N° 144. 130e Jaargang; 1887. W oensdag 22 Juni. Middelburg 21 Juni. De grondwetsherziening. Dit blad verschijnt dagelijks; met uitzondering van Zon- en Feestdagen; Prijs per 8/m, franco 8.50. Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Cent; Advertentiën 20 Cent per regel. Geboorte-, Trouw-, Doodberichten, enz.: van 1-7 regels/1.&0 iedere regel meer 0.20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte; Bij deze courant behoort een BIJVOEGSEL. MIDDELR11RGSCHE COURANT. Agenten te Vlissingen: P. G. de Vet Mestdagh Zoon te Goes: A. A. W. Boüand, te Kruiningen: F. van dek Peiji, te Zierikzee: A. C. ra Moou, te TholenW. A. van Nieuwenhuijzen. Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parjjs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daube Cie., John F. Jones, opvolger Nadat meer dan drie jaren aan de voorbe reidende werkzaamheden voor die herziening is gearbeid, werd dan de vorige week door de Tweede kamer de eerste lezing van de ont werpen voor de nieuwe grondwet ten einde gebracht. Niet dan na veel beleid en onderling overleg kwam dit werk tot stand. Men herinnert zich nog hoe de in Maart 1886 in de Tweede kamer aangevangen beraadslagingen over hoofdstuk X der grond wet, en wel in het bijzonder over eene nieuwe redactie van art. 194, tot geen gewenscht resultaat leidden. Verschillende amendementen, voor zulk een redactie ingediend, vonden geen ondersteuning en een regeeringsvoorstel, meer dan eens gewijzigd, teneinde toch vooral eene geschikte oplossing der netelige kwestie te bevorderen, werd in de kamerzitting van 9 April van het vorig jaar met 56 tegen 30 stemmen verworpen. De regeering trok daarop haar wetsontwerp tot herziening van hoofdstak X in; vroeg later haar ontslag, wat de koning niet aannamen ontbond daarop de Tweede kamer. De dagen dier verkiezingen, de algemeene opgewektheid die er heerschtede krachtige oppositie welke er gevoerd werd tegen de ultra's der anti-revolutionnaire partij, wegens hunne onverzoenlijke houding bij de behande ling van art. 194 aangenomen, dit alles ligt nog versch in het geheugen. De uitslag der stemmingen was, dat den liberalen eene kleine meerderheid in de kamer werd verschaft, niet krachtig genoeg om groote hervormingen tot stand te brengen toch voldoende sterk om, met de gematigden der rechterzijde, eenige ge- wenschte verbeteringen tot stand te brengen. De heer Heemskerk aanvaardde met die kamer opnieuw het werk der herziening en den 14 Febr. van dit jaar had de eerste zitting plaats waarin de openbare behandeling van het gewichtige werk begon, thans geleidelijk, zonder dat hoofdstuk X het eerst aan de orde was. Door de regeering was zelfs geen ontwerp tot wijziging van art. 194 ingediend. Dit werk eindigde nu Vrijdag 17 Juni en achtereenvolgens hielden wij onze lezers op de hoogte van de gewichtigste beslissingen, daarbij genomen. Onder meer zullen thans als van zelf hij menigeen tweeërlei vragen rijzen: 1° welke phases moet dit belang rijk werkthansnogdoorloopen;en 2° wat valt er te wachten van den uitslag da a r v a n i n v e r b a n d met de thans in de bestaande grondwet gebrachte wijzigingen? Op beide vragen wenschen wij hierbij in 't kort een antwoord te geven. Als straks de eerste kamer die, zooals ge woonlijk, ook in deze niet het recht van amendement heeft, de verschillende, thans door de tweede aangenomen ontwerpen zal hebben behandeld, worden, na behoorlijke afkondiging der ontwerpen, door de beide kamers aange nomen, die kamers ontbonden. Overeenkomstig art. 70 2e al. der tegen woordige grondwet moeten de verkiezingen voor de nieuwe kamers binnen veertig dagen, nadat het besluit tot ontbinding is geteekend, plaats hebben en moet de nieuwe vertegen woordiging binnen twee maanden samenkomen. Zooals men weet zijn de verkiezingen, die in Juni hadden moeten geschieden ter voor ziening in vacatures, ontstaan wegens perio dieke aftreding, uitgesteld tot den tweeden pinsüag ia Augustus, de maand, waarin men verwacht, dat de eerste kamer gereed zal zijn met haar arbeid. Deze verkiezingen hebben plaats volgens de thans vigeerende bepalingen omtrent het kiesrecht. Hieromtrent verkeerden sommige, zelfs kamerleden, in dwaling; men meende dat er gekozen zou moeten worden volgens de nieuwe bepalingen door de tweede kamer nu dezer dagen aangenomen. Die bepalingen, vervat in de additioneele artikelen, behoorende tot de nieuwe grond wet, staan in verband met het artikel in die nieuwe grondwet betreffende de samenstelling der tweede kamer, een wet die nog geen wet is. Zij kunnen dus onmogelijk hij zulk eene verkiezing van kracht zijn. Het oude kiesstelsel wordt dus daarbij gevolgd. Zoodra die verkiezingen hebben plaats gehad, komen de Eerste en de Tweede kamer ieder afzonderlijk bijeen. Ook omtrent dit punt heerscht eenige be gripsverwarring. Sommigen meenen dat de beide kamers in vereenigde zitting zouden moeten samenkomen. Te verwonderen is dit niet, waar zelfs een man als wijlen de heer Lenting, zooals uit de derde vermeerderde uitgaaf van zijn Schets van het Nederlandsch Staatsbestuur blijkt, die meening hielp bevor deren door te schrijven„Art. 197 der grondwet spreekt daarvan niet uitdrukkelijk, maar uit de redactie ervan blijkt duidelijk, dat het de bedoeling is dat eene vereenigde zitting plaatsvindt". De heer Lenting grondde zijne uitlegging op het woord kamers, in het artikel voorkomende, en op d'e vereischte'twee derden der uitgebrachte stemmen. Die meening is onjuist en dat is duidelijk in November 1885 gebleken, toen art. 198 der grondwet gewijzigd is, teneinde eventueele grondwetsveranderingen ook gedurende een regentschap mogelijk te maken. Elke kamer komt alzoo afzondert ij k bijeen. Tweeërlei bepalingen zijn dan, in afwijking van den gewonen loop der behande ling, van kracht: le houdt het recht van amendement op en 2e wordt voor de goed keuring van zulke voorstellen tot grondwets herziening niet de volstrekte moerderheid maar twee derden der uitgebrachte stemmen vereischt. Bij deze ganscbe behandeling van de her- zieningsontwerpen, gelijk zij thans nog in de Eerste en later in de nieuwe kamers moet plaats hebben, vormt elk hoofdstuk een afzonderlijk geheel, hetwelk, zonder dat daarin thans nog eenige wijziging kan gebracht worden, moet worden aangenomen of verworpen. De aldus door de staten-generaal en den koning vastgestelde wijzigingen in de grond wet worden plechtig afgekondigd, o. a. van alle gemeentehuizen in het land. Na die afkondiging moeten, volgens de nu door de Tweede kamer aangenomen additio neele artikelen, binnen vier maanden de ver kiezingen voor de nieuwe kamers der staten- generaal plaats hebbenwaarom de nieuwe kiezerslijsten zoo spoedig mogelijk worden opgemaakt overeenkomstig de nieuwe bepalin gen omtrent kiesbevoegdheid, welke opgenomen zijn in die additioneele artikelen en die van kracht blijven totdat de wet daaromtrent nader zal hebben beschikt. Op de tweede vraag een antwoord te geven, valt niet zoo gemakkelijk. De tot nutoe ver kregen veranderingen dragen het kenmerk van het karakter, dat deze herziening van het begin af heeft gedragen. Geen der partijen is daardoor ten volle bevredigd; elk heeft iets gewonnen; en slechts door onderling toegeven heeft men het zoover gebracht, dat de ontwerpen tot wijziging de Eerste kamer bereikten. Leest men dan ook de gevoelens over de resultaten van dezen arbeid in de organen der verschillende partijen; dan hoort men als 't ware een en dezelfde echo, die van dankbaar heid maar tevens van onvoldaanheid spreekt. Wy hebben gekregen een uitbreiding van het kiesrecht, dat thans niet meer gebonden is aan den censusde nieuwe grondwettelijke bepaling omtrent „kenteekenen van geschikt heid en maatschappelijken welstand" geeft, volgens de toelichting van den minister voldoende, volgens sommigen te veel ruimte. Den gewonen wetgever is vrijheid genoeg gelaten. Dat de bepalingen in de additioneele artikelen, waarin voor de capaciteiten geen plaats kon gevonden worden, velen niet bevredigen, is bekend maar dit sluit niet uit dat op dit punt toch reeds eene aanmerkelijke uitbreiding is verkregen terwijl de bepalingen daaromtrent in de additioneele artikelen niet langer van kracht behoeven te zijn als de staten-generaal zelve wenschen, evenmin als de nu aangenomen verdeeling in kiesdistricten. De parlementaire eed is bij de nieuwe grondwet niet langer verplichtend gesteld; de defensie is daarin beter geregeld en eene afdoende verbetering van onze levende strijd middelen wordt nu niet meer, zooals door de tegenwoordige grondwettige bepalingen, ver hinderd. Algemeene dienstplicht kan, evenals bij de oude, hij de nieuwe grondwet worden ingevoerd. Dan is dqor de nieuwe bepalingen in het hoofdstuk Justitie eene groote verbete ring tot stand gekomen. Men heeft daardoor den weg geopend voor eene betere regeling van de administratieve rechtspraak dan tot nu toe bestond. Al deze voordeelen zijn van te groot belang, dat daartegenover zouden kunnen opwegen de bezwaren, welke iedere partij tegen de nu aangenomen ontwerpen zoude kunnen inbren gen en wij hebben daarom alle vertrouwen dat deze ongedeerd de verdere vuurproef zullen doorstaan. Bovendien, er bestaat tnsschen enkele hoofd stukken en de additioneele artikelen zulk een nauw verband, dat, met het oog daarop, menig kamerlid huiverig wezen zal de te verkrijgen winst in gevaar te brengen door het een of ander hoofdstuk af te stemmen. Onder de hoofdstukken echter, waarmee dit niet het geval is, behoort het tiende, met het nu gewijzigde art. 194. Dit staat geheel op zich zelf. Wat daarvan het lot zal wezen, niemand kan het zeggen. Het onderwijsvraagstuk ter oplossing over gelaten aan den gewonen wetgever, wien bij de nieuwe grondwet, ook op tal van andere punten, meerdere vrijheid is geschonken, zie daar de strekking van het nieuwe art. 194. Wil men het Katholieke blad het Gentrum gelooven, dan moet dit der rechterzijde stof tot vreugde geven; maar de Tijd juicht daar over niet. Te ontkennen valt het in ieder geval niet, wat wij vroeger reeds opmerkten, dat de nu aangenomen redactie van art. 194 den schoolstrijd niet zal doen verminderen, maar telkens weer bij elke verkiezing op den voor grond plaatsen. Hadden wij daarom liever eene andere oplossing gezien, die, tegemoet komend aan de eischen der rechterzijde, de belangen der openbare school uitdrukkelijk aan de zorg der regeering toevertrouwde, door daarvan in de grondwet melding te maken; de liefde voor die school en haar beginsel kan het Nederlandsche volk thans, wordt het nieuwe artikel wet, tot meerdere belangstel ling bij de verkiezingen prikkelen. De kiezers hebben het echter nog in handen om van hun meening uitdrukkelijk te doen blijken bij de verkiezing voor de nieuwe kamers. Wordt het ontwerp SchaepmanDe Vos de Wael verworpen, welnu dan blijft hoofdstuk X en art. 194 onveranderdwat op het lot der andere hoofdstukken geen invloed behoeft uit te oefenen, Onze slotsom is, dat in verband met het algemeen oordeel, dat zich in de pers heeft geuit, de kansen voor het overgroote deel der herzieningsontwerpen gunstig staanen de arbeid der Tweede kamer wel de noodige sanctie zal ondervinden, die thans nog ver eischt wordt. Naar men om mededeelt wordt op de inteekening- lijsten, die door de vereeniging Excelsior alhier zijn verspreid, niet druk geteekend. Mocht de deelneming' niet spoedig vermeerderen, dan zal die vereeniging, hoe ongaarne ook, haar voornemen, tot het houden van een festival moeten opgeven. Een groot deel van het Middelburgsche publiek schijnt ''van oordeel te zjjn, dat ook zonder zijne hulp de zaak toch wel tot stand komen zal, doch daarin vergist het zich zeeralgemeene deelneming is noodig en billijk tevens. Al de inwoners profiteeren van eene feestelijk heid als door Excelsior ia op 't getouw gezet, sommigen op financieel terrein en anderen op het gebied van amusement. Van de eersten zou men mogen verwachten, dat zij niet alleen de koorden hunner beurzen zullen opendoen om de ontvangen guldens op te bergen, van de anderen dat zjj zelf ook een klein aandeel in de kosten bijbrengen. Omdat misschien het publiek nog niet genoeg op de hoogte is, hoe het programma voor den feestdag luidt, dealen wij mee, dat 's morgens de ontvangst en verzameling der korpsen aan het station en de stoombarge plaats heeft en van daar eene muzikale wandeling door de stad zal gehouden worden. Na afloop daarvan wordt den executanten in de kegelbaan op de Groote Markt de eerewijn aangeboden en daarna wordt op de Markt door al de deelnemende korpsen een feest- marsch uitgevoerd, die door den heer J. Scholtena gecomponeerd is. 's Middags wordt door de onderscheidene korpsen op de Markt en in den Buitentuin muziek gemaakt, later heeft de uitreiking der medailles en premiën plaats en eindeljjk wordt den korpsen na een tocht door de stad uitgeleide gedaan. Met een concert en bal in het Schuttershof wordt het feest besloten. Overal slaagden dergelijke festivals uitstekend. Een groot aantal vreemdelingen brengt op zoo'n dag een bezoek aan de plaats, waar het feest wordt gehouden, brengt leven en beweging en niet weinig voordeel aan. Wjj willen hopen dat deze korte opwekking voldoende zijn zal om Excelsior in staat te stellen haar doel te verwezenlijken. Met 1 Julia. s. zullen, zoo schrjjft men ons tot aanvulling van het gisteren uit het Hbld. over genomen bericht, bij wijze van proef, de met de dagbooten van Engeland te Vlissingen aankomende reizigers, zoowel die voor het buitenland als die voor Nederl. stations, met een facultatieven trein rjjdende te 5 uur van Vlissingen Haven, vertrek ken. Terwijl de uren van aankomst in Duitsch- land enz. gelijk blijven met de thans bestaande van den trein van 5.21 's nam., veranderen die voor Nederl. stations zeer ten gerieve der reizigers. De aankomst isMiddelburg 5.8, Tilburg 7.02, den Bosch 7.27, Utrecht 8.45, Botterdam B. 7.29, Amsterdam 9.33, Den Haag 8.17 min. 's avds. Komt echter de dagboot niet tjjdig genoeg aan, dan vertrekken de treinen als thans d. i. 5.21 's nam. voor Duitschland en 5.52 voor Nederl. stations. Maandagmiddag vergaderde de raad van Wola faartsdijk, waarbij alle leden tegenwoordig waren. Den waarnemenden secretaris werden de eeden, voorgeschreven bij art. 100 der gem.wet, afgenomen. Door het burgerljjk armbestuur werd een ljjst der 14daagsche geldbedeeling den raad aange boden, waaruit bleek dat gedurende het zomer seizoen 1887 aan 12 personen een 14daagsche bedeeling zal geschieden aan geld tot een bedrag van 16.50. Ook werd medegedeeld dat het kohier van den hootdeljjken omslag voor 1887 door gedeputeerde staten is goedgekeurd met 244 aangeslagenen tot een bedrag van 5383.38^. Den 5 Mei 1887 is door den raad besloten het op de beide scholen vervaardigde breiwerk, be staande uit 64 paar kousen, 25 borstrokken en 11 slaapmutsen, door burg. en weth. publiek te doen verkoopen. Na zulks tot tweemalen te ver geefs getracht te hebben, besloot de raad, op voorstel van het dag. bestuur, het onder de armbesturen te verdeelen, ter uitreiking aan hunne armen. Van de geldleening, groot 6900, in 1883 aan gegaan voor het vergrooten van het schoolgebouw te Oostkerke en de onderwjjzerswoning te Oud- Sabbinge, waarvan jaarljjks een aandeel moet worden uitgeloot, is n° 16 getrokken. Op een verzoek van P. Keukelaar, om het schoolgebouw te Oostkerke te mogen gebruiken om des Zondagsavonds daarin eene bijeenkomst van de zangvereeniging te houden, werd met algemeene stemmen gunstig besehiktj

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1887 | | pagina 1