N° 187.
130® Jaargang?
1887.
Donderdag
11 Augustus.
Middelburg 10 Augustus.
Advertentiën 20 Cent per regel.
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten, enz.: van 1-7 regels ƒ1.50
iedere regel meer f 0.20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dit blad verschijnt dagelijks,
met uitzondering van Zon- en Feestdagen?
Prijs per 8/m, franco 2.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
De grondwetsherziening in de
Eerste kamer.
MIDDELRIIRGSCHE COURANT.
Agenten te Vlissingen: P. G. de Vey Mesidagh Zoon te Goes: A. A. W. Bolland, te Kruiningen: F. van dek peijl,te Zierikzee: A. C. de Mooij, te TholenW. A. van Nieuwenhuijzen en te Terneuzen: L. van Wijck.
Hoofdagenten voor het 'Buitenlandte Parys en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Dahbe Cie., John F. Jones, opvolger.
De eerste behandeling dier herziening is nu in
haar geheel afgeloopen. De ontwerpen wachten
thans nog op de koninklijke goedkeuring, waarna
de beide kamers worden ontbonden en de ver
kiezingsstrijd een aanvang nemen zal.
Het ligt voor de hand, dat de anti-liberale
partjjen het meeste licht zullen doen schijnen op
hetgeen met art. 194 is gebeurdmaar nadat
zelfs van die zjjde erkend is, dat er in de overige
hoofdstukken winst voor hen is te behalen, niet
het minste bjj de nieuwe regeling van het kies
recht zullen zij als van zelf met het noodige
beleid en overleg moeten optreden.
Bjj de liberalen zullen aaneensluiting en krachts
ontwikkeling toch in ieder geval meer dan noodig
zjjnen de eerste is thans mogeljjk nu de kwestie
van art. 194 hen niet meer behoeft te verdoelen.
De strjjd daarover in onzen eigen kring is door
het votum der eerste kamer beslist. En te meer
kunnen voorstanders van eene wjjziging van dat
artikel daarin berusten, nu de minister Heemskerk
verzekerd heeft eene verzekering, door andere
leden der kamer bevestigd, dat bet tegenwoordige
artikel alleszins ruimte genoeg overlaat om aan
de bezwaren der tegenpartjj te gemoet te komen.
De liberale partij kan met opgewektheid den
strjjd tegemoet gaaner is door de herziening der
grondwet zooveel gewonnen al bleef nog menige
wenseb onvervuld dat het vóórhaar eene aan
gename taak moet zjjn om aan de nieuwe ontwerpen
ook bjj de tweede behandeling eene meerderheid
te verschaffen.
Zonder moeite zal dit echter niet gelukken.
Wat de additioneele artikelen betreft, in de
Eerste kamer is de aanneming daarvan ook bij
tweede lezing, dunkt ons, na de gisteren gevallen
beslissing verzekerd.
Zjj werden, zooals men weet, aange
nomen met 26 stemmen tegen 11, die van de
heeren Regout, Pijnappel, De Bruijn, Elout, Pij Is,
S. v. d. Oye, Hengst, Magnéa, Muller, Smits van
Oye en Verhepen.
Afwezig waren de heeren Wertheim en Smitz.
Nadat de heer Pjjnappel zjjne rede, den vorigen
dag aangevangen ter bestrjjding van die kies
rechtregeling, had geëindigd, trad de heer Tak van
Poortvliet op om haar te verdedigen. Bjj wees
er daarbjj op dat er sedert de grondwet van '48
een langer tjjdverloop is dan in 't tjjdperk dat
aan de herziening van '48 voorafgiDg de welvaart
des lands nam toe; spoorwegen en telegraphie
brachten in den toestand der natie een geheelen
ommekeer, die ook op oeconomisch terrein viel
op te merken. Bjj dat alles moet echter de vraag
op den voorgrond treden, hoe aan Nederland op
den duur zjjn stelling in de rij der volkeren is te
verzekeren, hoe de welvaart kan worden aange
kweekt. Het onderwjjs, de drukpers, het recht
van vereeniging en vergadering hebben groote
ontwikkeling onder ons volk gebracht. Daarom is het
stelsel van verkiezingen ook onvoldoende geworden;
het moet met de veranderde toestanden in over
eenstemming worden gebracht. Reeds voor 18
jaren werd de noodzakelijkheid eigenljjknooit
erkend toegegeven door de regeering. De
band tusschen kiesbevoegdheid en belastingen was
een belemmering voor hervorming van beide, die
schadelijk werkte op de werkkracht en 't aanzien
der staten-generaal en die ontevredenheid opwekte.
Door de wjjzigingen van hoofdstuk III der
grondwet, die de heer Tak hoopt dat definitief
zal tot stand komen, zal de ontwikkeling onzer
instellingen worden bevorderd. Doch die wjjziging
zou niet baten, indien niet terstond bjj de add. artt.
de voornaamste bepaling daaruit werd toegepast.
Hjj juichte dus de aanbieding van dit ont
werp toe, al erkende hjj, dat er bezwaren zijn
tegen dezen vorm van regeling, en al ware een
herziening der kieswet verkieslijker. Daardoor
zou echter veel tjjd worden verloren.
Over de richting van kiesrechthervorming kan
geen verschil bestaanhet moet die van uitbrei
ding zjjn, naarmate meerderen er geschikt voor
worden. Uitbreiding van kiesrecht is historische
ontwikkeling van de grondwet van 1848. Alles
komt daarbjj echter aan op de mate van uitbreiding.
Naar de meening van den heer Tak kunnen
zjj, die thans het kiesrecht zullen krjjgen, daar
voor geschikt geacht worden. Dat echter ook bjj
(Uza regeling andere personen, even, zoo niet
meer geschikt, worden uitgesloten, is, volgens
hem, ook een feit. De verhouding door de reg-
aangenomen zal velen in de steden uitsluiten, die
ten plattelande zullen zjjn toegelaten hjj begrjjpt
ook niet waarom de reg. zich heeft verzet tegen
't opnemen van anderen dan hen, die door be
lastingbetaling of kenmerken van welstand aan
spraak kunnen maken. Het voorstel is dus op
dit punt onvolledig en onbevredigend.
Maar waar door de voorgestelde regeling het
kiesrecht aan ruim 300.000 kiezers in plaats van
140 000 gegeven wordt, is dat reeds een groot
voordeelen het zou verkeerd zjjn het kiesrecht
aan zoovelen te onthouden, omdat het ook niet
aan nog meerderen is toegekend. Daarenboven
zal de uitbreiding van 't kiesrecht ook bjj 't volk
in 't algemeen meer vertrouwen wekken in de
op betere en breede grondslagen gevestigde ver
tegenwoordiging, die in dat vertrouwen kracht zal
vinden voor 't tot stand brengen van groote ver
beteringen,welke al te lang zjjn achterwege gebleven.
Op dien grond verklaarde de heer Tak zich
voor de additioneele artikelen, terwjjl de heer
De Brujjn tot een tegenovergestelde conclusie
kwam. Deze vond dat de regeering te ver ging,
en had bezwaar tegen de dubbele districten.
De heer Heemskerk verdedigde het voorstel
uitvoerig en waarschuwde tegen afstemming ervan,
omdat deze tengevolge zou hebben dat de kieswet
en kiestabel onveranderd bleven bestaanhet
art. betreffende 't kiesrecht in hoofdst. III zou
dan voor langen tjjd een doode letter zjjn. Dit
zou wel geen anarchie teweeg brengen, maar tegen
de bedoeling der regeering en de kamers zou
't een teleurstelling voor de natie en een misluk
king van 't herzieningswerk tengevolge hebben.
De addit. artt. zjjn de sleutel van 't gebouw,
of anders gezegd het dak van 't huis. Het zou
jaren duren alvorens men een nader voorstel tot
grondwetsherziening zou kunnen doen aannemen-
De minister wees op de voordeelen van de tot
stand gebrachte nieuwe districtsindeeling, met 100
vaste districten voor de Tweede kamer, op den
grondslag die als de billjjkste is erkend: enkele
districten, waarin de kiezers tot meer belangstel
ling worden geprikkeld. Er zjjn uitzonderingen
voor de groote gemeenten, waar de scrutin dè
liste is behouden.
De tegenstanders van dubbele districten moesten
juist voor dit ontwerp stemmen, omdat bij ver
werping de bestaande tabel met veel meer dubbele
en meervoudige districten voor onbepaalden tjjd
in werking zou bljjven.
Nadat de beslissing gevallen was, werd de
minister van verschillende zijden geluk gewenscht
met den tot nutoe verkregen uitslag van het
gewichtige werk. De premier mag zeker nu wel
eenige rust nemen na den vermoeienden arbeid.
Yoor allen die persoonlek betrokken zijn of
belang hebben by de koffiecultuur in onze Oost
Indien was de interpellatie, die gisteren in de
Eerste kamer plaats had, zeer gewichtig.
De heer Fransen van de Putte wees erop dat,
volgens betrouwbare inlichtingen de welvaart der
inlandsche bevolking hard achteruit gaat. Bij
zonder werd de aandacht gevestigd op eene zin
snede in het verslag van den directeur der
Javabank, waar vermeld wordt dat veel geschonden
zilvergeld naar de bank is teruggevloeid, „dat
bljjkbaar als sieraad heeft dienst gedaan."
In dien toestand nu zijn de verwachtingen
omtrent den koffieoogst allerongunstigst; de re
geering deelde mede dat volgens de laatste
berichten die oogst op niet meer dan 877.000
pikols kan worden geraamd, terwyl zij een vorig
jaar, niettegenstaande de koffiebladziekte, nog
800.000 pikols bedroeg en gemiddeld op ongeveer
één millioen kan worden gesteld. Wanneer men
in aanmerking neemt, dat de bevolking voor elke
pikol koffie 14 ontvangt, dan blijkt voldoende
de schade, die uit een zoo slecht gewas moet
voortvloeien. Wat is hiervan de oorzaak De
koffiebladziekte of de slechte weersgesteldheid, de
zware regens gedurende den bloesemtyd? De
interpellant deed deze vragen niet, omdat de
regeering aan een dezer oorzaken iets zou kunnen
veranderen, maar omdat, naar gelang der eene of
der andere oorzaak, de regeering de taxatie voor
de opbrengst van een volgend jaar zou kunnen
regelen. Is toch de koffiebladzieke oorzaak, dan
is die als blyvend aan te nemen, omdat tegen
deze ziekte nog geen remedie gevonden schynt.
Moet daarentegen de weersgesteldheid als de reden
voor den slechten oogst worden aangenomen, dan
kan dit geen invloed hebben op de taxatie voor
een volgend jaar.
Het antwoord der regeering was in zooverre
bevredigend dat naar hare jneening de koffieblad
ziekte de oorzaak niet is, maar de hoofdreden
der teleurstelling bepaaldelijk moet gezocht worden
in de zware regens op het tijdstip dat de vrucht
zich zet, zoodat de ongelukkige toestand niet als
bljjvend behoéft te worden aangemerkt. Toch
was de heer Putte over het gegeven antwoord
slechts matig voldaan, en kwam thans met zyn
advies om het plantloon voor de koffie, hetwelk
14 gulden bedraagt, te verhoogen, nu de regeering
ƒ60 voor het product maakt. Ook de heer
Muller steunde dit gevoelen. Bovendien werd in
overweging gegeven, aan de niet koffieplantende
bevolking eenige reductie van lasten toe te staan.
Volgens ingewonnen berichten evenwel zouden in
de binnenlanden van Java „wellicht zonder
dat de gouverneur-generaal of de minister het
weet" de belastingen worden geïnd „met eene
grenzenlooze fiscaliteit."
De minister toonde zich eenigermate verbaasd
over den loop der interpellatie en verklaarde ten
stelligste dat de ambtenaar, die zich aan deze
fiscaliteit schuldig maakt, in lijnrechten strijd
handelt met de inzichten der regeering zoowel in
het moederland als in Indië. Werd deze ambte
naar slechts gesignaleerd op eene meer duideljjke
wyze dan »dat hg zich ergens in de binnenlanden
van Java ophoudt," dan zou dit reeds voldoende
zyn om aan deze ongehoorde fiscaliteit een einde
te maken. Zonder weder-antwoord van den heer
Van de Putte liep de interpellatie waarvan
wij dit verslag aan het Hbld. ontleenen met
eene eenvoudige dankbetuiging aan de regeering af.
Met 1 Sept. a wordt de adelborst le kl. jhr.
H. J. A, Pompe van Meerdervoort geplaatst aan
boord van Zr Ms schroef stoomschip le kl. Zilveren
Kruis, en met denzelfden datum de adelborsten
le kl. L. P. W. van der Wal en J. P. F. van der
Mieden van Opmeer aan boord van Zr Ms wacht
schip te Hellevoetslnis.
Aan den heer M. de Mol, eervol ontslagen
hoofd eener openbare lagere school te Veere,
is een pensioen ten laste van den staat verleend,
ten bedrage van f 722 's jaars en zulks met
intrekking van het hem vroeger toegekend pen
sioen van 677 's jaars.
Op verzoek is eervol ontslag verleend aan H. J.
Roskes als 2e luit. by de dd. schuttery te Goes,
terwyl als 2e luit. bp de dd. schutterij te Middel
burg eervol ontslagen zyn W. J. C. Verhage en
G. H. G. von Brucken Fock.
De leden der schietvereenigiDg Medioburgem
alhier, die deel genomen hebben aan den schiet
wedstrijd te Helmond, hebben zich daar kranig
gehouden.
Behalve dat, zooals gisteren gemeld werd,
de heeren daar twee feorpspryzen behaalden, een
zilveren en een bronzen medaille, hebben zy nog
onderscheidene fraaie pryzen medegebracht.
Zoo is, naar men weet, door den heer A. W.
den Doop de eerste prys behaald in den perso-
neelen wedstryd voor scherpschutters- en weer
baarheidskorpsen met 55 punten (laatste schot
12). Deze prys, een geschenk van jhr A. G.
Wesselman van Helmond te Helmond, eere
voorzitter der scherpschuttersvereeniging aldaar,
is een prachtig kunstvoorwerp, een hellebardier
van cuivre poli, dragende een kolosealen drink-
horen, geheel met cuivre in antieken stijl
gemonteerd.
De tweede prys in diezelfde af deeling werd
afgeschoten door den heer J. M. Boone, die even
eens 55 punten maakte (laatste schot 10). Ook
hy heeft een schoon kunstvoorwerp behaald.
De 7e prys werd met 51 punten geschoten door
den heer W. Heyboer en de 24e door den heer
J. C. Klaassen met 46 punten.
By den Beker wedstryd schoot de heer J. M.
Boone de eerste, premie, een zilveren couvert, met
55 punten.
Op de vrye baan (5 schoten) behaalde de heeren
W. Heyboer en J. M. Boone prijzen, respectievelyk
met 56 en 55 punten, terwyl op de vrye baan
(3 schoten) de heeren E. Helder met 35, W.
Heyboer met 34 en J. M. Boone met 34 punten
pryzen maakten.
Op de vrye baan (snelvuur) behaalde de heer
J. M. Boone met 49 punten een prys.
Derozenprys, een zilveren medaille, werd behaald
met 19 witte rozen door den heer W. Heyboer.
Ofschoon de nieuwe verbinding met de stoom
boot Telegraaf III tusschen Antwerpen en
Vlissingen, reap. Middelburg eerst kort geleden
opgericht is, wordt van die route tamelyk veel
gebruik gemaakt, en wanneer het zoo voortgaat
is er veel kans op succes, Gisteren bracht de
boot 30 passagiers vau Antwerpen aan, waar
onder 6 voor Londen. Zy vertrok van Middelburg
en Vlissingen met 20 passagiers en heden kwamen
28 reizigers van Antwerpen; voor Londen waren
er geerse. Vrachtgoéderen werden tot dusverre
niet aangebracht.
Men scbryft ons nit Domburg:
Het aanhoudend zonnige weder is in hooge
mate bevorderlyk aan de drukte en het vreemde
lingenverkeer alhier. De logementen zyn overvol.
Wie er een onderkomen gevonden heeft, wil niet
vertrekken en vergenoegt zich met een nachtleger,
zelfs op den vliering, ingeval zyne appartementen
door een ander moeten betrokken worden. Alle
kwartieren in het dorp, die maar eenigssins
dragelijk kunnen genoemd worden, zyn bezet. Dat
een gansch huis in de Noordstraat nog onverhuurd
bleef, is alleen een bewys, dat ook de geringste
eischen van den vreemdeling er geen voldoening
vinden en niet alles goed genoeg is voor de
badgasten, gelyk door sommigen wel scbynt ge
meend te worden.
Met belangstelling neemt men ook bier kennis
van de pogingen, die in Amsterdam worden aan
gewend om dr Mezger te behouden.
Zy zullen echter geen doel kunnen treffen.
Met zekerheid kan ik melden dat zyn besluit
em naar Wiesbaden te gaan onherroepelyk vast
staat.
Naar aanleiding van dr Mezger's besluit om ons
land te verlaten, schryft de Arnh. cl'.
Het vertrek van dr Mezger is niet slechts een
gevoelig geldelyk verlies voor de stad waar hy
was gevestigd, maar ook voor het geheele land,
omdat tal van Hollanders by hem genezing zoch
ten en velen die ook vonden. Zy zouden nu naar
Wiesbaden moeten gaan, wat het meerendeel wel
zal nalaten.
Maar mag dat eene reden zyn om hem zyn
besluit, om ons te verlaten, kwalyt te nemen?
Men vergeet dan dat dr Mezger allereerst genees
heer is en dat hy voor Hollandsche patiënten
ni6t meer hart kan of mag hebben dan voor
vreemdelingenhy tracht menschen te genezen,
geen Hollanders, Duitschers, Russen enz. Hoe
meer middelen te zyner beschikking gesteld
worden om aan zyne roeping te beantwoorden,
zooveel te aangenamer moet hem dit zynen na
biedt Wiesbaden hem" alles aan wat hy verlangen
kan en meer dan Nederland hem kan geven heb
klimaat, dat zelfs in den winter zacht is.
Een geneesheer mag zulke voordeelen niet
afwyzen, en nu moge men het, uit een zeer ver
schoonbaar eigenbelang, onaangenaam vinden,
dat dr Mezger niet meer in het Amstelhótel te
consulteeren zal zyn, het is hem, die leeft voor
zyn beroep, niet euvel te duiden, zoo hy aan de
verleidelyke aanbieding van Wiesbaden gehoor
heeft gegeven, ja ook wanneer hy die zelf mochb
hebben uitgelokt.
De raad van Goes zal morgen (Donderdag) dea
namiddags te 2 uren eene openbare vergadering
houden tot onderzoek der geloofsbrieven van de
gekozen leden van den raad, en ter behandeling
van een verzoek van N. Remyn om verwisseling
van erfpacht in eigendom eener aanvrage van
A. S. Mink om eervol ontslag als leeraar aan de
inrichtingen voor M. O., een voorstel van burg«
en weth. tot dekking van de kosten voor den
aanvoer van water, een voorstel van den burge
meester, met advies van burg. en weth., nopens
de jaarwedde der politie-agenten het la supph
kohier van den H. omslag voor 1887, idem van
de belasting op de hondenen ter benoeming van 4
leden in de stemburean's voor de verkiezingen van
de proy. staten en de 2e kamer. Burg. en weth.
zullen tevens de rekening over 1886 overleggen*
In eene vergadering van belanghebbenden, den
3 Februari jl. te Yerseke gehouden, werd in be
ginsel de wenschelykheid uitgesproken van de
oprichting van eene vereeniging ter behartiging
van de belangen van den oesterhandel en werd
eene commissie van voorbereiding benoemd.
Deze commissie heeft na ryp overleg gemeend J
dat de coöperatieve vorm het beste zal voldoen
aan de veelzydige eischen, die aan eene zoodanige
vereeniging worden gesteld.
Zy heeft daarom statuten ontworpen, waaraan
de gedachte ten grondslag is gelegd, dat de zoo
hoogst noodzakelyke samenwerking der verschil
lende belanghebbenden moet tot stand komen, met-
uitsluiting van alle dwangmiddelen en met eer
biediging van ieders persoonlyke vryheid.
In die ontwerp-statuten wordt onder mser*
bepaald dat de Coöperatieve vereeniging voor den
QesUrhandsl is gevestigd te Yerseke eu opgericht