N° 187. 130® Jaargang? 1887. Donderdag 11 Augustus. Middelburg 10 Augustus. Advertentiën 20 Cent per regel. Geboorte-, Trouw-, Doodberichten, enz.: van 1-7 regels ƒ1.50 iedere regel meer f 0.20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. Dit blad verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen? Prijs per 8/m, franco 2. Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Cent. De grondwetsherziening in de Eerste kamer. MIDDELRIIRGSCHE COURANT. Agenten te Vlissingen: P. G. de Vey Mesidagh Zoon te Goes: A. A. W. Bolland, te Kruiningen: F. van dek peijl,te Zierikzee: A. C. de Mooij, te TholenW. A. van Nieuwenhuijzen en te Terneuzen: L. van Wijck. Hoofdagenten voor het 'Buitenlandte Parys en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Dahbe Cie., John F. Jones, opvolger. De eerste behandeling dier herziening is nu in haar geheel afgeloopen. De ontwerpen wachten thans nog op de koninklijke goedkeuring, waarna de beide kamers worden ontbonden en de ver kiezingsstrijd een aanvang nemen zal. Het ligt voor de hand, dat de anti-liberale partjjen het meeste licht zullen doen schijnen op hetgeen met art. 194 is gebeurdmaar nadat zelfs van die zjjde erkend is, dat er in de overige hoofdstukken winst voor hen is te behalen, niet het minste bjj de nieuwe regeling van het kies recht zullen zij als van zelf met het noodige beleid en overleg moeten optreden. Bjj de liberalen zullen aaneensluiting en krachts ontwikkeling toch in ieder geval meer dan noodig zjjnen de eerste is thans mogeljjk nu de kwestie van art. 194 hen niet meer behoeft te verdoelen. De strjjd daarover in onzen eigen kring is door het votum der eerste kamer beslist. En te meer kunnen voorstanders van eene wjjziging van dat artikel daarin berusten, nu de minister Heemskerk verzekerd heeft eene verzekering, door andere leden der kamer bevestigd, dat bet tegenwoordige artikel alleszins ruimte genoeg overlaat om aan de bezwaren der tegenpartjj te gemoet te komen. De liberale partij kan met opgewektheid den strjjd tegemoet gaaner is door de herziening der grondwet zooveel gewonnen al bleef nog menige wenseb onvervuld dat het vóórhaar eene aan gename taak moet zjjn om aan de nieuwe ontwerpen ook bjj de tweede behandeling eene meerderheid te verschaffen. Zonder moeite zal dit echter niet gelukken. Wat de additioneele artikelen betreft, in de Eerste kamer is de aanneming daarvan ook bij tweede lezing, dunkt ons, na de gisteren gevallen beslissing verzekerd. Zjj werden, zooals men weet, aange nomen met 26 stemmen tegen 11, die van de heeren Regout, Pijnappel, De Bruijn, Elout, Pij Is, S. v. d. Oye, Hengst, Magnéa, Muller, Smits van Oye en Verhepen. Afwezig waren de heeren Wertheim en Smitz. Nadat de heer Pjjnappel zjjne rede, den vorigen dag aangevangen ter bestrjjding van die kies rechtregeling, had geëindigd, trad de heer Tak van Poortvliet op om haar te verdedigen. Bjj wees er daarbjj op dat er sedert de grondwet van '48 een langer tjjdverloop is dan in 't tjjdperk dat aan de herziening van '48 voorafgiDg de welvaart des lands nam toe; spoorwegen en telegraphie brachten in den toestand der natie een geheelen ommekeer, die ook op oeconomisch terrein viel op te merken. Bjj dat alles moet echter de vraag op den voorgrond treden, hoe aan Nederland op den duur zjjn stelling in de rij der volkeren is te verzekeren, hoe de welvaart kan worden aange kweekt. Het onderwjjs, de drukpers, het recht van vereeniging en vergadering hebben groote ontwikkeling onder ons volk gebracht. Daarom is het stelsel van verkiezingen ook onvoldoende geworden; het moet met de veranderde toestanden in over eenstemming worden gebracht. Reeds voor 18 jaren werd de noodzakelijkheid eigenljjknooit erkend toegegeven door de regeering. De band tusschen kiesbevoegdheid en belastingen was een belemmering voor hervorming van beide, die schadelijk werkte op de werkkracht en 't aanzien der staten-generaal en die ontevredenheid opwekte. Door de wjjzigingen van hoofdstuk III der grondwet, die de heer Tak hoopt dat definitief zal tot stand komen, zal de ontwikkeling onzer instellingen worden bevorderd. Doch die wjjziging zou niet baten, indien niet terstond bjj de add. artt. de voornaamste bepaling daaruit werd toegepast. Hjj juichte dus de aanbieding van dit ont werp toe, al erkende hjj, dat er bezwaren zijn tegen dezen vorm van regeling, en al ware een herziening der kieswet verkieslijker. Daardoor zou echter veel tjjd worden verloren. Over de richting van kiesrechthervorming kan geen verschil bestaanhet moet die van uitbrei ding zjjn, naarmate meerderen er geschikt voor worden. Uitbreiding van kiesrecht is historische ontwikkeling van de grondwet van 1848. Alles komt daarbjj echter aan op de mate van uitbreiding. Naar de meening van den heer Tak kunnen zjj, die thans het kiesrecht zullen krjjgen, daar voor geschikt geacht worden. Dat echter ook bjj (Uza regeling andere personen, even, zoo niet meer geschikt, worden uitgesloten, is, volgens hem, ook een feit. De verhouding door de reg- aangenomen zal velen in de steden uitsluiten, die ten plattelande zullen zjjn toegelaten hjj begrjjpt ook niet waarom de reg. zich heeft verzet tegen 't opnemen van anderen dan hen, die door be lastingbetaling of kenmerken van welstand aan spraak kunnen maken. Het voorstel is dus op dit punt onvolledig en onbevredigend. Maar waar door de voorgestelde regeling het kiesrecht aan ruim 300.000 kiezers in plaats van 140 000 gegeven wordt, is dat reeds een groot voordeelen het zou verkeerd zjjn het kiesrecht aan zoovelen te onthouden, omdat het ook niet aan nog meerderen is toegekend. Daarenboven zal de uitbreiding van 't kiesrecht ook bjj 't volk in 't algemeen meer vertrouwen wekken in de op betere en breede grondslagen gevestigde ver tegenwoordiging, die in dat vertrouwen kracht zal vinden voor 't tot stand brengen van groote ver beteringen,welke al te lang zjjn achterwege gebleven. Op dien grond verklaarde de heer Tak zich voor de additioneele artikelen, terwjjl de heer De Brujjn tot een tegenovergestelde conclusie kwam. Deze vond dat de regeering te ver ging, en had bezwaar tegen de dubbele districten. De heer Heemskerk verdedigde het voorstel uitvoerig en waarschuwde tegen afstemming ervan, omdat deze tengevolge zou hebben dat de kieswet en kiestabel onveranderd bleven bestaanhet art. betreffende 't kiesrecht in hoofdst. III zou dan voor langen tjjd een doode letter zjjn. Dit zou wel geen anarchie teweeg brengen, maar tegen de bedoeling der regeering en de kamers zou 't een teleurstelling voor de natie en een misluk king van 't herzieningswerk tengevolge hebben. De addit. artt. zjjn de sleutel van 't gebouw, of anders gezegd het dak van 't huis. Het zou jaren duren alvorens men een nader voorstel tot grondwetsherziening zou kunnen doen aannemen- De minister wees op de voordeelen van de tot stand gebrachte nieuwe districtsindeeling, met 100 vaste districten voor de Tweede kamer, op den grondslag die als de billjjkste is erkend: enkele districten, waarin de kiezers tot meer belangstel ling worden geprikkeld. Er zjjn uitzonderingen voor de groote gemeenten, waar de scrutin dè liste is behouden. De tegenstanders van dubbele districten moesten juist voor dit ontwerp stemmen, omdat bij ver werping de bestaande tabel met veel meer dubbele en meervoudige districten voor onbepaalden tjjd in werking zou bljjven. Nadat de beslissing gevallen was, werd de minister van verschillende zijden geluk gewenscht met den tot nutoe verkregen uitslag van het gewichtige werk. De premier mag zeker nu wel eenige rust nemen na den vermoeienden arbeid. Yoor allen die persoonlek betrokken zijn of belang hebben by de koffiecultuur in onze Oost Indien was de interpellatie, die gisteren in de Eerste kamer plaats had, zeer gewichtig. De heer Fransen van de Putte wees erop dat, volgens betrouwbare inlichtingen de welvaart der inlandsche bevolking hard achteruit gaat. Bij zonder werd de aandacht gevestigd op eene zin snede in het verslag van den directeur der Javabank, waar vermeld wordt dat veel geschonden zilvergeld naar de bank is teruggevloeid, „dat bljjkbaar als sieraad heeft dienst gedaan." In dien toestand nu zijn de verwachtingen omtrent den koffieoogst allerongunstigst; de re geering deelde mede dat volgens de laatste berichten die oogst op niet meer dan 877.000 pikols kan worden geraamd, terwyl zij een vorig jaar, niettegenstaande de koffiebladziekte, nog 800.000 pikols bedroeg en gemiddeld op ongeveer één millioen kan worden gesteld. Wanneer men in aanmerking neemt, dat de bevolking voor elke pikol koffie 14 ontvangt, dan blijkt voldoende de schade, die uit een zoo slecht gewas moet voortvloeien. Wat is hiervan de oorzaak De koffiebladziekte of de slechte weersgesteldheid, de zware regens gedurende den bloesemtyd? De interpellant deed deze vragen niet, omdat de regeering aan een dezer oorzaken iets zou kunnen veranderen, maar omdat, naar gelang der eene of der andere oorzaak, de regeering de taxatie voor de opbrengst van een volgend jaar zou kunnen regelen. Is toch de koffiebladzieke oorzaak, dan is die als blyvend aan te nemen, omdat tegen deze ziekte nog geen remedie gevonden schynt. Moet daarentegen de weersgesteldheid als de reden voor den slechten oogst worden aangenomen, dan kan dit geen invloed hebben op de taxatie voor een volgend jaar. Het antwoord der regeering was in zooverre bevredigend dat naar hare jneening de koffieblad ziekte de oorzaak niet is, maar de hoofdreden der teleurstelling bepaaldelijk moet gezocht worden in de zware regens op het tijdstip dat de vrucht zich zet, zoodat de ongelukkige toestand niet als bljjvend behoéft te worden aangemerkt. Toch was de heer Putte over het gegeven antwoord slechts matig voldaan, en kwam thans met zyn advies om het plantloon voor de koffie, hetwelk 14 gulden bedraagt, te verhoogen, nu de regeering ƒ60 voor het product maakt. Ook de heer Muller steunde dit gevoelen. Bovendien werd in overweging gegeven, aan de niet koffieplantende bevolking eenige reductie van lasten toe te staan. Volgens ingewonnen berichten evenwel zouden in de binnenlanden van Java „wellicht zonder dat de gouverneur-generaal of de minister het weet" de belastingen worden geïnd „met eene grenzenlooze fiscaliteit." De minister toonde zich eenigermate verbaasd over den loop der interpellatie en verklaarde ten stelligste dat de ambtenaar, die zich aan deze fiscaliteit schuldig maakt, in lijnrechten strijd handelt met de inzichten der regeering zoowel in het moederland als in Indië. Werd deze ambte naar slechts gesignaleerd op eene meer duideljjke wyze dan »dat hg zich ergens in de binnenlanden van Java ophoudt," dan zou dit reeds voldoende zyn om aan deze ongehoorde fiscaliteit een einde te maken. Zonder weder-antwoord van den heer Van de Putte liep de interpellatie waarvan wij dit verslag aan het Hbld. ontleenen met eene eenvoudige dankbetuiging aan de regeering af. Met 1 Sept. a wordt de adelborst le kl. jhr. H. J. A, Pompe van Meerdervoort geplaatst aan boord van Zr Ms schroef stoomschip le kl. Zilveren Kruis, en met denzelfden datum de adelborsten le kl. L. P. W. van der Wal en J. P. F. van der Mieden van Opmeer aan boord van Zr Ms wacht schip te Hellevoetslnis. Aan den heer M. de Mol, eervol ontslagen hoofd eener openbare lagere school te Veere, is een pensioen ten laste van den staat verleend, ten bedrage van f 722 's jaars en zulks met intrekking van het hem vroeger toegekend pen sioen van 677 's jaars. Op verzoek is eervol ontslag verleend aan H. J. Roskes als 2e luit. by de dd. schuttery te Goes, terwyl als 2e luit. bp de dd. schutterij te Middel burg eervol ontslagen zyn W. J. C. Verhage en G. H. G. von Brucken Fock. De leden der schietvereenigiDg Medioburgem alhier, die deel genomen hebben aan den schiet wedstrijd te Helmond, hebben zich daar kranig gehouden. Behalve dat, zooals gisteren gemeld werd, de heeren daar twee feorpspryzen behaalden, een zilveren en een bronzen medaille, hebben zy nog onderscheidene fraaie pryzen medegebracht. Zoo is, naar men weet, door den heer A. W. den Doop de eerste prys behaald in den perso- neelen wedstryd voor scherpschutters- en weer baarheidskorpsen met 55 punten (laatste schot 12). Deze prys, een geschenk van jhr A. G. Wesselman van Helmond te Helmond, eere voorzitter der scherpschuttersvereeniging aldaar, is een prachtig kunstvoorwerp, een hellebardier van cuivre poli, dragende een kolosealen drink- horen, geheel met cuivre in antieken stijl gemonteerd. De tweede prys in diezelfde af deeling werd afgeschoten door den heer J. M. Boone, die even eens 55 punten maakte (laatste schot 10). Ook hy heeft een schoon kunstvoorwerp behaald. De 7e prys werd met 51 punten geschoten door den heer W. Heyboer en de 24e door den heer J. C. Klaassen met 46 punten. By den Beker wedstryd schoot de heer J. M. Boone de eerste, premie, een zilveren couvert, met 55 punten. Op de vrye baan (5 schoten) behaalde de heeren W. Heyboer en J. M. Boone prijzen, respectievelyk met 56 en 55 punten, terwyl op de vrye baan (3 schoten) de heeren E. Helder met 35, W. Heyboer met 34 en J. M. Boone met 34 punten pryzen maakten. Op de vrye baan (snelvuur) behaalde de heer J. M. Boone met 49 punten een prys. Derozenprys, een zilveren medaille, werd behaald met 19 witte rozen door den heer W. Heyboer. Ofschoon de nieuwe verbinding met de stoom boot Telegraaf III tusschen Antwerpen en Vlissingen, reap. Middelburg eerst kort geleden opgericht is, wordt van die route tamelyk veel gebruik gemaakt, en wanneer het zoo voortgaat is er veel kans op succes, Gisteren bracht de boot 30 passagiers vau Antwerpen aan, waar onder 6 voor Londen. Zy vertrok van Middelburg en Vlissingen met 20 passagiers en heden kwamen 28 reizigers van Antwerpen; voor Londen waren er geerse. Vrachtgoéderen werden tot dusverre niet aangebracht. Men scbryft ons nit Domburg: Het aanhoudend zonnige weder is in hooge mate bevorderlyk aan de drukte en het vreemde lingenverkeer alhier. De logementen zyn overvol. Wie er een onderkomen gevonden heeft, wil niet vertrekken en vergenoegt zich met een nachtleger, zelfs op den vliering, ingeval zyne appartementen door een ander moeten betrokken worden. Alle kwartieren in het dorp, die maar eenigssins dragelijk kunnen genoemd worden, zyn bezet. Dat een gansch huis in de Noordstraat nog onverhuurd bleef, is alleen een bewys, dat ook de geringste eischen van den vreemdeling er geen voldoening vinden en niet alles goed genoeg is voor de badgasten, gelyk door sommigen wel scbynt ge meend te worden. Met belangstelling neemt men ook bier kennis van de pogingen, die in Amsterdam worden aan gewend om dr Mezger te behouden. Zy zullen echter geen doel kunnen treffen. Met zekerheid kan ik melden dat zyn besluit em naar Wiesbaden te gaan onherroepelyk vast staat. Naar aanleiding van dr Mezger's besluit om ons land te verlaten, schryft de Arnh. cl'. Het vertrek van dr Mezger is niet slechts een gevoelig geldelyk verlies voor de stad waar hy was gevestigd, maar ook voor het geheele land, omdat tal van Hollanders by hem genezing zoch ten en velen die ook vonden. Zy zouden nu naar Wiesbaden moeten gaan, wat het meerendeel wel zal nalaten. Maar mag dat eene reden zyn om hem zyn besluit, om ons te verlaten, kwalyt te nemen? Men vergeet dan dat dr Mezger allereerst genees heer is en dat hy voor Hollandsche patiënten ni6t meer hart kan of mag hebben dan voor vreemdelingenhy tracht menschen te genezen, geen Hollanders, Duitschers, Russen enz. Hoe meer middelen te zyner beschikking gesteld worden om aan zyne roeping te beantwoorden, zooveel te aangenamer moet hem dit zynen na biedt Wiesbaden hem" alles aan wat hy verlangen kan en meer dan Nederland hem kan geven heb klimaat, dat zelfs in den winter zacht is. Een geneesheer mag zulke voordeelen niet afwyzen, en nu moge men het, uit een zeer ver schoonbaar eigenbelang, onaangenaam vinden, dat dr Mezger niet meer in het Amstelhótel te consulteeren zal zyn, het is hem, die leeft voor zyn beroep, niet euvel te duiden, zoo hy aan de verleidelyke aanbieding van Wiesbaden gehoor heeft gegeven, ja ook wanneer hy die zelf mochb hebben uitgelokt. De raad van Goes zal morgen (Donderdag) dea namiddags te 2 uren eene openbare vergadering houden tot onderzoek der geloofsbrieven van de gekozen leden van den raad, en ter behandeling van een verzoek van N. Remyn om verwisseling van erfpacht in eigendom eener aanvrage van A. S. Mink om eervol ontslag als leeraar aan de inrichtingen voor M. O., een voorstel van burg« en weth. tot dekking van de kosten voor den aanvoer van water, een voorstel van den burge meester, met advies van burg. en weth., nopens de jaarwedde der politie-agenten het la supph kohier van den H. omslag voor 1887, idem van de belasting op de hondenen ter benoeming van 4 leden in de stemburean's voor de verkiezingen van de proy. staten en de 2e kamer. Burg. en weth. zullen tevens de rekening over 1886 overleggen* In eene vergadering van belanghebbenden, den 3 Februari jl. te Yerseke gehouden, werd in be ginsel de wenschelykheid uitgesproken van de oprichting van eene vereeniging ter behartiging van de belangen van den oesterhandel en werd eene commissie van voorbereiding benoemd. Deze commissie heeft na ryp overleg gemeend J dat de coöperatieve vorm het beste zal voldoen aan de veelzydige eischen, die aan eene zoodanige vereeniging worden gesteld. Zy heeft daarom statuten ontworpen, waaraan de gedachte ten grondslag is gelegd, dat de zoo hoogst noodzakelyke samenwerking der verschil lende belanghebbenden moet tot stand komen, met- uitsluiting van alle dwangmiddelen en met eer biediging van ieders persoonlyke vryheid. In die ontwerp-statuten wordt onder mser* bepaald dat de Coöperatieve vereeniging voor den QesUrhandsl is gevestigd te Yerseke eu opgericht

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1887 | | pagina 1