N» 61.
130
1887.
Mrandag
14 Maart.
8 FEUILLETON.
Middelburg 12 Maart.
JOMVKOUVV MMTE.
Onderwijs.
Kerknieuws,
Verspreide derichten
Dit blad verschijnt dagelijks;
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per 8/m. franco 8.50.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
Advertentiën 20 Cent per regeU
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten, enz.: van 1-7 regels ƒ1.50
iedere regel meer f 0.20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Bij deze courant behoort een BIJVOEGSEL.
MIDDELBURGSCHE COURANT.
Agenten te Vlissingen: P. G. de Vet Mestdagh Zoon, te Goes: A. A. W. Bolland, te Kruiningen: P. van der Peul, te Zierikzee: A. C. de Moou,te TholenW. A. van Nietjwenhhxjzen.
Hoofdagenten voor het Buitenlandte Parjjs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daube Cie., John P. Jones, opvolger
Welke gevoelens omtrent billijkheid en recht
vaardigheid de Standaard is toegedaan, blijkt
voldoende uit een entre-filet in zijn jongste nom-
mer, waarin gewezen wordt op de bespreking der
01deboorn8che oproerigheden in de Tweede kamer.
De minister heeft bij die gelegenheid een
onderzoek toegezegd, maar tevens hun, die tegen
de politie partjj trokken, erop gewezen, dat ook
adressen voor den burgemeester waren ingekomen.
Dit schijnt de Standaard niet goed te vinden.
Men zal ons niet verdenken, dat wij de te
Oldeboorn gepleegde baldadigheden goedkeuren
het tegendeel bljjkt voldoende uit een onlangs
geschreven opstel. Maar om nu een minister het
recht te ontzeggen het hoor en wederhoor toe te
passen en het hem kwalijk te nemen als hij dit
anderen aanraadt, gaat toch wel wat al te ver.
Men ziet alweer hoe de Standaard wenscht, dat
er recht gedaan worde.
Uit Vlissingen wordt ons geschreven
Heden middag te half v jjf is met uitstekend gevolg
van onder een der groote kappen van de werf der
koninkljjke maatschappij de Schelde te water
gelaten het schroefstoomschip 4" kl. Ceram, ge
bouwd voor rekening van het departement van
koloniën, ten dienste der Indische militaire marine.
Dit vaartuig, van een zeer fraaien vorm, heeft
eene binnenhuid ven staal en eene dubbelhuid
van teakhout, welke laatste op de gewone wjjze
der houten schepen is gekoperd. Het schip heeft
eene lengte tusschen de loodljjnen van 137 Eng.
voet (48 M.); de grootste breedte bedraagt 22'3''
(7.80 M.), de holte 12 voet (4.17 M.), de diepgang
toegelad 8 9" (3.02J M.), terwyl de water verplaat
sing bjj toegeladen diepgang 550 tonnen zal be
dragen. Het achterstevenraam is van gegoten
metaal en vormt schroetsteven, achterkiel en roer-
steven, alles aan elkander en uit een stuk gegoten.
De geneele betimmering zoowel als de dekken,
luikhootaen en kappen zjjn van teakhout vervaar
digd. De betimmering van kajuit, longrooms en
hutten munten uit door eene sierljjke bewerking
en alles is daarin ingericht om in het warme
klimaat de beste diensten te kunnen bewjjzen.
Het schip zal een Bchoenerstuig voeren, terwjjl
de beide masten en boegspriet van staalplaat zgn
vervaardigd. De zeilen zuilen voldoende aanwezig
zijn, om zonder stoom met het schip te kunnen
varen.
Eene stoomstuurinrichting, geheel van metaal
vervaardigd, zal op het schip worden aangebracht.
De ketels en stoomwerktuigen, die mede op
de fabriek de Schelde worden gemaakt, zullen
spoedig in het vaartuig worden geplaatst. De
machine is van het tripiecompound-ejeteem. en zal
Novelle van G. MEN TZELuit bet Duitsch
II.
»Ik herinner het mij nog levendig," ver
klaarde de overs.e.
„Waar zou dat romantische document ge
bleven zijul Eeu van hare kinderen oi klein,
kinderen heeft er zeker zijne eerste krachten op
geoefend om het te verscheuren."
„Gelooft gij dat waarlijk, Karei?" vroeg de
oveiste met nadruk.
„Waarom met? Ik weet immers ook al
laug niet meer, wat er vau de gedachtenissen aan
dien schoonen droom, die ik ook eerst als heilig
dom .oen bewaarde, geworden is. Ook moet ik
tot iniju scnande bekennen, dat ik seuert jaren
niet aan die oude geschiedenis gedacht beo en er
zeker ook met aan gedacht zon hebben als die
zaak van Kurt er mij niet weer aan herinnerd
had!"
„Dat is toch vreemd bij uw anders zoo stand
vastig karakter."
„Niet waar? men zou aan zijn eigen hart
gaan twjjleieu 1 Maar wanneer ik ook aan
haar geuacht heb, altijd bracht die herinnering
mij tot e^n goed besluit."
De overste stak zijn vriend de hand toe en zei
moedigs
in werking worden gebracht door de stoom uit
twee cylindervormige ketels, van Martin Siemen's
staal vervaardigd. Deze ketels zullen een wer-
kingdruk hebben van 120 Eng. P. per Eng. vierk.
duim en een kracht ontwikkelen van 650 Ind.
paardekrachten. De schroef is volgens het twee-
bladig Griffith's model en wordt van manzaanbrons
vervaardigd.
De bewapening, die het schip bjj de uitrusting
zal ontvangen, bestaat uit 3 achterladers van 12
eM. en 3 Bnelvuurders van 3.7 cM.
In alle opzichten is het schip in afmeting en
bouw volkomen geljjk aan het drie dagen geleden
te Amsterdam te water gelaten zusterschip Flores.
Als officieele autoriteit was bjj het te water
laten tegenwoordig de heer A. J. H. Reeloo, hoofd
ingenieur-adviseur voor scheepsbouw.
Yele genooüigden met hunne dames woonden
de plechtigheid op de werf bjj, hoewel door het
ongunstige weêr het aantal toeschouwers, ook
buiten de werf, niet zoo groot was als bjj dergeljjke,
altjjd aantrekkelijke schouwspelen het geval is.
De kapt. C. D. van den Berg, van het leger
in Nederl.-Indië gedetacheerd bjj het leger hier
te lande, wordt ingedeeld bjj het 4° reg. inf. te
Vlissingen.
Vrjj talrjjk bezocht was de algemeene vergade
ring, die het onderwijzers-gezelschap in het arr.
Middelburg heden middag in het Schuttershof
alhier hield; wjj telden er een vijftigtal leden.
Behalve ter behandeling van eenige zaken van
huishoudeljjken aard was de bjjeenkomst belegd
ter bespreking van twee onderwerpen; het eer
ste: „Fröbel en zjjn streven", het tweede; „de
lagere school leert te veel en daaronder ljjdt de
degelj|kheid van het onderwjjs".
De heer Op den Zieke van Vlissingen leidde
het eerste onderwerp in.
Hjj wees erop dat, waar het lager onderwjjs in
den laatsten tjjd ontzaggeljjk veel is vooruitgegaan,
er een tak van onderwjjs lang misdeeld is gebleven*
nl. dat aan jonge kinderen, die nog te jong zjjn
om het lager onderwjjs te volgen.
Hjj bracht in herinnering, hoe een 25 a 30 jaar
geieden eene bewaarschool er uitzag, hoe het
hoofddoel van zoodanige inrichting washet b e-
waren van kinderen zonder meer. De moeder,
die het kind daarheen bracht, behoefde er niet
voor te vreezen dat het zou overreden worden of
op straat een ongeluk bekomen, want het bleef
steeds binnenskamerszjj had zich ook niet te
verontrusten, dat het armen of beenen breken zou,
want het bleef in de bank zitten in het somber
vertrek, dat tot bewaarschool diende, en dat ver
beneden de minste eischen der gezondheidsleer
bleet. Stilzitten, zoet zjjn en zoo nu en dan
een versje leeren, nul voor het hart en voor het
verstand te duister en te hoog, dat was het doel.
Die toestand, op sommige plaatsen in ons laud
verbeterd, is op andere nog zoo gebleven tot op
„Laat ons hopen dat dit ook heden het ge
val zal wezeu."
Kort daarna verlieten de vrienden elkaar, daar de
jacht den volgenden morgen zeer vrotg zou beginnen
en zij in tjjds ter ruste wilden gaau. Het duurde
echter laug voor dat de nertog uen slaap bon vatten.
Allerlei lang vergeten beelden doemden met
jeugdig vuur voor zijn geest ophij zag wederom
dat lieve meisje voor zich, zooals eeus iu het
afscheidsuur hij hooide hare zelfopofferende
woorden en vroeg zich zeil herhaaldelijk af, waar
het noodlot haar toch heengevoerd zou hebben.
Uit het bovenkamertje in het ouderwetsche
burgerhuis viel duor de half ges.oieu luiken een
flauwe lichtstraal op straat. Daar bmuen onder
het witte lijkkleed lag jonkvrouw Renate, voor
het eerst sedert vele jaren bevrijd van smart en
pijn, in volkomen rust.
Het portret van den jongeling in middeleouwsch
jachtgewaad was vau den wand genomen en in
plaats daarvan keek een Dekourlijk, blond meis
jesgezichtje ouder een breedgeranden vilten hoed
met lang afhangende veêren, vlak op het doods
bed neer. Wie jonkvrouw Renate met haar iielj
doch vervallen gelaat, haar vroeg gekromde,
rijzige gestalte eu sneeuwwit haar gekend bad,
zou niet licht vermoed hebben, dat dit lielelijke
meisjesportret met die guitige oogen, die roode
lippen en die kuiltjes iu de blozende wangen,
eens baar sprekend gelijkend evenbeeld was
.eweest.
dezen dag, wat gebleken is uit het onderzoek in
1883 door Volksonderivijs ingesteld, dat een nog
treuriger beeld gaf van die scholen dan door
spreker is geschetst.
Na deze inleiding besprak de heer Op den Zieke
het leven en Btreven van den 21 April 1782 te
Oberweiszbaoh geboren Friedrich Fröbel, den
grooten Duitschen peadagoog. Hjj herinnerde
eraan hoe Fröoel, na eerst bij een houtvester in
de leer geweest te zjjn en later aan de univer
siteit te Jena gestudeerd te hebben, zich eindelijk
aan de opvoeding van jeugdige kinderen wijdde
en hjj de stichter werd van dez.g. n. kindertuinen
en de vader is van de Fröbel-methode.
Die methode uiteenzettende, bewees hjj hoe door
het spelen met onderscheidene voorwerpen het
kind tal van zaken leert, die het later te pas
komen, die het stof tot denken geven, die bet
schoonheidsgevoel streelen en bovendien ook ge
zondheid en kracht bevorderen.
Wat is de oorzaak dan vroeg bjj—waarom
de methode van Fröbel in ons land zoo weinig
nog wordt gevolgd en hjj antwoordde erop met
het bekende spreekwoordonbekend maakt onbe
mind, en wjjl slecbts weinige onderwijzeressen de
noodige opleiding ontvangen hebben om de kunst
van spelen in toepassing te brengen.
Hjj eindigde met een waardeerend woord van
hulde te brengen aan Fried. Fröbel en de hoop te
uiten, dat zjjn streven meer en meer op den rech
ten- prjjs zou worden gesteld.
Wjjl de inleiding en de daaruit voortvloeiende
gedachtenwisseling vrjj wat tjjd had geëischt,
werd de bespreking van het tweede onderwerp tot
eene volgende bijeenkomst uitgesteld. In de plaats
daarvan werd door den heer M, de Mol eene
bjjdrage geleverd, door een woord van herinnering
te wijden aan de nagedachtenis van het oud-lid
van het gezelschap, wjjlen den heerP. Kwekkeboom,
in leven schoolmeester te Arnemuiden.
De vingers jeukten ons om het schetsje, dat de
beer De Mol gat van de school te Arnemuiden
vóór de heer Kwekkeboom daar optrad en wat
hjj daar verrichtte, hier weer te geven, doch de
plaats ontbreekt ons, zoowel als om de methode
mede te deelen die de eigenaardige „meester" van
Arnemuiden daar invoerde.
De heer De Mol beschreef zjjne hoorders Kwek
keboom behalve als meester ook als mensch, wiens
vele goede hoedanigheden lang nog in herinnering
zullen bljjven.
Een welgemeend applaus bracht den spreker den
dank der Vergadering.
Op de voordracht voor len onderwijzer aan een
O. L. school te Kralingen, komt als n° 3 voor
de heer T. D. J. Risch te Breskens.
Naar men verneemt, heeft de te Vlissingen
sedert kort opgerichte „doleerende" gemeente
aldaar een groot, op de Bierkade staand huis
gehuurd, teneinde daarin godsdienstoefeningen te
houden; Tot predikant moet benoemd zjjn de
III.
De zon had den nevelsluier nog niet geheel
weggevaagd, toen de hertog met zijn gevolg reeds
door Ue versierde straten reed. De groote drijf
jacht werd gehouden in de naburige bosschen,
die aan een bevrienden graaf toebehoorden, bij
wien ue hertog dan ook oleef overnachten.
(ieUurende zijn alwezigneid liet de kastelein
Feiber, die Veel aangeboren kunstzin bezat, de
schilderij, die hij voor een geringe soin van
juffrouw Laugtn gekocht had, in het salon plaatsen
Daar hij die scnilderg voor een tamelijk g.oot
kunstgewrocht hieid en bovendien een zeaere
gelijkenis tusschen dien schoonen jongeling en
zijn vorst meende te ontUeKneu, dacht nij dozen
een bijzondere eer te bbwjjzen door dit nieuwe
sieraad voor ziju salou te e es temmen.
Tegen het valleu van den avond keerde de
hertog niet zjjn gevolg van de dijjfjacnt terug.
Door de strateu kloute vroolijk hoorngeschal en
het hoera geroep drong door tot in net kleine
vertrekje, waar juist de laatste woning dichtge
sloten werd over een schijnbaar stil voorbij gegaan
meiisehenleyen, dat toch zoo rijk aan kommer en
strijd was geweest. Den volgenden morgen
zou juffrouw Renate begraven worden. De kinde
ren der armen, wier weldoenster zij zoo laug
geweest was, naddeu haar met bloemen overdekt
en haar kist inet zooveel kiansen en gunlaudes
getooid dat men er niets van zag dat deze van
ruw hout en tenauwemood gecchiluerd was.
Kort na zjjn aankomst in het logement nam
heer P. J. W. Klaarhamer te Middelburg.
De heer P. J. Romejjn, pred. bjj de herv. ge
meente te Zierikzee, is te Zutphen beroepen.
De voorraad in de petroleum-pakhuizen te
Vlissingen is zoo uitgeput als nog nooit het
geval is geweest. Slechts een 25tal volle vaten
zjjn voorhanden en nieuwe aanvoer kan eerst
tegen het einde van April a.s. verwacht worden,
nl. met het thans te New York in lading liggende
Bntsche driemastschap Constancegez. Tmgley,
dat vroeger reeds meermalen te Vlissingen pe
troleum aanbracht en ongeveer 10.000 vaten laadt.
Een oppassend onderofficier te Bergen op
Zoom moet voor den krijgsraad terechtstaan, omdat
hjj zonder verleend verlof een bezoek heeft
gebracht aan het nabijgelegen station Roosendaal.
Te Cortgene zjjn weer 2 gevallen van mazelen
aangegeven. De vorige ljjders zjjn zoo goed als
nersteid, wjjl de ziekte een goedaardig karakter
had.
Het plan bestaat in Mei of het begin van
Juni de werkzaamheden op de Lutine te hervatten
De oogst was, geljjk men zich herinneren zal,
verleden jaar niet bjjzonder gunstig.
Uit de gevangenis te 's Hertogenbosch is
een militair ontsnaptde man had maar weinig
plezier van zjjne vrjjheid, die hjj had weten te
verkrjjgen door zich tusschen de jjzeren stang van
het afsluithek en den muur te wringen. Hjj werd
nl. spoedig achterhaaldnog vóór hjj de stad had
verlaten.
Het aan de papierfabriek te Alkmaar voor»
gevallen ongeluk, heeft den dood van twee
werklieden ten gevolge gehad; ondanks heelkundige
behandeling in 'tgaothuis, zijn zjj aan de ge volgen
bezweken. Door de justitie is een onderzoek
ingesteld.
De Italiaansche kamer heeft met 214 tegen
194 stemmen de motie van wantrouwen in de
regeering, door Crispi ingediend, verworpen.
De Fiansche senaat heelt het crediet van
1.050.000 tres voor de slachtoffers der aardbevin
gen en der ontploffing in de mjjn te Saint-Etienna
aangenomen.
Op verzoek der kroon is de zitting der ge"
zworenen te Limerick gesloten, nadat de jury
achtereenvolgens de personen wegens deelneming
aan het plan of campaign had vrijgesproken. Dé
behandeling der andere vervolgingen is tot lateren
datum uitgesteld.
In het Engelsehe kabinet moet oneenigheid
bestaan over de in te dienen Land Bill voor
Ierland.
Hot Turksch gouvernement heeft den uitvoer
van paarden naar Servië verboden.
Volgens de laatste berichten over het onge
luk te Belfort werden 6 personen bjj de ontploffing
van het meliniet gedood. Onder de 11 gewonden
bevinden zien verscheidene in hopeloozen toestand;
Door de Engelsehe admiraliteit is ontdekt
de hertog afscheid van zijn gevolg en begaf zich
met. den oveiste nadr zijn kamer. Nauwelijks
had hij zijn geweer in een hoek gezet of hij
ontsteld® zooUanig van het vlak tegenover hem
hangende portret, dat hij achteruit deinsde en
zich aan de leuning van een stoel moest vast
houden. Ook de overste outioeme en staarde het
portret met sprakelooze veibazing aan.
Na eeu pijulxjhu stilte herstelde de hertog zich
het eerst.
„Vervolgt die oude geschiedenis my dan
steeds sedert ik hier beu riep hij uit. „Hoe
zou dat portret hier gekomen zijn?"
„Kom eerst tot u zei ven," zei de overste
die zelt nog lang niet v«n den schok bekomen
was, „dan zulen wij den kastelein boven roepen
eu ouUervragen."
„Ik beu alweer wat bedaard. Laat hem
maar kumen gauw, gauw 1"
„Maar ik wdde u verzoeken mij alleen de
vragen te laten doen. Uwe ontroering zou anders
lichL aanleiding Kunnen geven tot geruchten, dié
gij om alltttlei redenen niet in bet leveu moogt
roepen 11"
„Goed, vraag dan maar," antwoordde da
hertog, die in een stoel viel en den blik niet vau
de scniltlerij kon afwenden.
Toen de kastelein tegenover de heeren stondj
antwoordde hg op de vraag v«n den overste:
„Die schildery behoorde tot de nalatensohap
eener oude juffrouw, die hier jaren laug een klein
kinderschooltje bad. Ik heb bet gisteren gekpeü|
