N° 185,
130'
887.
Dinsdag
9 Augustus.
Middelburg 8 Augustus.
Dit blad verschijnt dagelqks;;
met uitzondering van Zon- en Feestdagen;
Prijs per 8/m, franco 2.
Afzonderlijke nommers ziin verkrijgbaar a 5 Cent.'
Advertentiën 20 Cent per regeh
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten, enz.: van 1-7 regels /1.50
iedere regel meer f 0.20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
De grondswetsherziening in de Eerste
Kamer.
MIDDELBIIRGSCHE
Agenten te Vlissingen: P. G. de Yet Mestdagh Zoon te Goes: A. A. W. Bolland, te Kruiningen: F. van der Peijl, te Zierikzee: A. C. de Mooij,te TholenW. A. van Nieuwenhuijzen en te Terneuzen: L. van Wijckl.
Hoofdagenten voor het Buitenlandte Parjs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daübe Cie., John F. Jones, opvolger.
Weldra zal ook in ons hoogerhuis de eerste
behandeling der grondwetsontwerpen hebben plaats
gehad.
Zoo niet heden dan toch morgen of binnen
enkele dagen zal dit werk zjn afgeloopen, en
onnoodig zal het wel zijn het plan tot uitstel der
verkiezingen, nu in het laatst van deze maand
bepaald, te volvoeren.
Onze eerste kamer kwjjt zich met bekwamen
spoed van haar taak. Langdurige discussiè'n
voeren hare leden niet; wat trouwens overbodig
is na het degeljk verslag over de ontwerpen
uitgebracht.
Hoofdstuk I (van het rijk en zijne inwonerswerd
met algemeene stemmen aangenomen.
Hoofdstuk II, le afdeeling (de troonsopvolging)
gaf den heeren De Brujjn en Yan Akerlaken aan
leiding eenige bedenkingen te opperen, die door
den heer Koëll werden weêrlegd.
Op een vraag van den beer Van Naamen of
er ook verandering is gekomen in de verwachtin
gen van eventueels gerechtigden op den troon,
verklaarde de minister Heemskerk, dat het moeiijk
viel na te gaan, welke verwachtingen hier of
daar bestonden. Maar zonder indscree te zjn.
kon hjj wel zeggen, dat er in aanverwante stamhui
zen hu wel j ken zjjn gesloten inde overtuiging dat
zj niet onderworpen zjjn aan de grondwet en
de goedkeuring der staten-generaal niet behoefden,
wjjl zjj niet behooren tot het koninkljjk huis.
Omtrent de goedkeuring der huweljjken had de
regeering gemeend de in de Tweede kamer voor
gestelde wjjziging te moeten overnemen, daar men
anders voorafgaande goedkeuring van alle
huwelijken eischende tot de zonderlinge con
clusie zou kunnen komen, dat men in een ljjn
een erfgenaam zou vinden ah troonopvolger, wiens
wettige kinderen van de opvolging zouden zjjn
uitgesloten.
Ten slotte werd 't ontwerp aangenomen met
31 tegen 5 stemmen.
Tegen stemden de heeren Van Akerlaken,
Schimmelpenninck v. d. Oye, De Bruyn, Insinger
en Muller.
De tweede, derde en vierde afdeeling van hoofd
stuk H (van het inkomen der kroon, de voogdij
des konings en van het regentschap) werden aan
genomen met 29 tegen 1 stem, die van den heer
De Bruyn.
De zesde en zevende afdeeling van hetzelfde
hoofdstuk (macht des konings, raad van state,
ministerieele departementen) werden aangenomen
met op 2 na algemeene stemmen. Met den heer
De Bruyn stemde de heer Schimmelpenninck v.
d. Oye tegen.
De bekende zonderlinge tirade omtrent het
kiesrecht in Hoofdstuk III (over de samenstelling
der Staten generaal) gaf den heer De Brujjn aan
leiding er tegen te stemmen, omdat de woorden
„kenteekenen van geschiktheid en maatachappeljj-
ken welstand" zoo vaag luiden en in de additi
oneels artikelen de kiesbevoegdheid zoodanig wordt
uitgebreid, dat de gevolgen er van niet te voorzien
zjjn. De heer Heemskerk merkte op dat in dit
artikel geen sprake was van eigenlijke uitbreiding
der kiesbevoegdheid, al is het waarschijnlijk dat
uitbreiding komen zal.
Met 26 tegen 10 stemmen werd het hoofdstuk
aangenomen. Tegen stemden de heeren Smits
v. Oyen, De Bruyn, Magnee, Elout van Soeter-
woude, Smits, Pjjls, Regout, Hengst, Yerheyen en
S. v. d. Oye.
Met hetzelfde tiental tegenstemmers werd hoofd
stuk IY (van de provinciale stalen en de gemeente-
bésturen) aangenomen.
Daarbjj kwam de heer Schimmelpenninck Van
der Oye op tegen de beperking van de macht des
konings door de onbeperkte bevoegdheid, welke
aan den gewonen wetgever wordt toegekend tot
schorsing of vernietiging van besluiten der prov.
staten. De heer Roëll erkende dat het hier een
moeiljjke kwestie gold. Het bestaande artikel
leidde echter in de praktjjk tot moeilijkheden.
De premier voegde er nog bp, dat de macht
des konings hier feiteljjk niet verkort wordt,
daar er alleen sprake kan zjjn van vernietiging
van uitspraken die aan appel onderhevig zjjn,
iets waaromtrent de grondwet van '48 niets bevat.
Hoofdstuk Y (»an de justitie) werd met alge
meene stemmen aangenomen en eveneens hoofd
stuk YH (van de financiïn),
Zooals men weet is hoofdstuk VI van den
godsdienst) ongewjjzigd gebleven.
Werden tot dusver alle beslissingen genomen
zóo dat er alle kans bestaat voor aanneming dier
ontwerpen ook in tweede lezing dit was Za
terdag niet het geval met hoofdstuk VIII (defensie).
Dit kon nog geen tweederden der stemme":
verwerven, want slecht 23 leden verklaarden er
zich voor en 15 tegen. Laatstgenoemden waren
de heeren Van Swinderen; Magnée, Hengst, Smits,
De Brujjn, Schimmelpenninck v. d. Oye, Yan der
Breggen, Elout, Regout, Verhepen, De Sitter,
Pjjls, Van Akerlaken, Van Rojjen en Bljjdenstein.
Hun hoofdbezwaar was dat ook daarbjj zooveel aan
den gewonen wetgever werd overgelaten en deze
persoonljjken en algemeenen dienstplicht zou kunnen
invoeren. Dit werd door de regeering bestreden de
minister van oorlog verklaarde algemeenen dienst
plicht ook zeer wel mogeljjk bjj de tegenwoordige
grondwet, mits niet langer dan 5 jaren. De loting
zou kunnen dienen om aan te wijzen wie men
van de dienstplichtigen, die nergens allen worden
opgeroepen, onder de wapenen zal houden. Her
ziening der grondwet was noodig, omdat verbe
tering onzer levende strjjdkrachten afstuiten op
de bepalingen der tegenwoordige grondwet.
Nadat hoofdstuk IX (van den waterstaat) zonder
discussie met algemeene stemmen was aangenomen;
kwam hoofdstuk X (van het onderwijs enz.) en
speciaal het voorstel Schaepman omtrent art. 194
aan de orde.
Warme verdediging vond dit voorstel niet; en
het lot ervan is vrjj wel beslist.
Zij die er een lans voor braken, nl. de heeren
Verhejjen, Pijaappel en De Brujjn zouden het
steunen, omdat zij haken naar vrede op onderwjjs-
gebied
Onder de- tegenstanders, waarvan Zaterdag de
heeren Sickesz, Fransen van de Putte, De Sitter,
Viruly, Vening Meinesz, Van Swinderen, Van
Rojjen en Muller aan het woord waren, trok
vooral ae nei,r putte c.e aanowtt,,
het land eent fcorten t jd geleden verbaasde met
zijne verzoenenye gegooi we politiek.
Het voorstel-feuxjaepman ging echter volgens hem
te ver. Hjj erkenav, da- de toepassing der wet
van 1878 onbillijk is voor de bijzondere school,
maar aan die grief ware door een verruiming,
als 't amendemend-De Beaufortdestjjds verlangde,
tegemoet te komen.
Hjj zag er, evenals Tborbecke, De Beaufort en
Heldt, bezwaar in om de grondwettige waarbor
gen voor 't openbaar onderwjja los te laten, omdat
daardoor het peil van de algemeene volksontwik
keling dreigt te dalen.
Lieten alle bestrijders van het voorstel zich in
zachte en welwillende termen uit over de zeven
leden der Tweede kamer, die er zich voor ver
klaarden ons Hoogerhuis gaf daardoor aan
menig liberaal bestrjjder van dit zevental een goed
voorbeeld de heer Fransen van de Putte liet
zich scherp uit over de houding, door de regeering
tegenover het voorstel-Schaepman aangenomen.
Wel bracht hjj hulde aan de elasticiteit, de
zucht naar gemeen overleg, de tact, den gullen
toon bjj bestrijding, de fijne ironie die tegenstan
ders ontwapent, waarvan de min. van binnenl.
zaken bljjk heeft gegeven. Doch terwjjl de min.
eerst fier tegen 't voorstel-Schaepman opkwam
en waarschuwde dat men de reg. vierkant tegen
over zich zou vinden, terwjjl hjj den Sen Juni
nog dit standpunt innam, kwam er den 6en Juni
een kentering, het werd vrjj zeker dat 't voorstel
zou worden aangenomen. Toen werd de reg.
«belangstellend getuige". Was dat de juiste positie
der regeering, vroeg de heer Putte Kwam dat
met hare vroegere verklaring overeen? Kwam
't overeen met de usantie? Neen, de vorige min.
van waterstaat verklaarde zich in de Eerste kamer
eens scherptegen 'tvoorstel-Reekers,over de moord
kuil der Volendammerswaar 't den moordkuil
gold voor 't eenig mogeljjk vergelijk in deze ge
wichtige zaak had de min. het roer niet uit
handen behooren te geven. De min. had 't voorstel
moeten bestrjjden en dat van den heer De Beaufort,
dat ten vorigen jare door hem niet-onaannemeljjk
was genoemd, moeten steunen.
Overigens leverden het lag voor de hand
de diseussiën geene nieuwe gezichtspunten op.
Wanneer ooit, dan is zeker wel bjj deze gele
genheid reden te over om te betreuren dat de
Eerste kamer het recht van amendement mist.
Bezat zjj dit het voorstel Schaepman-De Vos
de Wael zou zeker een gewjjzigden vorm hebben
gekregen waardoor het meer aannemeljjk geworden
zou zjjn voor hen, die ook verzoening willen, maar
niet tot zulk een Uoogen prjjs als nu gevorderd
wordt.
De kiesvereeniging Nederland en Oranje te
Middelburg heeft voor de aanstaande verkiezing
van leden der tweede kamer tot candidaten ge
steld de heeren mr. C. Lucasse te Middelburg en
mr. Th. Heemskerk te Amsterdam.
Beiden hebben de candidatuur aangenomen.
Uit Hergen op Zoom schrjjft men ons
Met verbazing las ik in het N. v. d. D. van
den 4en Aug. de quasi-weerlegging van mijn
schrjjven over de voeding der soldaten alhier.
Ieder die deze onbevooroordeeld las zal wel spoedig
bemerkt hebben dat een onhandige vriend be
proefde verschooning te zoeken daar waar geen
excuus mogelijk was. Mjjn vermoeden dat die
weerlegging niet zonder protest zou blijven is dan
ook bewaarheid, en hetzelfde blad brengt in zjjn
jongste nommer zulk een tegenspraak.
Z j was trouwens ook al te dwaasde bewering
dat men „achting en dank schuldig was aan hen
die de bevelen van hoogerhand voorbj zien, om
in de eerste plaats de belangen van de minderen
ter harte te nemen".
Ieder die in de militaire wereld eenigzins bekend
is zal over zulk een tirade gelachen of zich ge
ërgerd hebban.
Terecht merkt een oud gediende dan ook, naar
aanleiding daarvan, in het N. v. d, D. het vol
gende op
„Voor een ieder, zelfs een leek in den militairen
stand, is zulk eene uitdrukking niet als waar aan
te nemen. In strjd met de stellige voorschriften
zou een ofjieier naar eigen inzichten handelen en
daardoor de kans beloopen aan den djk gezet te
worden 1
«Neen met zulke fraaie woorden stelt men de
natie niet gerust. Wanneer uw correspondent
moet erkennen dat er slechte aardappelen en
bruine boonen en nog eens bruine boonen gegeten
worden, heeft elke schoonklinkende geruststelling
den schjn van uitvluchten. Men behoude de
voorschriften op papier maar men zorge
Juist, en het doel van mjn schrjjven was dan
ook erop te wjzen dat dit niet plaats heeft.
Ik had de bedoeling niet de voedingscommissie
van nalatigheid te beschuldigen want ik ben ook
overtuigd dat door haar veel in 't werk is gesteld
om betere aardappelen te bekomen.
Eene enkele opmerking ten slotte.
In het bericht ter weerlegging van mjn schrj-
ven wordt gezegd, dat tengevolge der klachten
over de slechte hoedanigheid der aardappelen den
soldaten is afgevraagd aan welke spjs zj de
voorkeur gaven, en „algemeen" zou men zich toen
voor bruine boonen hebben verklaard.
Dit is eerst geschied nadat aan het feit van
het herhaaldeljk voorzetten van bruine boonen
ruchtbaarheid is gegeven, maar toen luidde het
antwoord juist dat men „algemeen" de voorkeur
gaf aan„aardappelen", natuurljk met
de bedoeling dat men „goede" krjgen zou.
Aan het slot eener uitvoerige beschouwing
over den gedrukten toestand van den landbouw
in Nederland in de Purm. Crt. sehrjft notaris
Landré uit Vljmen (Noord-Brabant).
„Het daghet reeds in het Oosten, want de ver
schijnselen voor een beteren toestand zjn, dunkt
mij, duidelijk aanwezig. De landlieden klagen
niet meer zoo als in de beide vorige jaren er
ontstaat een betere verhouding tusschen de waarde
van het land, de huren en de arbeidsloonen, zoo
dat tegen de bestaande lagere prjzen reeds met
voordeel kan worden afgezet, en wanneer nu
slechts wordt gezorgd voor verlichting in materi-
eelen en intellectueelen zin, dan kan de Neder-
landsche landbouw in eenige jaren weder tot den
ouden bloei en welvaart geraken en zich doen
gelden als zenuw van den staat."
Wj hopen dat de notaris waarheid spreekt en
meer is dan een profeet die brood eet trouwens
't is tegenwoordig niet duur "*maar van dien
dageraad zien we helaas 1 nog niet veel. Zoolang
Amerika door zjn reusachtige uitvoeren, de meeste
Europeesche staten door hun graanrechten onze
markt drukken, zoolang een soort van bescherming
zich achter het verbod van invoer van vee uit ons
land in Duitschland, Engeland en België verbergt
en onze veeprjzen ongekend laag houdt, daghet
het, wat men ook meene of zegge, nog niet voor
den landbouw in 't Oosten. Kennis is een rente-
gevend kapitaal, mits de prikkel niet worde gemist
om van die kennis profijt te trekken en die prik
kel. bestaat bj de gedrukte prjzen helaas S al te
weinig. Van daar lusteloosheid bj de boeren
ook om wat te leeren. Is het hun alleen te wjten
vraagt de Zucph. Crt.
De nieuwe Ijn AntwerpenVlissingen—Londen
werd Zondag door de raderboot Telegraaf 111
geopend.
Genoemde boot, die aan de maatschappj de
Schelde eene flinke verbetering aan de machine
onderging, vertrok Zaterdagnamiddag te 2 uren
18 min. uit de groote sluis te Vlissingen en kwam
te 5.18 te Antwerpen aan; de eerste reis werd
dus in juist 3 uren volbracht. Zondagmorgen te
8 uren 2 min. vertrok zj weêr van Antwerpen
en kwam te 11 uren 18 min. te Vlissingen aan
deze reis was nu iets langer tengeyolge van 't min
der gunstig getj. 't Bljkt echter dat de overtocht
in ongeveer drie uremzal kunnen plaats vinden, wat
zeker eene snelle vaart mag worden genoemd.
Er warfen 170 passagiers aan boord, meest plei-
zierreizigers, doch onder hen waren 8 reizigers
voor Vlissingen en 1 voor Londen.
Heden (Maandag) kwamen met die boot 38
personen aan, waarvan 5 voor Londen. Onder
dit 38 tal zjn echter de meesten Zaterdag van
Middelburg en Vlissingen naar Antwerpen ver
trokken en thans terugkeerende passagiers in
begrepen. Tengevolge van de sterke eb duurde
de reis naar Antwerpen gisteren 4 uur, terwjl
heden morgen de boot 3£ uren onderweg was.
De dienst is, zooals wj vroeger meldden,
zoo ingericht, dat 's morgens voor het vertrek
der dagboot van de maatschappj Zeeland, da
Telegraaf te Vlissingen zal aankomen, om 's na
middags te 5 uren na aankomst der dagboot van
Engeland weder te vertrekken.
Bj gelegenheid der Antwerpsche kermis, waarvan
de feesteljbheden den 13en beginnen, en die den
15en en 16en voortduren, zal weer een pleizierreia
plaats hebben van Middelburg en Vlissingen naar
België's koopstad. Afvaart Zaterdag den 13en: van
eerstgenoemde gemeente te 4 uur 's middags, van
Vlissingen te 5 uren en aankomst te Antwerpen
8 uur.
De reizigers kunnen met hun retourbiljet, naar
dag 15, Dinsdag 16 of Woensdag 17 Aug.,~tèÏ£c£«
om 7.45 's morgens van Antwerpen.
Men sehrjft ons uit Coljnsplaat S
De uitslag der herstemming voor een raadslid
alhier, waarbij de heer Huvers, notaris, slechts 8
stemmen beneden zjn tegenstander bleef, wordt
door zekere pen handig voorgesteld als een bewjs
voor de belangrjke vorderingen, die de anti-
revolutionnaire richting in den laatsten t jd in deze
gemeente zou gemaakt hebben. Iedereen hier weet
evenwel, dat de uitslag die beteekenis niet heeft;
evenmin als men, op grond van het stemmental,
door de candidaten der anti-revolutionnaire richting
verkregen tegenover de periodiek aftredende
raadsleden, zou mogen aannemen, dat hier Blechta
15 kiezers die richting zjn toegedaan.
De zaak is eenvoudig deze, dat de groote meer*
derheid der kiezers, als naar gewoonte, de aftre
dende leden gesteund heeft, zonder hunne gevoelens
zoo nauwgezet te beoordeelen, omdat men tevre
den is met den gang van zaken, terwjl bj de
verkiezing in eene vrje vacature voor verre het
grootste deel eene persoonljke kwestie in het
spel was.
Ieder, die bekend is met het platteland, weet*
dat men gaarne voor den raad iemand kiest, die
door zjn maatschappeljke positie uitsteekt boven
zjne medeburgers, en men meent dat zoo iemand
als 't ware eenig recht op zulk een zetel heeft.
Bj het bezit van eenige populariteit is de
verkiezing van een dergel jk ingezetene als ver
zekerd zjne richting moge niet geheel en al
onverschillig zjn, de hoofdzaak is deze niet.
Zoo was het ook hier.
De heer Huvers, notaris, heeft het getal
stemmen, op hem uitgebracht, voor het grootste
deel te danken aan zjne maatschappelijke positie,
waarbj volgens menigeen een zetel in den raad
als van zelf behoort; dat hj des ondanks niet
gekozen is, kan men alleen wjten aan gemis aan
zekere populariteit. Waarl jk de beginselen treden
hierbj niet zoozeer op de» voorgrond.
Verschillende afdeelingen. der centrale
liberale kiesvereeniging in hei district Zierikzee
stelden als voorloopigen eandidaat voor lid der
Tweede kamer de» 'keer J. J. van Kerkwjk.
Van deze» te verwachten uitslag in elk dier
afdeeliagen afzonderijk melding te maken vinden
wj onnoodig.
De beslissing mee te deelen der algemeene ver
gadering, 11 Aug. te Zierikzee te houden, is, dunkt
ons, voldoende.
Naar men ons meldt, heeft de heer A. J. Ver*
planke, jet eenige protestantsehe raadslid de?