N° 63.
130ê Jaargang!
1887.'
Woensdag
16 Maart.
FEUILLETON.
Middelburg 15 Maart.
Dit blad verschijnt dagelijks;
met uitzondering van Zon- en Feestdagen;
Prijs per 8/m. franco 8.50.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
Advertentiën 20 Cent per regel;
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten, enz.: van 1-7 regels ƒ1.50
iedere regel meer f 0.20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Onze Tweede kamer
JÖMVRÖUW RENATE.
in de weeke stemming tab tot lang vervlogen
i i 9
MIDDELBURGSCHE COURANT.
Agenten te Vlissingen: P. Gr. de Vet Mestdagh Zoon, te Goes: A. A. W. Bolland, te Kruiningen: F. van dee Peijl, te Zierikzee: A. C. de Moou,te TholenW. A. van Niehwenhuijzen.
Hoofdagenten voor het Buitenlandte Parps en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daube Cie., John F. Jones, opvolger
Van heden af worden de tot uitMaart
verschijnende nommers van ons blad gezonden aan
hendie zich tegen 1 April abonneeren.
is gisteren aangevangen met een der belangrijkste
hoofdstukken van de grondwet, nl. dat betreffende
het kiesrecht. Evenzeer als het hoofdstuk, het
onderwjjs rakende, kan ook dit derde een strui
kelblok worden voor de totstandkoming der ge-
heele herziening, te meer omdat de linkerzijde,
totnutoe eenstemmig, omtrent het vraagstuk van
het kiesrecht verdeeld is.
In de eerste plaats kwam dan gisteren aan de
orde het voorstel van den heer Schaepman om de
algemeene beraadslagingen over dat hoofdstuk en
over de additioneele artikelen gel jjktjjdig te doen
plaats hebben. Verder verlangde die afgevaar
digde de behandeling van 2 art. VII van de
additioneele artikelen te splitsen in dier voege
dat over elk onderdeel, waarbij eene wijziging in
een artikel der kieswet gebracht wordt, afzon
derlijk worde beraadslaagd en gestemd.
Verder stelde hjj voor de behandeling van 2
van het lilde hoofdstuk te vereenigen met die
over 2, art. VII van de additioneele artikelen,
voor zoover in dit artikel wordt gewjjzigd art. 1
der kiesweten na 3 van het Ille hoofdstuk
te behandelen 2 art. VII van de additioneele
artikelen, voor zoover in dat artikel gewjjzigd
woraen art. 99 der kieswet en de tabel daar
bedoeld.
Van verschillende zijden was den heer Schaep
man het verwjjt gedaan, dat hij door dit voorstel
de herziening trachtte tegen te houden. Bjj de
verdediging ervan kwam hjj hier ernstig tegenop
hjj verklaarde nog even geneigd te zjjn tot grond
wetsherziening mede te werken, als op den dag
zjjner eerste verklaring. Hjj maakte zjjn stem
over hoofdstuk III niet athankeljjk van de aan
neming van zijn voorstel, maar wel zou hjj in
zjjn stemming door een afstemming zeer worden
bemoeilijkt.
De tegenstanders van zjjn voorstel, waaronder
de heer Mees, vreesden dat eene verwarde beraad
slaging daarvan het gevolg wezen zou.
Ook de heer Van Houten vond den weg, door
den heer Schaepman aangewezen, niet den besten,
omdat het, zonder politieke bijbedoelingen, denk
baar is, dat iemand geen bezwaar tegen art. SO,
maar wel tegen de addit. artikelen heeft, zoodat
de eerste bjj tweede lezing aangenomen, de laatste
verworpen woraen.
Hjj, zoowel als de heer Bugs, wenschte daaraan
tegemoet te komen door het kiesreglement in
hoofdstuk IH in te lasschen, teneinde bjj eind-
jNovelle van G. MËbiTZEL, uit het Duitschi
IV.
Een kwartier later Btonden de hertog en de
overste mep ontroerd bij de lijkbaar der onde
juffrouw, die zonder het zelf te weten dezen
laaisten zijn gtheeie leven tot eenzaamheid ge
doemd nad, en wier uelde in het leven des eersten
slechts een gelukkig, voorbijgaand tijdperk was
geweest. De Hertog keek gedurig van het poriret
der scüoone jageres naar her geel geworden blad
in bet oude album, dat, zooais juffiouw Langen
hem juist verteld nad, nog de laatste glimlach
op het gelaat der stervende had teweeggebracut*
Wela een veranderingen had hij ondergaan
sedert hij als onervaren jongeling in zrju wanboop
die regels neerschreef? Hij herkende zich zetf
niet meer en las nog eens hardop met ware
Verbazing deze woordeu, waarmede hij eenmaal
afscheid van het geliefde meisje genomen had:
„De liefde is het eeuige onsterfelijke in deu
saenech. Moge een onverbiddelijke macht twee
voor eikaar bestemde harten uiterlijk scheiden
innerlijk blijven zij eeuwig vernonuen. Zij
zijn als door een onzichtbare tuovei keten ver
bonden eu voelen dat zij bij elkaar hooren, ai
werd ook berg en dal ui de uitgestrektheid van
jfcn oceaan tuesohen hén geplaatst. Zij
stemming over het hoofdstuk over beide tegeljjk
te doen beslissen.
Een bepaald voorstel werd echter niet gedaan;
evenmin als omtrent andere geopperde plannen.
Zelfs de heer Schaepman eindigde met zjjn
voorstel in te trekken.
De minister deed de toezegging met zjjne ambt-
genooten te zullen overleggen of hp aan de ge
opperde bezwaren kon fegemoet komen door eene
splitsing der additioneele artikelen in 1—5
en de overige.
Belangrjjk was de verklaring van den heer
Schaepman, dat de rechterzijde op haar qui-vive
zal wezen, ten opzichte van de houding die zjj
'oij de tweede lezing zal aannemen tegenover de
herziening, wanneer de liberalen misbruik zullen
maken van hun macht om een kiesrecht in het
leven te roepen, dat de tegenpartij niet wenscht.
Dit zal kunnen gebeuren bp de behandeling van
art. 80 grondwet zonder de additioneele artikelen.
De heer Van Houten deed ook een beroep op
zijne liberale medeleden om rechtvaardigheid te
betrachten.- Volgens hem mogen zp geen gebruik
maken van hun macht tot onderdrukking der
minderheden. Hjj gaf toe, dat door 't wegvallen van
den censusbarrière reeds veel gewonnen zou zijn
maar voor hen, die deze barrière niet zoo gaarne
zien vervallen, kan 't vaa belang zijn vóór de
stemming over art. 80 te weten, wie zp zullen
toelaten als de barrière wordt weggenomen.
Daarom moet ook op de wenschen van de rech
terzijde worden gelet.
Met belangstelling zien wp de verdere beraad
slagingen te gemoet. Welke dreigementen de
rechterzijde ook moge doen hoorenhet volk zal
ten slotte toch over de tweede behandeling van
de herzieningsontwerpen uitspraak moeten doen.
En dan zal bljjken of het besluit der linkerzpde
in deze te nemen, zpn steun al dan niet vindt.
Wp bljjven steeds de hoop koesteren dat art. 80
der grondwet zoo zal gewjjzigd worden, dat het
geen beletsel moge opleveren om, als de tijd
daartoe is aangebroken, het algemeen stemrecht
te kunnen invoeren. Al kunnen wjj ons dan wel
licht niet geheel vereenigen met het kiesstelsel,
dat men thans zal invoeren, wp hebben dan ten
minste het voorrecht, om, niet zooals tot heden,
een barrière op den weg tot verdere uitbreiding
te vinden.
Bevat Eigen Haard het afbeeldsel ten voeten
uit van Anton Kabelaar, bet Utr. Nieuws- en
Advertentieblaadje geelt zjjn portret met eene
hulde in dichtmaat. Waarschjjnljjk zullen er nog
wel meer afbeeldingen van hem het licht zien,
want, zooals men in den brief uit de hofstad heeft
kunnen lezen, met de „zaak-Kabelaar" is Den
Haag geheel vervuld. In oude sprookjes zou men
hem met de prinses laten trouwen. Dit denk
beeld hebben we echter nog niet, zelfs niet door
den vurigsten enthusiast voor Kabelaar, hooren
aangeven. ArnkCrt.)
De heer Godin de Beauiort heeft een reeks
amendementen op de addit. artikelen der grondwet
wel, maar zijn nooit ongelukkig, wel eenzaam,
maar niet hopeloos. Een onverwelkbare lente,
wier rozen door geen storm ontbladerd worden,
wier geur nooit vervliegt. Vaarwel, die. bare
Renate, laat uwe lieve oogen dikwijls op dit
blad rusten en deuk altijd aan uwen, u eeuwig
lieihebbenden
Karei."
In een hoekje van het album stond nog, een
paar maal onderschrapt, de bede:
„Vergeet ook uwe laatste belofte niet!"
en daaronder had Benate èen dag voor haar dood
met bevende hand geschreven
„Tot heden toe beüoefde ik uw bijstand niet)
maar morgen zal ik mij vol vertrouwen tot u
wenden, opdat juffrouw Langer althans een kleine
belooning ontvange voor al de helde, die zij mg
bewijst."
Aan een hevige ontroering ten prooi, stak de
hertog het boekje in zijn borstzak en hield de
hand voor de oogen. Toen zag hg weer naar
het portret, legde met zekere gejaagdheid een
krans rteht, die een weinig verschoven was,
waardoor de ruwe kist zichtbaar werd en keek
nog eens in het armoedige vertrekje rond. Hier
had zij dus jaren lang geleefd, altgd in stilte
aan htm gedacht, en als een gewijde priesteres
den eeredienat der liefde gehouden.
De pij. lijke voorstellingen, die den hertog thans
bestormden, deden hem zoozeer aan dat hg, een
vgand van alle ontroering, op hei punt was van
voorgesteld, waarvan de strekking is, het kies
recht te verleenen naar den huurwaarde-census,
zooals die aanvankelijk door de regeering was
voorgedragen.
Nu voor de regeling van de erfopvolging op
den troon enz. in het Ile hoofdstuk der grondwet
de dubbele kamers zpn ingesteld, heeft de regeering
een nieuw art. 78 ontworpen, strekkende om te
bepalen, dat wanneer de staten-generaal in dub
belen getale worden bijeengeroepen, aan de gewone
leden van elke kamer een geljjk getal buitengewone
leden wordt toegevoegd, op dezelfde wijze als de
gewone te verkiezen. Het besluit der bpeenroeping
wpst tevens den dag der verkiezing aan.
Yoor het dienstjaar 1887/88 zullen op de hoofd
sommen -er directe belastingen worden geheven
de volgende opcenten personeele belas
ting. Voor het rjjk 20, voor de provinciën
Noord-Brabant 19, Gelderland 5J, Zuid Holland
5, Noord-Holland 3, Zeeland 22, Utrecht 6, Fries
land 27, Overpsel 10, Groningen 36, Drente 18,
Limburg 13. Patentrecht. Voor het rjjk 28
en op het patentzegel 50.
Van de miliciens der lichting 1887, te Middel
burg in garnizoen, zpn slechts 3 na 10 maanden
met groot verlof gezonden, omdat zp alleen hunne
verplichtingen als milicien ten volle kenden. In
verband met de gestelde eiBchen, kan dit wederom
als een degelpk bewjjs worden aangemerkt, dat
de militie op een zeer laag peil van ontwikkeling
staat.
Ultimo April zullen uit dit garnizoen 50 man
naar hunna haardsteden worden gezonden, na
volbrachten eersten oefeningstjjd éen jaar.
De kunstbeschouwing, Welke Donderdagavond
in het Schuttershof zal gehouden worden vanwege
de veraeniging Uit het volkvoor het volk, verdient,
naar ons van zeer bevoegde zjjde wordt gemeld,
bp zond er de aandacht.
De verzameling aquarellen van den heer Rudolf
J, Kjjser te Amsterdam, aan wiens welwillendheid
de vereeniging dezen kunstavond dankt, is zeer
gunstig bekend j en wjj meenen dat eene herin
nering eraan voldoende wezen zal om de kunst
liefhebbers tot een bezoek aan te moedigen.
Men vindt in deze portefeuille aquarellen van
den humoristischen Bakker Koiff en van Bles
die zjjne onderwerpen zoo geeBtig weet te kiezen.
In verschillende genres is Bosboom vertegenwoor
digd, wiens breede behandeling steeds van zooveel
meesterschap in kleur en lichtwerking getuigt.
Verder trett men er stukken aan van Jozef
Israels, uit wiens werk zooveel gevoel spreekt;
mevr. Ronner Knip, wier aardige katj.s reeds
lang de lievelingen van 1t publiek zpn, A. Neuhuys,
J. H. Maria, Mesdag, Mauve, Rochussen, J. v. d>
Sande Bakhupzen, Van Trigt, Springer, Jan,
Weissenbruch, Allebé, Apol enz. Men ziet: de
beroemdste onzer schilders zullen, meestal zeer
ruim, vertegenwoordigd zpn, terwjjl de aquarellen
afscheidsuur te vervallen. Had Renate nu slechts
een oogenblik in zijn hart kunnen lezen, dan zou
zij meer dan belooud geweest ziju voor haar
onwankelbaar geloof aan zijn standvastigheid en
ruimschoots schadeloos gesteld voor het ongestild
verlaugeu van zooveel jaren.
Eerst na verscheiden vergeefsche pogingen
gelukte het den overste om ziju vriend tot be
daren te brengen en over te balen het vertrek
te verlaten. Beneden gekomen hadden zij nog
een onderhoud met juffrouw Langer, aan wie zij
hetzelfde vertelden over de verhouding van jonk
vrouw Renate tot de hertogelijke familie als aan
Ferber, en haar tot belooning harer trouwe zor
gen een betrekking ais huisbewaarster in een der
paleizen beloofdeu. Na die heug vlij ke lijding ver_
nam de goede ziel echter met schrik de vraag
van den vorst ot zij hem hot album en net mooie
vrouwenportret wilde afstaan; Eerst toen haar
een paar tot nog toe onve^repen woorden van
de zieke, in ijlende koorts geuit, te binne
schoten, ging haar een licht op eu gaf zij geree
delijk haar toestemming, vast overtuigd d at zij
in dun geest der oude dame handelde en dat de
dierbare gedachtenissen in goede banden kwamen
Den anderen morgen, toeu jonkvrouw Beaten
ter aarde besteld werd, beleefde het stadje iets
zeer buitengewoons. Achier een schaar van kleine
kinderen, die, bloemen en kranseu viragende, de
baar volgden, waarop nog een prachtig» lauwer
krans geiegd was, stapte de hertog met zijn
geheele gQYOlga Velen, die Mn nauwkeurig
van Gigante, Tapiro, Tusquets en andere, gelegen
heid geven om weder eens een blik op vreemde
kunst te kunnen werpen.
De namen der makers zpn ons borg, dat dien
avond zeer veel kunstgenot wordt aangeboden,
terwjjl er verscheidene voorkomen, met wier werk
men niet dikwjjls gelegenheid heeft bennis te
maken.
De vrooljjbe, bekende tooneelspeler Eduard
Bamberg zal toch nog in Middelburg zjjn jubilé
komen vieren. Hjj heeft trouwens in ons mi lden
nog genoeg goede kennissen, die hem zeker wel
willen steunen in zjjn pogen om zich een rustigea
ouden dag te verschaffen.
Zoo menig genotvol oogenblik, door hem ver
schaft, herinnert men zich nog. Het zal hem
daarom zeker ook niet aan belangstelling ont
breken op den avond van zpn jubilé-voorstelling
iu ons midden, die bepaala is op Dinsdag
22 Maart,
In de Zaterdag gehouden jaarlijkscke algemeene
vergadering vau de Rotterdamsche hypotheekbank, voor-
Nederland, werd o. a. als commissaris herbenoemd
de heer J. A. Tak te Middelburg. Uit het verslag
bleek o. a. dat de winst- en verliesrekening met
een netto winst van 145.611.77$ slnit.
Onder dankbetuiging aan de directie voor haaf
zorgvuldig beheer, werd de uitdeeling bepaald op
14 pet.
Volgens nader bericht is het thans een feit, dat
door de Rotterdamsche Lloyd de bouw van een
nieuw stoomschip, voor de vaart op Indië, is
opgedragen aan ue maatschappij de Schelde.
Met vreugde zal men zeker in onze omgeving
die tjjding vernemen.
Door den gemeenteraad van Coljjnsplaat is be
noemd tot vroedvrouw mej. L. A. de Pauw te
Hulst op een tractement van 25 per maand
tot den tjjd, dat er een nieuwe geneesheer zal
zjjn. Het tractement van den te benoemen arts
Werd voor de eerste vjjf jaren gesteld op 800
a 1000, met het plan om het na verloop vaa
dien tpd te verlagen.
De raad besloot nog het traktement der assis
tente bp het onderwijs in de handwerken te
brengen op 40 's jaars en tegen dezelfde jaar-
wedae, wegens het overlpden eener vorige helpster,
eene tweede op te roepen j bp eventueele benoe
ming zal deze slechts een tpdelpk karakter dragen:
Uit Yerseke schrijft men ons:
In de Maandag gehouden raadszitting Wéïd hel
nieuw gekozen lid, de heer Sauer, geïnstalleerd:
De heer Lacroix werd benoemd tot onderwijzer
aan school 1 met hem stonden op ae voordracht
de heeren J. L. Moerdpk alhier, J. de Jager té
Kapelle en P. A. van Bioppoel te Zierikzee. Dé
benoemde kreeg 4 en de heer Moerdpk 3 stemmen/
Ingekomen was een missive van den min* vac
gadesloegen, hadden zelfs opgemerkt dat er traneÊ
in zijne oogen kwamen, toen hjj de gebrui
kelijke drie scuoppen aarde op de kist wierp/
andtien spraken dit echter bepaald tegen
eu weer auneren beweerden, dat de nertog zeil
zeer kaim was geweest, en zicü slechts bezorgd
had gemaakt over ziju vriend, den overate, die
zoo bijzonder aangedaan was. In alle geval, dit
begreep men best, had die overste vroeger een
liefdesgeschiedenis met jonkvrouw Renate gehad
en alleen door net later bekend worden vaB
allerlei lang vergeten voorvallen, op eene slimme
manier zpn vors ielij ken vriend iu de zaak ge®
meugd. De kasielein Ferber, die slechts vermoe
dens kou hebben, wachtte zich wel die te laten
nlijk-n en juffrouw Langer, wier hart zich nog
meer dan door een eed tot zwijgen genoopt voelde,
moest buitendien uit dankbaarbeid jegens haaf
nieuwen weidoener, de telkens in een nieuwe
gedaante opduikende verwarde geruchten wel
tegenspreken. Zoo kwam men nooit achter het
lpne van de zaak, ofschoon er lang en veel over
gepraat en op alleriei wijzen naar gevorscht werd:
Een paar weken na het verblpf van den vorst
in het provinciestadje las men iu de couranten,
dat hij eindelijk zpn toestemming gegeven had
tot het huwelijk vau zpn jongsten zoon met de
dochter van den majoor Von Wachter en tevens
gezurgd dat de keizer haar in deu gravenstand
verhief. Geluk eu vrede had jonkvrouw Renate
bij haur leven om zich been vei spreidgeluk en
vrede stictnte zij door haar zaobt invloed ook
nog na haar dood.
