N® 239.
1887.
11 October.
Middelburg 10 October.
Dit blad verschijnt dagelijks^
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per 8/m. franco 2.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
i Advertentïën 20 Cent per regel,
feboorie-, Trouw-, Doodberichten, enz.: van 1-7 regels /1.50
iedere regel meer f 0.20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
■i
Agenten te Vlissingen: P. G. de Vet Mestdagh Zoon te Goes: A. A. W. Bolland, te Kruiningen: F. van dee Ï1Ei#L,tè'Zierikzee: A. O. de Mooij, te TholenW. A. van Hieuwenhuijzen en te Terneuzen: L. van Wijck.
Hoofdagenten voor het Buitenland te Parps en Londen, de Compagnie gér-épl^d^e Publicity étrangère G. L. Dahbe Cie., John F. Jones, opvolger.
s»
De kamer van koophandel te Dordrecht''heeft
besloten, het adres van die van Arnhem betreffende
de wijziging in de mailtreinen BerlijnTilburg
niet te ondersteunen. Dit besluit berustte op den
volgenden, door den secretaris aangevoerden grond.
Men erkende, dat het voorstel-Arnhem zeker
aannemelijk toeschijnt, omdat het waar is, dat op
Nederlandsch grondgebied grooter en welvarender
streek wordt bereden, maar dat aan het tot
standkomen onoverkomelijke bezwaren in den weg
staan. Er is namelijk bjj het adres over het
hoofd gezien, dat het betreft een Duitsche post
verbinding, door Duitsche staatsspoorwegen ge
ëxploiteerd, dat het plan van Arnhem pl. m.
115 kilometer korter traject op Duitsch grondgebied
heeft en dat daardoor de Duitsche administratie
bij overgang van reizigers op de ljjn Almelo
Salzbergen 6 a 7 per passagier zou verliezen,
terwijl een uitgestrekt gebied in Duitschland,
waaronder het belangrijke Ruhrdistrict, van het
genot van den maildienst zou verstoken blijven.
Bovendien wordt in het adres gewezen op het
voordeel voor reizigers van Hamburg en Bremen,
die van de geprojecteerde route in de richting
Amsterdam zouden gebruik maken, maar daar bjj
niet in aanmerking genomen, dat zulke reizigers
te Osnabrück van het eene station naar het andere
door de stad moeten trekken, hetgeen volgens de
tegenwoordige eiBchen van snel reizen een groote
hinderpaal is.
Het komt ons voor, dat de Dordtsche kamer
de zaak niet juist heeft gevat. Het ligt niet in
de bedoeling van het aangegeven plan, om den
weg OberhausenWeselBoxel geheel afte breken
maar om het grootste en schoonste deel van ons
land te doen deelen in de voordeelen eener betere
regeling van den treinenloop (Duitschland
YlissingenEngeland), terwijl het uit den aard
der zaak van belang is, om van onze kostbare
staatsspoorwegen zooveel mogelijk voordeel te
trekken en op Ylissingen allerlei sneltreinverbin
dingen te brengen. De maatschappij Zeeland
heeft er natuurlijk groot belang bij, dat van
Duitschland eene tweede sneltreinverbinding in
het leven geroepen wordt.
Het bezwaar der Dordtsche kamer zou men eer
verwachten van Duitsche zjjde dan van Neder-
landsche. ArnhCrt.)
Gelria schrijft
Een leerzaam pendant tot de zaak Smit levert
ona juist op dit oogenblik Duitschland. Dr. Bronis,
leeraar aan de KSn. Ritter-Akademie te Liegnitz,
is, ter voorkoming van ontslag, genoodzaakt ge
weest te bedanken voor zijn lidmaatschap van de
Vereeniging voor Lijkverbranding. Het schooltoe
zicht overwoog dat deze vereeniging en vooral
het lidmaatschap van dr. Bronis, daar bij docent
aan een inrichting van openbaar onderwijs is,
ernstige onrust en bittere ergernis bij de ouders
der scholieren en de hun verwante christelijke
kringen heeft veroorzaakt.
Eén stapje, en wij zjjn ook in Nederland zóo
ver. Dan komen misschien de doleerende docenten
aan de beurt en de leden van den Malthusiaan-
schen Bond. Waarom ook niet de vrijmetselaars
en spiritisten, wier meeningen in verschillende
kringen eveneens bittere ergernis teweeg brengen
Eindeljjk zal het misschien niet meer vergund
zijn, propaganda te maken voor onschuldige
liefhebberijen, als: Volapük of dr. Jager's wol
systeem.
Waarachtig, de docenten moeten oppassen. De
groote onbekende, de kamer van 100, is op komst.
De regeering heeft aan de Tweede kamer eene
nota van antwoord betreffende de grondwetsont
werpen toegezonden.
Zjj erkent dat het aannemen van de voorstellen
niet in zich sluit dat ieder lid aan alle verande
ringen zjjne goedkeuring hecht. Wil de herziening
gelukken, dan moet eenige inschikkelijkheid wor
den betoond zegt zjj ten aanzien van enkele
veranderingen, welke aan sommigen minder wen-
scheljjk voorkomen, ter wille van de vele verbe
teringen, welke de voorstellen, die met elkander
in nauw verband staan, ontegenzeggelijk bevatten.
Wat hoofdstuk VIII aangaat, verwerping van
dit voorname gedeelte der herziening ware ten
hoogste te betreuren. De bewering, dat de
meerderheid der bevolking tegen die verandering
zou gekant zjjD, acht de regeering ongegrond, de
^palingen strekken toch alleen om den wetgever
meer gelegenheid te geven om de verdediging
behoorlijk te regelen, zonder groote contingenten
te vorderen. De bestaande grondwet beschermt
de ingezetenen niet tegen drukkende jasléjjyltnaar
belemmert eene goede regeling der levende strijd
krachten de nieuwe bepalingen leggen geen
nieuwe verplichtingen op, doch geven alleen meer
vrijheid aan den wetgever, die zeer zeker rekening
zal houden met de belangen der bevolking.
Algemeenen dienstplicht vreest men er van.
Doch deze is ook door de bestaande grondwet
feitelijk niet uitgesloten.
Een eerste vereischte is het beschikbaar hebben
van een actief leger, dat bij mobilisatie dadelijk
gereed is, den eersten vjjandelijken stoot af te
weren. Zulk een leger, voldoende sterk, kunuen
wij onder de tegenwoordige grondwet niet bezitten,
tenzjj het jaarljjksch militie-contingent aanzienlijk
worde verhoogd. De vrees om daardoor de natie
te veel te bezwaren zou echter eindelijk wel
moeten worden ter zjjde gesteldwant uit onze
schutterijen is aan geen aanvulling van ons actief
leger in bovenbedoelden zin te denken. Men zou
dus wel verplicht zjjn, over te gaan tot eene
misschien drukkende verhooging van het contingent.
Onder het nieuwe hoofdstuk zou de zaak echter
geheel anders staanreeds door eene niet boven
matige verlenging van den militairen dienstplicht
kan dan in de behoefte worden voorzienen het
nu gebeurde met de lichting 1882 bewees, hoe
weinig drukkend dat is. En bovendien zal een
wat langere militiedienstplicht, grootendeels in
onbepaald verlof, verre te verkiezen zjjn boven
een korteren diensttijd met lateren veeljarigen
schutterdienst.
Zij, die door het lot niet worden toegewezen
aan het actieve leger, zullen ingelijfd moeten
worden bjj eene andere catagorie, zij heete dan
schutterij of landstorm. Nu reeds kan het voor
uitzicht worden geopend, dat in de behoefte aan
een voldoend sterk actief leger, evenals in die
aan eene reserve, zal kunnen worden voorzien
zonder dat eene noemenswaardig hoogere lichting
wordt vereischt.
Yerder deelt de regeering nog mede, van oor
deel te zjjn dat art. 15 der bestaande grondwet
alleen van toepassing ia op de dochters van den
koning, die hem overleven; eene andere wijze van
benoeming van den voorzitter der Eerste kamer
niet wenscheljjk te achten, en de juistheid te
erkennen van de opmerking dat zij een voor haar
onverbreekbaar verband heeft gelegd tusschen
hoofdstuk III en de addit. artikelen.
Een der lezers van de Zutf. Ct meldde aan
dat blad, dat het ontslag van den heer B. Blok
als redacteur van het conservatieve Dag
blad daaraan te wjjten is, dat de heer B. in
Israelietische organen propaganda bjj de Israelie-
tische kiezers maakte voor de liberale candidaten,
ter gelegenheid van verschillende gemeenteraads
verkiezingen en ook bjj die van de Tweede kamer.
Deze handelwijze was dus in strjjd met zjjnen
„conservatieven" werkkring.
Naar aanleiding hiervan richt de heer Blok,
in een schrjjven, dat als ingezonden stuk" in het
Dagbl. is opgenomen, tot de redactiën der ver
schillende Lraelietische organen hier te lande,
beleefd, maar dringend verzoek om eene duide
lijke en zoo pertinent mogeljjke
verklaring, zooals zjj die naar volle waar
heid zullen meenen te kunnen afleggen, zoo
spoedig mogeljjk te doen toekomen aan den heer
hoofdredacteur van het Dagbl. van Z.-H. en s Gra-
venhage.
Het Vad. maakt de Zuiph. Crt een ernstig
verwjjt van de opname van dit bericht en schrijft
„Wjj moeten verklaren, dat het ons uitermate
bevreemdt zoo maar klakkeloos door de redactie
dezer courant een on dit opgenomen te zien, dat
het karakter van een harer collega's aantast. Wie
den heer Blok kent, begrjjpt trouwens, dat hier
van geen woord waar kan zijn. Een on dit is het
eigenljjk zelfs niet, want in de residentie werd
het nog niet eens verteld. Yermoedeljjk is het
een uitvindsel van een persoonlijk vijand van den
heer Blok.'1
Aan het Bureau vo~>r scheikundige onderzoekingen
alhier werden in het derde kwartaal onderzocht:
17 monsters regenwater, waarvan 13 zuiver, 3
loodhoudend en 1 onrein werden bevonden. Van
18 monsters welwater waren 11 zuiver, 7 onrein.
2 monsters gedistilleerd zeewater bleken loodhou
dend te zjjn.
Van 3 monsters roode wjjn waren 2 gegipst, 1
volkomen zuiver. 1 monster cognac was zuiver,
1 jenever gekleurd door caramel. 5 monsters
tarwemeel en 1 kropmeel bleken by scheikundig
eJ mikroskopisch onderzoek uit zuiver tarwemeel
to&beataan
Anonsters spek waren vrjj van trichinen en
mcflpl vergiften. 2 rrjpnsters va^kensvleeseh en worst
waren eveneens vrjj van trichinen, maar ptomaïne-
houdend. 2 monsters worst uit St. Maartensdjjk
waren eveneens ptoma'inehoudend.
Vleesch uit Middelburg en uitbraaksels van
daarmede gevoede militairen waren vrij van
metaalvergiften, maar ook ptoma'inehoudend.
2 monsters gordjjnstot, 2 behangselpapier, 1
cretonne en 1 zeildoek waren allen vrij van
schadelijke kleurstoffen.
1 monster loodwit was onvervalscht.
In de jongste vergadering van het Zeeuwsch
Genootschap werden door den conservator, dr. J.
G. de Man, ter tafel gebracht een groot aantal
voorwerpen, door onderscheidene gevers eD geefsters
geschonken. Wij vermelden gaarne van deze: een
glazen bokaal, met het opschrift „Welvaren van
de goede visscherjj in Zeeland", van den heer L.
J. v. d. Harst, en een anderen glazen beker met
het jaartal 1723 en de initialen W. O. R., op den
handel in meekrap toepasselijk, van den heer G.
de Brujjne van den heer Gildemeester te Amster
dam eene photographie van eene onlangs te
Domburg gevonden schelpeen stel Siameesche en
andere munten van den heer H. P. den Bouw
meester en van denzelfden een model prauw van
Ceylon met een zoogenaamde „outrigger". Van
den heer H. Kamerman een op bamboes door de
Batakkers geschreven briefvan den heer M. J.
I. Sprenger sneeuwschoenen en andere merkwaar
digheden van Sioux en Chippewas in N.-Amerika,
en van den heer Houtzagers een koperen pijpenrek
van 1782. Voorts zoölogische voorwerpen en
verschillende kleine ornamenten, kleedingstukken,
oude lepels, een oud lampje en Mammouths-
beendeien.
Vooral trok de aandacht de door de mildheid van
dr. Mezger onder de zorgen der conservatoren, dr.
De Man en Lutejjn, in orde gemaakte jonge boerin
van omstreeks 1800, voorgesteld als met haar man
zóo juist van visite komende, terwijl zjj haar kind,
waarvan wjj in deze courant vroeger melding
maakten, heeft te huis gelaten.
Zij draagt een echten schelphoed, zóo' geheeten
omdat het echte stroo als schelpjes op éen ligt.
De hoed met de ouderwetsche linten komt van
de vroegere bewoonster van St Janskerke, de kanten
muts van Koudekerke. De gouden stikken komen
uit Brigdamme en de groote echte bloedkoralen
weder van Biggekerke. Het gestreepte jak van
lichte zjjde met elleboogsmouwen is bewaard ge
bleven te Aagtekerkehet wit neteldoek doekje
en de beuk komen uit Souburg, de damasten
bovenrok en de daarop volgende zjjden rok uit
Arnemuiden. De gebloemde satjjnen schort weder
om uit Souburg. Het met zilver versierde riem,
waaraan de beugeltasch hangt, bleef bewaard in
Veere. Onder de handen van de naaister, vrouw
Caljaauw, ontstond uit al die, van heinde en verre
bijéén gezamelde, kleedingstukken een alleraardigst
boerinnetje.
Uit Vlissingen schrijft men ons
Aan het stoomschip Broma, in aanbouw op de
werf van de Maatschappij de Scheldezal thans
's avonds en wanneer noodig 's nachts bjj electrisch
licht gewerkt worden; de daarvoor noodige in
richting is reeds voltooid, en zal nog heden in
gebruik worden genomen. Dat op die werf spoedig
gewerkt kan worden is voor eenige dagen weder
gebleken, toen eenige nieuwe stukken voor de
machine van het met averjj op de reede liggende
Hamburger stoomschip Wandrahm, van Antwerpen
naar Montreal (Kanada) bestemd, vervaardigd en
ingez6t moesten worden. Terwjjl de machinist
van genoemde stoomboot verwachtte, dat de
reparatie 6 tot 8 dagen zoude duren, er
moesten eenige stukken gevormd en gegoten
worden werd het schip slechts 3 dagen opge
houden. Ook omtrent de onkosten berekening
was de gezagvoerder zeer tevredenhij had ge
meend, ongeveer het dubbele te moeten betalen
van hetgeen hem in rekening werd gebracht.
Aan den goeden naam der Maatschappij zal dit
zeker ten goede komen.
Benoemd tot surnumerair der belastingen o. a. de
heer P. Lucieer van Groede. Er waren 82 adspi-
ranten en 12 plaatsen.
beide partijen opgelost en de provinciale staten
behoeven in November a. geen vonnis te vellen
in; de subsidiekwestie, die daarmede nauw samen
hing.
Te Bergen op Zoom viel Donderdag het
talentvol drietal BeumerMoriaméDe Swert eene
zeer warme ontvangst ten deel.
De groote zaal van Thalia was door een deftig
publiek bezet en tal van lauwerkransen en bloe-
menruikers getuigden, met warme toejuichingen,
van de ingenomenheid van bet publiek.
Na afloop van het concert werd hun eene ovatie
bereid, waarbjj de stafmuziek van het 3e reg.
inf. in de zaal eene serenade bracht. De Brabanponne
werd door het kunstenaars-trio staande aangehoord.
Daarna werd de Ouverture Mignon ten gehoore
gebracht. De majoor der artillerie Boogaardt
sprak den artisten toe in 't Fransoh, waarbij hij
hun geluk wenschte met het behaalde succes,
hulde bracht aan hun talent en eindigde met een
dronk te wjjden aan Villustre triple alliance musicali,
hetgeen een storm van toejuichingen deed losbar
sten.
De heer Bruinswold Riedel, predikant te Hoorn,
is met 524 van de 958 uitgebrachte stemmen
gekozen tot algemeen secretaris van de Maat
schappij tot nut van 't algemeen.
De heer Nieuwenhuizen Kruseman verkreeg er
297 en de heer De Bussy 137.
De zijtak Sluis van de stoomtramljjn Breskens
Maldeghem is thans voltooid on de exploitatie
heeft nu geregeld tot in de kom der gemeente
plaatshet geschil tusschen die gemeente en de
stoomtram W is dns in bevredigenden zin voor
Aan het Utr. Dbld deelt men mêe dat een der
leden onzer Tweede kamer pogingen aanwendt
tot oprichting eener maatschappij, welke zich zou
ten doel stellen de vereeniging der tramwegen
en locaalspoorwegen hier te lande onder éen bestuur.
Het bedoeld lid meent, dat op die wjjze een
spaarzamer beheer en een voordeeliger exploitatie
zal worden verkregen en daardoor de kans zal
ontstaan aan de aandeelhouders een beter dividend
te verzekeren dan zjj tot dusver mochten genieten.
Het Utr. Dbld acht dit denkbeeld verre van
verwerpelijk, doch vreest terecht dat het zal
afstuiten op allerlei bijzondere en persoonlijke
belangen, die niet zullen te bevredigen zjjn, dan
ten koste van den grondslag, waarop hetgansche
plan berust.
De audiënties van de ministers van oorlog en
van waterstaat, handel en nijverheid zullen Don
derdag a. s. niet plaats hebben.
In den loop der maand November of December
zal gelegenheid worden gegeven tot het afleggen
der examens voor apothekers-bediende die te
Breda en te Kampen, en voor vroedvrouw die te
Utrecht zullen worden afgenomen.
Verdere bijzonderheden vermeldt de Staats
courant van heden.
De volgende onderofficieren van het instr. bat.,
tot het le studiejaar van den hoofdcursus te Kampen
behoorende, zijn overgeplaatst als volgt: jhr. O. A.
J. Meijer bij het reg. gren. en jagers: F .J. E.
Hoedt en H. A. R. Sasburg 2e reg. infJ. C.
Voorduin, W. E. de Hart, P. C. Lenshoek en J.
Kerkhoff,4ereg. inf; G. Snel en E. N. van Hille
7e reg. inf.N. W. Blom bjj het 8e reg, inf.
Zij zullen echter bjj getnelden hoofdcursus gede
tacheerd bljjven.
De voordracht voor kantonrechter te Utrecht
bestaat uit de heeren mrs. R. D. Baart de la
Faille, rechter in de rechtbank aldaar; P. Gratama,
rechter in de rechtbank te Leeuwarden; en J.
J. Kuipers, kantonrechter te Delft.
Wjj ontvingen het jongste nommer der Katho
lieke Illustratie hetwelk aan Rembrandt is gewijd-
Het bevat behalve een paar schetsen van Rem
brandt, een afboelding van de Nachtwacht, van
de Staalmeesters, van de Honderdguldensprent,
Jezus de zieken genezende, enz. Prof, Alb. Thjjm
heeft er een schets van het leven van den grooten
meester bjjgevoegd.
De uitvoering van de gravures zjjn, zooals wij
dit van dit tijdschrift gewoon zjjn, keurig.
Blijkens een aan het departement van koloniën
ontvangen telegram van den gouverneur-generaal
van Nederlandsch-Indië van den 8n October, is
een vijandelijke bende, sterk 400 man, onder
Tengkoe di Tirou in den nacht van den In October
binnen de postenlinie van Groot Atjeh gekomen
en wilde een even sterke bende in den nacht van
den 2n October volgen, doch werd deze door een
hinderlaag verdreven, terwijl de eerste bende, die
genesteld was tusschen Moeaapi en Kotta Radja
Bedil, den 2n dezer werd aangetast en verjaagd
met achterlating van 41 dooden; ons verlies be
droeg 4 gesneuvelden en 17 gewonden.
