N° 246.
130* Jaargang?
1887.
Woensdag
19 October.
Middelburg 18 October.
Onderwijs.
Kerknieuws.
Verspreide berichten.
Dit blad verschijnt dagelijks;
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per 8/m, franco 2.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
Advertentïën 20 Cent per regel.
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten, enz.: van 1-7 regels ƒ1.50
iedere regel meer 0.20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Omnibusdienst Buitenhaven—locaalstation
te Vlissingen,
IIIDDELBIIRGSCHE
Agenten te Vlissingen: P. G. de Vet Mestdagh Zoon te Goes: A. A. W. Bolland, te Kminingen: F. van de» Peijl, te Zierikzee: A. C. de Mooij, te TholenW. A. van Nieuwenhuijzen en te Terneuzen: L. van Wijck.
Hoofdagenten voor het Buitenland te Parijs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Dattbe Cie., John F. Jones, opvolger.
In het Sociaal Weekblad bespreekt mr. Kerdijk
het aan dr. Smit verleend ontBlag. Hp vestigt
de aandacht op de woorden uit het verslag der
lezing van den heer Smit te Goes, in de Goesche
Courant opgenomen, en door den heer Mollerus
in den raad te Apeldoorn voorgelezen „Het volk
moet als éen man opstaan revolutie zal aan
brengen wat men verlangt."
De redacteur van het Sociaal Weekblad weet
niet, ot de heer Smit dat gedeelte van het ver
slag als juist heeft erkend, evenmin of dr. S, ont
kent de woorden in kwestie of daarmee gelijk
staande te hebben gesproken maar wanneer
een ambtenaar in dier voege in het openbaar
spreekt, dan zou mr. Kerdijk geene vrijheid vinden
het hem verleende ontslag af te keuren.
Om licht in deze zaak te verkrjjgen, vroegen
wij aan dr. Smit
Geven de woorden der Goesche Courant „Het
volk moet als éen man opstaan, revolutie zal
aanbrengen wat men verlangt", juist het door u
gesprokene terug?"
De heer Smit antwoordde:
»Neen, onzin. Goes zelfde voordracht als Mid
delburg."
Voorloopig behoeven dus zjj, die de daad van
den Apeldoornschen raad afkeuren, nog niet te
wanhopen aan de medewerking van den heer
Kerdijk. Zeker zal de heer Smit de gelegenheid
vinden om openbaar te maken wat hij gezegd
heeft en hoe dit in verband tot het geheel zjjner
redevoering dient te worden begrepen.
Tot zoover de Amst., D. v. IV.
Onzerzijds deze opmerking^
Indertjjd heeft de heer Smit bp voorkeur
op het verslag in de Goesche Crt zich beroepen,
omdat dit in hoofdzaak juist was. En daarin
nu lezen wjj het volgende als door hem gesproken:
„Het volk moet als een eenig man opstaan en
zijne rechten opeischen; of, wat wijlen minister
Modderman voorspelde, zal gebeuren; en eene
bloedige revolutie zal aanbrengen, wat men het
volk onthoudt."
Wp hebben in die woorden nooit dat vreeseljjke
gevonden, wat anderen daarin zagen of tenminste
zoeken.
Het laatste gedeelte daarvan, juist dat deel,
waarin van revolutie sprake is, is niets meer dan
eene profetie, zooals wjjlen minister Modderman
er eene heeft gedaan.
En wat de eerste regels betreft, van geweld
plegen is daarin geen sprake. Het opeischen kan
langs vreedzamen weg geschieden. En wp hielden
het er steeds voor dat dit de bedoeling van dr
Smit was.
Men heeft dus de woorden in het verslag der
G. Crt. uit elkander gerukt; en met opzet het
meeste licht laten vallen op het woord revolutie,
zonder daarvan de juiste bedoeling weer te geven.
Nu komt ons tweeërlei onverklaarbaar voor
l8 dat dr Smit zelve niet reeds dadelijk, toen
men begonnen is op die wijze onjuiste beschou
wingen omtrent hem in de wereld te zenden,
daartegen protesteerde en duidelijk zjjne bedoeling
nader uiteenzette en 2e dat men van de zijde
zjjner bestrijders steeds oneerljjk genoeg is ge
weest om op dien onjuisten grondslag voort te
redeneeren, zonder eerst nog eens goed na te zien
wat er eigenljjk in het verslag stond, waarop men
zich beriep.
De Goesche Crt. alleen wees, maar toch eerst
in haar nommer van heden, op die overdrjjving.
Men kan de vaak holle theorieën van den heer
Smit genoeg bestrijden zonder de eischen der
eerlpkheid uit het oog te verliezen.
Zeer terecht maakt de Arnh. Crt. zich vroolijk
over den Btort vloed van wetsontwerpen, die door
het ministerie over de kamer wordt gestort.
Tachtig wetsontwerpen voor een kamer, die
geen drie maanden meer te leven heeft en voor
een geheel anders samen te brengen volksverte
genwoordiging moet plaats maken, is zeker wel
wat heel veel.
Men zou bjjna vermoeden, dat men hier weder
te doen had met die zoo typische Nederlandsche
neiging om nog te willen regeeren na eigen dood.
Op een paar ontwerpen na, die inderdaad spoed-
eisehend zjjn, zou het blad dan ook de andere
willen laten liggen voor de komende kamer.
Men kan niet weten, hoe die nieuwe kamer
over de verschillende zaken zal denken, en daarom
is het de plicht der tegenwoordige wetgevers hun
jers zoo mi» mogeljjk voor besliste vraag-
jP|»volge
stukken te stellen. Wil de regeering, gelijk men
uit de zenuwachtige werkzaamheid der wetten
fabriek kan opmaken, de staten-generaal drijven
op dien weinig voegzamen weg, dan past het der
Tweede kamer daartoe haar medewerking te
ontzeggen, en der regeering onder het oog te
brengen, dat wanneer de grondwet heeft beslist,
dat bet volk op een andere wjjze dan tot dusver
zijn wil in bestuurszaken zal doen gelden, men
dien wil niet vooraf moet trachten te binden,
noch te belemmeren.
Yoor den algemeen bekenden ouden schipper
Yerlinde van Breskens wordt weer een beroep
gedaan op veler hulpvaardigheid. Wjj vestigen
daarop de aandacht van allen, die voor dezen
ouden, braven man sympathie gevoelen.
In de najaarsvergadering der provinciale staten
zullen, na onderzoek der geloofsbrieven van den
heer Huvers, o. a. de volgende voorstellen van
ged. staten ter tafel komen betreffende a het
assureeren der aan de provincie toebehoorende
stoombooten; b den onderhandschen verkoop van
de stoomboot ZeeuwschVlaanderen en van een
reserve stoomketel en c tot het verleenen van
subsidie ter voorziening in de behoefte aan ge
neeskundige hulp aan de gemeente Colpnsplaat,
en ter voorziening in de behoefte aan verloskun
dige hulp aan de gemeente Westkapelle.
Omtrent het eerste pont stellen ged. staten
voor te besluiten de stoombooten, met welke de
stoombootdienst op de Wester-Schelde wordt uit
geoefend, te verzekeren tegen brandschade en tegen
zeegevaar.
De minderheid in het college van ged. staten is
van oordeel dat de provincie zelve het risico kan
en moet bljjven dragen. De provincie is ten deze
niet met een particulieren ondernemer gelijk te
stellen. Terwijl de particulier veelal roekeloos
zou handelen door een zoo aanzienlijk kapitaal
onverzekerd aan de baren toe te vertrouwen, daar
verlies voor hem ondergang van zjjn bedrjjf zou
zijn, kan dit niet gezegd worden ten aanzien van
de provincie, welke in staat ia een nieuwe boot
te doen bouwen, wanneer zij er onverhoopt een
mocht verliezen. De kosten van verzekering
hoewel percentsgewijze zeer verminderd blijven
toch een aanzienlijk bedrag uitmaken 3.600 a
4.500), terwjjl hoogstwaarschijnlijk toch altijd
een deel (V.) eener eventueele schade voor reke
ning der provincie zal blijven.
De meerderheid echter acht het door de voor
zichtigheid geboden, liever jaarlijks met een
betrekkelijk gering bedrag de exploitatiekosten
te verhoogen en daardoor tegen groote rampen
de provincie te beveiligen, dan met een zoo aan
zienlijk kapitaal (het materieel vertegenwoordigt
een waarde van ongeveer 180.000) geheel voor
eigen risico te varen.
Omtrent punt c, verkoop van materieel stoom
bootdienst op de Wester-Schelde, stellen ged.
staten voor het stoomschip ZeeuwschVlaanderen
met machine, ketel en inventaris, alsmede den
reserveketel onder 1s hands te verkoopen.
„De voedingseommissie van het garnizoen te
Middelburg heelt, naar wjj vernemen, aan den
minister van oorlog reeds een plan ingezonden
tot oprichting eener militaire slachterij voor het
garnizoen te Middelburg en te Vlissingen. Er
wordt o. a. in voorgesteld, om eene inrichting er
voor te laten bouwen, daar de gemeente Middel
burg er geen gebouw voor beschikbaar heeft.
Het vleesch zou den militairen niet of zeer weinig
meer kosten dan in den regel bij aanneming het
geval is. (N. B Crt.)
De tweede luitenant De Vries van het 4ë batal
jon 3e regiment infanterie te Vlissingen, gedeta-
ceerd te Terneuzen, keert op 1 November a. van
zjjn detacheering in zjjn garnizoen terug.
De opzichter van fortificatiën 3e klasse, de heer
K. van Zaane te Terneuzen, is bevorderd tot
opzichter 2e klasse bjj dezen tak van dienst.
Benoemd tot landmeter 3e kl. J. K. Crucq te
Zaandam, thans 4e kl.
Men meldt dat de graaf van Parjjs de volgende
week Nederland bezoeken zal en er acht dagen
bljjven.
De ex-keizerin Eugenie wordt tegen November
weer te Amsterdam verwacht om zich onder
behandeling van dr. Mezger te stellen.
Omtrent dit punt hebben ged. staten de vol
gende mededeeling aan de provinciale staten
gedaant
Nwfec aanleiding van den door u uitgesproken
wensch, dat door ons (in afwachting dat de con
cessionaris van den stoomtramweg door het ge
meentebestuur van Vlissingen tot aanleg en
exploitatie van eene lijn naar de ponton zal
worden verplicht) pogingen zouden worden aan
gewend ter verkrijging van een geschikt middel
van vervoer tusschen de aanlegplaats der provin
ciale stoombooten en het locaalstation teVlisaingen,
hebben wij allereerst tot dat gemeentebestuur de
vraag gericht of er uitzicht bestaat dat en
wanneer de genoemde concessionaris zal verplicht
worden den stoomtramweg tot de buitenhaven
door te trekken. Tevens vroegen wjj voorlichting
van dat college omtrent de meest geschikte wjjze,
op welke aan den door u uitgesproken wensch
uitvoering zou te geven zjjn.
Burgemeester en wethouders antwoordden,
overtuigd te zijn dat de gemeenteraad zou voort
gaan, even als tot nutoe, van jaar tot jaar uitstel
te verleenen voor de bedoelde doortrekking, zoo
lang aanleg en exploitatie van die verlenging
bljjkbaar niet dan verlies voor den stoomtramweg
zouden opleveren. Met het oog op het bij uwe
beraadslagingen genoemde getal van 18 personen,
dat somtjjds tegelijk zou moeten vervoerd worden,
ontraadden burgemeester en wethouders het
inrichten van een wagendienst, doch gaven in
overweging pogingen aan te wenden om met de
directie van den havenstoombootdienst eene
overeenkomst te treffen voor een passend vervoer
en behoorlijke correspondentie tusschen de groote
schutsluis en de keersluis.
Na ontvangst van dit schrijven deden wjj door
den directeur van den stoombootdienst onderhan
delingen openen achtereenvolgens met twee te
Vlissingen gevestigde huurkoetsiers. De daarop
ontvangen aanbiedingen kwamen ons ten eenenmale
onaannemelijk voor. De een vroeg 4 per dag
voor 5 en 3 per dag voor 3 enkele ritten,
aanvankelijk met eene vigelante en later wan
neer het vervoer voldoende mocht bljjken met
een omnibus; de vracht 0.10 per persoon en
0.10 voor een koffer) moest hem bovendien ten
goede komen. De andere vroeg 1 per enkelen
rit met eene ruime vigelante met 2 paarden,
terwijl de vracht ten voordeele der provincie zou
komenwanneer de provincie een omnibus voor
12 a, 16 personen aanschafte zou hij de bespanning
voor hetzelfde tarief leveren.
Een dezer gegadigden verklaarde zeer weinig
vervoer te verwachten op grond van dagelijksche
ervaring. Eene voor rekening van het hotel du
Commerce rijdende vigelante vervoert hoogst zelden
andere reizigers. Ook de voor rekening van het
Grand hotel rijdende wagen levert niet dan verlies.
Een proef, dezen zomer genomen om reizigers, die
per Telegraaf aankwamen, naar de stad te ver
voeren, mislukte volkomen.
Ondanks deze weinig aanmoedigende verklarin
gen meende de directeur nog eene poging te
moeten aanwenden door de openbare mededin
ging in te roepen. Na oproeping in eenige
nieuwsbladen deden zich 4 gegadigden voor, die
echter zoo uiteenloopende voorwaarden stelden,
dat vergeljjking niet mogelijk was. Dientenge
volge werd een leiddraad vastgesteld, welke de
hoofdvoorwaarden bevatte voor een te sluiten
overeenkomst. Op die voorwaarden werden de
vier gegadigden uitgenoodigd andermaal in te
sehrjjven. De volgende voorwaarden werden als
leiddraad bij de inschrijving gesteld
lo het voertuig moet een omnibus voor minstens
8 personen zjjn en met éen of zoo noodig met
twee paarden bespannen worden
2o de rit zal in 8 minuten moeten volbracht
worden
3o dagelijks zullen 4 ritten gemaakt worden
4o de dienstregeling wordt door gedeputeerde
staten vastgesteld
5o de vracht van passagiers ad ƒ0.10 per
persoon met 5 kilo bagage vrij, komt ten bate
van den ondernemer; bagage bove de 10 kilogram
behoeft niet vervoerd te worden
6o de overeenkomst loopt voor éen jaar.
Tevens moest opgegeven worden hoeveel voor
eiken rit boven het minimum van 4 in rekening
zal worden gebracht.
Op deze voorwaarden werden slechts twee in-
schrjjvingsbiljetten ingeleverd. De eene gegadigde
eischte 1094 en 0.75 voor eiken rit boven
de 4de andere vroeg 800 en 0.60 voor
eiken rit boven de 4.
Kitten boven het gestelde minimum van 4
zullen noodig zjjn lo. in den zomer bjj de tegen
woordige dienstregeling van spoorweg en stoom
boot j 2o. overigens, soodra de vertrekuren in
nadeeligen zin eene wijziging ondergaan of minder
treinen dan tegenwoordig aan het havenstation
aankomen of van daar vertrekken. He,t minimum
van 800 kan dan nog met een of meer veel
vouden van 0.75 per dag worden vermeerderd-
Voor die som heeft men dan een omnibus waar
mede althanB 8 personen kunnen vervoerd worden.
Bepaalt de aannemer zich tot het minimum, dan
zal de 9e passagier te voet het traject moeten
afleggen. Bjj slecht weer of vertraagde aankomst
van spoortrein of stoomboot zullen allicht een of
meer passagiers voor wie geen plaats is zich zeer
teleurgesteld gevoelen. Bij goed weer en wanneer
er geen haast is, zal slechts bij uitzondering van
een of meer der 8 zitplaatsen gebruik worden
gemaakt.
Het resultaat van onze pogingen achten wjj dan
ook niet bevredigendwjj vinden althans geen
vrijheid öm u voor te stellen op dien voet een
overeenkomst aan te gaan.
Benoemd tot leeraar in het teekellen aan
de burgeravondschool te Vlissingen, de heer F.
Hondius van Middelburg.
Te Cortgene bracht de collecte voor de
scholen met den bijbel 85.64 op.
Tot hulponderwijzer aan de Christelijke school
te Zaamslag (hooid de heer de Rijke), op eene
bezoldiging van ƒ400 'ajaars, is benoemd de
heer F. Boon aldaar.
Nadat in 1883 het schoollokaal te Burgh vol
gens de eischen der nieuwe wet was ingericht,
is het in den laatsten tijd gebleken te klein te
zijn om het steeds vermeerderende aantal leer
lingen te bevatten. Het is daarom, dat door
den gemeenteraad aldaar besloten is nog een
lokaal aan het tegenwoordige te bonwen.
Dr. Hoedemaker, hoogleeraar aan de vrije
universiteit, is op zijn verzoek als zoodanig eer
vol ontslagen tegen 1 Jan. 1888, onder dankbe
tuiging voor bewezen diensten.
Bij de Christ, ger. gemeente te Zaamslag is
tot voorganger gekozen de heer H. J. Kouwen-
hoven te Schoonebeek. Met hem stonden op b8t,
door den kerkeraad opgemaakte drietal de heeren
P. Biesterveld te Gorkum en A. den Hartogh te
Geesteren.
Het gisteren van Riga met eene lading balken
alhier aangekomen Nederl. driemastschooner-
schip Margarethagez. A. G. Visser, vertrok van
genoemde haven op den 23 Sept. jl., maar was«
tengevolge van zwaar stormweder, genoodzaakt
op 24 Sept. weder daarheen terug te keeren. Op
den 27 Sept. werd de reis opnieuw aanvaardj
de wind was na eenige dagen echter zeer ongun
stig, in de laatste dagen draaide hjj, maar was
dan zóo sterk, dat het schip veel te doorstaan had,
De op de werf van de M" de Schelde voor
den provincialen dienst op de Wester Schelde
nieuw gebouwde raderstoomboot Walcheren is
thans in dienst gesteld en maakte gisteren hare
eerste reis om 2 uur 45 min. 's namiddags naar
Terneuzen. Het schip wordt, evenals de andere
stoombooten, zoowel voor den dienst op Terneuzen
als voor dien op Breskens gebezigd.
Een Goesche correspondent van zeker Zesuwsöh
orgaan geeft een reprimande aan de vereeniging
Het Nederlandsch iooneel over de keuze van een
stuk, Een 'pikante roman, verleden week in
Goes opgevoerd door het Rotterdamsche tooneel-
gezelsohap, onder directie van den heer Faassen.
Die vereeniging moest, volgens dezen wjjzen
berichtgever, verstandiger wezen in de keuze der
stukken.
De berichtgever verwart schromeljjk twee ge
zelschappen, die met elkaar niet kunnen vergele
ken worden, en weet niet eens dat de vereeniging
Het Nederlandsch tooneelgevestigd te Amsterdam,
reeds sedert jaren Zeeland niet meer bezoekt. En
toch deelt hij wijze lessen uit.
Uit verschillende deelen van onze provincie
krjjgen wij berichten dat bij den storm, in den
nacht van Zaterdag op Zondag, hoornen zijn be
schadigd, terwijl het denzelfden nacht flink gevroren
heelt, zóo dat in de drinkbakken van het vee
ijs lag.
Van een vrachtrijder te Goes is de vorige
week een paard door bet vuur ouder het rjjden
doodgevallen; en gisteren overkwam hem hetzelfde
ongeluk met zjjne tweede beest,
De aanvoer van suikerbieten aap het station ty
