N» 140.
130e Jaargang?
1887.
W oensdag
17 Juni.
Middelburg 16 Juni.
Het recht van gratie.
Dit blad verschijnt dagelijks;
met uitzondering van Zon- en Feestdagen?
Prijs per 8/m, franco 3.50.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Cent?
Advertentien 20 Cent per regel.
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten, enz.: van 1-7 regels ƒ1.50
iedere regel meer 0.20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte?
MIDDELBURGS»
Agenten te Vlissingen: P. G. de Vey Mestdagh Zoon te Goes: A. A. W. Bolland, te Kroiningen: F. tan dek Peiji, te Zierikzee: A. C. de Mooij, te TholenW. A. van Niehwenhuijzen.
Hoofdagenten voor het Buitenlandte Parjjs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Dadbe Cie., John F. Jones, opvolger
Met 1 Juli aanstaande wordt de abonne
mentsprijs der Middelbnrgsche Courant
gebracht van veertien op acllt gulden.
Van dien tijd af kan men zich derhalve
binnen en bniten Middelburg op ons blad abon-
neeren tegen twee gulden per kwar
taal.
Deze maatregel is genomen om ons blad in
nog wijder kring te verspreiden dan dit tot
nutoe het geval was.
Nieuwe abonnés ontvangen de van heden
af verschijnende nommers tot 1 Juli kosteloos.
De Administratie.
Morgen zal in onze Tweede kamer een
interpellatie plaats hebben, zeldzaam van aard
belangrijk om hare strekkinggewichtig met
het oog op haar gevolgen.
De vorige week verzocht de heer Hartogh,
afgevaardigde voor Amsterdam, verlof tot den
minister van justitie een vraag te richten
naar aanleiding van het feit, dat eenige per
sonen, bij arrest van het gerechtshof te Am
sterdam, dd. 10 Dec. 1886, ter zake van de
ongeregeldheden op 26 en 30 Juli 1886, in
de hoofdstad gepleegd, tot verschillende straffen
veroordeeld zijn en deze straffen alsnog onder
gaan, niettegenstaande zij in geheel gelijke
omstandigheden verkeeren als een mede-ver
oordeelde, hij arrest van den Hoogen raad,
dd. 14 Maart 1887, ontslagen van rechtsver
volging, op grond dat het ten laste gelegde
feit niet strafbaar was.
Dat verlof werd den heer Hartogh verleend
naar de heer Van Baar gisteren meedeelde,
deed de kamer dit echter „in een onbewaakt
oogenblik"; eene meening die zeker in de
kamer zelve bitter weinig instemming zal
vinden. Van meer gewicht was eene andere
bedenking, door dien afgevaardigde gemaakt,
dat de Vrijdag voor zulk eene interpellatie een
slecht gekozen dag is de kamerleden zijn
gehaast en een Dinsdag ware daarvoor beter
geweest.
Maar de zaak zelve kan zoo weinig uitstel
lijden; en wij hebben genoeg vertrouwen in
het rechtvaardigheidsgevoel van onze verte
genwoordigers dat zij aan eene grondige en
ernstige bespreking van deze kwestie hun
tijd wel zullen willen opofferen.
Zoo wij geloof wilden slaan aan sommige
organen der conservatieve en clericale richting,
dan begeeft de kamer zich door die interpel
latie op een hoogst gevaarlijk pad.
Aan de eene zijde wordt beweerd dat zij
daardoor aan de praerogatieven van de kroon
raakt; aan den anderen kant dat zij voet
geeft aan de meening voor radicalen invloed
te zwichten.
Verklaarbaar is het eerste bezwaar uit de
pen van den tegenwoordigen hoofdredacteur
van het Dagbladden man van het verlicht
despotismedie de kroon wil beschermen
tegen de, in zijn oogen, ernstige maar voor
ons denkbeeldige gevaren waaraan zij bloot
staat.
Van hem verwondert 't ons niet, dat hij
den schrik zich om het hart voelde slaan, toen
de heer Hartogh zijn interpellatie aankondigde?
en nog erger, toen hem daartoe verlof werd
gegeven.
„Waar was toen de conservatieve partij in
de kamer"? vraagt hij in wanhoop. En
gelijk een Mozes met zijn staf water nit de
rotsen sloeg, had hij uit de banken der ver
gaderzaal wel de schimmen willen doen herrij
zen van de vertegenwoordigers der oude con
servatieve garden
Waar die macht hem ontbrak moest hij
tevreden zijn met de hoop op eene betere
Joekomst, waarin „Troye zal herrijzen,"
Minder verdedigbaar is de poging van die
zijde om tegenover mannen als prof. Buys,
ydiefbèfc recht van gratie een „rechts-institunt",
noemtals de minister Heemskerk, volgens wiens
meening het recht van gratie grootendeels het
karakter verloren heeft van eene eigenmachtige
en geheel buitengewone tusschenkomst van
den souverein, een onhoudbare stelling te
blijven verdedigenen zelfs zoo ver te gaan
van tegenover het gevoelen van tal van be
kwame rechtsgeleerden en professoren, nog
altijd te spreken van een verheven praero-
gatief van de kroon. Art. 66 der grondwet
bindt toch reeds den koning in zoover dat bij
veroordeelingen tot drie jaren gevangenis en
daar beneden en tot geldboete, vooraf het
advies ingewonnen moet worden van den rechter,
die het vonnis heeft gewezenin de overige
zaken moet de Hooge raad worden gehoord.
Maar zelfs, van het standpunt van hen, die
den koning willen geven meer dan des ko-
nings is, kan, in dit geval, dunkt ons, eene
interpellatie verdedigd worden.
Een gevoel van billijkheid dringt zich als
van zelf bij velen open waar kan daaraan
beter uiting gegeven worden dan in onze
vertegenwoordiging Herinneren wij even aan
het gebeurde. Vier van de zeven veroordeelden
kwamen in cassatiedrie werden door het
hof te 's Gravenhage vrijgesproken, terwijl de
vierde door den Hoogen raad van alle rechts
vervolging werd ontslagen. De drie anderen,
die niet in cassatie waren gegaan, zouden, was
hun misdrijf onder het nieuwe wetboek van
strafvordering gepleegd, nu kunnen deelen in
de gunstige beslissing van die beide rechts
colleges. Volgens art. 374 van het nieuwe
wetboek van strafvordering moet de vernie
tiging op het cassatie-beroep van êenen ten
bate komen ook van al de medebeklaagden
in hetzelfde proces, die geen cassatie hebben
aangeteekend. Nu is echter het misdrijf der ver
oordeelden in Juli gepleegd en schrijft de over
gangswet voor, dat voor de regelen van
rechtspleging het tijdstip gelden moet, waarop
de rechtspleging over eene zaak aanving.
Maar zou er juist hierbij nu niet grond zijn
om genade hoven recht te stellen Meeren-
deels zegt men ja. Wij gelooven dat zelfs het
grootste deel van ons volk zich in dien geest
uit; en, zonder ons in de juridische zijde van
het vraagstuk te verdiepen, wat niet op onzen
weg ligt, eonstateeren wij toch het feit dat
ook uit de rechtsgeleerde wereld de meeste
stemmen zich in dien geest hebben geuit.
Op het verzoek van gratie, door de verde
digers der veroordeelden gedaan, is echter
afwijzend beschikt.
Indertijd is in ons blad reeds gewezen op de
wenschelijkheid die veroordeelden te begenadi
gen de gelegenheid bij het koningsfeest ware
daarvoor uitstekend geschikt geweest, maar dit
is niet geschied. Tot heden kon gedacht
worden aan bijzondere redenen die bet onmo
gelijk maakten om juist bij die gelegenheid
zulk eene gratie te verleenen. Maar nu blijkt
dat daarvan in het geheel geen sprake schijnt
te zijn, is het gewenscht dat er gebruik worde
gemaakt van de gelegenheid om licht in deze
te verspreiden, licht voor de kroon, die het
recht van gratie bezit, licht voor hen, met
wier gevoel van rechtvaardigheid zulk eene
onthouding in strijd is.
Het is toch allicht mogelijk, dat de kroon
niet volkomen op de hoogte is van de ge
voelens, welke er omtrent dit punt worden
gekoesterd. Een te eenzijdig licht kan hier
over haar zijn ontstoken. En dan is 's lands
vergaderzaal de plaats van waar als echo
kan weerklinken, wat er in ons volk omgaat
zonder dat zelfs daarom aan ongeoorloofden
drang dient gedacht te worden.
Aan den anderen kant is licht voor het
volk nuttig, opdat het niet verkeerde gevolg
trekkingen make uit die weigering van gratie;
niet verkeerdelijk be- en veroordeele, waar
wellicht gegronde redenen zijn geweest om
niet genadig te zijn. Ontbreken die gronden?
dan kan tevens blijken wie wellicht slechte
voorlichting gaf.
man zich dan laten .weerhouden van
zulk een stap door de vrees vereenzelvigd
te worden met hen, die in hun dollemans ijver
begonnen zijn met te eischen, waar geen eisch
te doen noch in te willigen valt
Tusschen die beide uitersten: de angstval-
ligen uit vrees en de overdreven ij veraars
zonder verstand en overleg, staat een breede
schaar van hen, die begrijpen dat in een land
als het onze een ieder, zelfs de hoogstgeplaatste,
zicb bij het uitoefenen van hem toegekende
rechten zich voor willekeur moet wachten.
Met belangstelling zien wij daarom de in
terpellatie te gemoet, en dit zal ieder, die
rechtvaardigheid betrachten wil, vooral in
teedere zaken als die van het recht, en in
omstandigheden als waarin wij tegenwoordig
leven.
Wij twijfelen geen oogenblik, of onze ver
tegenwoordiging en in de eerste plaats de
interpellant zelf zal niet schroomen, om, binnen
de grenzen der noodige bescheidenheid, te
wijzen op hetgeen in deze zaak verbazing
heeft gewekt. En waar hij dit als jurist zal
doen, zal ook, naar wij hopen, uit zijn of
anderer mond, in 's lands vergaderzaal de
mensch zich doen hooren, die pleit voor ver
lichting van een straf, met het oog op de wet
zelve wel te verdedigen, maar dan toch niet
uit het oogpunt van menschelijkheid en recht
vaardigheid te billijken.
De minister Heemskerk heeft gisteren eene
zeer geschikte oplossing gevonden van de
kwestie tusechen hem en de heeren Van der Feltz
c. s. over al. c van zjjn voorstel betreffende het
kiesrecht. Daar het volgens hem hierbjj een
kwestie van redactie gold, de kamer het eens was
over het beginsel der toelating van lodgers en
voegen wjj er bjj het geen hoofdbeginsel raakt,
heeft hij het idee omtrent dubbele huurwaarde
van de heeren overgenomen.
De voorstellers trokken daarop hun amende
ment in.
De heer Smeenge, die zich bezwaard gevoelde
met de bepaling dat de aanslag moest zjjn betaald
door den inwonenden eigenaar of eersten huurder,
waardoor de kamerbewoners een specie belasting
ambtenaren zouden worden, stelde voor die
woorden, pas door de regeering in haar voorstel
gebracht, te schrappen. Daarmee vereenigde zich
de kamer met 49 tegen 32 stemmen, en ten slotte
werd het aldus gewijzigde artikel aangenomen
met 61 tegen 20 stemmen.
Tegen stemden de heerenVan der Schrieck,
Van der Slejjden, Reuther, Hartogh, Smeele,
Brouwers, Ruland, Kist, Van Baar, Vermeulen,
Gleichman, Keuchenius, Hafiaans, Heldt, Oorver
Hooft, Rujjs,Lambrechts, Borret,Schimmelpenninck
van Njjenbeek en Bahlmann.
De heeren Van der Feltz c. s. trokken daarop
hunne vjjf overige amendementen in.
Thans luidt dus de bepaling als volgt
De leden van de Tweede kamer worden gekozen
door de manneljjke meerderjarige ingezetenen des
rijks, tevens Nederlanders, die
a hetzij over het laatst verloopen dienstjaar ter zake van
het door hen ter bewoning gebruikte huis of afgezonderd
gedeelte van een woonhuis in de personeele belasting zijn
aangeslagen naar eene hoogere huurwaarde dan die, welke
volgens art. 1, litt. a en b van de wet van 24 April 1843
[Stbl no 15) aanspraak geeft op vermindering tot eenderde
of twee derde gedeelten der belasting naar de drie eerste
grondslagen, en dien aanslag ten volle hebben betaald;
b hetzij over het laatstverloopen dienstjaar in de grond
belasting zijn aangeslagen tot een bedrag van ten minste
tien gulden en dien aanslag ten volle hebben betaald
c hetzij hoofden van gezinnen of alleen wonende personen
zijnde, van den inwonenden eigenaar of eersten huurder van
een woonhuis of afgezonderd gedeelte van een woonhuis,
waarvan de huurwaarde voor de personeele belasting ten
minste op het dubbele gesteld is van het laagste in de gemeente
voor den vollen aanslag vereischte bedragdie gedurende
negen maanden, voorafgaande aan den 15en Februari, een
gedeelte in huur hebben gehad en bewoond, waarvoor geen
afzonderlijke aanslag in de personeele belasting geschiedt,
maar waarvan de jaarlijksche huurwaarde, ongestoffeerd, in
verhouding tot de belastbare huurwaarde van het woonhuis
of afgezonderd gedeelte van het woonhuis geschat, het sub
o bedoelde bedrag van den vollen aanslag bereikt, mits de
aanslag in de personeele belasting over het laatstverloopen
dienstjaar, voor dat woonhuis of afgezonderd gedeelte van
het woonhuis ten volle is betaald."
Be laatste alinea geeft weer een bjjzonder fraaie
proeve van stjjl. Men lette eens op de buitenge
wone lengte van dien zin, waardoor het niet
gemakkeljjk valt dadelijk de bedoeling te begrjjpen.
Hierna is men overgegaan tot bepalingen, de
Uitvoering betreffende, o. a. ffat opifiaken der
kiezerslijsten enzhet regeeringsvoorstel is, na
eenige wjjziging aangenomen, en is men gena
derd tot het voorstel van den heer Schaepman
tot aanneming van het stelsel der enkelvoudige
districten ook voor de groote steden.
Door den heer J. A. Dorrenboom te Sluis is
eene naamljjst aangelegd van de voorwerpen, die
in een voor het publiek toegankeljjk lokaal in
het raadhuis van Sluis bewaard worden.
De verzameling is ontstaan, toen in 1877 bjj de
ordening van de archieven der stad vele belang
rijke zaken te voorschijn kwamen en is later
door schenking en aankoop uitgebreid.
De catalogus, 592 nommers tellende, is verdeeld
in 12 afdeelingenArchitectuur, kerkversierBelen
en kerkmeubelen, huisraad, aardewerk, volksleven,
stedelijk bestuur, gedenk- en legpenningen, munten,
zegels en zegelstempels, schilderjjen, teekeningen,
gravuren, prenten enz., manuscripten, handschriften,
drukwerken, photographieën enz. en varia.
De samensteller brengt in zjjn voorbericht eea
woord van oprechten dank aan mej. M. de Man,
te Middelburg, die de beschrijving van velen der
penningen en munten op zich nam, een taak die
zeker aan geen betere handen kon worden toever
trouwd; alsmede aan den heer J. A. Frederiks,
conservator van het museum van het Zeeuwsch
genootschap der wetenschappenmede te Middelburg,
door wiens nuttige wenken de omschrjjving van
menig voorwerp in juistheid wonen dank ook
aan allen die, 't zij door geschenken, 't zjj door
het afstaan van voorwerpen in bruikleen, hem in
staat stelden de verzameling te maken tot wat
zjj nu is.'
Geen gepaster tijdstip dan thans, nu de zon
leven brengt in en gloed toovert over het land
schap, nu ieder verlangt de bedompte kamer-
atmospheer te verwisselen tegen de geurige lente-
of frissche zeelucht, om eene wandelkaart van
onze fraaie badplaats Domburg en zjjne schoons
omstreken het licht te doen zien. Zoo ooit moet
die nu koopers vinden, vooral als ze zoo keurig
is uitgevoerd en zoo handig is ingericht als de
kaart door den heer C. D. Nagtglas Versteeg
geteekend en door de firma C. H. J. van Benthem
Jutting alhier gedrukt.
De verschillende wegen en voetpaden tussehea
Domburg, Westkapelle, Aagtekerke en Oostkapelle
zjjn er met de onderscheidene buitenverbljjven op
aangegeven, terwjjl afzonderljjke kaartjes van
Duinvliet, Westhove, Berkenbosch en dergelijke
er aan toegevoegd zjjn.
Uit Vlissingen schrjjft men ons:
Gisterenavond werd in het lokaal Euipers alhier
eene bjjeenkomst gehouden van leden der veree-
niging Eigen Hulp met hunne dames en zulks
naar aanleiding der opening van den nieuwen
winkel in het voormalige Beursgebouw. De districts
voorzitter, de heer Spanjaard, bracht hulde aan
het bestuur der winkel vereen iging voor de energie
en zijn flink doortasten, om deze zaak, trots vele
moeieljjkheden en bezwaren, tot stand te brengen.
Verder werd'door hem gewezen op het voordeel?
aan de deelneming in de vereeniging verbonden,
voor hen die van een beperkt, vast inkomen
leven moeten, en vond hij aanleiding om met
cijfers aan te toonen, hoe men in staat is met het
niet onaanzienljjk bedrag aan dividend, dat de
winkel vereeniging jaarljjks uitkeert, zich eea
kapitaal te verzekeren, bjj de levensverzekering
van Eigen Hulpuit te keeren bjj voorbeeld,
aan een of meer kinderen der deelhebbers, bjj het
bereiken van zekeren leeftjjd enz. Nog werd
besproken de mogeljjkheid om te Vlissingen eene
coöperatieve vleeschhouwerjj van Eigen Hulp op
te richten, welke zaak in handen eener nader te
benoemen commissie zal gesteld worden.
Na afloop der vergadering begaven zich vele
leden der vereeniging met hunne dames naar het
nieuwe winkelgebouw. De winkel maakt door
zjjne flinke ruimte, doelmatige inrichting en nette
etalage een zeer gunstigen indruk en strekt wer-
keljjk het Beursplein, in de onmiddeljjke nabjjheid
van den Noordzee-boulevard en de gebouwen der
Nederlandsche en Belgische loodsensocieteiten tot
sieraad.
De St. Ct bevat de koninkljjke besluiten waarbjj
aan de gemeenten Eede en Waarde respectievelijk
een subsidie verleend wordt van ƒ140 en ƒ1150
boven de 30 voor de inrichting van haar lag©®
onderwijs,
