Verspreide Berichten.
Kerknieuws,
Een nieuwe kiaviatuur.
ZINNEBEELDEN,
De benoemde stond nommer vier op de voor
dracht. De heer De Jager te Kapelle, die nom
mer een stond, verkreeg 3 stemmen.
Te Leiden is voor het eerste gedeelte van
het arts-examen geslaagd de heer J. J. Berdenis
van Berlekom.
Het besluit van den gemeenteraad van
Apeldoorn, waarbij aan dr Smit ontslag werd
verleend, is door den koning gehandhaafd op
grond dat het niet strijdig is met art. 29 der
wet op het middelbaar onderwijs, hetwelk den raad
de bevoegdheid geeft de directeuren en leeraren
der gemeente scholen te ontslaan, burgemeester
en wethouders en den inspecteur gehoord.
Kerkvoogden der Hervormde gemeente te
Oostburg (Zeeuwsch-Vlaanderen) hebben de jaar
wedde van den te beroepen predikant met f 200
verhoogd en alzoo op 1600 gebracht, met een
flinke pastorie en tuin. (DM.)
In 1887 zjjn in ons land 667 millioen stee-
nen gebakken, waarvan 465 millioen Waal- en
80 millioen IJsselsteenen.
Te Maastricht zou Dinsdag avond voor 't
eerst na de veranderingen, die in den schouwburg
zjjn aangebracht, la Surprise de I'Amour worden
opgevoerd. De voorstelling begon inderdaad met
eene „surprise." Onder de verbeteringen behoort
nl. het maken van de leiding voor een water,
gordjjn; ongelukkig sloot de kraan der leiding
niet goed en dikke waterstralen zetten eensklaps
hat tooneel onder water. Na een half uur was
men de overstrooming meesteren begon de Surprise,
waarvoor men gekomen was. Intusschen had het
decoratief nog al waterschade geleden.
De veel besproken C. Maréchal c. s., die in
den Haag in de Hartogstraat n° 9 hun kantoor
hielden, zjjn door de politie over de grens ge
bracht, nadat krachtens vergunning van den
president der rechtbank beslag was gelegd op
gelden, na hunne aanhouding in hun goed ge
vonden, ten verzoeke vaniemand, die vóór eenige
maanden te Londen door hen was bedrogen.
In een der bladen wordt medegedeeld, dat
de heer J. Oostman te Utrecht, die voor meer dan
een half millioen aan legaten vermaakte, zijn
huishoudster, die hem 25 jaren trouw en eerlijk
diende, en het bjj den zeer zuinigen man zeer
zuinigjes had, vjjf gulden toedacht.
Dit herinnert de Arrih. Ct. aan het legaat van
den erfoom, met wien jaren lang, avond aan
avond, een zijner neven een partjj schaak kwam
spelen, met opoffering van alle genoegens zjjn
leeftjjd eigen, en weer en wind trotseerende. In
zjjn testament kreeg de neef het schaakbord met
de stokken en niets meer.
De erflater had er bjj aangeteekend, dat zjjn
neef, die zulk een hartstochtelijk schaakspeler
was, zeker niets aangenamer kon wezen, dan deze
herinnering aan hun genoegelijbe avondjes.
In te zegt de Staatscourant Hasberland
is iemand tot lea luitenant bjj de schutterjj
benoemd, die reeds voor eenige weken bij een
ander koninkljjk besluit tot notaris te Charlois
was benoemd.
Overigens doet het er niet veel toe, daar de
benoemde ook te Charlois zjjnefunctiën van luitenant
der schutterjj in Haskerland zeer goed kan blgven
uitoefenen. In deze gemeente bestaat toch sedert
tal van jaren een dienstdoende schutterij, die nog
nooit dienst heeft gedaan, waarvan geen der
officieren of minderen ooit een uniform heeft
gedragen en waarbjj elk geweer of ander wapen
ontbreekt. (Gelria.)
Eenigen tjjd geleden werd melding gemaakt
van eene nieuwe kiaviatuur, uitgevonden door
een Hongaar, Paul von Janko.
weten dat ik die vriend ben, zal ik hem zeggen
dat ik menigen slechten vriend gehad heb, maar
dat ik op den dag toen ik u mijn verloofde
noemde, mijn besten vriend kreeg, en dat was ik
zelf."
Anna begon aan haar geluk te gelcoven en
lachte door hare tranen heen.
- „Maar gezwegen moet er worden," ging hij
voort „geen gebabbel over hetgeen er tusschen
ons is, anders handel ik niet als vrij man. Ik
ga nu voor een poos op reis en zal mij in een
der dorpen van het Westland ophouden totdat
wQ elkaar vrij kunnen ontmoeten. Het zal een
bepioeving voor ons beiden zijn; maar gij zuU
er u wel doorredden, en ik zal ook niet stilzitten.
Mijn vader is een zonderling man, maar hij heeft
een edel karakter gij moet zien dat gij zijn
genegenheid wint en dat zult gij, want gij kent
geen bedrog. Hier ziet gij mij dus niet meer
de muren hebben ooi en. Maar wees gerust, Anna.
Een is er die u bewaakt, al gaat hij ook somtijds
geheimzinnig te werk. Van daag ga ik nog naar
den kantonrechter en in zijne banden geef ik uwe
onze zaak over, Anna 1"
„Er is geen bedrog in hem" fluisterde Mat-
thijs en trachtte het teeken des kruises to maken.
Egiert ging met Anna naar hem toe, nam zijn
koude hand en legde die op hunne saamgevouwen
handen; er vloog een gelukkige glimlach over
het gelaat van den zieke en zijn oogen straalden
met dien bovenaardschen glans, dien men alleen
by stervenden waarneemt.
„Krijg ik nu den kus, Anna Ja bij kreeg
hem en tegelijkertijd een hart van goud!
Daarna scheidden zij en de strijd, om de toe«
Deze kiaviatuur bestaat nit zes rjjen toetsen,
die trapsgewjjze boven elkaar zijn geplaatst; in
elke rjj heeft de opvolging met heele tonen plaats.
Te beginnen met de onderste bijv.deze bestaat
nit de tonen H., Cis, Dis, F., Gr., A., enz. De
daarop volgende rij omvat de tonen C., D., E., Fis.,
Gis.; Ais enz., die, zooals men ziet, met de vorige
de geheele chromatische schaal vormen. De derde
en vierde rij zijn herhalingen van de eerste en
tweede, de vijfde en zesde eveneens. Men heeft
dus zes rjjen, die drie aan drie aan elkander
geljjk zjjn; de correspondeerende tonen zjjn met
elkander verbonden en hebben een gemeenschap
pelijke hefboom.
Een dergeljjke kiaviatuur nu, die op elke
gewone piano kan worden aangebracht, biedt de
volgende voordeelen aan: Terwjjl bjj de gewone
kiaviatuur voor de boven- (zwarte) toetsen ruimte
moet worden gelaten, is dit hier niet noodig, de
breedte der toetsen kan dus kleiner worden ge
nomen en is dan ook 5/7 van de gewone; het
gevolg is dat men hier bjjw. met hetzelfde gemak
een octaaf kan grijpen, als op het gewone klavier
een quint; accoorden en grepen, die anders on-
speelbaar zjjn en dan ook niet worden geschreven,
worden uitvoerbaar. Terwjjl dus aan den eenen kant
de speler, zoo hjj wil, meer kan doen dan op het
gewone klavier, kan hg, zoo hjj zich bepaalt tot
de bekende effecten, die met veel geringere moeite
verkrjjgen, met minder spankracht van de hand.
Deze kan een natuurlijke houding aannemen op
het schuin oploopend effen toetsenvlak, en de
duim kan steeds op de onderste rijen bljjven,
terwjjl de overige vingers zich op de andere
bewegenhet onderdoorzetten levert geen moeilijk
heden meer op. En aangezien dezelfde tonen op
drie verschillende plaatsen kunnen worden aan
geslagen, is het mogelijk zonder moeite passages
te spelen, die op het gewone klavier niet zonder
het bruisen der handen uitvoerbaar zjjn.
Een belangrijk voordeel is verder, dat het leeren
der gamma's zeer vereenvoudigd wordtkent men
er een, dan kent men ze allen; verschil in toon
soort bestaat bij de kiaviatuur van Janko alleen
voor het oor, niet voor de handom een zeker
akkoord in een anderen toon te spelen, behoeft
men slechts de hand evenwijdig met zichzelf te
verplaatsen en bij dien anderen toon te beginnen
transponeeren is dus kinderspel op een dergeljjk
instrument.
Dat door deze inrichting van de toetsen inéén
vlak de zekerheid van den aanslag grooter wordt,
en dat het gemakkeljjker is hier de noten goed
te verbinden dan op het gewone klavier, is licht
te begrjjpen.
In Amsterdam en den Haag leverde Paul von
Janko deze week proeven met zjjn uitvinding.
Volgens het Vad., waaraan een en ander is
ontleend, voldeden zjj zeer goed. De uitvinder
had in de residentie zijn kiaviatuur op een Ibach-
vleugel doen aanbrengen. Tegenover de voor
deelen, die zjjn kiaviatuur aanbood, stonden enkele
nadeeien, dat erkende hjj. Zoo bjiv. was het niet
mogelijk daarop een glissando in C dur te spelen,
zooals die voorkomt in Liazst transcriptie van de
Faust-wals (hoewel de toon F is, schreef Liszt
hier een B in plaats van een Besin Webers
concertstuk komt een zuivere glissando in C dur
voor), maar Janko kon daartegenover de moge-
ljjkheid stellen om chromatische glissandos op zjjn
kiaviatuur uit te voeren en deze beantwoorden
toch nog meer dan de gewone aan het doet
nameljjk het ruischen van tonen teweeg te brengen.
Ten slotte gaf de heer Janko den aanwezigen ge
legenheid zich van nabjj op de hoogte te stellen
van zjjn vinding, een gelegenheid waarvan velen
gebruik maakten.
En wat nu? zal de lezer vragen. Wat zal de
toekomst zjjn van deze kiaviatuur? De heer Janko
zelf maakt zich daaromtrent geen illusies. Daar
hjj totnutoe nagenoeg de eenige is, die daarvan
gebruik maakt en eerst sedert twee jaren, heeft
hjj nog geen leerlingen gevormd, die voor de
kiaviatuur propaganda bunnen maken. Een nieuwe
vingerzetting was noodig, nieuwe studies moesten
komst nam een aanvang. Voor Egiert was de
zelfopgelegde verplichting om niet meer met Anna
te spreken, de zwaarste beproeving, terwijl de
practische regeling der zaak hem gemakkelijk
van do hand ging. De kantonrechter maakte
geenerlei bezwarenhij sloot het contract met
de dienstbode in naam van zijn vader en de rest
der verantwoordelijkheid nam hij op zich. De
zaak werd zoo geschikt dat Anna ongemoeid bij
haar vader mocht blijveD, tot dp t zijn zware
ziekte de een of andere wending had genomen.
Die liet niet lang op zich wachten. De vree-
selijke schok, dien hij gekregen had, sloopte zijne
laatste krachten en nadat Egiert vertrokken was
lag hij in een doffen slaap. Tegen den nacht
begon hij te ijlen en voerde onophoudelijk strijd
met den steelduivel.
Anna stond intusschen aan het venster om naar
haar broeder uit te zien bij moest toch komen
opdat vader hem nog eens zag, voordat de dood
zijne oogen sloot. Maar Paul was nergens te
ontwaren. Eindelijk brak de morgen aan en
een frissehe bries woei van den fjord dat
voorspelde een schoonen herfstdag zoo'n dag
die bij een degelijk manj de gedachten tot han
delen rjjpt.
Bij de buitenste kaap lag een groote driemaster
zeilklaarhet begon levendig aan boord te
worden. Het anker werd gelicht en het geram
mel der kettingen vermengde zich met het gezang
der matrozen. Het klonk eerst nog wat dot,
maar in het vuur vaa den arbeid werden de
stemmen weldra los, en hun lied klonk ab de
opwekking tot een nieuw leven. Later maakte
men de zeilen van de ra's los en de Engelsche
worden geschreven en Janko heeft voor beiden
gezorgd, maar er zal natuurljjk heel wat tjjd moeten
verloopen, alvorens het Janko-blavier ook slechts
eenigermate met het gebruikelijke zal kunnen
concurreeren. Xurka te Weenen heeft eenige
Janko-klaviaturen geleverd, maar wat zjjn eenige
tegenover het legio gewone klavieren Het spreekt
vanzelf, dat zij, die opgegroeid zijn met de gewone
piano, zullen aarzelen zich een nieuwe techniek
eigen te maken, gesteld zelfs dat daarmede ge
middeld slechts 4 maanden heengaan, zooals de
heer Janko meent, en dat er geen traagheid bestond
bjj den mensch, die hem tegen al wat nieuw is
doet opzien als tegen iets, dat zjjn rust verstoort.
Hoe verder men het heeft gebracht op het oude
instrument, des te meer moeite zal het kosten
zich op het nieuwe thnia te gevoelen. Maar voor
heginnenden is Janko's claviatuur zeker in vele
opzichten aan te bevelen en terecht bouwt de
uitvinder dan ook zjjn hoop op het jongere ge
slacht, Zullen wjj nu allen virtuozen worden,
zooals een der bladen voorspelde Hjj, die dat
sehreef, vergat dat, wanneer Janko's kiaviatuur
algemeen wordt ingevoerd, de techniek ook zal
worden uitgebreid. Er zullen stukken worden
geschreven waarvan Liszt en Bubinstein niet
hebben gedroomd, moeilijkheden kunnen worden
overwonnen waaraan voorheen zelfs niet te denken
viel. En dan zal er misschien weer een Janko
opstaan, die voor het instrument doet, wat deze
Janko deed voor het thans gebruikelijke klavier
naar het Duitsch van Marie Ebner-Eschenbach.
I. De Vreemdelinge.
Door de straten eener groote stad dwaalde
eene statige, dichtgesluierde gestalte. Zij was
voor 't eerst op de aarde gekomen, zag voor 't
eerst zoovele menschen bij elkaar en doolde
doelloos in de onbekende stad rond. Eensklaps
bleef zij voor een paleis staan, waar boven den
ingang een marmeren standbeeld hare aandacht
trok. Het beeld stelde eene vrouw in Grieksche
kleederdracht voor. Hare oogen waren geblind
doekt, in de rechterhand hield zij eene weeg
schaal. Eenige woorden aan den voet van het
standbeeld hadden de opmerkzaamheid der
vreemdelinge getrokken. Beurtelings keek zij
naar de gouden letters en naar het sieeuen beeld,
en met het oogenblik steeg hare verbazing. Een
maD, die haastig kwam aangeloopen, stoorde haar
in hare mijmering. Het was een beambte, die
te laat was, en zich nu zoo gauw mogelijk naar
het paleis begaf.
De vreemdelinge hield hem staande:
„Wier beeltenis is dit?" vroeg zij en wees
naar het beeld boven den ingang.
De beambte huiverde. De stem der gesluierde
vrouw klonk wonderlijk hard en ijzingwekkeud,
zooals hij zich niet kon herinneren ooit eene stem
gehoord te hebben. Hij vergat dat hij reeds over
zijn tijd was; zijn angst voor de gestrengheid
zijns meesters was verdwenen. Hij bleet staan
en de geheimzinnige vrouw aanstarende, ant
woordde hij„Het is het beeld der Gerechtigheid."
Een lach weerklonk, die hem het bloed in de
aderen deed stollen, toch zeide hij verder„In
haren naam wordt hier recht gesproken."
„Door wien? Wonen hier dan goden in dit
hnis
De beambte dacht aan zijne superieuren en
aan zijne collega's en antwoordde glimlachend
„Slechts menschen wonen hier."
„Hoe riep de vreemde uit. „Menschen
regeeren in naam van haar, die nooit op aarde
was en er nooit zijn zal? Blinde, dwalende men
schen oefenen het ambt uit van de Alziende en
Onfeilbare
Nogmaals weerklonk dia vreeselijke schaterlach.
Getroffen door den vurigen gloed, die uit hare
oogen lichtte, 6tortte de beambte bewusteloos neer.
Toen hij zijn bewustzijn terugkreeg, was de
vlag, die in den top woei, wierp haar schaduw
over de golven.
Nu dreunden er drie schoten, die van den
wal beantwoord werden, en het trotsche vaartuig
gleed met volle zeilen den ijord uit. By den
mond viel de gouden morgenglans erop en het
verdween in een zee van licht. De aanblik deed
Anna goed zoo zou zij ook het anker lichten,
van den ouden grond. Het zou haar in den
beginne wel zwaar vallen, maar later zon zij
met meer moed de zeilen reven en in het heldere
vaarwater stuwen en dan ging hy met haar 1 Ja,
want hij moest de vlag hijschen 1
Anna verdiepte zich zoodanig in de toekomst
dat zij niet opmerkte hoe een oude Kwaener,
een kennis van haar vader, op eenigen afstand
van haar huisje stond en haar wenkte. Eindelijk
werd zij hem gewaar en ging met een kloppend
hart naar hem toe.
Hij deelde haar mee dat haar broeder met dat
schip gevlucht was. Hij wist alles van den
vorigen avond, maar verzweeg het, want hjj dacht:
was de jongen er toegekomen om weg te loopen,
dan moest hg het geheim maar medenemen.
Anna stond als verpletterd en hoorde hem aan,
zonder iets te kunnen antwoorden.
„De jongen schreide en wilde een paar
maal iets tot mij zeggeD, maar hij kon niet. Het
was ook niet goed voor hem om hier te big ven,
nu het zoo met u gegaan was. Had hij het
geld nu maar meegenomenWant gij naamt
het toch alleen om hem te redden. Gij hebt
altijd het eerst aan hem gedacht".
Dit zeggende ging hij heen en Anna begaf
zich weer naar den zieke, die met open oogeu
verschijning verdwenen en een wonder was ge
schied. Het beeld boven den ingang was van
gedaante veranderd. Zij stelde de Gerechtigheid
niet meer voor, maar wat dan? Te vergeefs
verdiepten de beambten zich in allerlei gissingen.
Eindelijk raadpleegden zij eenige geleerden, die
na langdurige beraadslagingen uitmaakten dat
hst beeld eene symbolische voorstelling was van
de zelfverdediging, omgeven van de attributen
der wreedheid en der barmhartigheid.
2. Twee Graven.
In een algemeen graf, dat men slu'ten ging,
werd op het laatste oogenblik nog eene kleine
doodkist neêrgelaten en de menscheD, die bg het
open graf stonden te kijken, vraagden elkaar:
„Wie kan dat zijn, die zoo weinig plaats in de
moederaarde noodig heeft?"
„Deze antwoordde een knecht van den dood
graver, „dat was Zeisi, daglooner van zijn beroep;
nergens kon men hem lang gebruiken. Toen is
hij straatzanger geworden en zong voor een stuk
brood, of een paar oude schoenen en dikwijls
zelfs voor niets".
Terwijl de man dit vertelde, naderde eene
gesluierde gedaante, strooide bloemen op de kist
en blikte weemoedig in het open graf.
Eerbiedig weken de omstanders terugzij
scheen hun een bovenaardsch wezen, niemand
durtde haar aanspreken. Zg zelve sprak de byna
voor allen onverstaanbare woorden: „Gy hebt
een dichter begraven".
Ongeveer een uur later kwam eene prachtige
begrafenis, door eene onatzienbare menigte bege
leid, op het kerkhof aan.
De kostbare lijkstoet, geheel mat kransen be
dekt, was de laatste verblijfplaats van een gevierd
schrijver. Hij werd in den grafkuil neêrgelaten
en de beroemdste redenaar der stad. wijdde den
afgestorvene eene hoogdravende rede. Plotseling
zweeg bij Hg had de heerlijke gedaante ge
zien,die nog altijd bij de rustplaats der armen stond.
„Maakt plaats 1" riep hij de menigte toe. „De
godin, die onzen groeten doode met hare gunst
vereerde, nadert om hem met ons te beweenen.
Maakt plaats voor de groote godin
De aanwezigen gehoorzaamden, en in een
oogenblik was voor de edelste der rouwdragenden
eene plaats bij het graf gemaakt. Zij echter na
derde niet, maar schudde met het hoofd; een
glimlach van diepe minachting vloog over haar
gelaat en zij sprak de voor bijna allen onver
staanbare woorden
„De doode was mij onbekend. Gij hebt een
daglooner begraven."
3. Onopgeloste vraagstukken.
Eene verstandige prinses werd door een be
krompen, maar zeer machtig koning bemind, doch
wilde van zijn aanzoek niets weten. Daar hij
steeds dringender en dus ook lastiger werd, be
sloot zij hem voor goed uit haar nabijheidt e
verwijderen. Dit moest echter met overleg ge
beuren, want de vijandschap van den machtigen
nabnur mocht zg niet over haar land brengen.
Zoo sprak zij op zekeren dag tot hem „Uwe
trouw beeft mij geroerd en ik wil haar beloonen. Gy
zult mijn echtgenoot worden, zoodra het u gelukt,
de taak te vervullen, die ik u zal opleggen."
De koning antwoordde: „Noem ze my en wan
neer 't mogelijk is, zal ik aan uw verlangen
voldoen,"
„Welnu" zeide zij„ga heen en zoek de drie
volgende dingen op het spoor te komen:
„Een vooroordeel dat door 't gezond verstand
overwonnen wordt."
„Een dwaasheid, die zoo groot is, dat zij nog
door niemand begaan is."
„Laster, zoo schaamteloos, dat niemand den
moed heeft gehad hem verder te vertellen."
De koning lachte en was zoo zeker van zijne
zaak, dat hy order gaf alle toebereidselen voor
zgn huwelijk te maken. Daarna ging hij op reis
Dit geschiedde vóór duizend jaar en tot nu
toe is hij niet teruggekeerd.
lag, en bij het volle daglicht zag zy welk een
groote verandering hij ondergaan had. Hij
fluisterde Paul groote mijn, en knikte
alsof hy zich zelf beantwoordde.
„Vader," bad Anna, „God zegene en behoude
Paul!" Hij knikte nog een paar maal en sloot
de oegen om ze niet meer te openen. Anna
legde baar hoofd naast het zijne de groote
stilte werkte weldadig op haar gemoed en zij
viel in slaap. Later op den dag kwam een der
buren zien, boe het met Matthgs ging. Toen
ontwaakte Anna en zag dat haar vader dood was.
Anna was veroordeeld tot een jaar dienstbaar
heid in Oost-Finmarken, en zonder een woord met
Egiert gewisseld te hebben, was zij met een
Noordlandsvaarder nit Alten naar de plaats harer
bestemming vertrokken. Daar was alles op haar
komst voorbereid en zij werd door den ouden
Egiert en zijn dochter zeer goed ontvangen.
Anna bezat veel takt en een rein hart. Dat
waren goede grondvesten voor haar volgend leven.
Maar zij was ook knap genoeg om haar werk te
verstaan en de zuster van Egiert, die meer met
haar eigen toekomst dan met het tegenwoordige
vervuld was, nam haar hulp ia het huishouden
met groot genoegen aan, en daar zg de aanstaande
van den besteu vriend haars broeders beschouwde
als iemand van goeden huize, behandelde zij haar
ook daarnaar. Anna wekte door haar gedrag niet
den minsten twijfel aan de juistheid van dat
vermoeden op.
Wordt vervolgd
SEDiüKI BW DE GEBKOEDERS ABRAHAMS
XE MIDDELBURG.
