N° 114.
130e Jaargang:
1887
Maandag
16 Mei.
Op eene Terpiemp in liet jaar.
Middelburg 14 Mei.
Kerknieuws.
Rschtszaken.
Verspreide Berichten.
Dit blad verschijnt dagelijks;
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per 8/m, franco 8.50.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
Advertentiën 20 Cent per regel.
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten, enz.: van 1-7 regels ƒ1.50.
iedere regel meer 0.20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte:
By deze courant behoort een BIJVOEGSEL
HIDDELBUROSGHË
Agenten te Vlissingen: P. G. de Vet Mestdagh Zoon, te Goes: A. A. W. Bolland, te Kruiningen: F. van dee Peijl, te Zierikzee: A. C. de Moou,te TholenW. A. van Nisuwenhtjijzen.
Hoofdagenten voor het Buitenlandte Parijs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daübe Cie., John P. Jones, opvolger
{Een droomgezicht).
De „Vereeniging tot bevordering van het alge
meen welzijn" hield hare jaarljjksche bjjeenkomst.
Uit alle oorden van het rijk was men saamge-
komenen aan den hoogen ernst, aan de deftigheid
die meer dan anders de afgevaardigden der ver
schillende departementen kenmerkte, kon men
zien dat er gewichtige zaken te behandelen waren.
Bg het aanschouwen van al die eerwaardige
mannen begreep men terstond, dat zij gekomen
waren om een plicht te vervullen en niet, zooals
meermalen bij zulke bijeenkomsten gebruikelijk
is, als hoofdtaak zich hadden gesteld om, na eene
zeer spoedige behandeling van hetgeen op de
agenda stond, slechts aan eigen genoegen te denken.
Ouder gewoonte begon men veel later dan be
paald was, maar met een bewonderenswaardig
geduld onderwierpen allen zich aan dien regel.
De gebruikelijke vormen werden in acht ge
nomen na een harteljjk toespraakje van den
voorzitter, en het doen van eenige mededeelingen
stelde de president aan de orde het eerste punt
der agenda; en gaf een der boden, een man
die natuurlijk nog deftiger was dan de vergadering
en de vereeniging zelvewiens gansche persoon
lijkheid aanduidde dat ook hjj bet gewicht van
dien eenen dag van het jaar besefte een op
dracht, die klaarblijkelijk de aandacht bad
getrokken; want yan meer dan een zjjde werd
het teeken gegeven, dat men het woord verlangde.
De kalmte, welke er geheerscht had, veranderde
plotseling in groote opgewondenheidzelfs wiet
een der aanwezigen zijn decorum niet te bewaren;
wat in die vergadering, tot de hooge zeld
zaamheden behoorde, want ook in de pauze, bet
gebruikeljjk koffieuurtje ging men nooit uit zjjn
fatsoen. Met luider stem riep hg „ik stel voor
dat punt van de agenda af te nemen."
De voorzitter bleef bedaard tegenover zulk een
onverwacbten storm en sprak ongeveer het
volgende
Mijne heeren, ik hoor daar een stem opgaan
om het belangrijke eerste punt onzer agenda niet
te behandelen. Ik kan mjj daarmee niet vereenigen,
en houd mjj overtuigd dat mjjne mede-bestuurs
leden mjjne meening zullen deelen. En al geloof
ik, afgaande op al hetgeen ons is ter oore geko
men over den geest, die de meerderheid der depar
tementen op dit punt beheerscht, dat mjjn stem
zjjn zal als die eens roependen in de woestjjn,
toch veroorloof ik mg een enkel woord onder
uwe aandacht te brengen. Het bestuur heeft
gemeend, dat het nuttig wezen kon den jeugdigen
knaap, wiens opvoeding het voorstelt eenige jaren
voor rekening der vereeniging te doen geschieden,
in uw kring toe te laten. Wellicht dat dit nog
bevorderlijk zou kunnen wezen aan eene wjjziging
in uw oordeel; wanneer gjj zjjn eerljjk, frisch
gelaat ziet, zult gjj misschien tot de gedachte
komen, dat hg geen onruststoker zal worden, maar
onder uitstekende leiding zich tot een flink man
kan ontwikkelen en onze vereeniging tot eer
kan verstrekken. Mag ik vragen of de meerderheid
zich daarmee zou kunnen vereenigen?
Die meerderheid was echter van geheel andere
meening. »Neen, neen," klonk het van verschil
lende kanten; „de knaap zou onze rust verstoren;
zjjne theorieën zjjn gevaarlijk".
Eindelijk gelukte het een der tegenstanders
eenige woorden te spreken. Hg betoogde, dat de
vereeniging door dien knaap zich aan te trekken,
op een hoogst gevaarlijk terrein zich begaf. Hjj
had zich over sommige punten onvoorzichtig uit
gelaten; en dat was geschied, omdat hg onder
verkeerde leiding stond. Maar men deed beter
de geheele zaak, die aanleiding kon geven tot
onaangename discussiën, te laten rusten.
Hiertegen kwam een ander op. Hjj verzekerde
dat het onmanljjk wezen zou alle vraagpunten
uit de vergadering te bannen, omdat zij aanleiding
zouden kunnen geven tot een levendig debat;
waar zou de grens wezen? Hoeveel punten van
verschil zgn er reeds geweest, die toch tot eene
beslissing gebracht zgn, zonder den vrede te
verstoren
En wat nu het punt in kwestie betrof, wees hij
erop, dat hjj volstrekt niet overtuigd was van
^t gevaarlijke der stellingen, door den knaap
geuit. En zoo dit ware, welnu wat belette de
vergadering een anderen leidsman te vragen? Hjj
zou het betreuren, wanneer dit geschiedde, als het
hoofdbestuur van zjjne macht gebruik maakte om
aan dien wensch gehoor te geven, want de be
kwame, ijverige man, die de vereeniging zulke
gewichtige diensten bewjjst en zich nu ook de
zorg voor dien knaap wil getroosten, was voor
hem juist de aangewezen persoon om die taakte
vervullen. En dan hoevele ernstige mannen zullen
hem terzjj staan 1
Eens heeft die leidsman zijne bekeering tot het
algemeen stemrecht aangekondigd. Na ernstig
nadenken, door den nood gedwongen verklaarde
hjj dit recht te eischen, maar hij verzekerde erbij
»Niet een op zichzelf reeds nu begeerlgk goed
zien wij erin, maar een door de schuld der be
voorrechten noodzakelijk geworden kwaad".
„Die eerljjke bekentenis, mjjne heeren, getuigt
van een ernst, die mjj vertrouwen doet stellen in
den man, door een zjjner vrienden een conserva
tief oeconoom genoemd, maar door mij als een
eerljjk man gewaardeerd.
»En mjjn vertrouwen in hem is zoo grootik
ben uaarin juist door die verklaring zoo ver
sterkt, al ben ik het niet met hem in alle opzichten
eens, dat ik hem wil steunen in het pogen om den
genoemden knaap tot een flink man te vormen,
die onze vereeniging tot eer en tot gids kan
strekken.
»Zulk een knaap zal verkonden wat die man denkt,
hg zal zich zjjne meening niet schamen en, op
het voetspoor van zijn mentor, licht verspreiden
over zaken, die bezien niet alleen, maar ook
bestudeerd moeten worden tot nut van 'talgemeen.
>Wie den treurigen moed had ons te beleedigen
door te verklaren dat de jeugdige apostel, die
behoefte heeft aan onzen steun, maar dien wjj
op 't punt staan op meedoogenlooze wijze buiten
onzen kring te verbannen, in voor ons onver
staanbare taal heelt gesproken, wil ik u niet
zeggenmaar ik protesteer daartegen.
„En met evenveel kracht kom ik op tegen de
bewering van andere zjjde gedaan, dat alle oeco-
nomische en sociale vraagstukken twistpunten zjjn,
die niet in onzen kring thuis behooren. Mjjne
heeren, wjj willen arbeiden aan het algemeen
welzjjn, en wjj sluiten onze oogen, als de uilen
voor de zon en geven daardoor anderen gelegen
heid valsch licht te verspreiden. Is het gansche
verleden van onze vereeniging niet een protest
tegen zulk een stap Zullen wjj hare tegenstan
ders bekeeren tot vrienden, omdat wij dit doen?
Och, mjjne heeren, zjj zullen ons uitlachen om
onze kleinzieligheid en zich erin verheugen dat
wjj hen naar de oogen zien door in halfheid ons
te verloopen. Laat ons voorzichtig zgneenmaal
dien stap gezet, moeten wjj nog verder gaan, om
alle twistpunten te vermjjden; en onze vereeni
ging zal niet meer wezen dan een cadaver".
Zoo sprak met vuur een der mede-Btrjjders met
het bestuur, maar het mocht niet baten. Met
overgroote meerderheid werd besloten het punt
te nemen van de agenda.
En de deftige bode kreeg bevel den knaap, die
buiten stond te wachten, te zeggen, dat hg kon
heengaan, Men had voor hem aan een verkeerde
deur geklopt. En hij zocht kracht in zich zelt 1
Na deze gewichtige beslissing was het echter,
of de vergadering een geheel ander aanzien had
gekregen. De opgewondenheid, die een oogenblik
had geüeerscht, scheen alle krachten te hebben ge
doold saai en lusteloos zat men bjjeen. Zjj, die
nog te voren hadden meegewerkt om het besluit
te voorkomen, schenen verdwenen alleen hjj, die
het laatst gesproken had, was op zjjn post gebleven.
Zells de voorzitterszetel was door een ander
ingenomen; en van die zjjde kwamen nu geheel
andere woorden dan kort te voren.
„Mjjne heeren 1" zoo luidde het. „Na de
gewichtige en door mjj zeer gewaardeerde beslis
sing, zooeven gevallen, meen ik, dat wjj niet
mogen stilstaan op den ingeslagen weg maar
moeten voortgaan met alles te keeren, wat onze rust
kan storen, wat ons, vredelievende leden der ver
eeniging als wjj zjjn, tot twist aanleiding zou'kun
nen schenken, of wat onzen tegenstanders aanstoot
geven kan. Politiek, godsdienst en sociale kwes
ties, zjj behooren in ons midden niet thuis; en al
wat zelfs den schjjn zou kunnen geven, dat onze
vereeniging zich daarmee zou inlaten dient onder-
roepeljjk vermeden te worden. Maar, mjjne heeren,
dan dienen wjj nog ernstiger stappen te doen, die,
hoe smarteljjk ook voor ons, niet nagelaten kunnen
en mogen worden. Tal van personen toch zie ik
onder onze leden, die juist voor onze neutraliteit
zoo nadeeiig zjjn. Er zgn achtenswaardige mannen
onder; maar hunne bekwaamhejd, hun jjver, de
jarenlange steun, die zjj ons verleenden, dat alles
mogen wij niet laten wegenz jj dienen als lid te
worden geschrapt om nooit m6er in onzen kring
te worden toegelaten.
„Keet gjj, mijne heeren, mannen die zich meer
mei politiek en sociale kwesties inlaten dan advo
caten en journalisten? Kent gjj nog andere man
nen, die voortdurend behoefte gevoelen aan strjjd,
om het woord twist niet te gebruiken; en die
gevaarljjk zgn voor onze rust? Hen treffe in de
eerste plaats ons verbanningsbesluit."
Een ernstig gemompel, afkomstig van den eenig
overgebleven strjjder voor de belangen van den
afgewezen knaap, werd vernomen.
„Ik verzoek geen teekenen van afkeuring te
doen hooren", vervolgde de voorzitter. „Zijn er
verder, mijne heeren, u personen bekend, gevaarlij
ker voor onze neutraliteit op kerkeljjk en politiek
gebied dan moderne predikanten en openbare
onderwijzers Leveren zjj niet juist een geschikt
wapen voor onze tegenstanders om onze vereeniging
aan te vallen? En toch, wie zjjn in de meeste
plattelands departementen ik voeg er gaarne
bjj met zooveel jjver en toewijding als voor
zitter en secretaris werkzaam Juist die beide
categorieën van personen. Maar hoezeer het mjj aan
het harte gaat, toch moet ik u voorstellen ook
hen uit onzen kring te verbannen.
„En helaas, nog ben ik niet aan het einde,
mjjne heeren. Wjj hebben onder onze leden nog,
een categorie van mannen, wier lidmaatschap
voor onze vereeniging niet gewenscht is, omdat
zjj arbeiden aan inrichtingen, die een doorn zjjn
in de oogen onzer bestrgders. En dezen toch
moeten wjj alle steenen des aanstoots uit
den weg nemen. Ik bedoel leeraren aan de scho
len voor middelbaar onderwijs, professoren aan
onze hooge scholen.... Laat ook hen liever
heengaanhet scheiden valt mg hard maar het
belang onzer vereeniging gaat boven alles
Eea stilzwjjgend hoofdknikken getuigde van de
instemming der meerderheid met deze voorstellen.
»Dan, bode" vervolgde de president
breng de lange pjjpen met de lucifers."
„Mjjuheer de voorzitter," riep hierop de
eenige opposant, die trouw op post was gebleven
en al dien tjjd had gezwegen maar zich niet
langer kon inhouden „ik ben daartegen. Luci
fers ontbrandden wel eens uit zich zelf, heb ik
gehoord; ik stel voor zwavelstokken te nemen."
»Gjj hebt geljjk" luidde het van den presidents
zetel. »Bode, breng zwavelstokken met een komfoor."
„Daar kan men zich aan branden", klonk plot
seling een stem„het kan omvallen en brand
doen ontstaan. Laat liever ieder voor een tondel
doos zorgen."
„Ik dank u voor die gegronde opmerking," sprak
de voorzitter. „Laat ons daartoe besluiten, mjjne-
heeren, en in het reglement eene bepaling op
nemen, dat ieder lid daartoe verplicht is."
Alzoo geschiedde het en gelukkig waren
sommige aanwezigen in 't bezit van zulk een doos.
Nadat de vergadering eenige oogenblikken
later in een dikken tabaksdamp was gehuld,
sprak de voorzitter nog:
„En thans, mgneheeren, nu wjj zwavelstokken,
journalisten, lucifers, moderne dominé's en open
bare onderwjjzers, komforen, advocaten, sociale
vraagstukken, leeraren en professoren uit onzén
kring hebben verbannen, nu houd ik mjj over
tuigd dat onze vereeniging een nieuw rustig leven
kan tegemoet gaan.
„Rust roest" klonk plotseling een stem
„In die rustige rust," zoo ging de president
voort, als hoorde hjj niets „is zjj nu weêr
uitmuntend geschikt voor
„De binnenkomst van oude dames met brei
kousen en chocoladeketels.
„Ik verzoek stilte
„Neen, mijnheer de voorzitter, ik zwjjg niet
langer; en verklaar dat er dan nog geen rust
wezen zal, want dan zal men twist krjjgen over
het breikatoen, de chocolade of over punten,
waarmee de vereeniging in 't geheel niets te
maken heeft."
Die woorden wekten algemeene opgewondenheid
en onder hevig tumult sloot de voorzitter de
bijeenkomst.
Zoo'n vergadering vond zelfs de bode dat tegen
de waardigheid der vereeniging streed.
Door den algemeenen kerkeraad der Ned. herv.
gemeente alhier is aan alle gemachtigden dier
gemeente een circulaire gezonden, waarin hun
wordt verzocht eene categorische verklaring te
teekenen, of zjj al dan niet eene door den zich
noemenden kerkeraad de? Nederl. geref. kerk
(doleerende) uitgeschreven vergadering hebben
bijgewoondof zjj den doleerenden kerkeraad al
dan niet als den wettigen erkennen, en of zjj
gemachtigden in het kiescollege der Ned. herv.
gemeente wenschen te bljjven, dan wel als zoo
danig niet langer aangemerkt willen worden.
Beroepen te Tholen de heer G. J. Barger
te Driebergen.
Door de arrondissementsrechtbank te Maas-
stricht is geweigerd rechtsingang te verleenea
tegen pastoor W. H. Yoncken te Schin-op-Geul,
ter zake van de ontvoering van het minderjarige
meisje Allié. Die beslissing der rechtbank is door
het gerechtshof te 's Hertogen bosch bekrachtigd
en goedgekeurd.
De mailboot Prins Hendrik van de Zeeland
is gisteren morgen uit het droogdok te Middel
burg gegaan en beden morgen in dienst gesteld,
om van avond een reis naar Engeland te maken,
terwjjl de Primes Marie buiten dienst gesteld en
inde lste binnenhaven te Vlissingen opgelegd werd,
om nagezien te worden. De Duitschland is heden
in het droogdok alhier gezet.
Hedeu midd .g geraakten aan het Bergpad
te Goes drie kiuderen te water. Zij werden
gered, doch eea twee eu halfjarig meisje ver
keerde in ernstig levensgevaar.
Vrijdag namiddag is te Terseke op een
mosselbank nabij het dorp een, zwaar met pannen
geladen aak door een rukwink gezonken. De
opvarenden (schipper en knecht) werden gelukkig
door de bemanning van een nabjjzjjnde hoogaars
gered. Bij laag water kan de aak gelicht worden.
Van een ander vaartuig werd, denzelfden namiddag,
de knecht door de fok over boord geslagen. Zjjn
schipper had heel wat moeite hem te redden en
zou daarin niet geslaagd zijn, indien de drenke
ling geen uitstekend zwemmer ware geweest.
Vrjjdagmiddag had te Colgnsplaat de mole
naar S. het ongeluk door het uitschieten van een
stuk hout van de gaanderjj van zgn molen te
vallen. In bewusteloozen toestand is hjj naaf
zjjne woning gebracht.
Het nutsdepartement te Biervliet is beswe
ken, na een bestaan van ruim 2jaren. Eenderde
deel der leden verloor het in dien tjjd door ver
trek en overigdeneenige leden bedankten en
geen nieuwe traden toe.
Woendagnacbt werd teTeraeuzen op brutale
wjjze ingebroken in het woonhuis en in den winkel
van den heer B., staande op het drukste gedeelte
van die gemeente. De dieven hebben omstreeks
éen uur een raam opgeschoven, zjjn in den winkel
gekomen en hebben aldaar de lamp aangestoken;
daar zjj het waarschijnljjk onn oodig achtten het
glas op de lamp te zetten, was des morgens de
winkel vol zwart. Hun ontdekkingstocht hebben
zjj verder voortgezet tot de woonkamer, waar zjj
tevergeefs trachtten een Duplexlamp aan te steken;
verscheidene gedeelteljjk afgebrande lucifers, des
morgens gevonden, bewezen dat zjj niet wisten dat
een dergeljjke lamp eerst licht kan geven, wanneer
het hefboompje aan den brander naar boven ge
duwd wordt. Ook schjjnen de dieren zeer op
hun gemak geweest te zjjn, daar zjj bjj hun werk
een glaasje bier gebruikt en sigaren gerookt
hebben en uit zindeljjkhêid eenige vlekken op
het vloerkleed met een laken hebben uitgewischt.
Na nog een bezoek gebracht te hebben aan een
slaapkamer zgn de onbekende dieven, zonder door
een der bewoners gehoord te zjjn, vertrokken met
een zilveren suikerstooier en 12 lepeltjes. {Tern. Cu
- Naar men zegt, heeft de te Amsterdam ge
detacheerde compagnie van het Reddingsleger plan
zich voor goed in ons land te veBtigen. Aan een
kleedermagazjjn aldaar is de levering opgedragen
van 48 stuks uniformen ten behoeve van nieuw
geworven strjjders. De uniform voor ons land
bestaat uitblauwe pet met roode bies en ken-
teeken van den rang roode wapenrok met dubbele
rjj groene knoopen, versierd met eene in groen
gestikte afbeelding van een zandlooper en voor
de borst het zinnebeeld van het Leger des Heils:
een vlammend vuur, waaronder in letters Bloed
en Vuur. Ook de onderkleeding is unilorm, doch
deze draagt de initialen li. d. H. terwjjl de
bovenkleederen met S. S. gemerkt zjjn,
Een milicien, die zjjn diensttjjd veel belovend
aanvangt, is zeker wel een Rotterdammer, die
ingedeeld te Leiden, gisteren direct bjj aankomst
in de kazerne in arrest gebracht werd, omdat hjj
in den trein tyist veroorzaakte en zich zee^j
