MIDDELBURGSCHE COURANT
BIJVOBGSBL
Donderdag 2 Juni 1887. N° 127.
Middelburg 1 Juni.
Maatschappij tot Nut van
't Algemeen.
VAN DE
VAN
Amsterdam, 1 Juni.
De 101"ta algemeene vergadering van deze
maatschappij werd heden ochtend te 10 uur in
Maison Stroucken, nabij het Leidsche plein geopend
door den voorzitter van het hoofdbestuur, den heer
W. F. Loman met een kort woord ter inleiding,
waarin hij, na een welkomst aan de afgevaar
digden, dezen de verzekering gaf, dat, ofschoon
hjj ditmaal wel veel op het hart had, hjj zich
toch by een paar opmerkingen naar aanleiding
van en betrekking hebbende op de jongste wets
herziening zou bepalen.
„Met de periodieke wetsherziening, om de 10
jaren, treedt de m*1 telkens een nieuw levenstijd
perk in," is eenmaal goed gezegd, en spreker zou
daarom wel willen vragen of dit inderdaad ook
thans het geval is. Hoe staat het met de belofte
elkander in 1885 gedaanheeft de wetsherziening
van 1885 goede gevolgen gehad Bij teleurstelling
gewaagt het jaarverslag van nieuw ontwaakt leven.
Toch was er een oorzaakdie de geesten uit
elkander deed gaan en de aanwjjziging daarvan
zou spreker willen benutten om ze weder eenigs-
zins nader tot elkander te brengen.
Welke is de beteekenis van de zinsnede, aan
gebracht in art. 1 der nieuwe wet, waarbij de
m" geroepen wordt „invloed te oefenen op de
verheffing zoowel van het arbeidsvermogen als
van den levensstandaard der werklieden Dat
was met wiskunstige nauwkeurigheid niet te
zeggen. In de memorie van toelichting zeide de
commissie dat menig verschijnsel in de samen
leving tot verhoogde krachtsinspanning noopte.
Het was een eisch des tjjds, doch verder liet de
comm. zich niet uit. Bjj de toepassing was Btrjjd
over de keuze der middelen te wachten, doch
mocht van wederzijdsche waardeering van het
onderling overleg een goede uitkomst verwacht
worden.
Zoo algemeen was het vertrouwen op de uit
voerbaarheid van het beginsel,zoo groot de geestdrift
voor de nieuwe taak dat zelfs de neutraliteita-
kwestie niet bjj machte was de gemoederen in
onrust te brengen. Onthouding in geschillen
van godsdienst en staatkunde was in deze M'
onmogelijk, die volksontwikkeling en volksbe
schaving ten doel heeft.
Het ware dan ook ongerjjtnd te verwachten dat
de MV de hand zou kunnen slaan aan eenig be
langrijk werk tot verbetering van maatschappelijke
toestanden, zonder in strijd te komen met de
staatkundige of kerkelijke overtuiging van velen
in den lande maar nu het bljjkt dat het kerkeljjk
en politiek geschil juist voor een goed deel loopt
over de sociale vraag, nu zal onthouding van den
strijd gelijk staan met staking van arbeid. Daarom
schreef de commissie in art. 2 „dat de M<l naar
de bereiking van haar doel streeft onafhankelijk
van eenige kerkelijke of staatkundige partyZjj
wilde voor het nieuwe streven ruimer baan
openen, zonder ontrouw te worden aan de traditie
der bedachtzaamheid. De werkzaamheid der M"
mogeljjk maken op ieder terrein om eigen zaak
te dienen, eigen weg te volgen,
Ook deze wijziging werd zonder discussie goed
gekeurd. En hoe gewenscht het nu ook is om
de MU van een hartstochtelijken partjjstrjjd te
onthouden, toch moet de waarborg daarvoor niet
in streng bindende bepalingen gezocht worden,
omdat de praetjjk telkens voert op wegen, die
verder leiden dan de wetgever kon voorzien.
Sprekers conclusie van deze enkele opmerkingen,
die wegens de kortheid niet altijd even bevattelijk
waren zou deze zijn dat de wetsherziening van
1885 voor haje toepassing oprechte en eenparige
toewjjding eischt aan die groote taak, ook bij strijd
van op vattingen.De optimistische stemming van 1885
kon verklaard worden daaruit, dat men toen nog niet
als later verdeeld wa3 over allerlei details van
uitvoering, dat het uitzicht op het arbeidsveld
onbelemmerd bleef. Dat die stemming daaronder
leed is natuurlijk maar ni9t beklagenswaard. Is
die stemming dus niet meer optimistisch, sceptisch
behoeft zij ook niet te zijn. Laat ons practisch
trachten te wezen. Wie het doel wil, moet ook
de middelen willen. Het is niet practisch
elkander vrees aan te jagen voor naderende en
onvermijdelijke moeielykheden maar wel prac
tisch eenparig onze kracht te wjjden aan hare
overwinning. In dien zin is en blijft waar, dat
het eerste hoofdstuk der wet een program bevat
meer zaak- dan woordenrijk; een program dat
wordt uitgevoerd en verwezenlijkt formule
niet in woorden alleen, maar van daden. Moge
deze samenkomst op die uitspraak haar zegel
drukken 1
Uit het verslag van het hoofdbestuur aangaande
den staat der maatschappij en bare departementen
bljjkt dat sedert 1885 het getal departementen
verminderde met 10, nl. Bemmel, Biervliet, Brielle
Ezinge, Haaften, Hensbroek en Obdam, Hoornster-
zwaag-Jubbega-Schurega, St. Jacobi Parochi, Jut
faas, Oldeberkoop, Osch en Scharwoude, en dat
Delfshaven zich oploste in Rotterdam; daarentegen
werden nieuwe vertakkingen gevestigd in Borger,
Delfzijl enZandvoort. Hetdepartementental bedraagt
thans 338 en bij de intrede van het nieuwe
dienstjaar op 1 Juli e. k. zal het ledental ver
moedelijk zjjn 16425 en 397 eereleden of 16822
tegen 17504 op 1 Juli 1885.
Met aandrang vraagt de secretaris van de de
partementen, die zulks nog niet deden, de opzen
ding hunner reglementen ter goedkeuring aan
het hoofdbestuur. De geldswaarden der M" zijn
nu voortaan gedeponeerd by de Ned. Bank, van
dat kapitaal behoefde de toegestane som van
6500 niet gebruikt te worden omdat de onder
handelingen met Monnikendam over een toelage
van f 5000 voor een bewaarschool nog niet waren
afgeloopen, wat thans wel het geval is en de som
is uitgekeerd. Een legaat groot 3000 van
wjjlen S. Steenmejjer voor het depart. Sexbierum
vermaakt, werd tot dat doel op een afzonderljjk
hoofd in de grootboeken N. S. ingeschreven. Over
eenkomstig besluit der vorige vergadering werd
by wjjze van proef 1000 beschikbaar gesteld
voor voordrachten die'door verschillende sprekers,
onder wie de heeren Herm. Snijders en J. H. C.
Heyse uit Zeeland, in 63 departementen met
succes werden gehouden, en mag de proef als
geslaagd beschouwd worden, terwjjl in de afge
loopen winter 1500 besteed werd voor 98
aanvragen van de departementen.
Geldelijke steun werd verleend aanWaarborg
fonds van 't Nederl. Werklieden fonds, schoolfonds
voor schipperskinderen in Friesland, aan die in
Overjjsel en Drenthe eene toelage van 250
voor de bewaarschool te Aalten 2000, voor tee-
kenonderwys te Oude Tonge 100voor
reorganisatie zjjner gymnastiekschool aan het dep.
Drachtenvoor volkszang en volksvoorlezingen
aan de dep. Apeldoorn, Delden en Winkel te
zamen ƒ175; voor volksvermaken aan 't dep. Tholen
50voor volksbibliotheken aan 73 departem.
tot een bedrag van ƒ2090, terwjjl aan vele dep.
boekwerken werden gezonden naar gelang van den
voorraad. Yan de drie geschriftjesOns dage-
lijksch brood, Waarom moeten wij leeren teekenen
en Ook voor u staat de weg tot geluk open werden
14,565 ex. afgeleverd. Ondervond het hoofdbe
stuur teleurstelling in zjjn voornemen om een
model-catalogus eener bibliotheeks-afdeeling voor
jeugdige lezers samen te stellen, voor een model
reglement eener departementale spaarbank was
het gelukkiger.
Yan de tooneelschool luiden de berichten
voortduring gunstig; ook legt de directeur der
rjjkeschool van kunstnijverheid loffelyke getuigenis
af van den jjver, waarmede de met een beurs der
My begiftigden de lessen volgen. Een viertal zal
waarschjjnljjk dit jaar het einddiploma bekomen.
Zes verguld zilv. med. werden beschikbaar gesteld
voor een wedstrjjd in April 1886 te 's Hage ge
houden tusschen handwerkslieden en leerlingen;
voor dergelyke doeleinden zal een voortdurende
steun gevraagd worden.
(Men zie voor het vervolg de courant zelve.)
Het Bat. Hbld bevat een bericht, uit „zeer goed6
bron" ontvangen, dat de regeering besloten zou
hebben Atjeh te ontruimen.
Het blad noemt het echter zelf „ongelooflyk."
Yan zeer vertrouwbare zjj de wordt aan het Hbld
gemeld, dat de gep. generaal-majoor Luymes niet
door den gouverneur-generaal vanNed.-Indiè'was
voorgedragen voor de hooge betrekking van leger
commandant in Ned.-Indië.
Door den minister van waterstaat is bepaald
dat de commies der posteryen D. van der Hoek
zjjne functie zal uitoefenen ten postkantore te
Venlo en de surnumerairs D. Ramondt jr. ten
postkantore te Oosterbeek, M. A. Ramondt ten
postkantore te Goes, I. La Grand ten postkantore
te IJzend jjke en E. A. Heyblom ten postkantore
te Terneuzen.
Benoemd bjj het wapen der infanterie, bjj het
3e reg., tot majoor de kapitein J. L. Le Bron de
Vexela, van het reg. grenadiers en jagersby het
7e reg. tot luit-kol. de majoor A. A. A. A. Yan
Laak, van het 3e regiment.
De nieuw benoemde kapt. der inf. De Veer
blijft voorloopig werkzaam op het bureel van den
inspecteur der inf. en wordt bij het 3e reg. inf.
gedetacheerd.
De heer Rooseboom heeft als sub-amend, op
het voorstel der hh. V. d. Feltz c. s. voorgesteld
sub d achter „beroep" in te voegen
„Yoor zoover die niet zjjn gesteld ter verkrijging
van een graad beneden den rang van officier".
Het hoofdbestuur van de Nederlandsche Maat
schappij tot bevordering der Geneeskunst heeft aan
gedep. staten der verschillende provinciën een
adres gezonden, waarin er op wordt gewezen,
hoe het rjjk dan slechts toelagen voor het bevor
deren van de vestiging van geneeskundigen of
verloskundigen aan onvermogende gemeenten
toestaat uit den post, daarvoor op de staatsbe-
