N° 70. 130e Jaargang. 1887. Donderdag 24 Maart. FEUILLETON. Middelburg 23 Maart. MEESTER KWEKKEBOOM. Onderwijs. Eerknïeuws. Verspreide Berichten. Dit blad verschijnt dagelijks; met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs per 8/m. franco 3.50. Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Cent. Advertentlën 20 Cent per regel: Geboorte-, Trouw-, Doodberichten, enz.: van 1-7 rege i f\l iedere regel meer f 0.20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. Door M. DE MOL. MIDDELRIRGSCHE COURANT. Agenten te Vlissingen: P. G. de Vet Mestdagh Zoon, te Goes: A. A. W. Bolland, te'Kruiningen: F .van dee peijl,te Zierikzee: A. C. de MooiJ,te TholenW. A. van Nieuwenhuijzen. Hoofdagenten voor het Buitenlandte Parpa en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Dahbe Cie., John F. Jones, opvolger De heeren Schaepman en Van den Biesen hebben de door de regeering aangegeven reeks amende menten voorgesteld, strekkende tot invoering van de enkelvoudige kiesdistricten, ook voor de vpf groote gemeenten. Door de Tweede kamer is besloten ook Vrpdag met de beraadslaging over de grondwetsherziening voort te gaan. Door den minister van waterstaat is aan den heer A. Hartog Azn. concessie verteend voor den aanleg van een stoomtramweg Yersekendam Hansweert, in aansluiting met een paardenspoor weg van den rijksweg op Zuid-Beveland naar de buitenhaven te Wemeldinge. De begrooting van het calamiteuse waterschap EllewoutsdpkBorssele voor 1887/8 is in ontvang en uitgaaf geraamd op 65.907.23$. De inkomsten bestaan uit dpkgeschot ad 58.623.62$, bijdragen van aangrenzende polders of waterschappen ƒ6.157.61, inkomsten van bezittingen 326 en saldo bestedingskosten 800. De uitgaven zijn gesplitst als volgtkosten van beheer 5.623. Kosten der zeewering en oeververdediging ƒ52.493.06. Verschillende uitgaven 6.553.27$. Onvoorziene uitgaven 1.237.90. Ten behoeve der verbetering van openbare wegen is aan het gemeentebestuur van Ellewouts dpk door ged. staten vergunning verleend om zand te graven uit den vooroever van het water schap Ellewoutsdjjk binnen den afstand van 500 M. uit den voet der werken van de zeewering. Blpkens de ondervinding is van eene herhaalde plaatsing van militairen bij het algemeen depot van discipline geenszins de uitwerking verkregen, welke daarmede wordt bedoeld. Daarom is bepaald dat voortaan wanneer militairen bij het algemeen depot van discipline aan de strengere krijgstucht worden onderworpen, de toepassing van dezen maatregel in den regel slechts éen keer zal ge schieden en dat eene tweede plaatsing bp da korps uitzondering zal zijn. Bjj uitzondering kan eene detacheering voor de tweede maal worden toegepast, terwijl als regel moet gelden, dat, wanneer de eerste detacheering niet tot de gewenschte uitkomst heeft geleid, de voordracht moet geschieden tot wegzenden met een briefje van ontslag. Aan reizigers met rechtstreeksche plaatskaarten tusschen stations der staatsspoorwegen en die der Belgische staatsspoorwegen, is toestemming ver leend een zekere hoeveelheid vruchten als bagage te doen inschreven. Deze hoeveelheid is vastge steld op hoogstens 25 kilogram voor reizigers in la memoriam. Werd er aanvankelijk weinig meer dan lezen, schrijven en rekenen geleerd, dit onderwijs was in vergelijking met vroeger veel degelijker en vruchtbaarder, zoodat Mr Kwekkeboom's roem als onderwijzer in en buiten de gemeente uitge bazuind werd. Maar vooral die doodsche stiltedaaraan hechtte hij onbegrijpelijk veel. Soms zeide hij „kinders, ik wacht van de week den schoolopziener en pas opt dat er dan geen een z'en eigen verroert of ik zal hem I" Wat was hij trotsch, als die heeren hem bij 't heengaan dan een compliment maakten over die volmaakte orde onder znlk eene levendige bevolking! Voor de in zijn oog besta leerlingen had hij vaak een goed woord en een glimlach over, zeggende bv.„die jongen zal een knappe veint worrel" Uit deze koos hij zich weldra kweeke- lingen en velen hebben aan hem hunne eerst* opleiding tot onderwijzer te danken. Voor de hardleerachen en on willigen was hij buitengewoon streng en toonde dit doorgaans door ontevreden blik, verschrikkelijke uitvallen en harde, diep vernederende woorden als„jie komt nog an jle galgel" en dergelijken» het algemeen, en op hoogstens 50 kilogram voor handelaars in dit artikel. In het Bat. Hdbl. wordt het volgende staaltje van zuinigheid van een onzer ministerieele depar tementen bericht „Hoe zuinigheid in den regel de wijsheid be driegt, daarvan geeft het departement der marine ons weder eens een curieus staaltje. Dezer dagen zpn nl. ten behoeve van de marine een groot aantal nieuwe uniformen te Batavia uit Neder land ontvangendoch wat heeft men daar ge daan Om bet volume dier goederen eenigszins te verminderen en een paar dubbeltjes vracht te bezuinigen heeft het marinedepartement in Neder land zich voor grof geld een hydraulische pers aangeschaft en daarmee de colli's in elkaar geperst en wel zoo, dat de knoopen en tressen zulke diepe voren in de kleeding hebben achtergelaten, dat er thans dageljjks zeker wel voor twee maanden lang acht kleermakers op 2 daags in het magazjjn moeten worden te werk gesteld om den rommel weer glad te strjjken". HET TOONEEL. Als van zelf dachten wp, en wjj zeker niet alleen, Dinsdagavond, zittend in onzen Schouw burg, terug aan vroeger jaren. Tal van beroemdheden op tooneel gebied kwamen ons voor den geestwij herinnerden ons mevrouw Kleine-Gartman mej. Suze Sablairolles, Barbiers» Morin, Albregt, Peters En van die allen is nog over Morin, de man van de eeuwige jeugd; vol ijver, vol vuur, vol talent. En dan Bamberg. Ook hp vormde een schakel in dien keten van celebriteiten, die het Amsterdamsche tooneel tot sieraad verstrekten. Over Judels spreken wij niet. Hp heeft sedert een paar jaar de rust genomen, die hij ten volle verdiendehp verliet het vaandel, met roem overladen, terwpl anderen nog volhouden, omdat zp niet kunnen nalaten dien roem na te jagen. De oude Bamberg, de „door en door fatsoenlijke Bamberg" zooals Kössing hem in zijn levens schets noemt, zal, al is hp 70 jaar, nog niet spoedig kunnen scheiden van het tooneel. Daar voor is hp te werkzaam, nog te verzot op de toejuichingen van het publiek. Maar toch, de natuur stelt hare eischen. Er zal spoedig een tpd komen dat, al is de wil er nog, de macht ontbreekten dan gunden wp hem zoo gaarne ook de rust, die hem eerlpk toekomt. Doch hierbp is een financieele kwestie betrokken. Op tal van plaatsen heeft Bamberg, om dat be zwaar uit den weg te ruimen een jubilé-voorstel- ling gegevenen overal bpna waar hp optrad, was de oogst voordeelig. Of dit in Middelburg ook het geval geweest zal zpn, betwpfelen wp. De opkomst van het publiek was daarvoor niet groot genoeg. Wp hadden zoo gaarne den Schouwburg vol gezienen daaraan ontbrak nog veel. Men ziet, dat zijn opvoeding-systeem meer op vreesaaDjaging dan wel op zachtheid en liefde gebaseerd was, geheel overeenkomstig zijn eigene leermeesters en ook in overeenstemming met den smaak van de meeste zijner gemeentenaren en dit verklaart m. i. de groote door sommigen als onverdiend beschouwde populariteitdie Kwekkeboom zich al spoedig wist te verwerven en later te behouden. Hoe dit ook zijn moge, op weinige uitzonde ringen na werd hij ook door de leerlingen gevreesd geliefd en geëerd. Zooals ik daar even zeide, was zijne schijnbare hardheid volmaakt overeenkomstig die van Prinsen, met wien hij ontzaglijk dweepte en dien hij zooveel mogelijk in alles navolgde, zóo zelfs dat hij tot op 't laatst zijns levens nog geen haarbreed afgeweken was van diens leesleerwijze, trots de overtuigendste vertoogen over en de verrassende resultaten van de nieuwere methodes Bonman, De Haaf, Van Wulfen e. In weerwil van zijn tegenzin in veel, wat inp derdaad beter bleek te wezen en zijn hardnekkig vasthouden aan eenmaal opgevatte denkbeelden moet het intusschen tot zijne eere gezegd worden, dat hij het onderwijs en de opvoeding te Arne- mniden (zonder te kort te doen aan de ver diensten zijns voorgangers in diens besten tpd)eene belangrijke schrede voorwaarts bracht en dat de vergelijking met vroegere toe standen alleszins in zpn voordeel moest uitvaden, Steeds een goed voorbeeld gevende in werkzaam* De voorstelling zelve droeg een eigenaardig karakter. Er werden drie stukjes opgevoerd, in twee waar van Bamberg optrad in zpn fort, in het nu reeds verouderde genre de Vaudeville. Om daarin succes te behalen moet men de gaven van dezen ouden acteur bezitten geest, opgewektheid, levendigheid en goede mimiek. Wie zal, hem ziende in Enqel en Duivel en De Bloedzuigers van Ruyseh, gedacht hebben, dat het een man van ruim zeventigjarigen leef tpd was, die daar speelde? Na de proeven der oude school typisch was vooral het stukje van Ruyseh, zoo geheel in den ouderwetscben geest als het werd gespeeld zagen wp de nieuwe school weêrgegeven in het aardige gelegenheids-kluchtspel, De Jubilaris, door den heer J. H. Rössing voor den heer Bamberg ver vaardigd. Daarin spreidde de jubilaris zpn talenten als tooneelspeler ten toondaarin werd zpn lof ver kondigd en had hij gelegenheid van het publiek afscheid te nemen. Daarin kon hij aan zpn vader landslievend hart lucht geven door de bede aan te heffen: Bescherm o Ged, bewaar den grond, op bijzondere wpze voorgedragen, zooals dit couplet van ons volkslied, als wij ons niet vergissen, door Vrugt werd gezongen. Het maakte meer indruk, dan wanneer het op gewone wpze wordt gezongen, en het publiek, dat het staande aanhoorde, vroeg eene herhaling, waaraan bereidwillig werd voldaan. Het afscheid van het Middelburgsche publiek zal Bamberg niet zwaar gevallen zpn. Daarvoor was hp te weinig hier bekend. Maar toch zal hem gebleken zpn dat ook het aanwezige publiek den talentvollen ouden man een welgemeend vaarwel toeriep. Deze of gene deed dit uit erkentelijkheid voor vroegere doux souvenirs. Zpn juhilé op zulk een leeftpd is eene zeldzaam heid op tooneelgebied. Slechts eens in de laatste honderd jaren kwam een dergelpk feit voor, en wel 'op zekeren Van Duyne, eersten acteur aan den Amsterdamschen schouwburg, die op 77jarigen leeftpd zijn 60jarig jubilé vierde. Moge Bamberg aan dit voor zijn leven gewich tige en voor de tooneelwereld zeldzame feit aan gename herinneringen met zich nemenen moge vooral zpn rondreis aan het doel beantwoorden Dat wenschen wp den ouden acteur van harte toe. De jeugdige krachten, die hem terzp Btonden, werkten met lust en niet zonder talent mee om het geheel te doen slagen. Te Leiden is in den ouderdom van 85 jaren overleden de heer Hujjgens, gedurende een aantal jaren leeraar in het handteekengn aan de kon. mil. academie te Breda (ook tijdens de adelborsten daar geplaatst waren). Vele officieren die in huogeren of lageren rang hier te lande of in Ned.-Indië dienende, genoten van hem onderricht. heid, hulpvaardigheid en vriendelijkheid, eenvoudig zelfs in zijne kleeding mag men het er voor houden, dat Kwekkeboom, naast de pverige be moeiingen van den vorigen en den tegenwoordigen verdienstelijken burgemeester, niet alleen op schoolgebied maar ook in andere opzichten, veel heeft bijgedragen om de gemeente, hoewel lang zaam, ie doen voortschrijden op de baan van ontwikkeling en vooruitgang, blijkbaar, zoowel uit het verbeterde gehalte der inwon rs als het netter en welvarender aanzien, dat ieder thans in 't oog valt. Stond hij dus gunstig aangeteekend als school meester, ook buiten die betrekking waardeerde men hem hoog. Als koster en voorzanger bij de hervormde gemeente was hp van zelf een getrouw kerkganger, evenals de meeste zijner goedhartige gemeentenaren. Eene streng afgebakende gods dienstige of politieke kleur kon men nooit iu hem bespeuren. Zonder openlijk partij te kiezen, be treurde hij alleen de groote verdeeldheid op beidei lei gebied, en telde hij zijne vrienden onder allerlei staatkundige en godsdienstige richtingen. In zijn hoedanigheid van koster zorgde hij voor onberispelijke netheid van kerk en consistorie, het zetten der stoven enz. en als voorlezer en voorzan ger viel hij met zijne zware basstem ongemeen iu den Bmaak der gemeente, die vooral prijs Btelde op langzaam, teemerig en letterlijk lezen uit den grooten Statenbijbel. Hij bekleedde later ook de betrekking v»n ontvanger der diaconie en nog later die van president-kerkvopgd, in welke Beroepen te Colpnsplaat de heer P. Kerper te Goedereede. Men schrijft ons uit Ellewoutsdjjk Door een viertal leden van den kerkeraad alhier is tegen bun medelid en broeder A. Postmus proces-verbaal opgemaakt omdat hp een door dit armbestuur, met goedvinden van den voogd, in de naburige gemeente Driewegen, besteed minder jarig meisje uit de woning, waar dit kind besteed was, heeft weggehaald en met zich heeft meêge- voerd naar zjjne woning alhier en hardnekkig blijft weigeren dit kind af te geven. Geen wonder dat dit zaakje in deze kleine gemeente veel opzien baart. De heer J. Wieten, van Broek op Langendpk, heeft voor het beroep naar de Herv. gemeente te Axel, bedankt. Uit Aalten wordt van 20 Maart aan de Zutph. Cl gemeld. De 14 huzaren met extra politieagenten ver sterkten heden andermaal onze 40 hier ingekwar tierde infanteristen; Des heeren Gangels erf werd ook nu bewaakt, 's morgens prachtig 1 door 2 cavaleristen, 2 inlanteristen en 2 veldwachters, 's middags duf, door maar 2 veldwachters, 's Mor gens en 's namiddags, na gewoon klokgelui, be klom da. Soede de trappen, leidende tot het verheven liggend kerkgebouw, dat hp gesloten vond, omgeven door politie en militairen, die den topgang ter kerke aan de weinige aanwezenden beletten. De heer Gangel preekte in de school met den Bijbel, waar maar 5 rp kg veldwachters bp de deur op post stonden. Anders alles rustig en kalm onder vreemd machtsvertoon ën onver klaarbare bescherming. Naar men aan de N. R. Cl meldt, moest Zondagochtend jl. ds. Wartena, uit Amersfoort, die te Bunschoten zou optreden, onverrichter zake huiswaarts keeren, daar de „doleerende" predikant dr. Van Goor den kansel reeds had beklommen. De stoomtransportschoener De Schelde, van het loodswezen te Vlissingen, is aangewezen om dit jaar te assisteeren bp het opnemen der zeegaten. Te Kats is een vierjarig meisje, dat zonder opzicht in een stookhok geelde, met het vuur in aanraking gekomen, waardoor hare kleederen in vlam raakten. Bij tijds kwam hulp opdagen, maar toch heeft de kleine hevige brandwonden bekomen. Uit Goes schrpft men ons: Daar de homoepathie hier in Z.-Beveland en vooral in Goes al meer en meer aanhangers vindt, hebbeD de heeren B. Quist en W. S. Duvekot Cz. velen belangstellenden eene uitnoodiging gezonden ter vergadering op Vrpdagavond 25 dezer a. g.in de bijz. school te houden teneinde mededeelingen te doen op dit gebied en ter bespreking om hier een Hom. arts te verkrijgen. Dezer dagen bracht de heer Schilham van 's Heer Arendskerke te Heinkenszand een hollend paard tot staan, door zich met de armen zwaaiend laatste kwaliteit hij van veel ondervonden veiv driet en Diet geringe geldelijke schade wist te spreken; wat hem noodzaakte zich daaraan te onttrekken. Jaren lang, tot aan 't einde zijner loopbaan bad hij zich gewoon gemaakt tusschen en ook na de schooltijden, een eindje pijp opste^ kende, de gemeente te doorwandelen en dan met ieder, die hij ontmoette of zittende op stoepen oi banken aantrof, een praatje te makeu over het weer, de visscherij, de kinderen of iets auders. Vaak ook bezocht hij zoowel zieke leerlingen als hunne ouders en aanverwanten en toonde met woord en daad, hoezeer hun lief en leed hem ter harte ging. Deze handelwijze bezorgde hem in hooge mate de volksgunst, vooral als hij handelende optrad, wanneer de woe» dende golven van den Oceaan mannen en vaders aan hunne vaak talrijke gezinnen ontrukten, met achterlating van weduwen en weezen in de diepste ellende. Waar anderen zich bepaalden tot beklag en gejammer, wist Kwekkeboom, met krachtige medewerking van den burgemeester en andere ingezetenen, de harten in wijden kring te roeren en beurzen te openen. Duizenden guldens werden hem meer dan eens ter hand gesteld, om den ongel ukkigen nageblevenen eene wekelijksche toelage te bezor gen, alzoo dtn nood te leuigen en balsem in de geslagen wonden te gieten. Geen verwondering bare het ons, dat hem dikwijls in overvloedige mate geschenken ten deel vielen van het beste en edelste, wat de zee wekelijks oplevert-

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1887 | | pagina 1