Laatste Berichten.
buitenlandT
YerMtai en aiielomi scfep:
ADVERTENTIEN.
SSSgfl -
Algemeen Overzicht.
Handelsberichten,
graanmarkten, ens.
Prijsen van Effecten,
90, aectie C. no. 71, groot 64 cent., gekocht door
M. ;Reinhout voor 740. Een en ander plus
12è% onkosten.
Heden middag werd in het Schuttèrshof alhier
de openbare meeting gehouden van wege de ver-
eeniging voor Hooger onderwijs op gereformeerden
grondslag.
Prof. dr P. L. Rutgers, die de bijeenkomst
opende, wees erop dat het steeds de gewoonte is
om na de algemeene vergadering van leden en
begunstigers van de vereeniging eene openbare
samenkomst te houden, die voor iedereen toegan
kelijk is en waarin een door de vereeniging uit-
genoodigd spreker enkele stellingen verdedigt, die
door de aanwezigen kunnen worden bestreden.
Dit jaar is daartoe verzocht prof. dr J. Woltjer,
aan wien de heer Rutgers daarna het woord gaf.
Na vooropgesteld te hebben dat de leden der
vereeniging den naam kerkelijken, hun gegeven,
gaarne aannemen en zij behalve op maatschap
pelijk terrein ook op dat dér wetenschappenen op
dat der hooge school kerkelijk zjjn en zjj zich ook
wat dat betreft willen aanstellen naar het zuiver
woord van God, besprak de heer Woltjer de
volgende stellingen:
1. Het streven van den tegenwoordigen tjjd op
wetenschappelijk en staatkundig terrein moet leiden
tot de oprichting van vrjje, d. i., noch van de
overheid, noch van de kerk uitgaande univer
siteiten.
2. De gereformeerde beginselen leiden tot
hetzelfde resultaat, daar zjj afkeerig zijn van alle
syncretisme.
3. De gereformeerde beginselen zjjn aan de
beoefening en vermeerdering der wetenschap
bevorderijjk.
Volgens den inleider wenschen de kerkdijken
geen universiteit van ade overheid en evenmin
eene van de kerk uitgaande, zij behoeven eene
vrjje universiteit. Wetenschap, zedelijkheid en
godsdienst zjjn eenmaal niet te scheiden en die
moeten in hun programma bjjeenbljjven.
De grondslag van het hooger onderwjjs, zoo hier
als elders, is geheel en al naturalistisch. Men eischt
dat in de wetenschap niet met God gerekend
worde. Dat is op een Christelijk standpunt on
doenlijk.
Maar ook op het standpunt der wetenschap zelf
heeft de vrjje hoogeschool recht van bestaan.
Waar het oordeel wat wetenschap is, over hare
methode en over hare grenzen zoozeer verschilt,
is het in het belang der wetenschap, dat er vrjje
hoogescholen bestaan.
In het breede toonde spreker verder aan dat
naar zijne meening het onderwijs in theologie
aan staats-universiteiten onmogelijk is. Waar
nu niet ontkent worden kan dat toch in theologie
onderwijs behoort te worden gegeven moeten
Vrjje Universiteiten een eisch des tjjda genoemd
worden.
De tweede stelling behandelende wees de
spreker erop dat Gods woord voor den Christen
het eenige rechtsnoer zjjn moet. God is vrijmach
tig, absoluut souverein en uit deze souvereiniteit
vloeit alle andere voort. Elke wetenschap, elk
gezag, dat zich boven Gods woord verheft, verwerpt
de gereformeerde partij.
Oudtijds stonden school en kerk buiten den staat
en eerst later heeft deze beide onder zijne vleugels
genomen. Daartegen kanten zich de gerefor
meerde beginselen, vooral waar het hooger onder
wijs geldt. Syncretisme in deze is volgens spreker
niet mogelijk. Eerste beginselen van onderwjjs
zjjn helderheid en een vasten grondslag, die door
syncretisme wordt onderinjjnd.
De gereformeerde beginselen eischen in weten»
schap en school eene zuivere onvermengde toe
passing en dus ook eene vrjje universiteit.
De derde stelling gaf spreker aanleiding tot
de vraag: langs welken weg komen wij tot weten
schap? en hjj antwoordde daarop met den Prediker
door te onderzoeken en na te speuren.
Hjj stelde daarna in het licht dat de geloovige
bjj al de middelen tot onderzoek die den onge-
loovigen ten dienste staan nog verde gaan kan.
De ongeloovige toch ziet in dat onderzoek niets
dan de onbuigzame wetten der natuur of het
jjzeren noodlot. De geloovigen bewonderen Gods
kunstwerk, zjjn bestuur, zjjn middelen; voor hen
is de wetenschap het nadenken van Gods gedachte.
Aan de uitnoodiging van den heer dr Rutgers
om van de gelegenheid tot debat gebruik te maken
voldeed de heer A. Littoojj.
In zjjne qualiteit van curator der theologische
school te Kampen bestreed hjj de meening des
referents dat de Vrjje Universiteit moet zjjn ge
scheiden van de kerk. Het universitair onderwijs
in theologie is ontstaan uit de kerk en moet
uitgaan van de kerk. Dat is het geval met de
theologische school te Kampen, en dit is naar
sprekers meening geheel en al conform met de
gereformeerde leer. De Vrjje Universiteit moet
z, i. uitgaan van de kerk, gedragen en gesteund
worden door de kerk, en aan deze behoort ook
het recht van benoeming der professoren. De kerk
was er voor de school. De school is er om en
ten behoeve van de kerk.
De referent antwoordde den heer Littoojj en
wees hem erop dat hjj het recht der kerk om
theologisch onderwjjs te geven of doen geven niet
heeft aangerand, maar alleen heeft willen aan-
toonen dat de kerk niet het recht hebben kan
eene theologische faculteit in het leven te roepen.
De heer dr. A. Kuyper vroeg den referent verder
nog eene inlichting. Deze had wel vermeld en
daarop nadruk gelegd dat door de gereformeerden
in de natuur en hare krachten, in de zedeljjke en de
rechtswereld eene vaste orde wordt erkend, doch
8. i. niet doen uitkomen hoa deze orde er geko
men is, hoe die orde bljjft en waar vandaan die
wetten zijn. Volgens spreker moet de onverbre-
keljjke natuurwet daarin gezocht worden dat God
in niets verandert.
In denzelfden geest lichtte de referent het ge
sprokene nog toe.
Met 6en woord van dank aan den referent, aan
de sprekers en aan de hoorders sloot de heer dr
Rutgers hierop de bjjeenkomst, die door een vrij
talrijk publiek werd bjjgewoond, waaronder wij,
evenals gisteren avond, weder een aantal platte
landsbewoners opmerkten.
Door de centrale liberale kiesvereeniging in het
hoofdkiesdistrict Zierikzee is in hare heden (Don
derdag) te Zierikzee gehouden algemeene verga
dering tot eandidaat voor het lidmaatschap der
provinciale staten, vacature-De Glopper, gesteld
de heer M. Bolle Lzn, burgemeester van Haamstede
en Burg, met 20 stemmen.
Op den heer D. Hocke Dzn waren 19 stemmen
uitgebracht.
'sGravenhage. Tweede kamer. In
de heden gehouden zitting, verdedigden, bij de
behandeling van het voorstel-Schaepman, de heeren
Van Baar, De Vos, Van der Borch en Sanders de
enkelvoudige districten. De heer Viruly bepleitte
daarentegen de groote districten als het liberaal
beginsel van Thorbecke en noemde de voorge
stelde indeeling onhebbeljjk. De heer Van der
Borch vroeg wijziging, opdat Brabant een pro-
testantsch lid der kamer behoude; en de heer
Sanders beriep zich op Cobden.
De minister deelde mee dat de indeeling van
Brabant is gewjjzigd. De heer Van Kerkwjjk
verklaarde zich tegen het amendement-Schaepman
en vond het regeerings voor stel goed.
De heer Van Houten verdedigde de splitsing
der groote steden die de minister daarna niet
onaannemeljjk verklaarde.
Londen. Rusland heeft officieus verklaard
dat de bezetting van Kerki geschiedde tot bescher
ming van den nieuwen spoorweg in Midden-Azië.
De verandering van ministerie in Servië, die
in alle stilte heeft plaats gevonden, is van meer
dan alledaagsehe beteekenismet de verandering
van kabinet gaat een ommekeer in het regeerings-
systeem gepaard. Oostenrijk's invloed heeft in
Servië het onderspit moeten delven voor Rusland.
Deze wisseling is niet plotseling gebeurd zij da
teert niet van beden of gisteren. Maanden lang
duurde eigenlijk deze ministerieele crisis. Reeds
op het laatst van April werd in telegrammen uit
Belgrado van het heengaan van Garascbanin
melding gemaakt, het geheele kabinet had zijn
ontslag ingediend, maar sedert koning Milan de
onbescheidene anderen noemen ze onafhanke
lijke correspondenten van vreemde dagbladen
uit zijn koninkrijk heeft gebannen, bleef het ware
van de zaak voor de oningewijden verborgen.
Men fluisterde van financieele moeilijkbeden van
het hof, van ijverzucht des konings op zijn
schoone gemalin of omgekeerd, van ernstige on-
eenigheid tusschen het vorstelijk echtpaar. Zoodra
men van hoogerhand iets van deze bespiegelingen
hoorde, werden zij beslist tegengesproken en het
kabinetGaraschanin kwam onveranderd weder
voor den dag. Maar het bleef een feit, dat koning
Milan een onderhoud had gehad met den Rus-
sisohen gezant Persiani, terwjjl koningin Nathalie,
een Russische van geboortein plaats van
het voorgenomen bezoek aan keizerin Elisabeth
te brengen zich met den kroonprins naar de Krim
begaf. Weken gingen voorbij zonder dat de
Europeesche bladen bij zonderheden van de binnen-
landsche politieke moeilijkheden in Servië ver
namen, totdat nu voor eenige dagen plotseling als
een donderslag uit helderen hemel het bericht uit
Belgrado komt, dat het ontslag van Garaschanin
ernst is en Ristitch, het hoofd der Russische
partij, een nieuw kabinet heeft saamgesteld. Dat
men te Weenen met deze onverwachte wending
in de politiek van Servië geringe ingenomenheid
betuigt, is zeer begrijpelijk. Oostenrijk is het
met Servië gegaan als Rusland met Boelgarije
de Europeesche diplomatie had besloten dat Servië
onder Oostenrijkschen invloed en Boelgarije onder
Russischeu invloed zich zouden ontwikkelen, maar
in werkelijkheid is het anders uitgekomen. „Twee
verschillende methoden van het uitoefenen van
diplomatieken invloed op de volkeren schrijft
de K'öln. Zfg. hebben tot hetzelfde onvrucht
bare resultaat geleid en opnieuw bewezen, hoe de
fijne berekeningen van verstandige menschen op
de macht der gebeurtenissen schipbreuk lijden.
Heden is in Boelgarije de Russische invloed, voor
het oogenblik althans, zoo goed als overwonnen
en in Servië heeft Oostenrijks invloed eeu ge-
duchten stoot te verduren gehad."
Na uiteenzetting dezer beide methoden: de
gewelddadige revolutionnaire middelen van Rus
land, de zwakke, toegevende, geldschietende
politiek van Oostenrijk, zegt de Köln. Ztg. aan
het slot van haar artikel over de verandering
van ministerie en politiek systeem in Servië:
„Koning Milan moet zich zelf herhaaldelijk afge
vraagd hebben of de sterke auti-Oostenrijksche
wind, die uit de onderste lagen van het Servische
volksleven blaast, niet gevaarlijk voor zijn dynastie
kan worden. Uit het oogpunt eener goed bere
kende dynastieke staatkunde was het zeer
nuttig, dat koningin Nathalie zich tot het middel
punt der Russische partij maakte. Dit gelijkt
op de politiek der adellijke geslachten in de
middeleeuwen, wier verschillende familie-leden in
verschillende legers streden en elkander op deze
wijze, hoe ook de uitslag was, wederzijds voor
het ergste behoeden konden. Wellicht ook dat
de veel besproken echtelijke twist waar was en
koning Milan vreesde door een regentschap der
koningin op zijde geschoven te worden. In elk
geval sloot bij zich in den laatsten tijd opval
lend bij den Russischen gezant Persiani aan en
heden is zijn minister-president dezelfde man
als jaren geledenRistitch, die van oordeel is dat
Servië te klein is om op eigen beenen te staan maar
aansluiting bij het stamverwante Rusland meer
overeenkomstig de natuur vindt dan de aansluiting
bij Oostenrijk. Rusland en Oostenrijk hebben
elkander nu niets meer te verwijten. Rusland
heeft in Boelgarije te vergeefs door alle kunsten
der hel een populairen vorst ten val gebracht en
Oostenrijk heeft te vergeefs getracht, in Servië
steun te zoeken bij een onbemindeu vorst, die nu
het gouden koninkrijk van Oostenrijks genade
met ondank betaalt 1
Het nieuwe kabinet stelt zich voorde consti
tutie te herzien, de goede betrekkingen met het
buitenland te handhaven, de uitgaven te bezuini
gen en alle jegens het buitenland aangegane ver
plichtingen na te komen. In hoeverre het dit pro
gramma zal verwezenlij ken moet de toekomst leereD,
evenzoo of de bezorgdheid voor nieuwe moeielijk-
heden in het Oosten, die uit deze verandering
kunnen voortvloeien, niet ongegrond is.
De oplossing der ministerieele crisis in Servië
en baar beteekenis voor Europa en de Turksch
Engelsche conventie betreffende Egypte nemen
de algemeene aandacht in beslag. De arme
sultan zit nog steeds tusschen twee vuren Om
aan Frankrijk's bezwaren tegen de conventie
tegemoet te komen en de ontevredenheid, welke
zich onder de Mohammedaansche kringen in
Konstantinopel openbaart, te bezweren, heeft de
sultan een wijziging in de overeenkomst voor
gesteld. nl. in dien zin dat alleen de Turksche
troepen in Egypte mogen tussehenbeide komen,
indien de rust verstoord wordt.
Dit voorstel is waarschijnlijk (de vrucht van
een onderhoud, dat Abdoel Hamid met den
Franschen gezant De Montebello had, maar sir
Drummond Woiff weigert pertinent deze wijziging
goed te keuren. Gemeenschappelijk met den
groot-vizier zoekt de Britsche commissaris naar
een formule, welke den sultan kan voldoen zonder
den geest der conventie te veranderen. Onop
houdelijk wordt de sultan door zijn naaste omge
ving, welke zich door de Engelsche agenten van
de noodzakelijkheid der conventie hebben laten
overtuigen, gedrongen toch de overeenkomst te
ratificeeren, maar de sultan aarzelt, bevreesd voor
een paleisrevolutie, zoodra bij zijn naam gezet
heeft en waarvan hij zelf naar zijn meening het
eerste slachtoffer zou zijn.
"Vlïssingea, 16 Juni. Vertrokken het Eng.
stoomschip Jessa and Emily, gez. Chambers, naar
Selzaete, na reparatie zjjner defecte machine aan
de fabriek de Schelde en na het innemen eener
lading koolteer van de gasfabriek alhier.
Noteeving op 15 Juni.
Koffie. Havre vast gestemd. Juni frcs 109.50.
Sept. frcs 111.50. Nov. frcs 112.50. New-York
vast, 20f. Juli 18. Sept. 18.60. Londen onge
regeld Hamburg zonder handel prijzen onver
anderd. Antwerpen kalm. Santos good average
49£ c., onde oogst 51 c. Rotterdam goed ord.
Java 55£ c. Amsterdam, goed ordinair Java
55£ c. met vraag.
Suiker, geraffineerd, New-York lusteloos.
Londen vast 3 d. hooger. Parijs prijshoudend.
Rotterdam stil. Amsterdam onveranderd.
Mxmmcmrae, 16 Juni. Tarwe en witteboonen
waren weder het grootst gedeelte van den kleinen
aanvoer uit Walcheren. Tarwe voor verbruik en
verzending f 0.25 hooger tot ƒ8,50 gekocht, be
gin beurs is voor een enkel puik partijtje f 9.
betaald, van den zolder werd bij partij tot 8.50
aangeboden en bleef tot dien prijs te koop. Rogge
beide soorten, gerst, bruineboonen en koolzaad
niet getoond witteboonen met vraag 9.be
taald paardenboonen ƒ6.10groene erwten f 8.
in de oliënnoteering is geen verandering.
Boter f 0.70 a ƒ0.80 per kilo; eieren ƒ3.
per 100 stnks.
ItaaMeeningen.
NEDERLAND. Cert. N. W. Sch, 21/2 P°h
dito dito dito.
dito dito dito.
dito Ob!
BELGIS. Obiigatien.
FRANKRIJK. Origin. Insch.
HONGARIJE. OW. Leening 1867
fl 120
dito Goudleening
ZtaXiIE. 6e Inschrijv. 1862/81
Oostenrijk. Ob l.Mei-Nov.
dito Jan.-Juli
dito dito Goud
PotEN. Obl. Schatkist 1844
Portugal. Obl. Btl. 1853/84 3
dito dito 1881. 5
Husband. Obl. Hope O.
1798/1815 5
Cert. Insch. 5e Serie 1854. 5
dito dito 6e 1855. 5
Obiigatien 1862 5
dito 1864 1000
dito 1877 dito.
dito Oostersche le Berie
31/2
31/2
2%
3
5
5
6
5
5
4
4
dito dito 2e
dito dito 3e T
dito 1872 gecon. dito
dito 1873 gecon. dito
dito 1884 gecon. dito
dito 1850 le Leening dito
dito 1860 2e Leening dito
dito 1875 gecon. dito
6
5
5
5
5
5
5
5
41/2
*1/2
41li
it
n
f
-»
n
it
t
v
I
n
II
v
1r
ir
f
ir
V
Amsterdam.
15 16
Jnni. Juni
735/8 735/a
881/8 883/8
987/8 99
993/26 991li
911/2
91%
931/4
93%
64%
647/1B
647/8
MM
85
85
561/g
56%
102
1017/g
86
000/8
863/8
97
971/4
1013/g
IOU/4
991/2
991/3
541/g
533/4
53%
963/g
96%
965/8
96%
963/4
95%
9015/IJ
91
407/g
10311/I8 1033/4
441/4 45
106
110
843,4
106
dito 1880 "gecon. dito 4 ir 79Ut 791/g
Obligatie-Leening 1867/69 4 n 853/g 851/4
Cert, van Bank-Assign. 6 1351/g
Spanje. Obl. Buit. Perpet. 4 631/4 633/g
dito dito 1876. 2
dito Bin. Amort4
11 ir Perpet4
Turkije. Gepriviligeerde5 683/4 683/4
Geconverteerde serie D. C.5 143/4 141/g
dito Geregistreerde 18696 12
EöTPTB. Obl. Leening 18764 75
dito spoorweg dito 18765
Vereen.-Statbn. Obl. 18774
dito dito 18764l/g
Bkaexlxb. Obl. Londen 1865. 5
dito Leening 18755
dito 1863 1004%
dito 1879 41/g
Venezuela. 1881 4 a 41
Indnstrieele en Financieele
ondernemingen.
KTbdERL. Afr. Hand.-V. aand. pet.
Ned. Hand.-Maatsch. aand.
rescontre5
Ned.-Ind. Handelsb. Aand..
dito Zeeland Aand..
dito dito Prefer, dito
dito dito Ob!,3 9
Duitscel and. Cert Rijksb.
Adm. Amsterdam.
Oostenrijk. Aand. O. H.B. 118
Spoorwegleeningen.
Nederland. Obl. Maats, tot
Expl. van Staat-Spw. Aand.
Ned. Cent. Spw. Aand. f 250.
dito gestemp. Obl. 235 71%
Ned.-lnd. Spoorw. Aand.14(1 140
Ned. Rijn-Spw. volgef. Aand. 89
N.-Brab. Boxt. Obl. gestemp.
1875/80 473/4
Zuid Ooster sp. Obl
Hongarije. Theias. Spoorw.
Aand. 11 2005
dito dito Obl5
ftalib. Victor Em. sp. Obl. 3
Zuid-Ital. Spw. Obl.3
Oostenrijk. P. O. Sp. Obl. 3
polen. Wars.-Weenen dito.
Husland. Gr. Sp. Mij. Aand. 5
dito Hypath. Obiigatien41/g
dito dito dito4
Baltische Spoorweg Aand.3 585/g
Chark-Azow Oblig. 100 6
Jelez-Griasi dito5 941/g
Jelez-Orel dito 1000.. 5 99I/g
Kursk.-Cb.Az.Obl. £100. 5
Losowo-Sewastopol ƒ1000 5
Morschansk-Sysran. Aand. 5 865/g
Mosk.-Jarolslaw Obl. 100 5 1031/g
Mosk.-Kursk. dito dito6
Mosk.-Smol. dito dito 5
Orel-Vitebsk aaudeelen. 5
II8I/4
dito Obl5
Poti-Tiflis dito 1000
Riaschk.-Wiasm. Aand.
Zuid. West Spoorw.-Maats,
At WRIK ACent. Pac. Obl.
dito California Oregon dito.
Chic. N.-T. Cert. Aand.
dito dito le hyp. Cert ƒ1000
dito Mad. Ext. Obl.
dito Menominee Ds. 500-100 7
dito N.-W. Union, dito7
dito Winona St. Peter dito. 7
dito South.-West. Obl. 7
Illinois Cert. v. Aand.
dito LeasL. St< Ct4
St. Paul Miun. Man. Obl. 7
Union Pac. Hoofdl. dito 6
Premie-Keening
Nederl. StadAmst. 100 S pot,
Stad Rotterdam
Gemeente Crediet
belgië. Stad Antwerp. 1874
dito Brussel 1886 fr. 100
Hongarije. Staatsl. 1870
Oostenrijk. Staatsleening
1854 fl. 250 4
dito 1860 5
dito 1864
Crediet Inst. 1858 fl 100
Husland. Staatsl. 1864 5
dito 1866 5
Spanje. Stad Madrid fr 100 3
Turkije. Spoorweg!. 3
8
3
S
2VS
827/g
61
87s/a
1171/8
821/g
6U/4
873/,
116%
581/g
977/g
383/,
103
991/4
9U/2
975/m
911/4
97Vl«
313/4
573/s
Zllk
567/8
114
1009/tó -
132
134
125
951/3
1137/g e-
111
104 104l/g
1021/a 103
100
- 91%
103
1083/4
130
1431/2
441/2 441/4
7% 71/2
16 Juni
Prijzen vbd eoapeu en losbare
obligatiën
Am verdam 15 Juni.
Oostenrijk. Papier. 19.85
Oostenrijk. Zilver 19.85
Diverse in 11.521/2
jt met affidavit 11.921/g
Portugeesche11.521/g
Pranache 9 47.40
Belgische. 47.25
Pruisische9 58.70
Hamb. Russen 9 1.001/g
Gondroebei 5 1.89
Russen in Z. R. 9 1.07
Poolsche per Z. R, 1.831/g
Spaansche Buiten!. 9
r Binnenl2.29
Amerik. in dollars 2.461/g
19.8?%
19.871/g
11.521/g
11.921/g
11.521/g
47.45
47.35
58.70
1.001/g
1.89
1.061/g
1.831/g
2^29
2.461/2
Heden overleed plotseling, in den ouderdom
van 57 jaren, onze waarde moeder, behuwdmoeder
en tante HENDRIKA PETRONELLA GELDOF,
weduwe van den heer J. J. VAN DER HARST Lz,
in leven Apotheker alhier.
L. K. VAN DER HARST.
Apotheker.
Middelburg, J. O. VAN DER HARST.
14 Juni 1887. J. E. VAN DER HARST.—;
Hafkamp.
H. J. J. VAN DER HARST.
Souwvisifes kunnen niet worden afgewacht.
Andermaal werden wjj smartelijk getroffen. Onze
lieve, veelbelovende 14jarige JACOBUS CORNE-
LIS werd ons te Middelburg, ten huize zjjner
grootmoeder door den dood ontnomen.
C. M. DEKKER.
O. A. C. DEKKER-
SCHULTZ.
Voor de vele, talrjjke bewjjzen van deelneming,
bij het overljjden van onze geliefde echtgenoote,
moeder en behuwmoeder ELISABETH WAGE
NAAR ondervonden, betuigt ondergeteekende, ook
namens kinderen en behuwdzoon, zjjnen harte-
ljjken dank.
Middelburg, 16 Juni 1887.
M. HARTHQQR&
