N° 301
130* Jaargang:
1887J
Donderdag
22 December.
Verspreide berichten*
Middelburg 21 December.
Onderwijs.
Kerknieuws.
Dit blad verschijnt dagelijks,
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per 8/m. franco 2.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
Advertentiën 20 Cent per regel.
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten, enz.: van 1-7 regels /l.B
iedere regel meer f 0.20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
MIDDELBURGS
COURANT.
Agenten te Vliesingen: P. G. de Vet Mestdagh Zoon te Goes: A.A.W. Bolland, te K miningen: F. tan der Peul, te Zierikzee: A. C.TEMooiJ,te Tholen: W. A. van Nieuwenhuijzen en te Temeuzen: L. van Wijck.
Verder worden door alle postkantoren en boekhandelaren abonnementen en advertentiën aangenomen; en nemen ook het algemeen advertentiebureau van Nijgh <fc van Ditmar te Rotterdam, en de firma Erven B. van db>
Kamp te Groningen, voor de Noordelijke provinciën, annonces aan. Hoofdagenten voor het Buitenlandte F;rjjs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daube Cie., John F. Jones, opvolger.
DKaandag a. Tweeden Kerstdag
wordt geen nommer der fllddelburg-
scbe Courant uitgegeven.
Omtrent het wetsontwerp op den kinder-
a r beid meldt men ons het volgende
Nu de arbeid der enquête-commissie is afge-
loopen en zoo onwedersprskeljjk hen in het geljjk
heeft gesteld, die, evenals de regeering bljjkens
haar voorstel van 1885 uitbreiding van staats
zorg in dezen noodzakelijk achtten, heeft de
regeering gemeend, niet langer met de indiening
van een ontwerp te moeten dralen. Ter toelichting
verwjjst zjj in hoofdzaak naar haar ontwerp van
1885 en vooral naar het verslag der enquête
commissie, dat op een paar uitzonderingen na is
gevolgd in het wetsontwerp.
Omtrent volwassen vrouwen bevat het geen
bepalingen. Vooreerst komt het der regeering
voor dat een voortgezette enquête zou aantoonen
dat door hetgeen de commissie in deze wordt
gevraagd lang niet genoeg zou worden gedaan.
Wat den Zondagsarbeid betreft, juist deze is voor
vrouwen niet Bchadeljjker dan voor mannen, en
de regeering rekent in dit opzicht veel meer op
haar ontwerp ter bevordering van Zondagsrust.
Wat den nachtarbeid aangaat, in het belang der
zedelijkheid ware het beter, algemeene afscheiding
van arbeidende mannen en vrouwen te bevelen;
ook is er geen reden om aan te nemen dat de
krachten der ongehuwde volwassen vrouw minder
dan die van den man tegen nachtwerk bestand
zouden zjjn, terwijl verbod alleen voor gehuwde
vrouwen van kwaad tot erger zou voeren; ook
de termijn van vier weken rust na eene bevalling
is wel wat ruim gesteld, en bovendien te algemeen,
daar niet alle arbeid gelijkstaat. Eindelijk ver
dient het ook overweging, voor vrouwen bepaalde
soorten van arbeid voorwaardelijk of geheel te
verbieden. Maar al deze punten eischen nog nader
onderzoek, en de regeering acht het das beter
niet vooruit te loopen op het onderzoek der
personen, die door haar, overeenkomstig den
wensch der enquête-commissie, met de opneming van
fabrieken en werkplaatsen zullen worden belast.
Onder arbeid worden in het ontwerp verstaan
alle werkzaamheden in of voor eenig bedrijf,
onder veldarbeid alle werkzaamheden in de opene
lucht in of voor het land- of tuinbouwbedrijf of
het bedrijf van veehouderij of veenderij.
Bij uitzondering worden niet voor arbeid of
veldarbeid gehouden de werkzaamheden voor een
bedrjjf, die in eene huishouding of stalling ook
buiten eenig bedrjjf plegen verricht te worden.
De voornaamste bepalingen komen hierop neer;
Het is verboden een kind beneden twaalf jaren
arbeid te doen verrichten.
Ten opzichte van veldarbeid van kinderen boven
tien jaren kan dit verbod voor iedere gemeente,
waar en wanneer de belangen van den landbouw
dit noodig maken, bp een telkens voor éen jaar
geldend besluit worden geschorst door gedeputeerde
staten, op verzoek van den raad der gemeente,
in dier voege, dat in dat jaar de gezamenlijke
tjjd van schorsing voor eene zelfde gemeente niet
langer dan acht weken zjj.
Indien het door gedep. staten genomen besluR
tot schorsing wordt vernietigd, herleeft het ver
bod op den vierden dag na de dagteekening van
de Staatscourant, waarin het besluit tot schorsing
wordt openbaar gemaakt, of, indien die Staatscou
rant meer dan eene dagteekening draagt, op den
vierden dag na de eerste dier dagteekeningen.
Het is verboden een kind boven twaalf doch
beneden dertien jaren anderen arbeid dan veld
arbeid te doen verrichten.
Voor bepaalde bedrpven kan bp algemeenen
maatregel van bestuur van dit verbod vrijstelling
worden verleend onder zoodanige voorwaarden als
znllen noodig bljjken.
Bp algemeenen maatregel van bestuur kan door
den koning, hetzp onvoorwaardelijk, hetzp voor
waardelijk, worden verboden een kind beneden
zestien jaren bepaalde soorten van arbeid te doen
verrichten, op grond van de gevaren voor de
gezondheid of het leven van kinderen, welke die
soorten van arbeid, hetzp in het algemeen, hetzp
bp niet inachtneming van zekere voorwaarden»
door de verwerkt wordende stoffen of door de
wpze van bewerking opleveren.
Het is verder verboden een kind beneden zes
tien jaren langer dan tien uren in het etmaal
PB deren arbeid dan reldarbeid te doen verrichten.
Voor bepaalde bedrpven kan bp algemeenen
maatregel van bestuur van dit verbod vrijstel
ling worden verleend onder zoodanige voorwaar
den als zullen noodig blijken.
Nog is het verboden den arbeid van een kind
beneden zestien jaren vroeger te doen aanvangen
of later te doen eindigen dan, in het tijdvak van
1 April tot 30 September te 5 uren des morgens
en te 7 uren des avonds, in den overigen tijd
van het jaar te 7 uren des morgens en te 7 uren.
des avonds.
Voor bepaalde bedrpven kan bp algemeenen
maatregel van bestuur van dit verbod vrjjatelling
worden verleend onder zoodanige voorwaarden
als zullen noodig bljjken.
Ten slotte is het verboden iemand beneden
achttien jaren op Zondag arbeid te doen verrichten
in fabrieken, trafieken en werkplaatsen. Dit ver
bod is niet toepasselijk op arbeid door Israëlieten
verricht.
De drie laatstgenoemde verbodsbepaling zjjn niet
toepasselijk op arbeid in of voor het schippers-
of zeevisschers bedrjjf aan boord van vaartuigen
verricht.
Wanneer iemand beneden achttien jaar buiten
de schafturen aangetroffen wordt op eene besloten
plaats, waar arbeid wordt verricht, wordt hp ge
acht aldaar zelf arbeid te verrichten, tenzp het
tegendeel blpke.
Met het opsporen van de overtredingen van
deze wet zjjn, behalve de bp art. 8 van het wet
boek van strafvordering aangewezen personen,
belast de maréchausseé, alle ambtenaren van rpks-
en gemeentepolitie, en de ambtenaren van het
geneeskundig staatstoezicht.
De wet wordt niet van toepassing verklaard
op arbeid in ambachtsscholen en vakscholen,
's rjjks opvoedingsgestichten en werkinrichtingen
en gevangenissen, noch op werkzaamheden tot
den militairen dienst behoorende.
De noodzakelijkheid van verzekeringen weder
zijds door Nederland en Indië voor elkaar
gedane uitgaven is sedert lang erkend en voor
een aantal onderwerpen toegepast, maar niet alge
meen, tengevolge waarvan de belastingen in
Nederland hooger moeten worden opgevoerd dan
bp eene consequente verzekering noodig zou zpn.
Doch dit feit erkennende, willen velen daarin
voorzien door onder de rpksmiddelen de saldo's op
te nemen, die de Indische dienst eventueel over
laat. Maar zegt nu de regeering er is niet
aan te denken, dat in den vervloge zulke ge
raamde saldo's zullen voorkomen als iets waarop
men rekenen kanzjj zullen slechts toevallige
baten zpn, die niet kunnen gesteld worden tegen
over de onverrekende uitgaven voor Indië. Dus
zullen de belastingen in Nederland te hoog moeten
bljjven.
Bovendien: niemand verlangt thans zulk een
saldo voor de schatkist, dan wanneer genoeg geld
is beschikbaar gesteld voor de Indische behoeften.
Maar deze zpn nog zoovele, dat men telkens zou
staan voor de zeer moeilpke vraag of het saldo
besteed zou moeten worden voor een groot werk
in Indië.
Maar zegt men de vergoeding zal toch
niet geregeld worden betaald. De regeering vraagt
of dit dan het geval was met die bedragen, waar
voor thans reeds verzekering plaats heeft, en doet
dan verder opmerken dat thans allea in geld ver
zekerd is.
De vraag is dan ook eigenlpk alleenkan
Indië nit zjjne gewone inkomsten zjjne gewone
uitgaven bestrjjden En daarop antwoordt de
regeering bevestigend op grond van eene reeks
van jaren, die zeker niet vrp waren van grooten
tegenspoed.
Doch anderen merken op dat de verzekering
niet mag geëischt worden, omdat Nederland in
een vroeger tjjdvak een aanzienlijk aantal milli-
oenen van Indië genoot. Ook al erkent men dit,
dan zegt de regeering is dit toch geen
afdoend motief om daarop terug te komen. Maar
bovendien werd Indië er niet door benadeeld.
Want indien andere begrippen reeds destpds had
den gegolden, dan zouden niet tal van millioenen
ten bate van Indië zpn besteedwant vermoedelijk
zouden die millioenen dan uit het cultuurstelsel
niet verkregen zpn, en dus noch Indië noch
Nederland hebben gehaats
Op grond van deze beschouwingen wenscht de
regeering nu nogmaals eene poging te doen om
het stelsel der vaste bpdragen te doen goedkeuren,
waartoe zjj, in overeenstemming met de ontwerpen
Yan Rees en Van Dedem, een bedrag van 4
millioen 's jaars aanneemt, ongerekend de thans
reeds gebruikelijke vergoedingen op de begrootingen
en d rente voor leeningen.
Levert dan bovendien een Indische dienst alsnog
e' i saldo op, dan zal de wet daarvan de be-
s1 mming hebben te regelen. Maar voor wie
'^rtuigd is van het vele, dat nog in Indië te
<fcm ia, kan het niet twijfelachtig zpn dat het
de plicht der regeering zal zpn, elk zoodanig saldo
ten bate van Indië te doen aanwenden.
In de gisteren te Utrecht gehouden deputaten-
veroadering der anti-revolutionnaire partp is met
algemeene stemmen op drie na de volgende motie
van jhr mr M. A. de Savornin Lobman aangenomen
„De deputatenvergadering der anti-revolution-
naire partp, gehoord de mededeelingen van het
centraal comité, dat onderhandelingen hangende
zjjn om politieke samenwerking met andere par-
tjjen te overwegen, spreekt als haar gevoelen uit,
dat de anti-revolutionnaire partp, krachtens haar
beginsel en haar verleden, geroepen is haar ka
rakter als zelfstandige staatspartij te bewaren
2. dat zjj echter, overmits zjj tot de minderheden
behoort, in het belang des lands ook gerechtigd
en verplicht is tot samenwerking met andere
partpen, voor zoover deze zonder ineensmelting
op een wel omschreven programma door eerlpke
onderhandeling is te verkrjjgen en noodigt diens
volgens het centraal comité nit, de te voeren
onderhandelingen met andere partjjan daarheen te
leiden, dat ook bp evenfcueele samenwerking door
elke partp een eigen programma worde vastge
steld, waarbjj echter die artikelen, waarin men
overeenstemt, zooveel mogeljjk eensluidend worden
geformuleerd dat althans in enkelvoudige distric
ten bp eerste stemming onze partp overal eigen
candidaten stelle, van wie het zeker is dat zjj
instemmen met ons program van actie, en dat
bp herstemming de candidaat van die partp door
ons worde gesteund, wier programma het meest
met het onze Overeenkomt."
Tot leden van het centraal-comité werden be
noemd M. Noordtzy, G. H. Thomassen a Thuessink
van der Hoop en H. Waller.
Ook de minister van binnenlandsche zaken ver
leent deze week geen audiëntie.
Met ingang van 1 Januari a. zpn op hun verzoek
eervol ontslagen jhr mr C. J. Speelman, als presi
dent der arrondissementsrechtbank te Leeuwarden
mr R. Binkes, als griffier dier arrondissements
rechtbank, beiden met dankbetuiging, en J. van
Gennep, als commissaris van politie en waterschout
te Maassluis en als commissaris van rpkspolitie
op bet vaarwater bet Scheur, als zoodanig belast
met het rpkspolitietoezicht over den nieuwen
waterweg door den Hoek van Holland van het
Scheur tot in zee.
Bp kon. besluit is bepaald, dat voortaan ree-
ders van Nederlandsche stoomschepen deze
behalve volgens de voorschriften van het besluit
van 21 Augustus 1875, ook kunnen doen meten
overeenkomstig de voorschriften, welke daarom
trent in Groot-Britannië bestaan. Van zoodanige
meting wordt door den scheepsmeter een afzon
derlijk bewjjs afgegeven, ten einde daarvan in
het buitenland gebruik te kunnen maken.
Voor de heffing der consulaatrechten bljjft dit
bewjjs buiten aanmerking.
Naar wjj vernemen hebben zich hier een 80tal
personen aangemeld om als >lodger" het kiesrecht
deelachtig te worden.
Op. gezag van het Nieuws- en advertentieblad
van B. o. Z. noemden wp gisteren den heer
Pilaar »geëmploieerde aan de gasfabriek te Mid
delburg".
Dit berust zeker op een vergissing; deze heer
was nimmer aan onze gasfabriek verbonden.
In de gisteren namiddag gehouden openbare
vergadering van den gemeenteraad van Zierikzee
was afwezig de heer M. Moolenburgh met ken
nisgeving.
Onder meer werd medegedeeld dat naar de
betrekking van marktmeester hebben gesolliciteerd:
Joh, Geers, H. van Djjke, M. Franken, H. Bezaans,
A. Geers, J. Lammers, E. W. Mus en P. Geers.
De verzoekschriften, waaruit bleek, dat de heer
Mus die betrekking gratis wil waarnemen, zpn
ter visie van de leden gelegd, terwpl de benoeming
wordt aangehouden.
Aan W. Onderdpk en La Romer, Wed. G. J.
van Veltboven werd op hun verzoek, overeenkom
stig het voorstel van B. en W., op de gewone
Voorwaarden gemeentegrond in erfpacht uitgegeven.
Een verzoek van den heer R, D. Nauta om
ontslag als leeraar aan de H. B. school wegens
zjjne benoeming te Heerenveen werd gesteld in
handen van B. en W. om advies in te winnen
bp de commissie van toezicht op het M. O.
Na de benoeming van leden voor de vaste
raadscommissiën werd voorzien in vacatures, te
ontstaan door pe;'Li:'"ke aftredingen en werden
benoemd lot regent van het busgsrljjk weegbpitv
de heer R. Kooletot regent van het burgerljjk
armbestuur de heer J. H. C. Hejjse; tot boekhou
der van het burgerljjk armbestuur de heer F. W.
Loewertot lid der commissie van toezicht op het
M. O, de heer H. M. Molltot lid van de plaat
selijke schoolcommissie de heer mr A. J. J. baron
van Styrum.
Na een gesloten zitting werd een voorstel tot
wijziging der gemeente begrooting 1887, overeen
komstig het voorstel der commissie, goedgekeurd.
Door den voorzitter werd voorgesteld eenige
boomen ter roeiing te varkoopen, waartoe besloten
wordt. Daarop stelde jhr Sis voor de beslissing
omtrent de roeiing van enkele andere boomen aan
te houden tot Jan. e. k., waarop de voorzitter
voorstelde van deze slechts 4 boomen te roeien.
Dit amendement wordt in stemming gebracht,
waaromtrent de stemmen staakten, zoodat daar
over in eene volgende vergadering weder moet
worden gestemd.
De betrekking van gemeente-ontvanger te Bier
vliet is vacant door het overlpden van den heer
J. C. Cornelis, die deze waardigheid meer dan een
kwarteeuw bekleedde. Hp bleef ongehuwd en
overleed in den ouderdom van bjjna 77 jaren.
Met toestemming van het bestuur werden de
werkzaamheden als gemeente ontvanger sinda
jaren door een zjjner bloedverwanten verricht.
Tot onderwijzeres te Tholen is benoemd mej.
J. W. Augustijn te Oosterland.
Te 's Gravenhage is voor hoogere wiskunde
K. V. o. a. geslaagd de heer Ch. Krediet, uit
Breda.
Gisterenavond hield, in de Prins van Oranje
te Goes, de afdeeling Goes van den Nederland-
schen Protestantenbond hare eerste bijeenkomst.
De voorzitter, de heer W. J. van Gorkom
heette de aanwezigen welkom en deelde mêe dat
de afdeeling ruim 80 leden telt.
Als spreker trad op de heer T, Kielstra,
predikant bij de Doopsgezinde gemeente te Mid»
delburg, die het dool en de werking van den
Bond uiteenzette.
Ruim een honderdzestig personen, waarvan het
overgroote deel dames, volgden den spreker met
belangstelling.
Op het drietal ter beroeping van een predikant
bij de N. H. gemeente te Rotterdam, vacature
dr Daubauton, komt ook voor dr J. Riemens te
Middelburg.
—De heer K. Straatsma te Biervliet en beroepen
als predikant te Makkum, ontving ook een beroep
te Hoogersmilde in Drente.
Men inelut ons uit Westkapelle dat het
bericht omtrent een diefstal in den nacht van
Zaterdag op Zondag berustte op praatjes; en eb
van eene poging daartoe ditmaal geen sprake is
geweest.
De heer W. van Zuylen is thans weder
geheel hersteld. Hp is voornemens half Januari
opnieuw op te treden in De Emancipatie der
Vrouw (Die WespeJ.
De zoon van dezen verdienstelijken acteur is ih
den kleinen schouwburg te Rotterdam, onder directie
van den heer Faassen, met succes opgetreden.
Men meldt dat het vrouwengesticht te
Yeenhuizen zal worden opgeheven en de vrouwen
binnenkort naar Leiden zullen worden overgebracht,
omdat de toevloed van verpleegden tegenwoordig
buitengewoon groot is en ook weldra te Hoorn
geen plaats meer zal zpn.
Naar aanleiding van een gerucht dat er te
Vriezenveen een moord «ou zpn gepleegd, meldt
men uit Almeloo dat daar zekere Smelt dood op
den weg gevonden is, met sneden of scheuren in
zjjne druipnatte kleederen. Op het lpk zelf werden
geen wonden ontdekt. Of men hier aan moord
moet denken, is nog niet uit te maken. De justitie
houdt zich met de zaak bezig.
Toen de werklieden van den heer Lammens^
aannemer te Beek (L.,) zich Maandag ochtend
