N° 223.
130® Jaargang;
1887.
Donderdag
22 September.
BEKENDMAKINGEN.
OPRICHTING VAN BENE BROODBAKKERIJ.
Middelburg 21 September.
Dit blad verschijnt dagel^ks,
met uitzondering van Zon- en Feestdagen;
Prijs per 8/m, franco 2.
Afzonderlijke nommers ziin verkrijgbaar a 5 Cent.
Advertentïën 20 Cent per regel.
Geboorte-, Trouw-, Doodberi chten, enz.: van 1-7 regels /1.50
iedere regt. meer f 0.20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte;
MIDDELRIRGSCHE COURANT.
Agenten te Ylissingen: P. G. de Vet Mestdagh Zoon te Goes: A. A. W. Bolland, te Kruiningen: Fvan dee Peijl, te Zierikzee: A. C. de Mooij, te TholenW. A. van Neeuwenhuijzen en te Terneuzen: L. van Wij ca.
Hoofdagenten voor het Buitenlandte Parjjs en Londen, de Compagnie générale de Publieité étrangère G. L. Datjbe Cie., John F. Jones, opvolger.
De burgemeester en wethouders van Middelburg,
(rezien de artikelen 6 en 7 der wet van 2 Juni
1875 Staatsblad no. 95) tot regeling van het
toezicht bij het oprichten van inrichtingen, welke
gevaar, schade ot hinder kunnen veroorzaken,
maken bekend
dat ter gemeente-secretarie ter visie is gelegd
een verzoek van J. C. VAN MIERT te Middel
burg om in het kad. perceel sectie A no. 582,
gelegen in de Bogaardstraat wijk D no 61, eene
broodbakkerij te mogen oprichten;
dat op Dinsdag den 4 October a., des namid
dags te half 2 uren, ten raadhuize dezer gemeente,
gelegenheid zal worden gegeven om tegen die
oprichting bezwaren in te brengen en deze mon
deling of schriftelijk toe te lichten.
Middelburg, den 16 September 1887.
De burgemeester en wethouders voornoemd,
S C H O R E R.
De secretaris,
A. DE VÜLDER VAN NOORDEN.
De heer J. Verwejj, predikant te Ovezand,
verzoekt ons opname van de volgende regelen
„Zeer dank ik u, mijnheer de redacteur, voor
de toezending van nommer 216 van uw veel
gelezen blad.
In de tweede kolom van dit nommer kan men
iets bjjzonders lezen. Dat bijzondere is van de
hand van dr A. Kuyper. Men kan uit hetgeen
dr Kuyper inzond zien, dat hij de door mij ge
dane uitdrukking, dat de kerk, die hjj ons wilde
geven, niet dia onzer vaderen is, maar die welke
hjj geteekend vond in een Engelschen roman,
zeer fijn uitspint. Hg heeft ze tot drie zaken
kunnen uitslaan.
Onwillekeurig denkt men bjj 't'lezen er van:
wat zjjn toch enkele menschen met een genialen
geest begaafd
Wjj kunnen uit het door dr Kuyper ingezon-
dene ook zien, dat hij de blanke waarheid ontkent.
Het kan echter ook zijn, dat hjj vergeten heeft
wat hij in 1873 tusschen 29 Maart en 25 April
aan den weledelen heer J. H. van der Linden
heeft geschreven.
Ten derde blijkt er zonneklaar uit, dat dr Kuyper
maar niet hebben wil, dat er een brochure zal ge
schreven worden en in 't licht verschijnen, waarin
zal aangewezen worden dat het waar is, dat hjj 't
idéaal voor de kerk, die hij begeerde, in een Engel
schen roman vond, geschreven door de jonge
juffrouw Younge. Op bladzijde 39 van zjjn Confiden
tie, in 1873 te Amsterdam bjj HövekerenZoon uitge
geven, begint hjj op den vierden regel van onderen
over dien roman te spreken. Die vierde regel,
alsmede de drie volgende luiden aldus: „Mjjn
tweede herinnering spreekt van een Engelschen
roman, die voor mjj, ik zeg niet in waarde, maar
in beteekenis voor mjjn leven, naast mjjn bjj bel
staat. Ge kent ze wel. Ze ia van de hand van
Miss Younge."
Op bladzjjde 40 vertelt Kuyper verder, dat
5t stemmig tafereel, hetwelk Miss Younge schetste
onder den titel: The Heir of Redelyffe, voor
hem middel geweest is tot breking van zjjn
zelfgenoegzaam, weerstrevend hart.
De prachtige greep van dit verdicht ver-
haai schuilt, zegt dr Kuyper verder, in het
samenbrengen van twee geheel uiteenloopende,
elkander kwetsende karakters.
He! daar was ik er bijna toegekomen, om aan
den hoogen en eigendunkeljjken eisch van Kuyper
te voldoen. Dat mag echter nog niet. Ieder
mensch heeft zjjn eigen manier van doen. In mjjn
brochure denk ik ook den weg te volgen, niet
dien een ander, doch ik zelf afbakende. De ont
knooping moet duB niet vooruit gegeven worden.
Bjj 't bouwen van een huis begint men niet met
't dak, doch met 't fondament. In 't alphabeth
gaat niet Z maar A voorop. Welnu de Z zal ik
thans niet geven.
Genoeg, het was dr. Kuypers» heimwee, de dorst
van zjjn leven", een kerk te hebben als Miss
Younge teekende. Meer mag er heden niet van
gezegd worden.
De veertien dagen, die Kuyper mjj geeft om
't bewjjs te leveren, zjjn wel wat hoog genadig.
Hjj achjjnt hierin de door hem zesmaal ge
vloekte synode nagevolgd te zjjn, die hem ook
v,eertien dagen tjjd gaf, om een verdedigingsschrift
pp te stellen, doch die hjj veel te hort vond.
Het is duideljjkeen brochure over model
en copie mag er niet komen. Want al raakte
zoo'n klein boekske tusschen Vele groote
verloren, toch bljjft het gewoonljjk langer be
waard dan dag- of weekbladen. Maar ook de
couranten, waarin de pagina vermeld wordt, die
't ideaal van Kuypers kerk bevat, mag men
niet zelf kiezen. In De Standaard mag dit vooral
niet geschiedenwant dan kwamen er de volgers
achter, dat niet de Kalvinistische, maar de Angli-
kaansche kerk van Engeland model voor dr Kujjper
was.
„Dat is stout gesproken" zegt ge, lezers Toe
gestemd. Maar voor dit stoute beweren bestaat
wel eenige grond. Geeft maar acht. In de tweede
week van deze maand zond ik een brief aan de
redactie van De Standaard. Daarin vroeg ik
drie dingen.
Vooreerst of de stukken, die ik wilde inzenden,
zouden geplaatst worden.
Ten tweede of de drukproeven van deze stukken
met even goede zorg zouden nagezien worden als
van al het overige.
Ten derde of op critiek van hare zjjde anti-
critiek van mjjn kant in De Standaard zou
worden opgenomen.
Hierop ontving ik een weigerend antwoord in
een brief, gedateerd 12 Sept. 1887. Dezen brief
heb ik onzen burgemeester, den WelEd. Achtb.
heer D. Mulder, laten lezen.
Ik mag 't bewjjs voor mjjn beweren alleen
leveren in een Zeeuwsch blad. Doch de keuze in
welk Zeeuwsch blad wordt mjj niet gelaten. Het
moet geschieden in de Midd. Cour. Waarom juist
in de Middélh. t Wel, deze wordt wel in geheel
Zeeland gelezen, doch in het district, waarin
Lohman tot volksvertegenwoordiger is gekozen,
minder dan de Goesche. Als dr. Kujjper meende
recht te hebben, om voor de levering van bewijs
een blad aan te wjjzen, dan had hjj dit recht bjj
de Goesche. moeten bepleiten. In deze had ik
stukken tegen de eandidatuur-Lobman geplaatst,
niet in de Middelburgsche.
Ik denk, dat dr. Kujjper liever zal hebben, dat
't bewjjs 14 jaren uitbljjft, dan slechts 14 dagen".
De rede, waarmêe gisteren jhr. Van Eysinga
het voorzitterschap der Eerste kamer weder aan
vaardde, luidde als volgt
„Opnieuw door 's konings vereerend vertrouwen
tot dezen zetel benoemd, wil ik daarvan geen bezit
nemen, zonder een oogenblik stil te staan bjj, en
het oog te vestigen op den politieken toestand,
waarin wij verkeeren.
„Met het volste recht sprak de minister van
staat en van binnenl. zaken in de vereenigde
zittiDg van 17 Augustus jl. de volgende woorden:
„Een buitengewoon gewicht ontleent de nu
afgeloopen zitting aan de behandeling en aanne
ming der elf wetten, strekkende tot het in
overweging nemen van voorstellen tot verandering
van de Grondwet.
„Dit onderwerp van staatsbelang heeft gedurende
eenige maanden groote en volhardende inspanning
van de vertegenwoordiging gevorderd.
„De eerste lezing van de grondwetsherziening
heeft alzoo plaats gehad en wel met behoud van
een der gewichtigste beginselen van staatsregeling,
nl. dat voor ieder onderwjjs is te verkrjjgen zonder
dat de godsdienstige overtuiging van de ouders
gekrenkt worden, en zonder dat dit groote belang
van staatshuishouding, zorg voor het volksonder-
wjjs, voorshands ten minste met schade is bedreigd-
„Velen verheugen zich daarover, voor vele
anderen is het eene teleurstelling.
„Zal die teleurstelling leiden tot verwerping
van de voorloopig reeds aangenomen voorstellen?
Dat de thans voorgestelde wjjzigingen in onze
hoogste staatswet niet aan alle wenschen beant
woorden, spreekt van zelf, maar gewis kan het
niet van staatsmanswjjsheid getuigen het goede
te verwerpen, omdat datgene wat beter is, niet
is te verkrjjgen.
„De sluiting heeft plaats gehad met de daaraan
verbonden ontbinding. Nieuwe verkiezingen traden
in op kalme wjjze, die in den regel het Neder-
landsehe volk kenmerkt.
„In de Tweede kamer brachten ze geen veran
deringen in de partjjverhouding. Wat betreft
deze kamer, wjj hebben het verlies te betreuren
van 2 mannen voor wie wjj hoogachting en
genegenheid koesterden, waarvan één reeds bjjna
30 jaren zijne plaats hier met eere heeft vervuld.
Later is nog een vacature ontstaan doordien een
man, die een sieraad dezer kamer kon genoemd
worden, tot ons leedwezen die benoeming niet
heeft aanvaard Desniettemin in politieken zin
gesproken, kan men zeggen dat ook deze kamer
gebleven is wat zjj was,
„De vertegenwoordiging staat wederom gereed
hare werkzaamheden aan te vangen. Iets vroeger
of later zal de tweede lezing der grondwetsher
ziening volgen. Tot welk resultaat dat zal leiden,
moet de toekomst leeren. Maar zooveel is zeker,
dat gij, rnjj-Ke heeren, u met mjj wilt vereenigen
in den wensch, dat de daaromtrent te nemen
beslissing, onder hoogeren zegen, moge strekken
tot heil van koning en vaderland. Ik verklaar
het voorzitterschap te hebben aanvaard."
In de Tweede kamer werd ditmaal de heer
mr. E. J. J. B. Cremers met 52 van de 65 stem
men gekozen tot eersten candidaat voor het
presidentschap.
De heer Gleichman werd met 38 van de 66
stemmen als tweeden candidaat aangewezen, ter-
wjjl bjj herstemming generaal Reuther met 43
van de 63 stemmen als derden candidaat op de
nominatie werd geplaatst.
Tegen de toelating, van jhr. Coenen als lid der
Eerste kamer zjjn, zooals men weet, door jhr. Van
Nispen tot Pannerden, lid der staten van Gel
derland, bezwaren ingebracht op grond van art.
73 der prov. wet.
Dit artikel luidt„Zjj onthouden zich van
medestemmen over de zaken die hen, hunne echt-
genooten, of hunne bloed- of aanverwanten, tot
den derden graad ingesloten, persoonljjk aangaan,
of waarin zjj als gelastigden zjjn betrokken."
De commissie voor de geloofsbrieven is echter
tot de slotsom gekomen, dat het eenige door
adressant geopperde bezwaar niet opgaat. De
vraag, of art. 73 hier min juist uitgelegd en
toegepast is, moet h. i. buiten aanmerking bljjven,
daar aangaande die toepassing door de staten van
Gelderland geen besluit is genomen. Uit het
proces-verbaal der zitting bljjkt nl. dat de voor
zitter vóór de tweede vrjje herstemming tusschen
de heeren Coenen en jhr. F, van Nispen had
„herinnerd" (zonder meer) aan art. 73 en dat
daarna drie heeren Van Nispen verklaarden, niet
te zullen medestemmen „ten einde de verkiezing
mogeljjk te maken."
De commissie constateert, dat dus eene gedachte
wisseling over de beteekenis van art. 73 heeft
plaats gehad, en Tlat adressant zelf, na eerst te
hebben gezegd te zullen medestemmen, ten slotte
verklaarde, zich te zullen onthouden om de ver
kiezing mogelijk temaken. Dit besluit kon alleen
daarop gegrond zjjn, dat adressant zelf de meeniDg
was toegedaan dat de verkiezing wellicht nietig
zou worden als hjj er aan deelnam. Doch hoe
dit zjj, het- bleef bjj eene gedachtenwisseling en
ieder lid kon mede stemmenniemand is in zjjne
vrjjheid belemmerden de commissie stelt dus
voor, den he6r Coenen toe te laten.
(Men zie de Laatste berichten
De Fall Mall Gazette van heden bevat 1 een
artikel over onze Tweede kamer door een Engelsch
bezoeker. De schrijver wijst op de geringe be
langstelling onzer natie in de politiek. Toen hjj
een der meest bekende burgers van Amsterdam
naar den naam van onzen minister van oorlog
vroeg, ontving hjj ten antwoord: „Ik weet het
niet". Zelfs een journalist was niet beter op de
hoogte. Volgens den Engelschman kjjken de
heeren in Holland in de nieuwsbladen alleen naar
het rjjzen en dalen der koffie of andere koloniale
producten, terwjjl de Hollandsche vrouwen slechtB
de gemengde berichten, geboorten, huweljjken en
doodsberichten, benevens het feuilleton lezen.
Voorts bevat het artikel een beschrjjving met een
plattegrond der Tweede kamer. Over de leden
onzer volksvertegenwoordiging sprekend, uit hjj
zjjn verwondering over den hoogen ouderdom der
afgevaardigden, die bijna allen reeds grijs haar
hebben en bjjna zonder uitzondering slecht ge
kleed zjjn.
De vergadering maakte op hem den indruk
een bjjeenkomst te zjjn van methodiste predikers,
omringd van een klein troepje bedaarde pachters,
ouderlingen en mannen, zooals men ze op een
graanbeurs ziet.
De oordeelvellingen der verschillende bladen
over de troonrede zjjn al van even weinig gewicht
als de rede zelve.
Trouwens, het kan niet anders.
Alleen het N. v. d. D. maakt op het algemeen
gevoelen, dat die rede kleurloos en onbeduidend
is, eene uitzondering en noemt haar „belangrjjker
dan vroeger". De smaken verschillen, ook in deze.
Naar aanleiding der paragraaf in de troonrede
omtrent maatregelen in het belang van het
landbouw-onderwjjs, merkt het Hbld. op dat men
vernjoedeljjk die belofte als een eerste gunstig
gevolg mag begroeten van den arbeid der staats
commissie voor den landbouw, ingesteld bjj kon-
besluit van 18 Sept. 1886.
Men "hoort wel eens vragenwat voert die
commissie toch wel uit En in die vraag ligt
dan een afkeuring opgesloten, omdat men van
haren arbeid zoo weinig verneemt.
Het blad kan echter verzekeren, dat de com
missie volstrekt niet stilzit. Zjj vergadert niet
zelden hetzjj in hare afdeelingen, hetzjj met alle
leden. In de vorige week is zjj weder eenige
dagen bjjeen geweest.
Hare adviezen worden echter niet openbaar
gemaakt, tenzjj de regeering, die ze ontvangt, dat
goedvindt, zoeals reeds met enkele is gebeurd.
De leden zjjn verplicht tot geheimhouding en zjj
staan vaak voor zeer moeieljjke en ingewikkelde
vraagstukken. Bovendien zal zij wel vaak mede-
deelingen ontvangen, die niet voor openbaarmaking
vatbaar zjjn, maar waarvan toch voor hare adviezen
voordeel kan worden getrokken.
Men mag der commissie dus er geen verwjjt
van maken, dat van hare werkzaamheden nog
betrekkelijk weinig naar buiten is gebleken.
Door den minister van waterstaat, enz. zjjn op
19 Sept. o. a. de volgende beschikkingen genomen:
Met ingang van 1 November zjjn belast
de hoofdingenieur A. J. Brevet, thans belast
met den dienst in het lie district, met den dienst
in het 7e district ter standplaats Maastricht;
de hoofdingenieur J. van der Toorn, met den
dienst in het 11e district ter standplaats Middelburg.
De na te noemen ingenieurs zullen dienst doen
als volgt:
de ingenieur le klasse H. E. De Bruyn, thans
te Leeuwarden, in het 10e district ter stand
plaats 's Gravenhaga;
de ingenieur 3e klasse N. A. M. van der Thoorn,
thans te Goes, in het 2e district, ter standplaats
Leeuwarden
de ingenieur 3e klasse J. G. Ermerins, thans
te 's Bosch, in het 11e district, ter standplaats
Goes.
Bjj kon. besl. is aan L. J. du Celliée Muller,
eervol ontslagen hoofdingenieur le kl. van 's rjjks
waterstaat te Haarlem, een pensioen verleend ten
bedrage van ƒ3000 'sjkars.
Benoemd tot lid van het bestuur der waters
keering van het oalamiteuse waterschap Elle-
woutsdjjk en den ealamiteusen polder Borssele
J. Bruinoogetot djjkgraaf van den polder
Oosterenban van Schouwen M. Schoofftot
plaatsvervangend djjkgraaf van het waterschap
Ooster Zwake S. Paul; tot voorzitter Van het
dageljjksch bestuur van het waterschap Schouwen
mr A. J. F. Fokker.
Zooals wjj nog in een deel der oplaag Vafi
gisteren onder Laatste berichten mededeelden is
aan den burgemeester van St. Kruis, mr P. C. Js
Hennequin, toestemming verleend om tot weder*
opzegging te Aardenburg te wonen.
De verkiezing van een lid voor de Tweed®
kamer in het district Winschoten, noodig geworden
door het bedanken van den heer mr H. L. Drue*
ker, is bepaald op 3 October, en herstemming, zoö
noodig, op 17 October a.
Vrijdag verleent de minister van koloniën geêsi
audiëntie.
De groot-hertog van Saxen-Weimar en zjjne
dochter vertrokken gisteren uit Den Haag. De
koningin en het prinsesje brachten hun aan het
Rhjjnspoorstation een afscheidsgroet.
Naar de Bred. Ct. verneemt; zal het commands*
ment der 3e divisie infanterie, na pensioneering
van den generaal-majoor A. J, W. van der Schrieck3
niet worden opgedragen aan den generaal-majoor
J. C. C. den Beer Poortugael, daar deze eveneens
den dienst met pensioen zal verlaten, maar aait
den kolonel-commandant van het 6e reg' inf. A.
Pompe, die alsdan tot generaal-majoor zou worden
benoemdterwjjl tot kolonel-commandant van
het 6e reg. inf. zou worden aangesteld de luit.»
kolonel van dat reg. H. P. J, Hennus»
Van het instructie-bataljon te Kampen zullen
met 1 October op een der hoofdcursussen geplaatst
worden: ter opleiding voor de infanterie de ser*
geanten N. W. Blom, F. J. E. Hoedt, J. Kerkhof,
P. C. Lenshoek, jhr. 0. A. J. Meijer, H. A. R.
Sasburg, G. Snel en J. C. Voorduin; voor de
administratie hier te lande W. E. de Hart en
voor die in O.-Indië E. M. van Hille.
Door een achttal slagers te Leeuwarden is een
adres aan den minister van oorlog gezonden, waari»
