig.
Het aantal koortslijders was groot en de beri
beri nam toe.
Het ziektecjjfer was hoog, het sterftecijfer
echter laag.
Over Lombok wordt uit Batavia aan de Soer
Cour. 'tvolgende gemeld:
Ampennan, hoofdplaats van Lombok, zal ver
moedelijk worden gebombardeerd.
Kommandant van Zr. Ms. Van Speijk (jhr. Boëll)
moet aan de regeering hebben verklaard, dat hij,
niettegenstaande ongunstige omstandigheden van
zee en afstand, aanneemt Ampennan plat te
schieten.
De vorst van Lombok heeft aanvankelijk willen
toegeven aan 's residents eisch, om de opium-
kokerij te Gwianjar te sluiten en een waarborg
van 30000 gulden daarvoor in's residents handen
te stellen.
Een nieuw tractaat evenwel wilde hij niet
sluiten.
De resident, die met gevolg aanvankelijk in
des vorsten verblijf logeerde, heeft dit verlaten
en is aan boord van de Van Speijk getrokken)
