N° 308;
1887:
W oendag
28 December.
Middelburg 27 December.
Onderwijs.
Kerknieuws.
Landbouw.
Dit blad verschuilt dagelijks,
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per 8/m, franco 2.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
Advertent!è'n 20 Cent per regel.
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten, enz.: van 1-7 regels /IJ
iedere regel meer f 0.20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
MIDDELBIIRGSCHE COURANT
Agenten te Vlissingen: P. G. de Vet Mestdagb Zoon te Goes:: A. A. W. Holland, te Krniningen: F. van deb Peijx,te Zierikzee: A. C. de Mooij,te TholenW. A. van Neeuwenhtjijzen en te Terneuzen: L. van Wijok.
Verder worden door alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aangenomen; en nemen ook bet algemeen advertentiebureau van Nij*h van Ditmab te Rotterdam, en de firma Erven B. van des
Kamp te Groningen, voor de Noordelijke provinciën, annonces aan. Hoofdagenten voor het Buitenlandte Parjjs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daube Cie., John F. Jones, opvolger.
Het verslag der Eerste kamer over de Indische
begrooting bevat enkele opmerkingen, die niet
reeds in de Tweede kamer zjjn gemaakt.
Terwjjl men thans de Indische bijdrage niet
wilde bespreken, en ten aanzien van het
financieel beleid voornamelijk de fiscaliteit van
den minister afkeurde, besprak men speciaal de
koffie. De kleine oogst trok in hooge mate de
aandacht, waarvan men de oorzaak vooral zocht
in foutm in de cultuur; de weifelende inzichten
der regeeringen ten dezen aanzien betreurende.
Men had thans den indruk ontvangen, dat de
regeering niet met den noodigen ernst den toestand
dezer cultuur overweegt; door haar daar te willen
intrekken, waar de opbrengst den arbeid niet
voldoende beloont, brengt men haar tot eenen
langzamen, maar wissen ondergang En toch
behoort zjj, naar het gevoelen van onderscheiden
leden, in het belang van inlanders en van Nederlandt
in stand te worden gehouden zoolang geen equi
valent is aangewezenberichten uit Indië nu
wekken rechtmachtigen twijfel, of daartoe wel
alles wordt gedaande ondervinding leert dat de
cultuur niet achteruitgaat, waar particulieren er
behoorlijke zorg voor dragen.
Algemeen drong men er op aan dat de regee
ring al het mogelijke zou doen om de saiker-
eonferentie te doen slagen.
In het belang eener meerdere decentralisatie
werd gevraagd om meer openbaarheid voor de
denkbeelden en voorstellen der Indische autoriteiten.
Ook werd het instellen van eene enquête aanbe
volen, waarbij de voor- en nadeelen van het
Britsch Indische stelsel werden besproken.
Men informeerde naar de redenen der
vertraging in de zaak Sol-De Sturler
Vele leden bestreden het denkbeeld om den
inkoopsprijs der koffie algemeen te verboogen, als
ondoelmatig.
Opdracht van de paketvaart aan eene Neder-
landsche maatschappij werd van verschillende
zjjden aanbevolen.
Men betoogde de wenscheljjkheid om eenige
bataljons in Atjeh te voorzien van repeteergeweren.
Op grond van vertrouwbare berichten uitten
onderscheiden leden bezorgdheid over den toestand
der militaire marine in Indië,
De minister van marine heeft aan de Eerste
kamer zpo voornemen kenbaar gemaakt om zoo
spoedig doenljjk eene algemeene pensioenregeling
te ontwerpen voor ue vaste werklieden en min
dere geëmployeerden aan 's rijks werven enz.
De overeenkomst omtrent de voormalige kloos
tergoederen van Sint Agatha is vrjj algemeen
gunstig in de Eerste kamer ontvangen, te meer
daar bjj de voorgestelde transactie de financieele
belangen van den staat beter gewaarborgd zjjn
dan by vroegere soortgelijke contracten. Andere
leden zagen voor deze transactie geen grond, daar
het eigendomsrecht van den staat nooit is betwist.
Toen aldus schrjjft men ons uit Vlissingen
door uwen verslaggever Zaterdag werd gemeld,
dat de Bvomo doorliep tot het raadhuis en door
de beschoeying werd tegengehouden, uaaraan eene
kleine schade toebrengende, dacht stellig niemand
dat het schip van daar niet los zóu kunnen ko
men, ja zelfs nog een paar dagen in diezelfde
houding zoude moeten blgven zitten. Onmiddeiyk
na den afloop werd het water in 't dok, dat aan
zienlek opgezet was, weder afgelaten en dit schynt
den achtersteven hoe langer hoe meer te hebben
doen vastklemmen. Door honderden werklieden
Werd te vergeeis met sterke trossen getrokken
ja zelfs de hulp van de stoomboot Zee.and mocht
niets baten, om den kolossus van uit de heschoeying
in beweging te brengen. Toen het dan ook don
ker werd, moest men het werk staken en op
andere middelen zinnen om de Bromo los te kry.
gen. Per telegraaf werd van den commissaris
des konings vergunning verzocht, om denzelfden
avond de keersluis weder te mogen uoen sluiten
en het water in 't dok op nieuw boven peil te
brengen, wat werd toegestaan. Men meende toen
dat 't schip gedurende den nacht gemak kelp k zou
los komen maar ook die verwachting werd be-
Bohaamd.
Maandag, 2"1 Kerstdag, werden de werkzaamheden
op nieuw met alle kracht aangevangen. Door op
de werf, aan den ingang op de Dokkade bp de
groote poort een ketting aan het schip en een
zware tros aan de groote stoomkraan te verbinden
trachtte men toen het schip vooruit te trek
ken. Intusschen werd op den wal, waar het
stoomschip in de beschoeiing zat, met een krachtige
hydrolieche machine het achterschip gelicht om,
aldus gi zamenlpk werkende, te traohten het schip
uit zpne beklemming te verlossen. Dit mocht
baten. Hoewel men te vier uur nog vreesde dat
het werk dien dag ook nog niet zou slagen,
geraakte het schip te half vpt los. Het werd
onmiddelpk onder den grooten bok op de werf
neergelegd. Er bestaat bpna volkomen zekerheid
dat het schip niet 't minste Bchade zal geleden
hebben en deze zieh alleen tot de beschoeiing
beperken zal.
Natuurlek trok het schouwspel veel belangstel
lenden, zoo uit Vlissingen als nit Middelburg.
Blpkens een circulaire van het bestuur der
anti-rev. kfisvereeniging te Goes zal den 28 dezer
tot de oprichting eener auti-rev. kiesvereeniging
voor het eiland Noord-Beveland worden overge
gaan.
Ook de m'ef-anti-rev. kiezers op dat eiland
voeden sooitgelpke plannen, die mogelpk in 't
nieuwe jaar een meer bepaalden vorm aannemen.
Donderdag zal te St. Maartensdijk eene bijeen
komst plaats hebben tot het oprichten van eene
liberale kiesvereeniging voor het eiland Tholen
en St. Philipsland.
Mej. J. Th. de Raadt, weduwe van J. W. van
Ham, geb, te Middelourg, legde met goed gevolg
af het examen voor vroedvrouw.
Benoemd tot bewaarder der hypotheken, het
kadaster en de scheepsbewpzente Eindhoven,
P. Harting, thans te Almelote Almelo, J. C.
Bouman, thans ontvanger der registratie en do
meinen te Terborg en tot ontvanger der registratie
en domeinen te Zaltbommel G. F. F. C. van der
Schroeff, thans te Woerden.
Het door de staten van Utrecht nieuwgekozen
lid van de Eerste kamer der staien-generaal, mr
Melvil baron van Lynden, heeft die benoeming
aangenomen.
Volgens de N. R. Crt heeft de Standaard dezen
heer ten onrechte ingedeeld bp de anti-revoluti-
onnaire party. De heer Van Lpnden behoort zeer
zeker niet tot de liberale party hp is lid van
de prov. staten van Utrecht en van den gemeen
teraad aldaar geworden als anti-revolutionnair
candidaat, maar toen hem ter gelegenheid dat
hp candidaat was of zou worden, door eene anti-
revolutionnaire kiesvereeniging eene geloofsbelp-
denis werd gevraagd, was zpn antwoord, hoewel
bestemd om voldoende te zpn, m den grond der
zaak evasief.
Als men den heer Van Lpnden w i 1 indeelen,
zou men hem wellicht kunnen rangschikken onder
de conservatieven met eene min of meer kerke-
lpke kleur; verstandiger zal het evenwel zpn,
hem niet in te deelen, want hp gaat zpn eigen
weg, en zal, als hem eene staatkundige loophaan
wacht, wellioht vrp wat overeenkomst tounen
met zpnen broeder, wplen graaf Van Lpnden van
Sandenburg.
Uit Amsterdam wordt ons geschreven:
Zondag en Maandag werd in het nieuwe gym
nastiek gebouw alhier de jaarlpksche algemeeue
vergadering gehouden vaa afgevaardigden van
vereenigingen van het Nederiandsch Gymnastiek
Verbond. De vergadering waB, voorat met betoog
op de voorgestelde wets-wpziging, die in het
tpdBchrift uitvoerig was behandeld, zeer talrpk
bezocht. Zjj werd met een korte welkomstgroet
geopend door mr D. Josephus Jitta, die ver
klaarde dat de bond steeds in bloei toenam en
thans 132 vereenigingen telt met 8096 leden, 84
buitengewone en 6 eereleden, tegen 127 vereeni
gingen met 7757 leden op uit. December 1886.
De kas verkeerde mede in goeden doen. De ont
vangsten in 1887 bedroegen ƒ3442.86, de uitgaven
f 2792.46, zoodat een saldo in kas is van 648.38.
De begrooting voor het volgende jaar werd in
ontvangsten geraamd op 3850, in uitgaven op
3250.
Twee dagen wpdde de vergadering alsnu aan
de voorgestelde wetswpzigingen. Drie geheel nieuwe
voorstellen werden uitvoerig besproken. Namelpk
de indeeling van den bond in vpf gewesten, nl. het
Noorder gewest, omvattende de provinciën Gro"
ningen, Friesland en Drenthe; 2 Het Middengewest,
omvattende Overijssel, Utrecht, en het deel van
Gelderland benoorden Rpn en Lek; 3 Het gewest
Noord-Holland4 Het gewest Zuia-HofianJ en
Zeeland; 5 Het Zuider gewest, omvattende Lim
burg, Noord-Brabant en du gemeenten, bezuiden
Rpn en Lek van Gelderland.
Na breedvoerige discussie werd dit voorstel, met
de uitvloeisel» daarvan, goedgekeurd. Niet minder
discaisie lokte het voorstel uit, ïot instelling van
een technische commissie, van zooveel leden, ais
er gewesten zpn, door het bondsbestuur telkens
voor een jaar te benoemen, welke commissie het
bondsbestuur bp de inrichting vau uitvoeringen
zal adviseeren. Tegen-voorstellen werden verwor
pen, en de commissie zal benoemd worden.
Opgewekt was het debat over het voorstel dat
jongelieden beneden 18 jaar aan bondsuitvoeringen
niet mogen deelnemen. Op voOrstel-Den Haag
werd de leeftpd vrpgelaten.
De werkzaamheden op den tweeden dag bepaal
den zich voornamelpk tot de behandeling van
voorsteilen van de bond verordeningen. Zoo werd
o. a. bepaald dat de bondsvergadering in Januari
zal gehouden worden en dat een vereeniging van
30 leden een, van 30 tot 80 twee, en boven 80
drie leden naar de bondsvergaderingen zal kunnen
afvaardigen.
Tal van huishoudelpke bepalingen, regelende de
inrichting, de werkzaamheden enz. der gewesten
en van het bondsbestuur, werden met geringe
wpzigmgen goedgekeurd en daarna de nieuwe
wet bp acclamatie vastgesteld. Aan het slot
werd den heer mr Jitta een warme hulde gebracht
voor het groote aandeel bp het tot stand komen
der nieuwe bondswet.
Hierna werden bjj acclamatie benoemd tot voor
zitter van den bond mr D. Josephus Jitta, tot
secretaris de heer K. Ingerman, en tot penning
meester de heer P C. Adrian.
Als plaats der volgende vergadering, de tpd door
het hoofdbestuur nader te bepalen, werd Amsterdam
weder aangewezen. In het volgend jaar zal geen
algemeene bondsuitvoering worden gehouden.
De heeren Paap, Zürcber en Holdert meldden
dat,, blpkens uit Duitachland ontvangen berichten
desaankoop vaa net huis van Multatuli on-
mogelpk is geworden. Zp, die reeds ingeteekend
hebben, zpn dien tengevolge ontslagen van hun
verbintenis.
De per mail uit Indië ontvangen berichten
loopen van 16 tot 22 November.
Den 15en dier maand werd door den gouverneur
van Atjeh het volgende telegram te Padang aan
geboden
„Volgens ingekomen berichten vpandelpke bende
van lo0 tot 200 man overgestoken naar Poeloe-
Bras om onze nederzetting aan te vallen.
Heden, 12 November, 14e bataljon, ongeveer 300
man sterk, naar Poeloe-Bras gedirigeerd."
De rustige rust, welke in Atjeh ingetreden
heette bp de onderwerping van Toengkoe Aodul
Maajid, schpnt van niet veel beteekenis. Nauwe-
Ipks is -ie aanval binnen en buiten onze linie
afgeslagen, of er broeit weer iets op Poeloe-Bras.
Een 200 man Atjehers zpn volgens de laatste
berichten naar het eiland overgestoken, om eenen
aanval te doen op onze etablissementen aldaar
Een bataljon is er onmiddclpk van Kotta Radja
heengezonden, om den vjjand te verjagen. Bp-
zonderheden over het een.ep ander waren bp het
vertrek der post naar Penang nog niet bekend.
In geheel Atjeh heerschte onrust door Toekoe di
Tiroe s benden. Eu die man, heette het in ver
schillende berichten, had afgedaan en hunkerde
er naar met het Ned. gouvernement in onder
handeling te treuen. Wanneer krpgen wp tóch
eens eindeJpk de waarheid te hooren in zake Atjeh
("Deft Crt.)
De heer G. Japikse, hoofd eener school voor
G. en U. L. O. voor jongens te Leiden, hoopt 2 Jan.
a. den dag te herdenken, waarop hij vóór 25jaar
als zoodanig in functie trad. Eene commissie van
oud- en eene van tegeuwoordige leerlingen hteft
zich gevormd om den heer Japikse dien dag tot
een leestdag te maken.
Het nieuwe orgel in de Kleine kerk te
Zierikzee, vervaardigd door de heeren L. van Dam
en Zonen te Leeuwarden, werd Zondagavond plech
tig aan zijne bestemming toegewijd. Als sprekers
traden bij deze feestelijke gelegenheid op de
predikanten Helder en Romepu. De plechtigheid
zoo schrijft, men ons ving aan meteen voorspel
van den heer D. H. Ezerman, organist in de Nieuwe
kerk, dat zoowel van diens talenten als organist
ais van de voortreffelijkheid vau hut orgel getuigde,
waarna de heer Helder sprak over de betekenis
en waarde van het lied en van het orgel, wat
werd afgewisseld door het zingen van Gez. 2 vers
2 en Gez. 49 verzen 1 en 5. Daarna trad de heer
Romeijn op, die het oude orgel herdacht en da
geschiedenis van het nieuwe besprak on eindigde
met gepaste en hartelijke toespraken aan kerk
voogden en notabelen, den organist der Kleine
kerk, den heer J. W. Vorstheuvel La Brand Tz.,
die het oude orgel, dat 15 jaren dienst had ge
daan, langen tijd en belangloos en met ijver had
bespeeld en nu ook het gezang der gemeente op
hoogst verdienstelijke wijze had begeleid, zoodat
het nieuwe orgel aan goede handen is toever
trouwd en eindelijk aan de heeren orgelmakers.
Hierop werd gezongen Gez. 117. Na een dank
gebed werd de plechtigheid met het zingen van
Gez. 96 besloten. De heer D. H. Ezerman Het
nog een prachtig naspel hooren.
De belangstelling der gemeente was zoo groot
dat het kerkgebouw te klein was, om de opge
komen schare te bevatten.
Het orgel, zijnde een zestienvoets werk, met
twee klavieren (van 56 toetsen) en aangehangen
pedaal, bevat 19 sprekende registers, waaronder
verscheidene solostemmen, die uitmunten door
karaktervolle intonatie. De vervaardigers ver
dienen allen lof en aanbeveling voor hun voor
treffelijk werk.
De heer J. Westerhuis, predikant bij de
Guristelpk gereformeerde gemeente te Terneuzen,
heeft voor de beroeping naar die gemeente te
Katendrecht bedankt.
Een landbouwer alt Walcheren schrijft ons:
Het jaar 1887 is haast weer voorbij. Hoe zal
het in onze herinnering big ven voortbestaan?
Zeker niet als een voordeelig jaar, want, niette
genstaande het goed beschot van bijna alle
vruchten, is het voordeel daarvan ons wederom
ontgaan door de lage marktprijzen. En waren
de vee-prijzen daartegenover nug maar beter -
msar ook die bereikten een zeer laag standpunt.
En wat moeten we van '88 verwachten Niet
veel beters dan van 'o7. Wederom werden velen
onzer een stap nader gebracht tot den ondergang.
Want eer dat alle pachten dermate zijn verlaagd
dat er nog iets te verdieuen valt, zullen nog
jaren verloopeu en toch zal ieder jaar zeker
slachtoffers eischen.
Naar wij vernemen bieden enkele suikert'»-*
brikanten elf gulden per duizend kilo's met eene
garantie van f 110 opbrengst per gemet.
Dat klinkt nu zeer mooi, doch wee denlandbou»
wer vour wien de suikerpet cn het anker zijner hoop
zijn, en wee den grondeigenaar wiens pachter zijn
toevlucht neemt tot het overmatig teelen van
suineipetën en handelsgewassen. En waren de
verbouwers van peeën dan nog maar zoo ver
standig om zich tot een bond te vereenigen, die
paal en perk stelde aan de eischen van deiabri-
kanten en erop aandrong dat ook hunne waar
naar de kwaliteit en niet uitsluitend naar het
gewicht werd betaald, dan zouden de gebruikers
van krachtige gronden wellicht nog eeuig voor
deel behalen en zou de bezitter van zwakke
gronden wel van zelf gedrongen worden de teelt te
staken. Maar van samenwerking hoort men slechts
zelden, en toch, men weet zeer goed dat slechts
een eendrachtig optreden eenig doel zal kunnen
treffen.
Zoo langzamerhand begint de hooge regeeritig
zich ook ons vak wat aan te trekken. Zij zal ons
helpen, zeker door vermindering van lasten of door
verlaging van de tarieven voor vervoer van
meatspeciën en voederstoffeu Wel neen maar
wel door het oprichten van eenige proefstations ten
bate van de handelaren in mestspeciën en derge
lijke zaken, die daar hunne waar kannen doen
onderzoeken, en ten \oordeele van enkele landbou
wers welke nog kapitaal bezitten om dergelijke
inkoopen te doen. De regeering wil onze paarden
koopen, doch, let wel, deze moeten dan voldoen
aan zulke overdreven eischen en geleverd worden
tegen een prijs, volstrekt niet daaraan guëvenredigd.
En hoe lang zal dat duren?- Is bet niet hoogst
gevaarlijk onze schoone landbouwpaarden te gaan
vervormen tot remontepaarden, op het gevaar af
dat weldra een andere minister van oorlog
wederom de voorkeur geeft aan buitenlandsche
dieren
Men wil op die wijze den landbouwers te hulp
komen. Maar hoevele jaren zal het nog duren voor
wij van onzen paardenhandel voordeel genieten,
gesteld dat we steeds zeker waren tegen flinke
pi g zen te kunnen verkoopen