N° 230;
130e Jaargang;
1887.
Y rijdag
30 September.
Middelburg 28 September.
Serlmletr/zs.
^erkoopirtgen en aanbestedingen.
Dit blad verschijnt dagelijks,
met uitzondering van Zon- en Feestdagen;
Prijs per 8/m, franco 2.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
Advertentiën 20 Cent per regel.
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten, enz.: van 1-7 regels /1.50
iedere regel meer f 0.20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Politieke kansberekening.
MIDDELBURGSCHE COURANT.
Agenten te Vlissingen: P. G. de Vet Mestdagh Zoon te Goes: A. A. W. Bolland, te Kminingen: F. van des Pel1! ie Zierikzee: A. C. de Moou,te TholenW. A. van Nieuwenhuijzen en te Terneuzen: L. van Wijck.
Hoofdagenten voor het Buitenland te Parijs en Londen, de Compagnie générale de Publicity étrangère G. L. Daube Cie., John F. Jones, opvolger.
Een eigenaardig werk, dat werk der phantasie!
Het doet aan het spelletje ran het knoopen
tellen denken, waarbij elk voor zijne partij
angstig vraagtomhoog, omlaag, omhoog
En wjj herinneren ons tegelijkertijd de woorden
van koningin Louise uit Vorstenschool,
n't Is alles één! Komiek en treurig, moederI
Partijen en personen voor de zaken 1
Een Turksche wip omhoog, omlaag, omhoog
En dat heet politiek I
Geen wonder dat men op dit oogenblik in ons
land dit spel speelt met het oog op de nieuwe
indeeling van het land en de nieuwe kiesregeling.
Niet lang geleden waagde zich de redactie der
Scheldebode aan die berekening, voor zoover het
Zeeland betrof; en zjj decreteerde voor Middel
burg en Goes liberale kamerleden; voor Honte-
nisae een katholiek afgevaardigde, voor Oostburg
een anti-revolutionnair.
Verder verrastte iemand die „vermeent de kaart
van het land vrij goed te kennen" de lezers van
de Post met de volgende berekeningIn de
nieuwe kamer van 100 zouden zeker 29 katho
lieke leden zitting hebben en wel voor de districten
Vechel, 's Hertogenbosch, Grave, Weert, Venloo,
Roermond, Sittard, Gulpen, Maastricht, Helmond,
Eindhoven, Tilburg, Waalwjjk, Zevenbergen, Oos
terhout, Breda, Bergen op Zoom, Zwolle, Almeloo»
Enschedé, Rbeden, Eist, Nijmegen, Druten, Hil
versum, Haarlemmermeer, Katwjjk, Loosduinen en
Schiedam.
In de districten Eede, Amersfoort en Apeldoorn
zou men 3 anti-revolutionnaire leden verkrijgen,
zonder hulp der katholieken te kiezen, terwjjl de
katholieken, met de anti-revolutionnaire samen
werkende, vrij zeker zouden zijn van de overwin
ning in de 15 districten Schoterland, Kampen,
Ommen, Deutichem_ Wjjk bjj Duurstede, Gorin-
cbem, Breukelen, Gouda, Bodegrave, Delft, Slie-
drecht, Middelburg, Oostburg, Goes en Hontenisse.
De liberalen daarentegen zouden vast kunnen
rekenen op 40 zetels, te winnen in de districten
Groningen (2), Zuidhorn, Appingedam, Winschoten,
Veendam, Assen, Emmen, Leeuwarden, Harlingen,
Franeker, Steenwjjk, Meppel, Deventer, Lochem,
Arnhem, Hoorn, Enkhuizen, Alkmaar, Helder,
Amsterdam (9), Haarlem, Beverwjjk, Zaandam,
Rotterdam (5), Brielle, Dordrecht en Zierikzee.
Er resten dus dan nog de tien districten:
Sneek, Dokkum, Bergum, Wolvega, Zutfen, Tiel,
Utrecht (2), Leiden, 's Gravenhage (3) en Ridder
kerk, waar 13 zetels zjjn en de liberalen en anti
liberalen vrij wel geljjk zouden staan.
Volgens die becijfering zouden dus de liberalen
40, en de anti-vrjjzinnigen 47 zetels innemen
terwijl de 13 onzekere niet de kans openen dat
een der partijen eene krachtige meerderheid
zoude kunnen krijgen.
Wjj beginneD met er opte wijzen, dat, terwjjl in
ons eigen gewest iemand die kan geacht worden
heter de kaart van de provincie te kennen dan de
sehrjjver in de Post, in tegenstelling met diens
gevoelen, Middelburg en Goes onder de liberale
districten rekent.
Maar tegen de redeneering van dien sehrjjver
in de Post, die zich een Plattelander noemt, zijn
nog andere, ernstiger bedenkingen te opperen
wjj hechtten daarom aan die opgaaf zoo weinig
waarde dat wjj haar nog niet onder de oogen
onzer lezers brachten.
Nu het Ijjstje echter in tal van bladen circu
leert, komt eene weerlegging daarvan ons niet
ongepast voor.
De Tijd waarschuwde reeds tegen onvoorwaar
delijk geloof aan die berekeningen merkte op
dat de kennis, welke de Plattelander van de kaart
van het land meent te bezitten, bljjkbaar veel,
zeer veel zelfs te wensehen overlaat. Zoo noemt
hjj bjjv. onder de nieuwe districten, waarin de
katholieken zonder de hulp der antirevolutionairen
zeker zouden zjjn van de overwinning, de districten
Enschedé, Loosduinen en Schiedam. In al deze
nieuwe districten, zooals zij in de add. artikelen
der nieuwe grondwet bepaald worden, vormen de
katholieken de minderheid der bevolking; in het
nieuwe district Schiedam, met de volkrjjke en over
wegend protestantsche gemeenten Vlaardingen en
Overschie, nauwelijks éen derde. Niet minder vergist
de Plattelander zich omtrent Zwolle. Het nieuwe
district Zwolle zal gevormd worden door de ge
beenten Zwolle, Zwollerkerspel, Dalfsen, Wjje en
Heino. Het aantal katholieken in deze vijf
gemeenten bedraagt aanzienljjk minder dan een
derde van het geheele bevolkingscijfer. Toch
zouden ook daar de katholieken zonder de hulp
der anti-revolutionnairen vab de zegepraal zeker
zjjnDe kracht der katholieken in het district
Beverwjjk daarentegen wordt, merkt de Tijd
verder op, door den Plattelander zeer onderschat:
dit district zou, volgens hem, per se een liberaal
district zijn. Toch is d&ar de helft der bevolking
katholiek.
Het is eigenaardig dat men zich juist aan
katholieke zijde zoo druk bezighoudt met de
waarschijnlijke gevolgen der nieuwe regeling. Men
schjjnt daar zoo nieuwsgierig te zjjn naar de
grootte der winst die men behalen zal en winst
zal er aan die zjjde zeker wezen 1 dat men
reeds de rekening zooveel mogeljjk wil opmaken.
En toch zjjn al die becijferingen niets meer
dan slagen in de lucht of liever in het duister.
Men vergeet dat men, behalve nieuwe dis
tricten, zal krjjgen andere kiezers en andere
partijverhoudingen.
Of de samenwerking tusschen de anti-revoluti
onnairen en de katholieken zal bljjven als tot nu
toe, is zeer twijfelachtigmaar zelfs is het,de
groote vraag of onder ben afzonderljjk niet een
geheel andere partjj verhouding zal ontstaan.
Mannen als Buitendjjk en Bronsveld zinspeelden
immers reeds op eene afscheiding van de Kuype-
rianen, die met de nieuwe regeling dus hoogst
waarschijnlijk een fait-accompli zal worden.
En zal dr Schaepman met zjjn aanhang dan nog
langer samenwerken met de andere katholieken,
volgelingen van dr Vermeulen en de Tijd f
Maar bovendien; hoe zal het gaan onder de
liberale party, wier verschillende scbakeeringen
zich nu aaneensluiten terwille van de grondwets
herziening? Ons dunkt, men zal eene afscheiding
krjjgen tusschen de radicalen en de gematigd
liberalen. De aanhangers van het algemeen
stemrecht zullen verder een afzonderljjk geheel
uitmaken en hunne krachten meten met hunne
bestrjjders.
Bij de nieuwe regeling zullen daarenboven meer
dan thans bepaalde vraagstukken op den voor
grond kunnen treden en menig kiezer zonder
om een party-leuze in het algemeen zich te be
kommeren zal zich scharen onder hen, van
wie hjj, naar zjjn gevoelen, de beste oplossing van
dergeljjke vraagstukken kan verwachten. Een voor
's lands belang zeker zeer gewenseht gevolg van
de nieuwe regeling.
Wie durft zich echter wagen aan eene voor
spelling omtrent de resultaten, die uit verkiezingen
onder zulk geheel veranderde omstandigheden
bunnen voortkomen
Wij niet.
„Wij" we zeggen het de redactie van het
Utrechtsch Dagblad volmondig na »wij staan
voor het onbekendehoe van nabij en hoe volle
dig wy ook onze landgenooten meenen te kennen,
niemand onzer zal het wagen ook bjj benadering
te voorspellen, wat de aanstaande nieuwe kiezers
in hun schoot verborgen houden en welken invloed
zjj zullen uitoefenen op het maatschappelijk en
staatkundig leven, op de stoffelijke welvaart, op
de zedelyke en verstandelijke ontwikkeling van
ons volk?
„Wat meer zegt, onze aanstaande nieuwe kiezers
weten zulks op dit oogenblik zelf niet."
Maar even waar is het, wat dit blad daarop
volgen laat
„Wat in het gemoed van ieder hunner moge
omgaan, wat daar leeft en woelt en bruiseht,
welke plannen en ontwerpen er zjjn of worden
gevormd, ten bate van land en volk, met hoe
veel goede en edele bedoelingen bezield, met hoe
frissche, degeljjke en volhardende krachten toe
gerust, zonder eenheid, zonder samenwerking zullen
ook die nieuwe kiezers niet vermogen iets tot
stand te brengen en zal de wil van den een slechts
strekken om dien van den anderen te breidelen,
te breken en te vernietigen.
»En voor die eenheid en samenwerking, zoo zjj
werkelyk goede en duurzame vruchten zullen
dragen, is meer noodig dan de zucht tot het
verslaan van een of meer gemeenschappelijke
vjjandendaarvoor worden bovenal vereisch,
naast kennis en karakter, wederzjjdsche waardee
ring en wederzijdaeh vertrouwen, overeenstemming
in levensbeschouwing, persoonljjke zelfverlooche
ning, d. i. achterstelling van het eigen ik ten
behoeve van het algemeen belang."
Yan ons nieuw kiezerspersoneel verwachten wjj
ook versterking der elementen, die 's lands belang
hooger stellen dan de wip-politiek, waarop wjj
in het begin van deze beschouwing doelden,
Strijd voor de oplossing van bepaalde vraag
stukken, hoofdzakelijk van sociaal belang, kan de
machtigste drijfveer wezen bij de aanstaande ver
kiezingen en tal van personen samenbrengen die
nu gescheiden zjjn déor loafer ïauza var!
z. g. politiek belang.
En wjj hopen dat dit zoo zijn zal
Dan kan er uit de nu nog voor ons duistere
toekomst, waarover wjj ons aan geen voorspellin
gen wagen, veel goeds voortkomen tot heil van
ons land.
Men schrjjft ons
Daar de ontvangsten van de loodsgelden in dit
jaar beduidend grooter dan vroeger zjjn en het
maximum ad ff. f800, dat aan de Nederlandsehe
loodsen uitgekeerd wordt, meestal verre over
schreden werd, is door den minister bepaald dat,
met ingang van 1 October a. s., de door de
loodsen te genieten percenten verminderd worden.
Volgens het reglement heeft de regeering geljjk,
daar de loodsen niet meer dan ff. 1800 en niet
minder dan ff. 1200 verdienen mogen, maar de
loodsen zjjn natuurlijk zooals zich denken laat
niet erg met de verandering ingenomen, te
minder daar hunne Belgische concurrenten, die
zy altijd op de hielen moeten zitten, veel meer
verdienen. De grootere ontvangsten zijn te wjjten
aan het goede materieel, de toenemende scheep
vaart op Antwerpen en Terneuzen, en niet het
minst aan den ijver der Nederlandsehe loodsen.
Wanneer de laatste nu maar niet verflauwt,
daar de vooruitzichten niet meer zoo uitlokkend
zijn? Wij verwachten dit van onze loodsen, die
altjjd met nauwgezetheid hun plicht vervullen, niet,
maar zou het toch niet in het belang der staatskas
geweest zijn, eene aanmoediging te geven en die
wakkere mannen niet te bekrimpen?
Bij de firma J. C. W. Altorffer alhier is van
de pers gekomen de nieuwe winterdiensl op de
spoorwegen.
Het boekje is voldoende bekend en behoeft
geene aanbeveling meer, waarom wjj volstaan
met de verschijning ervan aan te kondigen, onder
mededeeling dat het thans ook eeno opgaaf bevat
van doorgaande rijtuigen in buitenlandsch verkeer.
Ten vorigen jare werd door de schietvereeni-
ging Medioburgum besloten om bij het eind der
zomeroefeningen een wedstrjjd te houden onder
diegenen harer leden, die minstens 10 oefeningen
hadden bijgewoond en gemiddeld 45, 40 of 35
punten behaalden.
Gisteren werd aan dat besluit gevolg gegeven
en gekampt om de drie beschikbaar gestelde me
dailles, nl. voor de le categorie een zilveren
vergulde voor de 2e een zilveren en voor de derde
categorie een bronzen medaille. Aan den wed
strjjd namen 17 schutters deel, nl. 4 in de le, 8
in de 2e en 5 in de derde. Er werd geschoten op
150 meter op de gewone concoursschijf en ieder
schutter loste tien schoten.
In de le categorie werd de prjjs behaald door
den heer A. W. den Doop met 105 punten.
In de 2e categorie door den heer A. K. Kalk
man met 101 punten en in de 3e categorie door
den heer D. Alewjjnse Sz. met 88 punten, laatste
schot 9.
De medailles worden uitgereikt in eene a, s
algemeene vergadering.
Dezer dagen is te Bruinisse naar men ons
van daar schrjjft het 120e vaat tuig, alle te
Bruinisse te huisbehoorende, in de haven gekomen;
van die "120 vaartuigen zijn 116 hoogaarzen,
hoofdzakelijk bestemd voor de mossel- en oester-
visscherij, en het meerendeel der opvarenden vindt
daarin een ruim middel van bestaan.
Door het steeds vermeerderende aantal en de
vergrooting van de vele, in de laatste jaren,
nieuw gebouwde hoogaarzen is de in 1872 aanzienljjk
vergroote haven dier gemeente ook weer te klein
geworden, ten gevolge waarvan vóór eenige weken
eene commissie is benoemd van tien schippers om
te overwegen op welke wijze, in 't belang der
schipperjj, het meest doelmatige plan kan ver
kregen worden voor de 3e vergrooting sedert 1835.
Zoodra men het daaromtrent eens zal zjjn, wat
achjjnbaar niet hard opschiet, kunnen verdere
ontwerpen, begrooting der kosten enz. worden
opgemaakt. De kosten zullen in elk geval weer
zeer aanzienljjk zjjn.
Bjj kon. besluit zjjn goedgekeurd de gewyzigde
statuten der Sioomlrammaatschappij Breskens
Maldeghem, te Breskens.
Volgens het U. D. is reeds sedert eenige weken
een ontwerp van wet gereed, waarbjj maatregelen
worden vastgesteld om bedrog in den boterhandel
tegen te gaan. Dat ontwerp gaat lang zoo ver
niet als de commissie van advies voor de land
bouwzaken heeft voorgesteld. De fabricage van
kur.stbofcy:, of de haadp! in artike^ wordt niet,
aan belemmerende bepalingen' onderworpen, maar''
alleen wordt gewaakt, dat geen kunstboter worde
verkocht voor natuurboter o. a. door voorschriften
te geven voor de verpakking van kunstboter, en
door te eischen dat bjj het voorhanden hebben
van kunstboter in winkels, de naam van het
artikel duidelyk worde aangewezen, zoodat de
kooper zich in den aard daarvan niet kunne vergissen.
De koning en de koningin zjjn gisteren met
het prinsesje naar het Loo vertrokken.
Volgens het Dbl. gaat de koninklijke familie
een deel van het a. voorjaar aan het meer van
Geneve doorbrengen. Er is een fraaie villa gehuurd.
A. Zaterdag verleent de minister van binnen-
landsche zaken geen audiëntie.
Naar de Haarl. Crt. verneemt, zal het vroeger
aangekondigde nieuwe werk van „Hildebrand"
eerlang verschijnen bjj de Erven F. Bohn te
Haarlem en den titel voeren
„Na vijftig jaar. Noodige en overbodige op
helderingen van de Camera Obscura."
Aan het Hdbld. schrjjft men uit Londen:
Uw landgenoot dr Snouck Hurgronje wordt
door de Ecgelsche bladen met lof overladen, omdat
bij drie maanden wist door te brengen in Mekka,
waar, geljjk men weet, de Christenen niet mogen
komen.
De »plucky Dutchman" (de moedige Hollander)
heeit, volgens het oordeel onzer pers, de daden
van Burckhardt, Palgrave en sir Richard Burton
in de schaduw gesteld.
Dr. A. W. Bronsveld vierde gisteren den dagj
waarop hij 25 jaar geleden het predikambt bij
de herv. kerk aanvaardde. Hij werd den 28en
September 1862 op zijn eerste standplaats te
Ophemert als predikant bevestigd.
Tot 1880 was hij te Haarlem werkzaamden
29 Febr. van dat jaar hield hij er zijne afscheids
rede om 7 Maart d. a. v. te Utrecht zijne intrede
te houden.
Te Nunspeet gaat het thans bij de herv.
gemeente zijn geregelden gang.
Ten overstaan van den notaris D. Verhulst
werd heden middag op de bovenzaal van de
sociëteit de Vergenoeging op de Groote Markt
alhier in het openbaar te koop aangeboden:
1. de buitenplaats Bomdal bestaande uit: fraai
en modern ingericht heerenhuis, koetsbuis, paarden
stal, tuinmanswoning, fraai aangelegden tuin,
moestuin, bosch en vijver, staande en liggende
in de gemeente Veere, aan den straatweg naar
Middelburg, ter grootte van 1 hectare, 39 aren,
90 centiaren, opgehouden op f 3800
2. 49 aren weiland, aan den Prooijenschen weg,
in de gemeente Vrouwepolder, opgehouden op
437.50
3. 79 aren, 80 centiaren weiland, in de gemeente
Arnemuiden, aan den Kraaijenholschen weg,
opgehouden op 562.
Maandag had te Terneuzen, ten overstaan
van den notaris mr J. P. Dronkers, de openbare
veiling plaats van: lo. een huis en erf, staande
en gelegen in het Hoogstraatje te Terneuzen,
kooper werd de heer F. Doorns aldaar voor
820; 2o. een statietjalk, genaamd Cornelia
groot 59 tonnen, te huis behooiende te Terneuzen
met deszelfs staand en loopend want en verderen
inventaris, laatst gevoerd door schipper A. Leunis
verkocht voor f 301.
Ten overstaan van de nctarissen C. J. A.
Fercken en mr. J. G. van Deinse, zijn Dinsdag te
Koewacht, ten verzoeke van den bear J. Herman
c. s., in het openbaar gevuld de volgende per-
ceelen, allen gelegen in de gemeente Koewacht
1° een woonhuis, schuur, erf, tuin en boomgaard,
groot 17 aren 72 centiaren, alsmede eenige daar
bij behoorenden rjjksgrond; 2° 5lja. 45 c. a. bouw
land, (boomprijs ƒ40); beide perceeleu gecom
bineerd verkocht voor 625 aan den heer J. de
Jonge te Koewacht3° een woonhuis, schuur,
erf en tuin, groot 32 a. 50 c. a., ingehouden op
ƒ725; 4° 99 a. 20 c. s. sparretbosch 5° 1 h.
7 a. 20 e. a. idem, beide perceelen gecombineerd
ingehouden op ƒ695; 6° 90 a. 80 c. a. wei- en
bouwland, (boomprijs 14)verkocht voor ƒ1171,50
aan den beer M, Stevens te Koewacht 5 7» l bi
