N° 185, 130' 887. Dinsdag 9 Augustus. Middelburg 8 Augustus. Dit blad verschijnt dagelqks;; met uitzondering van Zon- en Feestdagen; Prijs per 8/m, franco 2. Afzonderlijke nommers ziin verkrijgbaar a 5 Cent.' Advertentiën 20 Cent per regeh Geboorte-, Trouw-, Doodberichten, enz.: van 1-7 regels /1.50 iedere regel meer f 0.20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. De grondswetsherziening in de Eerste Kamer. MIDDELBIIRGSCHE Agenten te Vlissingen: P. G. de Yet Mestdagh Zoon te Goes: A. A. W. Bolland, te Kruiningen: F. van der Peijl, te Zierikzee: A. C. de Mooij,te TholenW. A. van Nieuwenhuijzen en te Terneuzen: L. van Wijckl. Hoofdagenten voor het Buitenlandte Parjs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daübe Cie., John F. Jones, opvolger. Weldra zal ook in ons hoogerhuis de eerste behandeling der grondwetsontwerpen hebben plaats gehad. Zoo niet heden dan toch morgen of binnen enkele dagen zal dit werk zjn afgeloopen, en onnoodig zal het wel zijn het plan tot uitstel der verkiezingen, nu in het laatst van deze maand bepaald, te volvoeren. Onze eerste kamer kwjjt zich met bekwamen spoed van haar taak. Langdurige discussiè'n voeren hare leden niet; wat trouwens overbodig is na het degeljk verslag over de ontwerpen uitgebracht. Hoofdstuk I (van het rijk en zijne inwonerswerd met algemeene stemmen aangenomen. Hoofdstuk II, le afdeeling (de troonsopvolging) gaf den heeren De Brujjn en Yan Akerlaken aan leiding eenige bedenkingen te opperen, die door den heer Koëll werden weêrlegd. Op een vraag van den beer Van Naamen of er ook verandering is gekomen in de verwachtin gen van eventueels gerechtigden op den troon, verklaarde de minister Heemskerk, dat het moeiijk viel na te gaan, welke verwachtingen hier of daar bestonden. Maar zonder indscree te zjn. kon hjj wel zeggen, dat er in aanverwante stamhui zen hu wel j ken zjjn gesloten inde overtuiging dat zj niet onderworpen zjjn aan de grondwet en de goedkeuring der staten-generaal niet behoefden, wjjl zjj niet behooren tot het koninkljjk huis. Omtrent de goedkeuring der huweljjken had de regeering gemeend de in de Tweede kamer voor gestelde wjjziging te moeten overnemen, daar men anders voorafgaande goedkeuring van alle huwelijken eischende tot de zonderlinge con clusie zou kunnen komen, dat men in een ljjn een erfgenaam zou vinden ah troonopvolger, wiens wettige kinderen van de opvolging zouden zjjn uitgesloten. Ten slotte werd 't ontwerp aangenomen met 31 tegen 5 stemmen. Tegen stemden de heeren Van Akerlaken, Schimmelpenninck v. d. Oye, De Bruyn, Insinger en Muller. De tweede, derde en vierde afdeeling van hoofd stuk H (van het inkomen der kroon, de voogdij des konings en van het regentschap) werden aan genomen met 29 tegen 1 stem, die van den heer De Bruyn. De zesde en zevende afdeeling van hetzelfde hoofdstuk (macht des konings, raad van state, ministerieele departementen) werden aangenomen met op 2 na algemeene stemmen. Met den heer De Bruyn stemde de heer Schimmelpenninck v. d. Oye tegen. De bekende zonderlinge tirade omtrent het kiesrecht in Hoofdstuk III (over de samenstelling der Staten generaal) gaf den heer De Brujjn aan leiding er tegen te stemmen, omdat de woorden „kenteekenen van geschiktheid en maatachappeljj- ken welstand" zoo vaag luiden en in de additi oneels artikelen de kiesbevoegdheid zoodanig wordt uitgebreid, dat de gevolgen er van niet te voorzien zjjn. De heer Heemskerk merkte op dat in dit artikel geen sprake was van eigenlijke uitbreiding der kiesbevoegdheid, al is het waarschijnlijk dat uitbreiding komen zal. Met 26 tegen 10 stemmen werd het hoofdstuk aangenomen. Tegen stemden de heeren Smits v. Oyen, De Bruyn, Magnee, Elout van Soeter- woude, Smits, Pjjls, Regout, Hengst, Yerheyen en S. v. d. Oye. Met hetzelfde tiental tegenstemmers werd hoofd stuk IY (van de provinciale stalen en de gemeente- bésturen) aangenomen. Daarbjj kwam de heer Schimmelpenninck Van der Oye op tegen de beperking van de macht des konings door de onbeperkte bevoegdheid, welke aan den gewonen wetgever wordt toegekend tot schorsing of vernietiging van besluiten der prov. staten. De heer Roëll erkende dat het hier een moeiljjke kwestie gold. Het bestaande artikel leidde echter in de praktjjk tot moeilijkheden. De premier voegde er nog bp, dat de macht des konings hier feiteljjk niet verkort wordt, daar er alleen sprake kan zjjn van vernietiging van uitspraken die aan appel onderhevig zjjn, iets waaromtrent de grondwet van '48 niets bevat. Hoofdstuk Y (»an de justitie) werd met alge meene stemmen aangenomen en eveneens hoofd stuk YH (van de financiïn), Zooals men weet is hoofdstuk VI van den godsdienst) ongewjjzigd gebleven. Werden tot dusver alle beslissingen genomen zóo dat er alle kans bestaat voor aanneming dier ontwerpen ook in tweede lezing dit was Za terdag niet het geval met hoofdstuk VIII (defensie). Dit kon nog geen tweederden der stemme": verwerven, want slecht 23 leden verklaarden er zich voor en 15 tegen. Laatstgenoemden waren de heeren Van Swinderen; Magnée, Hengst, Smits, De Brujjn, Schimmelpenninck v. d. Oye, Yan der Breggen, Elout, Regout, Verhepen, De Sitter, Pjjls, Van Akerlaken, Van Rojjen en Bljjdenstein. Hun hoofdbezwaar was dat ook daarbjj zooveel aan den gewonen wetgever werd overgelaten en deze persoonljjken en algemeenen dienstplicht zou kunnen invoeren. Dit werd door de regeering bestreden de minister van oorlog verklaarde algemeenen dienst plicht ook zeer wel mogeljjk bjj de tegenwoordige grondwet, mits niet langer dan 5 jaren. De loting zou kunnen dienen om aan te wijzen wie men van de dienstplichtigen, die nergens allen worden opgeroepen, onder de wapenen zal houden. Her ziening der grondwet was noodig, omdat verbe tering onzer levende strjjdkrachten afstuiten op de bepalingen der tegenwoordige grondwet. Nadat hoofdstuk IX (van den waterstaat) zonder discussie met algemeene stemmen was aangenomen; kwam hoofdstuk X (van het onderwijs enz.) en speciaal het voorstel Schaepman omtrent art. 194 aan de orde. Warme verdediging vond dit voorstel niet; en het lot ervan is vrjj wel beslist. Zij die er een lans voor braken, nl. de heeren Verhejjen, Pijaappel en De Brujjn zouden het steunen, omdat zij haken naar vrede op onderwjjs- gebied Onder de- tegenstanders, waarvan Zaterdag de heeren Sickesz, Fransen van de Putte, De Sitter, Viruly, Vening Meinesz, Van Swinderen, Van Rojjen en Muller aan het woord waren, trok vooral ae nei,r putte c.e aanowtt,, het land eent fcorten t jd geleden verbaasde met zijne verzoenenye gegooi we politiek. Het voorstel-feuxjaepman ging echter volgens hem te ver. Hjj erkenav, da- de toepassing der wet van 1878 onbillijk is voor de bijzondere school, maar aan die grief ware door een verruiming, als 't amendemend-De Beaufortdestjjds verlangde, tegemoet te komen. Hjj zag er, evenals Tborbecke, De Beaufort en Heldt, bezwaar in om de grondwettige waarbor gen voor 't openbaar onderwjja los te laten, omdat daardoor het peil van de algemeene volksontwik keling dreigt te dalen. Lieten alle bestrijders van het voorstel zich in zachte en welwillende termen uit over de zeven leden der Tweede kamer, die er zich voor ver klaarden ons Hoogerhuis gaf daardoor aan menig liberaal bestrjjder van dit zevental een goed voorbeeld de heer Fransen van de Putte liet zich scherp uit over de houding, door de regeering tegenover het voorstel-Schaepman aangenomen. Wel bracht hjj hulde aan de elasticiteit, de zucht naar gemeen overleg, de tact, den gullen toon bjj bestrijding, de fijne ironie die tegenstan ders ontwapent, waarvan de min. van binnenl. zaken bljjk heeft gegeven. Doch terwjjl de min. eerst fier tegen 't voorstel-Schaepman opkwam en waarschuwde dat men de reg. vierkant tegen over zich zou vinden, terwjjl hjj den Sen Juni nog dit standpunt innam, kwam er den 6en Juni een kentering, het werd vrjj zeker dat 't voorstel zou worden aangenomen. Toen werd de reg. «belangstellend getuige". Was dat de juiste positie der regeering, vroeg de heer Putte Kwam dat met hare vroegere verklaring overeen? Kwam 't overeen met de usantie? Neen, de vorige min. van waterstaat verklaarde zich in de Eerste kamer eens scherptegen 'tvoorstel-Reekers,over de moord kuil der Volendammerswaar 't den moordkuil gold voor 't eenig mogeljjk vergelijk in deze ge wichtige zaak had de min. het roer niet uit handen behooren te geven. De min. had 't voorstel moeten bestrjjden en dat van den heer De Beaufort, dat ten vorigen jare door hem niet-onaannemeljjk was genoemd, moeten steunen. Overigens leverden het lag voor de hand de diseussiën geene nieuwe gezichtspunten op. Wanneer ooit, dan is zeker wel bjj deze gele genheid reden te over om te betreuren dat de Eerste kamer het recht van amendement mist. Bezat zjj dit het voorstel Schaepman-De Vos de Wael zou zeker een gewjjzigden vorm hebben gekregen waardoor het meer aannemeljjk geworden zou zjjn voor hen, die ook verzoening willen, maar niet tot zulk een Uoogen prjjs als nu gevorderd wordt. De kiesvereeniging Nederland en Oranje te Middelburg heeft voor de aanstaande verkiezing van leden der tweede kamer tot candidaten ge steld de heeren mr. C. Lucasse te Middelburg en mr. Th. Heemskerk te Amsterdam. Beiden hebben de candidatuur aangenomen. Uit Hergen op Zoom schrjjft men ons Met verbazing las ik in het N. v. d. D. van den 4en Aug. de quasi-weerlegging van mijn schrjjven over de voeding der soldaten alhier. Ieder die deze onbevooroordeeld las zal wel spoedig bemerkt hebben dat een onhandige vriend be proefde verschooning te zoeken daar waar geen excuus mogelijk was. Mjjn vermoeden dat die weerlegging niet zonder protest zou blijven is dan ook bewaarheid, en hetzelfde blad brengt in zjjn jongste nommer zulk een tegenspraak. Z j was trouwens ook al te dwaasde bewering dat men „achting en dank schuldig was aan hen die de bevelen van hoogerhand voorbj zien, om in de eerste plaats de belangen van de minderen ter harte te nemen". Ieder die in de militaire wereld eenigzins bekend is zal over zulk een tirade gelachen of zich ge ërgerd hebban. Terecht merkt een oud gediende dan ook, naar aanleiding daarvan, in het N. v. d, D. het vol gende op „Voor een ieder, zelfs een leek in den militairen stand, is zulk eene uitdrukking niet als waar aan te nemen. In strjd met de stellige voorschriften zou een ofjieier naar eigen inzichten handelen en daardoor de kans beloopen aan den djk gezet te worden 1 «Neen met zulke fraaie woorden stelt men de natie niet gerust. Wanneer uw correspondent moet erkennen dat er slechte aardappelen en bruine boonen en nog eens bruine boonen gegeten worden, heeft elke schoonklinkende geruststelling den schjn van uitvluchten. Men behoude de voorschriften op papier maar men zorge Juist, en het doel van mjn schrjjven was dan ook erop te wjzen dat dit niet plaats heeft. Ik had de bedoeling niet de voedingscommissie van nalatigheid te beschuldigen want ik ben ook overtuigd dat door haar veel in 't werk is gesteld om betere aardappelen te bekomen. Eene enkele opmerking ten slotte. In het bericht ter weerlegging van mjn schrj- ven wordt gezegd, dat tengevolge der klachten over de slechte hoedanigheid der aardappelen den soldaten is afgevraagd aan welke spjs zj de voorkeur gaven, en „algemeen" zou men zich toen voor bruine boonen hebben verklaard. Dit is eerst geschied nadat aan het feit van het herhaaldeljk voorzetten van bruine boonen ruchtbaarheid is gegeven, maar toen luidde het antwoord juist dat men „algemeen" de voorkeur gaf aan„aardappelen", natuurljk met de bedoeling dat men „goede" krjgen zou. Aan het slot eener uitvoerige beschouwing over den gedrukten toestand van den landbouw in Nederland in de Purm. Crt. sehrjft notaris Landré uit Vljmen (Noord-Brabant). „Het daghet reeds in het Oosten, want de ver schijnselen voor een beteren toestand zjn, dunkt mij, duidelijk aanwezig. De landlieden klagen niet meer zoo als in de beide vorige jaren er ontstaat een betere verhouding tusschen de waarde van het land, de huren en de arbeidsloonen, zoo dat tegen de bestaande lagere prjzen reeds met voordeel kan worden afgezet, en wanneer nu slechts wordt gezorgd voor verlichting in materi- eelen en intellectueelen zin, dan kan de Neder- landsche landbouw in eenige jaren weder tot den ouden bloei en welvaart geraken en zich doen gelden als zenuw van den staat." Wj hopen dat de notaris waarheid spreekt en meer is dan een profeet die brood eet trouwens 't is tegenwoordig niet duur "*maar van dien dageraad zien we helaas 1 nog niet veel. Zoolang Amerika door zjn reusachtige uitvoeren, de meeste Europeesche staten door hun graanrechten onze markt drukken, zoolang een soort van bescherming zich achter het verbod van invoer van vee uit ons land in Duitschland, Engeland en België verbergt en onze veeprjzen ongekend laag houdt, daghet het, wat men ook meene of zegge, nog niet voor den landbouw in 't Oosten. Kennis is een rente- gevend kapitaal, mits de prikkel niet worde gemist om van die kennis profijt te trekken en die prik kel. bestaat bj de gedrukte prjzen helaas S al te weinig. Van daar lusteloosheid bj de boeren ook om wat te leeren. Is het hun alleen te wjten vraagt de Zucph. Crt. De nieuwe Ijn AntwerpenVlissingen—Londen werd Zondag door de raderboot Telegraaf 111 geopend. Genoemde boot, die aan de maatschappj de Schelde eene flinke verbetering aan de machine onderging, vertrok Zaterdagnamiddag te 2 uren 18 min. uit de groote sluis te Vlissingen en kwam te 5.18 te Antwerpen aan; de eerste reis werd dus in juist 3 uren volbracht. Zondagmorgen te 8 uren 2 min. vertrok zj weêr van Antwerpen en kwam te 11 uren 18 min. te Vlissingen aan deze reis was nu iets langer tengeyolge van 't min der gunstig getj. 't Bljkt echter dat de overtocht in ongeveer drie uremzal kunnen plaats vinden, wat zeker eene snelle vaart mag worden genoemd. Er warfen 170 passagiers aan boord, meest plei- zierreizigers, doch onder hen waren 8 reizigers voor Vlissingen en 1 voor Londen. Heden (Maandag) kwamen met die boot 38 personen aan, waarvan 5 voor Londen. Onder dit 38 tal zjn echter de meesten Zaterdag van Middelburg en Vlissingen naar Antwerpen ver trokken en thans terugkeerende passagiers in begrepen. Tengevolge van de sterke eb duurde de reis naar Antwerpen gisteren 4 uur, terwjl heden morgen de boot 3£ uren onderweg was. De dienst is, zooals wj vroeger meldden, zoo ingericht, dat 's morgens voor het vertrek der dagboot van de maatschappj Zeeland, da Telegraaf te Vlissingen zal aankomen, om 's na middags te 5 uren na aankomst der dagboot van Engeland weder te vertrekken. Bj gelegenheid der Antwerpsche kermis, waarvan de feesteljbheden den 13en beginnen, en die den 15en en 16en voortduren, zal weer een pleizierreia plaats hebben van Middelburg en Vlissingen naar België's koopstad. Afvaart Zaterdag den 13en: van eerstgenoemde gemeente te 4 uur 's middags, van Vlissingen te 5 uren en aankomst te Antwerpen 8 uur. De reizigers kunnen met hun retourbiljet, naar dag 15, Dinsdag 16 of Woensdag 17 Aug.,~tèÏ£c£« om 7.45 's morgens van Antwerpen. Men sehrjft ons uit Coljnsplaat S De uitslag der herstemming voor een raadslid alhier, waarbij de heer Huvers, notaris, slechts 8 stemmen beneden zjn tegenstander bleef, wordt door zekere pen handig voorgesteld als een bewjs voor de belangrjke vorderingen, die de anti- revolutionnaire richting in den laatsten t jd in deze gemeente zou gemaakt hebben. Iedereen hier weet evenwel, dat de uitslag die beteekenis niet heeft; evenmin als men, op grond van het stemmental, door de candidaten der anti-revolutionnaire richting verkregen tegenover de periodiek aftredende raadsleden, zou mogen aannemen, dat hier Blechta 15 kiezers die richting zjn toegedaan. De zaak is eenvoudig deze, dat de groote meer* derheid der kiezers, als naar gewoonte, de aftre dende leden gesteund heeft, zonder hunne gevoelens zoo nauwgezet te beoordeelen, omdat men tevre den is met den gang van zaken, terwjl bj de verkiezing in eene vrje vacature voor verre het grootste deel eene persoonljke kwestie in het spel was. Ieder, die bekend is met het platteland, weet* dat men gaarne voor den raad iemand kiest, die door zjn maatschappeljke positie uitsteekt boven zjne medeburgers, en men meent dat zoo iemand als 't ware eenig recht op zulk een zetel heeft. Bj het bezit van eenige populariteit is de verkiezing van een dergel jk ingezetene als ver zekerd zjne richting moge niet geheel en al onverschillig zjn, de hoofdzaak is deze niet. Zoo was het ook hier. De heer Huvers, notaris, heeft het getal stemmen, op hem uitgebracht, voor het grootste deel te danken aan zjne maatschappelijke positie, waarbj volgens menigeen een zetel in den raad als van zelf behoort; dat hj des ondanks niet gekozen is, kan men alleen wjten aan gemis aan zekere populariteit. Waarl jk de beginselen treden hierbj niet zoozeer op de» voorgrond. Verschillende afdeelingen. der centrale liberale kiesvereeniging in hei district Zierikzee stelden als voorloopigen eandidaat voor lid der Tweede kamer de» 'keer J. J. van Kerkwjk. Van deze» te verwachten uitslag in elk dier afdeeliagen afzonderijk melding te maken vinden wj onnoodig. De beslissing mee te deelen der algemeene ver gadering, 11 Aug. te Zierikzee te houden, is, dunkt ons, voldoende. Naar men ons meldt, heeft de heer A. J. Ver* planke, jet eenige protestantsehe raadslid de?

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1887 | | pagina 1